Engelse journalist ontmaskert multinationaal bedrijf Noorwegen laat Israëliërs niet los Ambassadeur van Portugal berispt Tunis: „Situatie onder controle Cholera ontdekt in Zuid-Tunesië E Levenslang voor moordenaar van drie kinderen Turkije schendt rechten de mens van Nog ernstige bezwaren tegen aardgasauto Munitie wordt op vele plaatsen opgeslagen □ooEntoü dit mb il Joego-Slavië Koninklijk paar op vakantie in Br COMMISSIE INTERNATIONALE JURISTEN L i ■1 tw '1 DINSDAG 1 973' 3 1 JULI D] 2 Verdacht van moord Hitler Karikatuur 5, f Watergate o p WilMM 1 ITT goochelt handig met dictaturen niets van de nationale regels aantrekken of althans hoeven aan te trekken. (Van onze correspondent) De minister van Buitenlandse Zaken 1 1 ,1 I s c ve wi va be ge: hu CO) tw va mi 1 22 27 25 22 27 28 25 24 23 24 20 30 24 32 21 23 20 29 uur uur 0 o 4 0 0 0 0 WORCESTER (Reuter). In de En gelse stad Worcester is gisteren de 21- jarig David McGreavy tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld, omdat hij in een dronken bui drie kleine kinderen op gruwelijke wijze had vermoord. in uen rieiaer een actie is begonnen om strand- en campingbezoekers te vertel len hoe de vervuiling ontstaat en wat daartegen te doen is. Onder meer zal men met vakantiegangers discussiëren. Het Noorse ministerie verwerpt het verzoek om vrijlating van de twee man nen die volgens Rozen diplomatieke om- schendbaarheid genieten. In hiet commu niqué van het ministerie wordt verder nog gezegd dat de politie goede redenen heeft aan te nemen dat in elk geval een van beide mannen bij de moord op de Marokkaan Achmed Boutsjiki betrokken is geweest. 1 i i i half bew. licht bew. onbewolkt onbewolkt onbewolkt half bew. onbewolkt onbewolkt onbewolkt licht bew. onbewolkt onbewolkt zw. bew. ono n nnw ono ono o nno no ozo no ono ono ono 13 11 11 12 12 14 14 7 15 11 7 23 16 14 14 14 12 11 13 9 12 17 15 12 12 19 19 13 9 18 15 10 19 22 17 12 11 18 15 19 0 1 0 0 o o o 7 0 o o o H lu te h( <k te te te de sp op da de to< W( er vo on di: ecï be vo (2 o k g d n 1< t r l 1 c 1 da hé hi er sc w 1 S€ la di 5. ei b 1 Ha tei da Wi he on be: ov bo v S1 n F s z k v d o 0.6 0 0 0 0 o 0,1 o o o o o o o o o o o I V OSLO (AFP). Het Noorse ministerie van Buitenlandse Zaak heeft gisteren bevestigd dat de twee mannen die woensdag in het huis van een Israëlische diplomaat zijn gearresteerd, Israëliërs zijn. De juridische adviseur van het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken, Meir Rozen, krijgt geen toestem ming voor een bezoek aan beide man nen, die zijn aangehouden in verband met de moord op een Marokkaan in het stadje Lillehammer. Deze zou lid zijn geweest van de Zwarte September-be- weging. SAMPSON HAD een speciale reden om ITT als onderwerp van zijn boek te kiezen, terwijl er zo veel andere en grotere multinationals zijn. Hij vertelt daarover: „ITT is geen typisch v>oor- De Portugese ambassadeur zou tegen een journalist gezegd hebben dat alle Nederlandse parlementariërs in beginsel welkom zijn als zij de Portugese kolo niën in Afrika willen bezoeken, maar dat daarbij een uitzondering geldt voor leden van de CPN, „omdat die niet in staat zijn tot het vellen van een zelf standig oordeel.” De Portugese ambassadeur heeft in middels laten weten dergeHjke woorden nooit gebruikt te hebben. Niettemin heeft minister Van der Stoel hem op verzoek van de CPN’er Bakker laten weten, dat de regering het onwenselijk acht dat alhier geaccrediteerde diploma tieke vertegenwoordigers zich in de openbaarheid met een waarden-oordeel uitspreken over een in het kader van de Nederlandse democratische verhoudingen bestaande politieke partij.’ commissie van juristen zou Turkije de conventie ook nog schenden als de vigerende maatregelen aan de hand van de staat van beleg volledig inge trokken zouden worden. Dit, aldus de commissie, omdat in de afgelopen twee jaar permanente wijzi gingen in de wetgeving zijn aange bracht en er op dit ogenblik geen ’openbare noodtoestand die het leven van de natie bedreigt’ heerst. Een dergelijke noodtoestand staat een land afwijkingen van de conventie toe. BUENOS AIRES (Reuter en AFP). De Britse zakenman Cl.arles Lockwood die bijna acht weken geleden door stadsguerrilleros in Argentinië was ont voerd, is weer vrijgelaten, zo is gisteren uit politiekringen in Buenos Aires ver nomen. Er bestaan geen bezwaren tegen inza ge van gegevens over munitieopslag aan de vaste commissie voor Defensie, aldus de heer Stemerdink. De veiligheid van de voorraden staat echter een volledige openbaarmaking in de weg. Het verruimen van veiligheidszones rondom opslagplaatsen is het gevolg van NAVO-normen, er is egen sprake van toename van de gevaren voor de bevol king. Het heeft daarom weinig zin de bevolking in te lichten. Dit zou hoog stens aanleiding kunnen zijn tot veront rusting. Omdat men zou denken dat van een nieuw opgetreden gevarensituatie sprake zou zijn. Concentratie van opslagplaatsen wacht op het verkrijgen van nieuwe terreinen. Het is nog niet te zeggen wanneer dit zijn beslag zal krijgen. Het is wel de bedoeling concentratie tot stand te bren gen, zodra de mogelijkheid daartoe aan wezig is. pensioen te midden van de ruïnes van zijn recente initiatieven. Toch heeft hij onvermoeid een nieuw afzetterrein ge vonden: de Sovjet-Unie. Sampson schrijft onder meer: „ITT is een com pleet systeem, net als de Katholieke Kerk, de communistische partij of een leger in oorlogstijd. Zij die ITT verlaten zien er dan ook meestal uit als mensen die er niet aan kunnen wennen uit de banden van een dergelijk systeem be vrijd te zijn. Geneen voert het kapitalis tische systeem tot zijn logische grenzen door, en voor iedere ambitieuze zaken man is het een anticlimax om van deze grenzen terug te treden. Geneen’s filosofie is dat het er niet om gaat „dingen te maken, maar dat het er om gaat geld te maken”. Hij houdt zijn mensen bijeen door hoge salarissen en naar Sampson zegt „verdienen zeker zes topfunctionarissen van ITT meer dan 200.000 dollar per jaar, dat is het salaris van de Amerikaanse president”. Minister Van der Stoel verklaarde voorts dat het Portugese koloniale beleid uitvoerig aan de orde zal komen in de aanstaande algemene vergadering van de Verenigde Naties. Hij zei dit in ant woord op vragen van het Eerste-Kamer- lid Nederhorst (PvdA). Onder de laakbare handelingen van de Turkse regering noemt de Internatio nale Commissie van Juristen- het af schaffen van alle studentenverenigin gen op 22 november van het vorig jaar. De Koerden, een oud volk met eigen taal dat in Zuidoost Turkije leeft, wordt volgens de commissie niet als minderheid erkent en ontbeert daarom alle minderheidsrechten. Publikaties in het Koerdisch worden niet toege staan en op scholen mag de taal niet Russische muziekmanager. geboren in het Engelse Bournemouth maar al in een pril stadium met zijn ouders naar de Verenigde Staten verhuisd. Sampson beschrijft Geneen als een super-accoun- tanttype, die alle zwier van een Gehn mist; een ui terlijk onopvallende figuur met minstens even loze streken. Tot de historische „heldendaden” van Geneen behoort zijn poging om aan zijn toch al gigantische concern de Ameri kaanse Hartford Fire Insurance toe te voegen, welke fusie in strijd was met de Amerikaanse antitrust-wetten. De strijd speelt in de eerste helft van 1970 en de regering-Nixon verzet zich aanvankelijk met alle macht tegen de fusie. Maar dan ziet Geneen kans de Republikeinen 400.000 dollar in de maag te splitsen als een bijdrage voor de partijconventie waarop Nixon als presidentskandidaat voor de verkiezingen van 1972 gekozen diende te worden. Anthony Sampson vraagt zich af wel ke regering sterk genoeg is om de zoete influisteringen van subtiel getrainde lob byisten als die welke de ITT voort brengt, te weerstaan. De regering-Nixon weerstaat ze niet De fusie komt tot stand met Hartford en bovendien wordt de conventie in San Diego gehouden, waarop ITT met het oog op eigen com merciële belangen had aangedrongen. epidemie in dit gebied was: een van onze correspondenten die vorige week vanuit Tunis een bezoek aan het buur land Libië bracht, werd toen gevraagd zijn (nog geldige) cholera-vaccinatie te vernieuwen. Inmiddels zijn in de loop van de afgelopen week enkele honderdduizenden geënt. Toeristen die een bezoek aan het be smette gebied willen brengen, wordt door de politie ter plaatse gevraagd zich te laten inenten. Eventuele toekomstige aangeraden zich hier te ilaten vaccinere bezoekers van het eiland kan worden aangeraden die zich hier laten vaccineren, ook al is dit officieel niet verplicht en geeft een injectie slechts een beperkte immuniteit. (Van onze parlements redactie) DEN HAAG. Minister Van der Stoel van Buitenlandse Zaken heeft de Portugese ambassadeur in ons land laten weten dat zijn opmerkingen over de leden van de CPN een inmenging zijn in de Nederlandse politieke verhoudingen. De Bilt Deelen Helde Eindhoven Rotterdam Twente Vlisslngen l. Aberdeen Athene Barcelona Berlijn Bordeaux Brussel Frankfort Genève Helsinki Innsbrück Kopenhagen zw. bew. Lissabon c....—-- Locarno Londen - Luxemburg onbewolkt Madrid Malaga Mallorca München Nice Oslo Parijs Rome Split Stockholm Wenen Zürich Casablanca Las Palmas half bew. Tunis onbewolkt HET SCHANDAAL lekt echter uit en de gevreesde Amerikaanse columnist Jack Anderson brengt het in de publici teit. Hier komt de lezer al op bekend Watergate-terrein. Men hoort een deel van dezelfde namen die nu iedere dag frontpaginanieuws vormen: die van de toenmalige minister van justitie Mitchell die zijn toestemming voor de fusie had moeten geven en die van zijn opvolger Kleindienst alvorens hij wordt benoemd. Ook senator Ervin de voorzitter van de senaatscommissie voor de Watergate affaire maakt er deel van uit. De namen vallen van Haldeman, Ehrlich- man en Dean. In het eerste door Jack Anderson gepubliceerde memorandum stond met zoveel woorden dat ook presi dent Nixon van de 400.000 dollar en van de Hartford-fusie afwist. Tegelijk met deze steekpenningaffaire heeft Geneen zich in een ander onfris drama gestort. Het was de poging om de verkiezing van Salvadore Allende tot president van Chili te voorkomen. ITT had grote telefoonbelangen in Chili en men vreesde er dat de marxist Allende het bezit zou nationaliseren zoals al in zoveel andere landen was gebeurd. Hier zat de ITT-boss overigens in hetzelfde schuitje als de CIA, die echter weigerde geld van Geneen aan te nemen dat er toe diende om de economie in Chili in de war te sturen. Geneens’ pogingen om in de binnen landse politiek van Chili in te grijpen werden opnieuw door columnist Jack Anderson aan het licht gebracht. Schrijft Sampson: „Het was de beste manier om er zeker van te zijn dat Allende gekozen werd, en dat hij me teen en zonder een cent vergoeding de ITT-telefoons in zijn land nationaliseer de”. Geneen nadert intussen, in 1973, zijn DEN HAAG. Tegen de algemene toepassing van aardgas als energiebron voor auto’s bestaan nog ernstige techni sche bezwaren ten aanzien van de vei ligheid en de toepassingsmogelijkheden. Minister Westerterp heeft dit geant woord op vragen hierovef- vah de Twee- de-Kamerleden Boer en Vermaat (beiden ARP). Het rijden op aardgas is volgens de bewindsman trouwens niet goedkoper dan het rijden op benzine of diesel- brandstof. Bij de toepassing van aardgas onder druk, aldus de bewindsman moet een zwaar drukvat worden meegevoerd en is de actieradius zeer beperkt- Het geregeld wisselen van deze vaten zal het explo siegevaar doen toenemen. Bij toepassing van onderkoeld aardgas moet een zeer dure tank worden ingebouwd, terwijl de produktie van het onderkoeld gas hoge kosten met zich meebrengt. Voorts treedt voortdurend gasverlies op, nood zakelijk voor het op lage temperatuur houden van de tankinhoud, waardoor een vergroot explosiegevaar ontstaat. Deze voertuigen, aldus de minister, kun nen niet in een gesloten ruimte worden gestald. Het rijden op aardgas in het algemeen door particulieren moet volgens hem sterk ontraden worden. De minister bevestigt de veronderstel ling van de beide Kamerleden dat de milieubelasting bij gebruik van aardgas aanmerkelijk gunstiger is ten opzichte van benzinemotoren, vooral wat de uit worp van koolmonoxyde betreft. Maar de dieselmotoren van nieuwe constructie zijn op dit punt volgens hem nog aan zienlijk gunstiger. beeld, maar in de mate van de controle die zij uitoefent en in zijn andere aspec ten, is het een karikatuur van een multinational conglomeraat.” In de VS is ITT de achtste, in Europa is het de grootste multinational, met zijn hoofdkwartier in Brussel. ITT telt 400.000 employés, van wie de helft in Europa werkt. In Europa zijn het veelal telefoonmaatschappijen en in de Bonds republiek bijvoorbeeld Schaub-Lorenz, maar ook tot ITT behoren „Avis rent-a- car”, de Sheraton hotels, Wonderbread, en in de VS Hartford Fire Insurance, waarvan de overname door ITT de grootste samensmelting van bedrijven in de Amerikaanse geschiedenis betekende, aldus Anthony Sampston. In 1920 opgericht, werd ITT aanvan kelijk geleid door de in zijn kringen beroemde en beruchte Sosthenes Behn. Behn had behalve commerciële ook di plomatieke eigenschappen en in de jaren voor en gedurende de Tweede Wereld oorlog goochelde hij handig zowel met de dictatoren als met de geallieerden. Tot het ITT-concem behoorde in die dagen de Focke-Wulf fabriek, die de vliegtuigen produceerde voor Hitlers veroveringsoorlogen. aankomst in Brioni. Van links naar rechts: de vrouw van president Tito, Jovanka Broz, prins Bernhard, koningin Juliana, prinses Margriet en de Joegosla vische president. De ITT vormt het onderwerp voor het nieuwste boek van de Britse journalist Anthony Sampson, die naam maakte met bestsellers „The anatomy of Bri tain” en „The new Europeans”. Sampson zegt in dit boek, dat hij „Sovereign State” noemde (Hodder and Staughton, Londen): „De dreiging van de multinati onals kan gemakkelijk worden overdre ven. In ieder geval zijn zij er toch maar in geslaagd de produkten de banen te scheppen die de mensen graag hebben; en voor kleine landen is er maar één ding erger dan het herbergen van „mul tinationals” binnen zijn grenzen en dat is ze niet binnen hun grenzen te hebben. Het werkelijke probleem is niet of ze er mogen zijn, maar hoe ze dienen te worden gecontroleerd en wat men er tegenover kan stellen.” onderwezen worden. Een Koerdisch woordenboek en een zestiende-eeuwse geschiedenisboek van de Koerden zijn als ’afscheidingspropaganda’ verboden. Volgens de internationale commissie in Genève gaat Turkije door met het martelen van politiek verdachte per sonen en zijn veel hoogleraren en schrijvers tot lange vrijheidsstraffen veroordeeld wegens het uiten van opi nies die in een democratische samen leving als normaal zouden worden beschouwd. GENEVE (Reuter) Turkije schendt op verschillende, belangrijke manieren de Europese conventie over de Rechten van de Mens, constateerde gisteren de Internationale Commissie van Juris ten. De meest opvallende schendingen van de conventie, die Turkije als lid van de Raad van Europa betreffen volgens de commissie de artikelen over vrijheid van meningsuiting en vrijheid van vergadering en de min derheidsrechten van de Koerden. Naar de mening van de internationale (Van onze redacteur in Londen) LONDEN Multinationale bedrijven vormen een onderwerp van steeds weer nieuwe boeken waarin de gevaren worden onderzocht die deze ongrijpbare molochs voor de nationale democratieën inhouden. Deze bedrijven, die in verscheidene landen opereren, hebben hun bases over de gehele wereld verspreid en hun commerciële macht gaat zover boven die van ieder van de landen waarin zij gastvrijheid genieten uit, dat zij zich De grootste „multinational” is volgens de statistieken „General Motors”. Op de vierde plaats komt „Royal Dutch Shell”, op de tiende „Unilever”. Elfde op de ranglijst van ondernemingen die ten minste 20 percent van hun activa buiten het oorspronkelijke land van vestiging hebben, staat de ITT, dat is de „Interna tional Telephone en Telegraph Corpora tion”. TUNIS. Volgens zeer terughouden de bekendmakingen in de Tunesische hoofdstad Tunis is in de beide zuidelijke districten Gafsa en Gabes een aantal gevallen van cholera gesignaleerd. Ken nelijk bevreesd- dat de belangrijkste in komstenbron van het land, het toerisme, aanzienlijk zou kunnen opdrogen door het afzeggen van groepsreizen, heeft de regering bekend gemaakt dat op grote schaal maatregelen zijn genomen en dat de situatie volledig onder controle is. De eerste vermoedens dat deze infec tieziekte in dit Noordafrikaanse land zou voorkomen, waren gerezen nadat in Zweden een aantal gevallen van cholera was gesignaleerd die in verband werden gebracht met recente vakantiebezoeken aan Zuid-Tunesië. Kennelijk was al meer dan tien dagen geleden bekend dat er een begin van een Hij was bij de ouders van de kinderen in de kost. Op 13 april vroegen de ouders hem, toen hij na cafébezoek dronken thuiskwam, even op de kinde ren te passen. Toen zij terugkeerden was McGreavy verdwenen. Hij bleek de drie kinderen een vierjarige jongen en twee meisjes van resp. twee jaar en negen maanden te hebben doodgeslagen omdat het tweejarig meisje niet wilde ophouden met huilen. DE AMERIKAAN Behn wist Hitler ervan te overtuigen dat Focke-Wulf een zuiver Duitse aangelegenheid was, en daarom werd de fabriek niet onteigend. Maar nadat Focke-Wulfvliegtuigen de geallieerden aanzienlijke schade hadden toegebracht en Duitsland desondanks verloor, zette Behn een nieuwe koers uit. Hij vertelde de regering in Washing ton dat de Focke-Wulffabriek natuurlijk Amerikaans bezit was geweest en dat dit bezit door de Amerikanen tijdens hun bombardementen op Duitsland was ver nietigd. Behn won en kreeg 27 miljoen dollar schadevergoeding. ITT-laboratoria hielpen aan geallieer de zijde mee om in de oorlog het zogenoemde Huff-Duff systeem te ont wikkelen, waarmee men gemakkelijker Duitse onderzeeboten kon opsporen, die het op de geallieerde konvooien hadden voorzien. Sampson merkt dan op: „Ter wijl dus Focke-Wulf-toestellen gealli eerde schepen bombardeerden en ITT- verbindingen inlichtingen doorgaven aan Duitse onderzeeboten, zorgden ITT-rich- tingzoekers ervoor dat geallieerde sche pen de Duitse torpedo’s konden ontwij ken.” Behn had midden in de oorlog ook besprekingen met het hoofd van de Amerikaanse veiligheidsdienst, Dulles, die meehielp aan de voorbereidingen voor de terugkeer van ITT naar Europa na de oorlog, via het Amerikaanse leger. IN 1959 werd Behn opgevolgd door Sydney Harold Geneen, de zoon van een van de Noordzee geen Dat is het motto van de landelijke actie Strohalm, die maandag in Den Helder een actie is begonnen VOORUITZICHTEN VOOR DONDERDAG: Af en toe zon, plaatselijk wat regen en Iets hogere temperaturen. Aantal uren zon: 2 tot 9. Minimum tempe ratuur: van ongeveer normaal tot 3 graden boven normaal. Maximum temperatuur: van ongeveer normaal tot 3 graden boven nor maal. Kans op een droge periode van ten minste 12 uur: 90 percent. Kans op een geheel droog etmaal: 70 percent. Normale temperaturen tot 3 augustus: mini mum 15, maximum 20 graden. WEERRAPPORTEN Amsterdam licht bew. - mist zw. bew. zw. bew. zw. bew. Den Helder geh. bew. zw. bew. mist geh. bew. Z.-Limburg onbewolkt zw. bew. licht bew. onbewolkt onbewolkt licht bew. onbewolkt onbewolkt onbewolkt onbewolkt onbewolkt onbewolkt half bew. mist DEN HAAG. Staatssecretaris Ste merdink (Defensie) heeft gisteren ver klaard dat het niet in de bedoeling is de munitie-opslag van de Nederlandse strijdkrachten tot twee a drie plaatsen te beperken. De munitie-voorraden blij ven op vele plaatsen, ook na de concen tratie van een aantal die uit veiligheids- en efficiency-overwegingen moeten ver dwijnen. De staatssecretaris heeft dit meegedeeld in zijn antwoord op vragen van het Tweede-Kamerlid Kombrink (PvdA). Koningin Juliana en prins Bernhard zijn gisteren aangekomen op het Joegoslavi sche eiland Brioni in de Adriatische Zee, waar ze de gasten zijn van president Tito en zijn vrouw Jovanka. Het ko ninklijk paar zal op uitnodiging van Tito drie dagen privé op Brioni doorbrengen. In het gezelschap van koningin en prins bevinden zich prinses Margriet en haar man, de heer Van Vollenhoven. Op de foto: het koninklijk paar na dit wekte de woede van de omwonenden op. De kantonale overheid heeft nu be slist dat de baan van de baan is. „Maak moordzee”. vindt dat de EEG het vrijhandelsverdrag van de EEG met Portugal niet moet uitbreiden. De EEG zou zich moeten beperken tot de uitvoering van de strikt juridische verplichtingen van de over eenkomst. De EEG dient volgens hem iedere uitbouw of verdieping van het verdrag uit te sluiten. De overeenkomst voorziet niet in op schorting van het verdrag, aldus de minister en antwoord op vragen van het Tweede Kamerlid Waltmans (PPR). De ze houding komt overeen met die welke de EEG heeft ingenomen tegenover Griekenland. Wwr in binnen- «n buitenland Gistermorgen liep het storm op de stationsloketten van de spoorwegen in Den Helder. Zaterdag had de Helderse Courant gemeld dat men voor één gul den een retourbiljet Den HaagDen Helder kon kopen. De treinlustigen kwa men bedrogen uit. Het bericht stond op een pagina die geheel gewijd was aan nieuws uit 1873. Zeker vierhonderd mensen hadden dit niet in de gaten. De lokettisten moesten tot hun spijt meede len dat de rit tegenwoordig 15,40 kost. En voor die prijs bleek er weinig be langstelling te zijn. Het vliegveld van Genève krijgt geen bulderbaan. Vier jaar lang hebben de bewoners in de omgeving actie ge voerd tegen de uitbreidingsplannen van het vliegveld. Net als Schiphol vond ook het Geneefs vliegveld uitbreiding nood zakelijk. Er bestond een plan voor een drie kilometer lange bulderbaan, maar 20 18 18 19 19 17 18 19 18 19 windstil 18 30 27 25 windstil 24 no 20 ono 24 windstil 24 w 25 windstil w n ono zo ono nno windstil 26 windstil z n nw nno no zo zzw ver. wnw ZW’ n w WOENSDAG 1 AUGUSTUS Hoog water 3.47 uur en 16.21 Laag water 12.01 uur en W - WW'6

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1973 | | pagina 2