TERUG IN HAUTE COUTURE
OOK CARDIN
toer-in
Van allerlei in
Galerie Mare
Expositieverbod voor
Manders in Amsterdam
f
Filmweek in Arnhem
zonder Staatsprijs
Kas Lux zingt
Galerie de Kapberg: plezierig
artistiek Toer-in-evenement
rrwhWiW
Moves: uitmuntende première
van Nederlands Danstheater
bij Solution
Parijs maakt
rokken flink
5 Jon|
SN AUDI’S
stuks
stuk langer
ts
Zomerexpositie
Zinvolle choreografie van Jerome Robbins
vanu
ag
drie
nde
[tuit
aal
Prijs Stanley Kramer
in Moskou
IHi
nocrd-holland
Rijke variatie
3
een
lippen
EGMOND AAN DE HOEF Een oud en heel
karakteristiek duindorpje als Egmond aan de Hoef
is natuurlijk op zichzelf al waard om in de Toer-in-
route te zijn opgenomen. Het is een plaatsje om
even af- of uit te stappen. En waar dan? Bij Galerie
de Kapberg, een bijzonder aardig gerestaureerde
boerderij, waar een dochter van de bekende Ber
gense kunstschilder Jaap Min de artistieke scepter
zwaait. De Kapberg is rijk aan allerlei vertrekken
en hoekjes en tot en met 19 augustus exposeren er
vijf kunstenaars tegelijkertijd, een rijke buit dus
voor wie op zoek is naar kunst.
AMSTERDAM Tot 31 juli
treedt het Nederlands Danstheater
op in het balletfestival, dat zich af
speelt in de Stadsschouwburg in
Amsterdam. Op de valreep van het
seizoen zagen ze daar kans om nog
even de beste Nederlandse pre
mière van het hele jaar te vertonen.
Dat werk heet „Moves” en werd in
1959 gemaakt door Jerome Rob
bins.
We kennen Robbins hier vooral
door zijn dansen in „West-Side
Story” en van zijn regie voor „Ana-
tevka”. Op balletgebied heeft hij
zulke erkende toppers als „The
Cage”, „Interplay” en „Dances at a
gathering” op zijn naam staan,
waarbij het me moeite kost om nog
een tiental andere titels achterwege
te laten, van werken die toch zeker
even belangrijk zijn als die hier ge
noemd.
iderzoek,
ir weer,
jdaine-
tzo
zen, ated»
PARIJS Als de Franse
modeontwerpers het voor het
zeggen krijgen, dan worden de
rokken de komende winter een
flink stuk langer. Louis Feraud,
Torrente en Ted Lapidus zorg
den gisteren op de tweede dag
van de Parijse modeweek voor
de terugkeer van de midi’s.
Maar bij Christian Dior hield
couturier Marc Bohan de rokken
op de knie, terwijl Pierre Car
din plooirokmantelpakjes en ge-
plisseerde overhemdjurkjes, die
de knie net bedekten, liet
showen.
Rood wollen winterjas van Cardin.
SSÉllÜS
Een der gouaches van Beppie Gielkens.
Een textielplastiek van Liesbeth Nies.
Manders,
rentenierende
thans
De
de
sen
onder redactie van Bé terMaat
I
2574.
I - 283245
Het Nederlands Filmmuseum organi
seert in het gemeentelijk museum van
Arnhem een tentoonstelling rond de uit
de jaren twintig befaamde actrice Asta
Nieisen.
Heyde en „Het Dwaallicht” van Frans
Buyens. Dit zal gebeuren op de Neder
landse dag van het festival, 4 september.
I - 1973
1900
ixe ’70
eo 160
r ’72
uit
e occasion
arantie-
ijs,
[ekeurd
rweg 337
AGGI)
•dam
1- 12 65 38
irkeer-
heid.
door een stamp op de grond'of een klap
in een hand.
Die stilte verhoogt in niet geringe
mate de spanning van zo’n werk, maar
bij Moves komt die spanning toch vooral
door een uiterst effectieve bewegings
constructie. Om te beginnen zijn er
steeds weinig dansers op het toneel
(maximaal 13) en hun danspatroon is zo
overzichtelijk gebouwd, dat je letterlijk
iedere beweging kunt volgen. Daarbij
komt, dat de gebruikte danstaal niet
bestaat uit een aantal loze gebaren,
maar juist steeds te maken heeft met de
relaties van mensen onder elkaar, of van
mensen ten opzichte van een onderdeel
van hun eigen lichaam. (Een meisje
steekt haar arm opzij uit en dan blijkt
dat haar hand wat hoekig en vreemd zit.
Even later reageert haar hele lichaam
op dit handje en wordt haar totale
houding wat hoekig en vreemd, waar
door het handje in de totale harmonie
gaat passen).
Er zijn vijf delen, een groepsdans, een
variatie voor mannen, een combinatie
voor vrouwen, een choreografie afge
stemd op paren en weer een groepsdans
als afsluiting.
In de eerste groepsdans zien we bij
voorbeeld hoe een aantal mensen, die
keurig opgesteld staan in één rechte rij,
op een gegeven moment dwangmatig
moet gaan reageren op een enkele fi
guur, die opeens uit de rij valt. Bij de
mannendans wordt hoofdzakelijk geëx
perimenteerd met het geluid van het
neerkomen na een sprong of van tegen
elkaar slaande lichaamsdelen. In de
vrouwendans zien we o.a. een spel met
niveauverschillen. In de paardans breekt
de humor door, als af en toe een van de
paren onvolledig blijkt te zijn, waarbij
de alleenstaande man of vrouw echter
lingen kunnen leveren, hetgeen tot de
levendigheid van het werk bijdraagt. De
„magische” bladen spreken mij het
sterkst aan, andere blijven soms teveel
decoratief en dragen dan minder over.
Van Liesbeth Nies uit Eersel zijn er
boeiende textielplastieken, staande tex
tiele vormen, touw en andere stoffen
rond een geraamte dat stevigheid geeft.
Dat biedt allerlei interessante variatie
mogelijkheden, waarvan dankbaar ge
bruik wordt gemaakt.
Over Joanne Yaban uit Amsterdam
heb ik kort geleden nog geschreven, toen
ze in Galerie El Lotus in Haarlem
exposeerde. Ook hier weer haar witte
keramische bollen, die de indruk maken
te zijn opengebarsten als overrijpe
vruchten. Uit zo’n barst of scheur puilt
dan het materiaal als het ware naar
buiten. Ook een paar kubische vormen
heeft ze hier zo geëxposeerd. Het is
jammer, dat ze schijnbaar maar één
thema kent en dat dan eindeloos her
haalt. Met inspiratie heeft zulk werk op
den duur niets meer te maken.
Hetzelfde kan gezegd worden van de
keramiek van Jan Haans uit Utrecht,
ook kortgeleden in deze kolommen be
sproken. Hij fabriceert een soort deeg-
rollen van gebakken klei, zwart gegla
zuurd, die op één van de punten worden
gezet en dan tot groepen geformeerd.
Ook weer één alsmaar herhaald thema.
HEIN STEEHOUWER
De meeste ruimte is toebedeeld aan de
Amsterdamse schilderes Marijke van
Velzen, een autodidacte in een geheel
eigen stijl. Ze schildert grote non-figu-
ratieve doeken en die maken de indruk
alsof ze volkomen intuïtief, zelfs bijna
geheel door het onbewuste geleid, werkt.
In heel dun opgebrachte verf ontstaat
een ondergrond in vervloeiende tinten
en vage vormen. Op die ondergrond
wordt dan nog eens gewerkt met frag
mentarische kleinere vormen, maar ook
met penseelschrift in zwart, kleine „te
kentjes. Die tekentjes zijn soms leesbaar,
soms ook niet. Het zijn krabbeltjes, zoals
iemand ze maakt op rand van een vel
I papier tijdens het telefoneren. Die te
genstelling tussen de grote vlakken en
kleine krabbeltjes werkt heel suggestief.
Het werk draagt inderdaad inhouden
over, ook al blijft dat een pure ondefi-
niërbare gevoelskwestie. Het is merk
waardig boeiend.
De gouaches van Beppie Gielkens uit
Anna Paulowna zijn veel vaster in de
vorm. Ook hier abstracties, een vormen
spel, waarbij gebruik wordt gemaakt
van de tegenstelling tussen vlakken en
lijnen in vaak goede kleuren. Hier en
daar duikt binnen die abstracties een
realistisch fragment op, een oog of iets
anders. Dan krijgt zo’n blad een magi
sche werking, die hier en daar aan de
Cobra-tijd herinnert. Ze werkt in een
mengtechniek, waardoor pen en penseel
een bijdrage tot de structuurtegenstel-
AMSTERDAM. Kees Manders is
woedend op het Amsterdamse gemeente
bestuur: op het laatste moment heeft
het waarnemend hoofd der afdeling al
gemene zaken hem schriftelijk laten we
ten dat geen vergunning zal worden
verleend voor zijn charitatieve schilde
rijententoonstelling op het Rembrandts-
plein in Amsterdam.
maal uit in het maken van de meest
schitterende haute-couture-creaties,
die wel erg mooi, maar weinig op
zienbarend waren. Want naast zijn
met wijde driekwart jasjes en pullo
vers gecombineerde pantalons met
opvallend brede pijpen, zijn over-
hemdjurkjes en zijn klassieke plooi-
rokmantelpakjes, liet hij alleen nog
zwarte fluwelen cocktail-mantelpak-
jes en pastelkleurige enkelvrije
avondjruken met lange mouwen en
een V-hals-decolleté zien.
lippen zijn
ïker op
ogst irritant
n altjjd
Als zon en I
npenmoeilijj
Blistex-de
ncrèmeuit|
rekt Blistex
wip pijnliji
>pen weer
t
tutè
vakant
Zoals gebruikelijk worden in het
Rembrandttheater de nodige Nederland
se premières van speelfilms vertoond die
over enige tiid in roulatie komen. Daar-
Pierre Cardin, die twee jaar gele
den in navolging van Yves Saint-
Laurent besloot om voortaan alleen
nog maar confectie te ontwerpen,
kwam net als Saint-Laurent op die
beslissing terug, en gaf gisteravond
weer zijn eerste haute-couture-show.
ARNHEM. Tijdens de Arnhemse
Filmweek (de negende in successie) eind
augustus-begin september, zal geen
staatsprijs voor de filmkunst worden
uitgereikt. Het is helemaal de vraag of
er dit jaar of in de toekomst nog
staatsprijzen voor de filmkunst zullen
worden toegekend. Dit bleek tijdens een
maandag gehouden persconferentie over
de filmweek 1973. waarin mededelingen
werden gedaan over het nog niet volle
dig uitgewerkte programma.
Als choreografisch meester in het be
heersen van een virtuoze vorm is George
Balanchine ongetwijfeld de grootste van
deze tijd. Jerome Robbins is daarin een
briljante leerling van Balanchine, maar
dan een leerling die meer Amerikaan is
dan wereldburger en die dan ook de
Amerikaanse menselijke problemen
voortdurend in zijn werk aan de orde
stelt. Meestal gaat Robbins uit van een
duidelijk herkenbaar thema en in het
geval van „Moves” is dat de vraag hoe
je een ballet zonder muziek moet aan
pakken. Balletten zonder muziek veroor
zaken doorgaans een bijna heilige stilte
Wortel, John Verberk, Jan van der Zee
en Mare Jonk zelf, ’nog altijd bezig met
weelderig getekende naakten, penteke
ningen tegen een fond van expressionis
tische kleuren.
En natuurlijk staat er nog steeds werk
van vader Nic Jonk, prachtige bronzen,
die getuigen van zijn grote aardse liefde
voor het leven, in royale volumen sterk
beeldend tot uitdrukking gebracht.
HEIN STEEHOUWER
DIORS ONTWERPER Marc Bohan,
die prinses Irene, de Perzische keize
rin Farah Diba en heel wat beroemde
filmsterren als klant heeft, leefde
zich voor de komende winter hele-
Overigens krijgt het maatschappij-kri
tische element in de Arnhemse filmweek
toch aandacht door de (gedeeltelijke)
incorporatie van het jaarlijkse Larense
festival, ditmaal onder de naam Festi-
con. Deze manifestatie bestaat uit een
sociaal-wetenschappelijk congres in de
Bilderberg van het Nederlands Filmin
stituut met vertoningen in „Studio A”
van een aantal sociaal- en cultuurkriti
sche historische films, deels op actuele
maatschappelijke thema’s. Verder wordt
de jeugd, zowel als toeschouwer als
creatief, bij het aandeel van het filmin
stituut in de filmweek betrokken.
TOEN IK CARDIN na afloop van
de presentatie vroeg, waarom hij na
zijn geweldige succes met zijn bijzon
der draagbare en betaalbare confectie
weer dure couture-jurkjes is gaan
maken, zei hij: „Dat heb ik alleen
gedaan om de confectie-industrie aan
nieuwe ideeën te helpen. De spijker
pakken hebben de mode zo langza
merhand vermoord. En het wordt nu
tijd dat de kledingfabrikanten over
een dood punt heenkomen, voordat
de textielbedrijven weer in een nieu
we crisis verstrikt raken”.
Cardins glamour-kleren die hij gis
teravond voor de komende winter
lanceerde, waren geïnspireerd op de
getailleerde mantelpakjes en verleide
lijke jersey lurex-jurken, waarin Ma
rilyn Monroe en Rita Hayworth aan
het eind van de jaren vijftig bij
voorkeur verschenen. Maar door een
paar nieuwe vondsten had Cardin ze
helemaal aan deze tijd aangepast.
Want niet alleen zijn grijze en ka-
neelbruine klokrokjurken, maar ook
zijn beige en zwarte getailleerde jas
sen en zelfs zijn mouwloze groen-
beige geruite tunieken van zijn
broekpakken had hij van hoefijzer
vormige of om de hals gedrapeerde
kragen voorzien. En de hoefijzerkra-
gen sierden zelfs zijn klassieke met
zilveren pailletjes geborduurde
avondjurken van zwarte crêpe-geor-
gette.
DE SHOW bij Louis Feraud, die
wereldbekend werd met zijn kleurige
boetiek-kleding, was dit keer een
trieste aangelegenheid. Zijn manne
quins verschenen namelijk in allerlei
zwarte, gewatteerde midi-mantelpak-
jes op het plankier. Creaties, die het
misschien wel goed als begrafeniskle
ding zullen doen, maar die mij voor
iedere andere gelegenheid veel te
somber leken.
De bekende Parijse modefotograaf
Gunnar Larsen vond Ferauds nieuwe
midipakjes helemaal verschrikkelijk.
„Een vrouw die zoiets aantrekt, lijkt
een
schilderijen
ongestoord is toegelaten en
met groot succes is bekroond,
der betoogt hij dat in heel
Europa iedere schilder in steden
het platteland vrij zijn eigen werk op
straat mag etaleren en verkopen.
„De tentoonstelling gaat dan ook zon
der meer door”, zo deelde Manders me
de. De schilderijen komen immers overal
in de etalages en ik ga gewoon met
schilderijen op het trottoir staan. Wil ik
Lang nauwsluitend jasje in cardigan-
hemdstijl van Feraud. Manchetten,
kraagsluiting en borstgarnering zijn
uitgevoerd met een versiering van
een zwart satijnen strook. De rok is,
evenals het jasje, vervaardigd van
rode shetland en geplisseerd.
DE BROEKPAKKEN namen bij
Pierre Cardin in tegenstelling tot vele
vorige seizoenen een vrij bescheiden
plaats in. Cardin, die de echtgenote
van de Franse president Pompidou en
de filmsterren Jeanne Moreau en Ca
therine Deneuve onder zijn klanten
telt, combineerde vrij wijde, effen
shetland-pantalons met mouwloze,
geruite tunieken van dezelfde stof,
waaronder hij zijn mannequins jum
pers met grote colkragen in een bij
passende kleur liet dragen.
Maar bij Dior blijven de broekpak
ken voor de komende winter even
belangrijk als nu. Al liet Diors ont
werper Marc Bohan gistermiddag in
het met tientallen potten rode gerani
ums opgefleurde modehuis aan de
Avenue Montaigne veel klassieke
stolpplooimantelpakjes en overhemd-
jurken van beige, lakrode Chinees-
blauwe en mosgroene effen wollen
stoffen als alternatieven zien.
MOSKOU (AP). De Amerikaanse
inzending „Oklahoma Crude” van regis
seur Stanley Kramer heeft maandag op
het internationale filmfestival van Mos
kou ex aequo met Russische en Bulgaar
se inzendingen de eerste prijs gewonnen.
De uitslag van het juryberaad werd
bekend gemaakt kort voor de sluitings
plechtigheid van het veertiendaagse fes
tival dat zoals vorige jaren werd gedo
mineerd door inzendingen uit de com
munistische landen en de derde wereld.
Kramer, een regelmatige mededinger
in het Sovjet-festival, werd speciaal ge
prezen voor zijn „humanistische bijdrage
aan de ontwikkeling van de wereld-
cinematografie”.
HAARLEM Tot 5 september in Ga
lerie Mare in de Wolstraat een zeer
gevarieerde zoniertentoonstelling met
hoofdzakelijk grafiek. Er zijn een paar
beroemde namen bij, met een enkel
blad vertegenwoordigd, zoals bijvoor
beeld Kees van Dongen met een inge
kleurde zwart-wit-litho, een meisjeskop
je, dat verrassend modern aandoet en
nog laat naproeven waarom Kees van
Dongen in zijn tijd als een sterk aan
sprekende modernist werd gezien.
Van Herbert Fiedler is er ook een
vrouwenportret, een boeiende aquarel, of
liever, een penseeltekening, met kleur
aangevuld in een gave techniek.
Van Marc Chagall hangt er een kleu
renlitho, een van zijn bekende verbeel
dingen waarop een haan en een zweven
de figuur voorkomen.
Kees Maks figureert hier met een heel
gaaf blad, pastel en aquarel in meng
techniek, met een Spaans dansgezelschap
als onderwerp.
En zo is er dan nog veel meer. Als
voorproef voor een komende grotere
tentoonstelling hangen er ook een paar
tekeningen van Harrie Kuyten in een
boeiend schrift, gevoelig en raak gedaan.
Vorige exposanten en dus reeds
besproken zijn er ook, zoals Ans
Voorts bleek tijdens deze persconfe
rentie dat de Groep Cineclub (een maat
schappij-kritische beweging die de film
hanteert als middel van actie) dit jaar
niet van de partij is. Tijdens het festival
van 1971 zijn enige tegenstellingen ont
staan tussgn de organisatoren van de
filmweek en Cineclub. Cineclub en Fu
gitive Cinema hebben plannen voor een
alternatieve filmweek in het Arnhemse
jongerencentrum, gelijktijdig met de
„officiële filmweek”. De gemeente Arn
hem heeft een subsidie-aanvraag voor
dit alternatieve festival in eerste instan
tie afgewezen, maar nog nader in be
raad.
meedoet (een man die zijn partner door
de lucht draagt zonder een partner te
hebben). In de slotdans krijgen we in
omgekeerde volgorde weer een aantal
opvallende elementen uit de verschillen
de voorafgaande delen te zien, zodat we
automatisch weer bij het begin uitko
men, een rechte rij figuren achter op
het toneel.
„Moves” is een ballet, met een inge
bouwd gevaar: iedere beweging ervan is
zo zinvol. dat je je eigenlijk niet kunt
permiteren iets over het hoofd te zien
als je het goed wilt volgen- Maar als je
die spitsvondige instelling dan eenmaal
verworven hebt en die ook gaat toepas
sen op de op „Moves” volgende baletten
in het programma, dan wordt het grote
aantal loze gebaren in zo’n volgend bal
let wel erg opvallend. Om „Moves” goed
te brengen moet je dan ook over een
uitstekend programma beschikken om
daarnaast uit te voeren. De werken, die
het Nederlandse Danstheater hiervoor
gebruikte bleken daarvoor wel te zwak
uit te vallen.
Zowel het Nationale Ballet als het
Nederlands Danstheater hebben inmid
dels jarenlang aan Robbins getrokken
om een werk van hem op hun repertoire
te krijgen en het is dan ook een
felicitatie waard, dat het aan het Dans
theater gelukt is „Moves” nu te mogen
vertonen. De uitvoering was alleszins
redelijk zodat we in de toekomst mogen
hopen op meer werk van Jerome Rob
bins.
Moves is op 27 en 28 juli nog te zien
in Amsterdam en zal zeker gedurende
het volgende seizoen regelmatig door het
Nederlands Danstheater worden ver
toond.
voormalig nachtclubeigenaar van het
Thorbeckeplein, zal desondanks in de
tweede helft van augustus op en om het
Rembrandtsplein ten bate van het Ko
ninklijk Nederlands Geleidehondenfonds
200 schilderijen verkopen, die hij in de
afgelopen drie jaar heeft vervaardigd in
Zandvoort.
Manders diende 15 juni zijn aanvraag
in en ontving enige tijd later van het
bureau bijzondere diensten telefonisch
het bericht dat er een gunstig advies aan
de afdeling algemene zaken was uitge
bracht. Hij wilde „achter de rug van
Rembrandt” in het plantsoen een provi
sorische tentoonstellingsruimte optrek
ken (in de vorm van een viertal over
dekte boekenstalletjes naar Parijs’ mo
del) om daar een deel van de 200
schilderijen te exposeren. De rest wordt
ondergebracht in etalages en hallen van
winkeliers, restaurants en hotels rondom
het plein.
„Inwilliging van het verzoek zou er
ongetwijfeld toe leiden dat andere ar
tiesten een dergelijke vergunning zouden
aanvragen, welke dan bezwaarlijk kan
worden geweigerd”, luidt het argument
dat tot de afwijzing heeft geleid.
„Deze gemeentelijke ambtenaar, wiens
naam onleesbaar is, zou het kennelijk
afschuwelijk vinden als op het Rem
brandtsplein geregeld onder het stand
beeld van Rembrandt schilderijen zou
den worden geëxposeerd”, aldus Manders.
„Wat is daar in ’s hemelsnaam tegen?
Het zou toch een attractie voor de stad
zijn? En als ze bang zijn dat er commer
cieel misbruik zou worden gemaakt, dan
kunnen ze toch als eis stellen dat deze
expositie alleen voor een liefdadig doel
mogen worden gegeven?”.
Intussen heeft Manders de burgemees
ter van Amsterdam een gepeperde brief
gezonden, waarin hij hem verwijt dat de
hoofdstad uiterst tolerant optreedt tegen
„iedereen die tegen de wetten en veror
deningen aanschopt”, maar kennelijk
zeer streng wil optreden tegen vredelie
vende pogingen om met een kleurrijke
opluistering van het Rembrandtsplein
blinde stadgenoten te helpen. Amster
dam wordt op die manier een stad waar
alles mag, maar niets kan”, aldus wordt
in de brief gesteld.
Manders vestigt er de aandacht
van de burgemeester op dat in 1959
soortgelijke tentoonstelling van
op het Rembrandtsplein
is toegelaten en destijds
succes is bekroond. Ver-
dat in heel West
en op
(Van onze kunstredactie)
DEN HAAG. Kasimierz Lux,
zanger die vroeger veel furore maak
te met de formatie Brainbox, en de
Groningse popgroep Solution hebben
besloten in het vervolg gezamenlijk
concerten te verzorgen.
Overeengekomen is dat Kas Lux
het eerste gedeelte zal verzorgen,
waarna vervolgens Solution zal solië-
ren. Een optreden van Solution sa
men met Lux besluit dan het concert.
Kas Lux besluit hiermee een solo-
periode van ongeveer een jaar nadat
zijn groep Brainbox werd ontbonden.
Hij heeft daarna met een vast groep
je begeleiders rondgetoerd, zonder
echter een sterk artistiek stempel op
deze formatie te leggen.
Solution heeft thans een twee uur
durend programma samengesteld met
een gedeeltelijk oud, maar ook ver
nieuwd repertoire. Na alle moeilijk
heden in verband met de dienst
plichtvervulling van enige der Soluti-
onleden, wordt verwacht dat de
groep, die waarschijnlijk zondag 5
augustus in Terborg (Gelderland)
voor het eerst zal optreden, in alle
rust aan haar succes zal voortbou
wen.
onthutst uit.
in de zaal, nu en dan slechts doorbroken
wel de bewegingen van zijn sexgenote
CONRAD VAN DE WEETERING
nog zien dat ze me wat maken”.
onder „Angela” van Nicolai van der
