Mini filmtheater rukt op in Amsterdam The Hireling9' mislukt ondanks goede intenties 1 verboden door filmkeuring Schetsboek- bladen van Israels in Hoorn GROEN Co Kwart van Nederlanders wenst klassieke muziek Tweede TV-net Oude kunst in Singer Museum □L Van Morrison: opgefokte en verkrampte rasartiest "fill in België „Frank en Eva 30 30 '5 5 75 90 90 oei fill ir SCHITTEREND CONCERT IN CARRE Uit NOS-enquête blijkt: Expositie werken van Felix Timmermans 11 F 9 VRIJDAG 2 0 1973 JULI 8 Indringend 1 Centrale Verwarming IDEAL-Standard Gasketel* lts i. 45 naast n. N achtvoorstellingen AMSTERDAM „Ik speel voor mezelf”, zegt Van Morrison, „ik ben artiest en geen entertainer die voor zijn publiek speelt”. Gister avond in het Amsterdamse Carré bleek wat hij daarmee precies be doelt. Anderhalf uur lang maakte hij met een zeer onorthodoxe bege leidingsgroep van tien musici voor een stampend enthousiaste zaal een geweldig brok unieke muziek. DE OPMARS van het kleine filmtheater zet zich ook in Am sterdam voort. Terwijl City er aan denkt zijn teveel aan ruimte nuttig te gebruiken door er een neven-bioscoopje in aan te bren gen, er plannen bestaan om van het 17de-eeuwse gebouw Odeon aan het Singel een uitgaanscen trum te maken, waarin plaats zou zijn voor een kleine bio scoopzaal, Tuschinski bezig is het vroegere cabaret La Gaïté om te bouwen tot een David bin nen een Goliath, heeft het meer dan vijftig jaar bestaande Rialto een ingrijpende verandering ondergaan. Daarbij is heel listig het balkon afgesloten van de rest, zodat er een apart theater tje (200 plaatsen), Rivoli ge heten, is ontstaan dat zich op het vertonen van goede Europese films wil gaan toeleggen. Toegift i Relatief Samenloop Slechte programmering ■L FERRY TROMP >N 69 hij zijn groepcomman- I (Van onze kunstredactie) ADVERTENTIE van de ko- 13425 boeiend en ENOAM I I de vloer na een moment waarop hij op onnavolgbare wijze de spanning in de zaal tot een kookpunt had opgevoerd. in het bezit schilderijen, !S vijl t dt net te alleen BRT- De film is gemaakt door Don Med ford die al in ’67 de film „Cosa Nostra” maakte met Walter Pidgeon in de hoofdrol) en nu opnieuw zijn stof ontleent aan de activiteiten van een misdadige organisatie die natuur lijk in drugs handelt. De film zou waarschijnlijk onopge merkt voorbijgegaan zijn als Sidney Poitier er niet, optredend als inspec teur Tibbs, zijn naam aan verbonden had. Zijn bijdrage is weinig opval lend. Behalve dat hij energiek en doelbewust kijkt alsof hij bij voor baat de zaak al doorheeft, speelt hij de bekende politieman die het zowel door zijn superieuren als door zijn te genstanders moeilijk krijgt. En ditmaal nog iets moeilijker dan normaal omdat de bende die aan het begin van de film een even onwaar schijnlijk als spectaculaire inbraak pleegt in een meubelzaak en er met enige miljoenen aan verdovende mid delen vandoor gaat, uit leken blijkt te bestaan die uit idealisme gehan deld hebben, omdat de politie corrupt zou zijn. Moet Tibbs als politieman deze idealistische bende steunen of moet hij de leden ervan, onder wie °en predikant, die tenslotte een mis daad hebben gepleegd arresteren? BEHALVE „THE HIRELING” die na veel voor-reclame uit Cannes de première mocht zijn van het pas geopende Rivoli, het nieuwe kleine theater binnen Rialto en waaraan hierboven de nodige aandacht wordt besteed, is „The organization” in Tu- schinski nieuw voor Amsterdam. HILVERSUM. Van de Nederlandse bevolking van 12 jaar en ouder houdt 24 percent van ernstige klassieke muziek, 35 percent van opera, 61 percent van operette en 68 percent van lichte en populair-klassieke muziek. Een en ander is gebleken uit een uitvoerige enquête naar de waardering van het Nederlandse publiek voor klassieke muziek door de afdeling kijk- en luisteronderzoek van de NOS. aangeb- tie 18 :hts 1' Irijf tf vóór 12 nd na 6 IJmui- MEN KAN NU de verdere ont wikkeling wel raden: volstrekt onbe kend met de gevoelens van Leadbet- ter die zij bovendien (volgens zijn eigen verhalen) getrouwd ziet met een paar kinderen, wordt lady Frank lin verliefd op de jonge diplomaat en is verbaasd, zo niet verontwaar digd als de chauffeur, de „hireling”, De bladen zijn na de dood van de kunstenaar toegekomen aan een huisbe diende van de familie Israëls. Deze heeft de bladen op zijn beurt geruild met een kunstverzémelaar in Wassenaar. De in het museum getoonde bladen kunnen als zeer karakteristiek gelden voor het werk van deze belangrijkste Nederlandse ver tegenwoordiger van het Franse post- impressionisme. „HEAT” IS OOK in de nachtvoor- stellingen van Kriterion en ondanks de mislukte Elvis-toer in Rembrandt- plein Theater komt de Uitkijk met „Elvis, that’s the way it is” van Dennis Sanders. „The rainpeople” van Francis Ford Coppola (die ook „The Godfather” maakte) is in Studio K, de all-negro film „Cotton comes to Harlem” van Ossi Davis is in Royal te zien en „Barbarella” met Jane Fonda kan men nog eens bekijken in City. ANDY WARHOL’S of beter gezegd Paul Morrisey’s „Heat” met Joe Dal- lesandro is nu in Kriterion te zien (Calypso heeft er „Woeste Hoogten”, vrij naar Emily Brontë voor in de plaats genomen), John Huston’s „Roy Bean, the Hanging Judge” is van Tuschinski naar Alhambra I ver huisd, Arthur Penn’s „The chase” met Marlon Brando, Jane Fonda en Ro bert Redford is in Bellevue-Cinerama gebleven en dat is ook het geval met „Last tango in Paris” in Nöggerath (17de week), „Turks fruit” in Roxy (22ste week) „What’s up doc” in Al hambra 2 (14de week) en „Schreeuw zonder antwoord van Ingmar Berg man in Studio K (10de week). Om maar niet te spreken van „Cabaret” die in De Uitkijk zijn 41ste Amster damse vertoningsweek aan het vol maken is. LAREN (N-H). In het Singer Mu seum in Laren (N-H) worden van 31 augustus af 17de en 18de-eeuwse teke ningen en aquarellen geëxposeerd uit het particuliere bezit van koningin Juli ana, die nog niet eerder voor het publiek werden getoond. De collectie werd samengesteld door drs. B. G. Elias, van de museumcommis- sie van het Singer Museum. De tentoon stelling is voorbereid in verband met het zilveren regeringsjubileum ningin. Het Singer Museum is gekomen van de collectie tekeningen, aquarellen en meubelen van de verzamelaar dr. J. A. van Dongen Sr. uit Amsterdam. De collectie omvat 15 schilderijen uit de 17de eeuw en enige honderden tekeningen en aquarellen uit de 17de tot de 20ste eeuw. Een selectie eruit wordt van 1 tot en met 15 augus tus in het Singer Museum getoond. Ongeveer 40 percent van de liefheb bers van klassieke muziek is van oor deel, dat de radio juist op het moment, dat men naar een klassiek programma zou willen luisteren, niets geschikts uit zendt. 35 percent vindt de gesproken inleidingen bij klassieke muziekpro gramma’s te moeilijk. Driekwart van de liefhebbers van klassieke muziek heeft te kennen gegeven, bij voorkeur naar bekende werken van beroemde compo nisten te luisteren. Ongeveer 50 percent vindt, dat de radio meer aandacht zou moeten besteden aan bekende en gelief de klassieke muziek terwijl een kleine 45 percent vindt, dat „Hilversum” te weinig klassieke muziek uitzendt van het genre, waar men van houdt. Daaren tegen vindt 25 percent, dat de radio meer onbekende klassieke muziek zou moeten uitzenden. Uit het onderzoek is verder gebleken, dat een kleine 60 percent van de lief hebbers van klassieke muziek bestaat Uit vrouwen, terwijl daarentegen de kennis omtrent klassieke muziek weer groter is bij mannen dan bij vrouwen. Ook de vertegenwoordigers van de hogere socia le klassen en „hogere” beroepen weten gemiddeld meer van klassieke muziek haar in een overmoedige bui zijn liefde verklaart. Als hij bovendien die bekentenis wil bezegelen met een hartstochtelijke zoen is het lot van Leadbetter bezegeld, zij wil niets meer met hem te maken hebben. Tot zover heeft de intrige, gepro jecteerd in de jaren twintig, een aan nemelijke en zelfs een lichtelijk tra gische kant. Maar de kleine wraakoe fening die Leadbetter daarna neemt en die moet zorgen voor een specta culair slot, toont de onzekerheid van scenarioschrijver Wolf Mankowitz en regisseur Alan Bridges omtrent de vraag of zij hun toekomstig publiek wel voldoende hebben beziggehouden met een weinig actieve en van sub tiele gevoelens en stemmingen afhan kelijke film. Zij hebben gelijk als zij verveling bij het publiek vrezen, want hun aanpak van de onuitgesproken en tweeslachtige idylle tussen de gravin en de chauffeur, onbereikbaar voor elkaar door hun sociale achtergron den, is niet sterk en overtuigend ge noeg geweest. Een gebrek aan routine bij de van de tv afkomstige regisseur Alan Brid ges wiens „The hireling” zijn debuut in de filmwereld betekende, kan daarvan de oorzaak zijn, evenals zijn wantrouwen of de roman van Harley wel voldoende opwinding en spanning bevatte voor een groot bioscooppu bliek. Dat zou dan alleen kunnen betekenen dat hij bij de keuze voor zijn eerste speelfilm zijn eigen talen ten overschat heeft, want het lukte Losey wel van een niet meer „actie ve” roman als „The go-between” een uitstekende en zeer geladen film te maken. Verder is „The wild bunch” in Cinétol en „The wild Angels” in Vic toria en kan men John Wayne als „De eenogige sheriff” („True Grit”) tegenkomen in Rex. Na „In the heat of the night” zijn de Tibbs-films er niet op vooruit gegaan en voorlopig is deze laatste de allerslechtste, niet alleen door het onzinnige en verwarde gegeven, maar ook door de weinig opwindende ver teltrant van regisseur Medford die uit het teveel aan gebeurtenissen geen samenhangende film heeft kunnen samenstellen. Opmerkelijke bijzonderheid: door deze gedurfde ingreep is Rialto zelf overgebleven met plusminus 350 zit plaatsen en uiteraard een gezakt pla fond, waardoor een nieuwe cabine boven het doek moest worden ge bouwd, van waaruit via spiegels de projectie op het vroegere witte scherm kon blijven plaatshebben. Morrison. En autoriteit ook, op het dic tatoriale af, duidelijk te merken aan de manier waarop deerde. En dat Want de Nederland Uniek vooral uit de mond van deze bijna ongeloofwaardige gestalte: klein, gedrongen, zonder de baard waarmee we hem van de foto’s kennen, voortdurend driftig knippend met de vingers van zijn rechterhand, voortdurend ook ongeduldi ge dirigeerbewegingen makend en zin gend met een bijna bang makend hart vol opgekropte agressie, vol diepe ellen de, wilde driften, onuitgesproken frus traties en onvervulde wensen die uitge schreeuwd moeten worden in daverende stukken muziek wil Van Morrison niet ontploffen. BRUSSEL. De BRT, de Nederlands- Belgische omroep, gaat eind oktober of begin november beginnen met een twee de televisienet. Het gaat hier om een experiment. Over dit tweede net zal, af hankelijk van technische en andere voorzieningen waarover men dan kan beschikken, één, twee of drie avonden per week worden uitgezonden. Een woordvoerder van de beheersraad van de BRT heeft bevestigd dat de BRT er naar streeft om tegen 1976 een volle dig programma op een tweede televisie net te verzorgen. Eind dit jaar bestaan de televisie-uitzendingen in België 20 jaar. Die gelegenheid heeft men aange grepen om eind oktober/begin november voor het eerst met een tweede experimenteren. De experimenten zulten niet van technische aard zijn. De woordvoerder deelde mee dat men in de voorgenomen periode van een maand ook gaat trachten uit te vinden wat de beste methodes voor uitzendingen zijn: of het eerste en tweede net concurre rend of aanvullend moeten werken, of er op één net alleen opvoedende pro gramma's gegeven moeten worden en op het tweede net amusement, enz. Wel staat vast dat men, in verband met de twintigste verjaardag van de Belgische televisie, enkele bijzondere programma’s op het tweede net gaat uitzenden. Ik ben me er van bewust dat het bovenstaande er zwart op wit nogal overdreven bij staat en ook dat Morri son op de plaat daarmee geen schim zou zijn van de persoonlijkheid die op het podium staat, maar ik beschrijf niet meer dan datgene wat me gisteravond tijdens het concert steeds en steeds maar opviel: hier staat een opgefokt artiest. Laat wel tegelijkertijd vastgesteld zijn dat deze Van Morrison het meest per soonlijke, indringende en in vele opzich ten ook meest indrukwekkende concert van dit jaar gaf. Letterlijk indrukwekkend in die zin, dat je bang werd van het venijn, de agressie en het bijtend sarcasme waar mee hij van zich af zong: over al die vrouwen die zich niet kunnen losmaken van hun familie en hun minnaar als inktvissen in hun burgerlijk web trek ken: maar ook over vrouwen die niet uitsluitend doen „wat ik wil” die zich waar willen maken terwijl „ik alleen maar de liefde wil bedrijven”. Tegen spraak, het hoorde gisteravond bij Van Tegenspraak. Van Morrison gaf tot twee keer toe een toegift, iets dat je van een entertainer wél, maar van een „ar tiest” niet verwacht. Hetzelfde geldt voor het feit dat hij zowel „Gloria” als „Here comes the night” ten gehore bracht, tot groot genoegen van dezelfde fans die Morrison eigenlijk zo onbelang rijk vindt. Vraag rqe niet hoe deze Amerikaanse Ier in de afgelopen vijf jaar hij is nu 27 zo geworden is. Daar is waar schijnlijk een psychiater voor nodig. Muziek maken op een podium onder een schijnwerper kan erg onthullend zijn. Dat was het gisteravond .Vóór ons stond geen prototype van de succesvolle pop ster een pose waar Morrison gezien het wereldsucces van zijn elpee „Moon- dance” in ’69 en de grote verkopen van zijn werk daarna „recht op heeft” tijdsdocument dus en tegelijk een virtuoze muziekfilm voor wie van de onvervalste rock ’n roll houdt en zich nog herinnert hoe de vertoningen van „Rock around the clock” bio scoopzalen, ook in Nederland, ver nield werden. maar een verkrampte man die juist in die verkramptheid ongemeen boeiend was. Want nogmaals, Van Morrison maakte met behulp van twee violisten, een bas sist. een sologitarist, een pianist en een drummer die voortreffelijk o» elkaar in gespeeld waren, formidabele muziek, scherp gemarkeerd door de samengekne pen stem die het geheim is van Morri sons herkenbaarheid. Mocht deze recensie ietwat warrig en chaotisch overkomen, dan is dat terecht. Zo voelde iedereen zich die dit toch wel unieke concert gisteravond heeft bij ge woond. verklaard door de geneesheer-direc- teur, met enige tegenzin vertrekt. Zij heeft een geestelijke depressie gehad na de onverwachte dood van haar man en voelt zich nauwelijks in staat terug te keren in de samenleving. Een door haar moeder gehuurde chauffeur komt haar afhalen om haar voorlopig naar het ouderlijk huis te brengen en haar eerste men selijke contact met de buitenwereld ontwikkelt zich in een wat haperend gesprek met de chauffeur die haar op haar gemak stelt en haar enig zelf vertrouwen teruggeeft. In de volgende dagen heeft zij vaker een auto nodig en het ligt voor de hand dat zij steeds de attente chauffeur Leadbetter (Robert Shaw) die een eigen autobedrijfje tracht op te bouwen, vraagt haar te rijden. Er ontstaat een vorm van vormelijke vriendschap tussen de beide sociaal zo verschillende figuren en in ieder ge val is er en regelmatig contact, waar bij het Leadbetter niet ontgaat dat een zekere Cantrip, een jong politicus met toekomst, werk van lady Fran klin maakt. MET ALLE GOEDE intenties van „The hireling” en ondanks de goede fragmenten die de film ook wel be vat, is hier toch sprake van een mislukking die het aan een slecht festival te danken heeft dat hij rede lijke kritieken en tenslotte een Gou den Palm in de wacht heeft weten te slepen. Om daarmee te bewijzen dat al deze waardebepalingen maar zeer relatieve waarden hebben. DEN HAAG. De centrale commis sie filmkeuring in Den Haag heeft de laatste speelfilm van het duo Pim de la Parra Wim Verstappen, „Frank en Eva”, verboden omdat die in strijd is met de huidige in Nederland geldende opvattingen van goede zeden, aldus een brief van de keuring aan de distributeur van de film, Aktueel Films in Amster dam. De hoofdrollen van de film worden gespeeld door Willeke van Ammelrooy, Hugo Metsers en Lex Goudsmit. De film gaat over een liefdesgeschiedenis en is vervaardigd met steun van het produk- tiefonds voor de Nederlandse speelfilm, dat onder andere gevoed wordt door de Nederlandse bioscoopbond en het minis terie van CRM. Het fonds heeft echter een geheel onafhankelijk bestuur en be oordeelt films die subsidie aanvragen zelfstandig, op grond van het draaiboek. Producent Pim de la Parra gaf don derdagmiddag in Willemstad, waar hij verblijft voor de opnamen van de film „Dakota” (die donderdag zijn begonnen), als eerste reactie: „Een belachelijke ver toning”. Hij vond het „frustrerend dit op de eerste draaidag te horen”. De distri buteur van die film in Amsterdam, heeft inmiddels een herkeuring aangevraagd. Wim Verstappen stuurde vanuit Willem stad een telegram naar de heer J. C. Schuller, voorzitter van de centrale commissie voor de filmkeuring: „Het is prima publiciteit voor ons, maar verder is het toch nergens goed voor”. DEN BOSCH. Schilderijen en teke ningen van de Vlaamse schrijver Felix Timmermans (1886-1947) zijn van 21 juli tot en met 16 september te zien in het Noordbrabants Museum in Den Bosch. Timmermans is in Nederland in lioofd- zaak bekend door zijn boeken, die hij zelf illustreerde. Als schilder is hij in ons land niet zo bekend. Hubert Lampo zal vanavond 20 juli de expositie voor een kleine groep genodigden inleiden. dan mensen uit de lagere sociale klassen en beroepen. Kenners van klassieke muziek luiste ren meer naar de radio, kijken minder naar de televisie en hebben meer be langstelling voor de kunst dan niet- kenners. In de drie grote steden vindt men gemiddeld meer liefhebbers van ernstige klassieke muziek dan daarbui ten. Sarah Miles en Robert Shaw in The Hireling. HOORN. Voor de eerste maal zul len tot nu toe onbekende schetsboekbla- den van Isaac Israëls in het Prentenka binet van het Westfries Museum in Hoorn geëxposeerd worden. De expositie gaat morgen open en duurt tot en met 10 augustus. DE VOORGENOMEN PROGRAM MERING van het nieuwe Rivoli wordt al dadelijk geëffectueerd door deze week als openingsfilm „The hi reling” te kiezen, een Engelse film van Alan Bridges die in Cannes de Groteprijs ex aequo deelde met „Sca recrow” van Jerry Schatzberg, een compromis-beslissing, typerend voor dit zwakke festival met enkele buiten het officiële stramien vallende uit schieters. „The hireling” is gebaseerd op een roman van L. P. Harley die ook „The go-between’ ’schreef, waar naar Losey een film maakte die twee jaar geleden, eveneens in Cannes met de hoogste onderscheiding ging strij ken. Een merkwaardige samenloop van omstandigheden die tegelijk iets onthult over het soort films dat voor een zich respecterende jury alles be zit om er zijn flat aan te geven zon der dat voor veel protest van buitenaf te vrezen valt. Zowel „The go-between”als „The hireling” zijn kostuumstukken, de een spelend omstreeks de eeuwwisseling, de ander rond 1920, maar beide dus van eenzelfde nostalgieke sfeer door trokken en beide speculerend op de attracties van vertedering die ouder wetse kleding en beschaafde manieren in retrospectief nu eenmaal oproepen, wat dan bovendien dwingt tot een gedetailleerde uiterlijke verzorging van de films- „The hireling” is een voorbeeld van zo een tot de kleinste bijzonderheden verzorgde film die zo op het eerste gezicht nauwelijks ruimte laat voor enige kritiek. Voortreffelijk spel, met zorg gekozen locaties, prachtig came rawerk en een verhaal dat sober, intelligent en de nodige psychologi sche diepgang heeft. Terwijl de socia le achtergrond van het behandelde conflict niet verzwegen mag worden. Het verhaal begint in een deftig tehuis voor geesteszieken, vanwaar Lady Franklin (Sarah Miles, bekend o.m. uit „Ryan’s daughter”,) genezen Een voorbeeld van slechte pro grammering geeft het Rembrandt- plein Theater dat na „Elvis on tour”, een film waarnaar, zoals dat heet „geen hond kwam kijken", opnieuw een muziekshow ingezet heeft, dit maal „Let the good times roll” die niet zoals de vorige week één idool uit de jaren ’50 in het zonnetje zet. maar nu de hele rock ’n roll -periode doer herleven met Chuck Berry, The Coasters, Little Richard, Chubby Checker, Fats Domino en natuurlijk Bill Hailey en zijn Comets. Dat levert uiteraard een heel wat levendiger film op dan „Elvis on tour” ook al omdat nog meer dan in die film via archiefbeelden een vervlogen tijdperk tot leven wordt geroepen. „Let the good tomes roll” legt ui teraard het accent op de muziek en laat de helden van weleer zien zoals ze nu zijn en ze vijftien jaar en meer geleden optraden en een revolutie in muziek, kleding en gedrag veroor zaakten. Maar daarnaast geeft de film door korte inlassen van histo risch filmmateriaal iest zien van hoe de vijftiger jaren er uitzagen, met de filmsterren van die tijd, James Dean. Marilyn Monroe, een beginnende Nixon, de schuchtere entree van nieuwe haarkapsels, ook voor de man nen, de Koreaanse oorlog, Eisenho wer, Mc Carthy een nieuwe danswoe de en de strenge mannen die door verbodsbepalingen nog dachten de storm te doen keren. Een zeer gevarieerd alles Van deed, bezeten, maar zeer met zijn groep „Them” wereldsuccessen als „Here comes the night” en vooral „Gloria” had geboekt maar desondanks bij gebrek aan begeleiders begeleid werd door The Blizzards (van Cuby inder daad) en vlak na de Nederlandse tour nee berooid naar Amerika vertrok. De Van Morrison die we kenden van de elpees die tussen ’67 en nu uitkwa men leek behalve een geniaal compo nist een romanticus, die tegen de stroom in nog altijd meer geïnteresseerd was in melodie dan in ritme, die muziek maakte op helt sdheidingsvlak van rythm blues en soul, een gebied dat niemand met woorden kan begrenzen. Muzikaal klopte het beeld, maar de persoon Van Morrison stond in Carré te kijk als een verwrongen cynicus. Carré bracht het beeld haarscherp over. Deze slechts zelden voor popcon certen gebruikte zaal bleek daarvoor uitstekend geschikt: het publiek héél dicht bij het intieme podium en een voortreffelijke akoestiek. Merkwaardig toeval dat juist Van Morrison in deze zaal stond, want juist hij als artiest die alleen voor zichzelf speelt had geen behoefte aan contact met het publiek. Ik heb dan ook nog nooit een zanger zo uiterlijk ongeïnteresseerd (bijna met zijn handen in zijn zakken) en tegelijkertijd innerlijk geladen zien optreden als Mor rison in het eerste uur van zijn act. Daarna bouwde hij óf een toer óf raakte hij toch een beetje van de kook door het enthousiasme in de zaal of zijn eigen inbreng. In ieder geval begon hij zij het houterig en onwennig wat te bewegen en zelfs gingen de beentjes van kwam als een schok. Morrison die in 1967 was een van muziek bescheiden Ier die

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1973 | | pagina 9