d
New York Times ondervroeg 1453 president-directeuren
Archeologen in
conflict met
indianen
Hitteschild na vijf uur aan Skylab bevestigd
Astronauten lappen Skylab op
Weer incidenten
op Cyprus
Oppositie in Chili
breekt gesprek af
Vragen in Kamer
1
over weren van
oorlogsschepen
Epidemie van
geslachts
ziekten
Afvaardiging verzetsbeweging bracht bezoek aan Bonn
Dieven gijzelden
Israëlische
militairen
„Allende kwam ons niet tegemoet”
- w
l
Schip verdreef
dorpsbewoners
bku
-IR-i
Over graven voorouders
Automobilist verbrand
Twee ton aan juwelen
gestolen in Wassenaar
3
DINSDAG 7
AUGUSTUS
1973
Gray
„Arabella”
Arts in „Gezond Gezin”:
Behoefte
Onderscheid
gtsa r
k”
I
-
-,,:S
aanzien op Wall Street gedaald
Grivas,
een
■s
SPD bepleit steun voor Frelimo
z
op
van
aan
AMSTERDAM De 59-,jarige Am
sterdammer E. Verveer is gisteravond op
de Buitenveldertse Laan in de hoofdstad
met zijn auto geslipt en om het leven
gekomen.
Er is echter voor de Westduitsers ook
een heel speciale reden om zich actief
met de problemen van Afrika bezig te
houden. De bondsrepubliek wordt bin
nenkort lid van de Verenigde Naties.
Gezien het sterke Afrikaanse blok in de
volkerenorganisatie, heeft ze ineens be
hoefte aan een duidelijke eigen Afrika-
programma,
klaarde dat
Ontwikkelingshulp, Erhard Eppler, vori
ge week stevig met de vuist op tafel
geslagen en gezegd dat Europa zich niet
langer door Portugal kan laten ringelo
ren. In Bonn regeren de sociaal-demo-
craten echter samen met de liberale vrije
democraten van Walter Scheel, die per
soonlijk verantwoordelijk is voor de bui
tenlandse politiek van de regering.
WHITE OAK De Amerikaanse in
dianen willen dat de archeologen ophou
den met het onderzoeken van de graven
van hun voorouders.
„De blanken hoeven alleen maar naar
Europa te gaan om in de graven van
hun voorouders rond t>e neuzen”, ver
klaarde eind vorige week John Thomas,
een van de leiders van de beweging van
Amerikaanse indianen bij gelegenheid
van een landelijke bijeenkomst.
„De stoffelijke resten van onze voor
ouders zijn ons heilig. Ik zie geen blan
ken die de laatste rustplaats van hun
religieuze leiders blootleggen”, zei hij.
De Amerikaanse indianen willen niet
alleen dat men die indiaanse grafheuvels
met rust laat, zij willen ook het gebeen
te van voorouders hebben dat in musea
is ondergebracht om opnieuw te kunnen
bijzetten.
Lang zal zij waarschijnlijk niet behoe
ven te wachten, want de huidige beman
ning van het Amerikaanse ruimtestation
heeft ook vliegen naar de skylab meege
nomen. Het experiment-Arabella heeft
ten doel, na te gaan hoe een spin zich
gedraagt in een toestand van gewicht
loosheid.
TEL AVIV (UPI/AFP) Vier dieven,
die uit hun hechtenis waren ontsnapt,
zijn gisteren met twee Israëlische mili
tairen als gijzelaar met een politiejeep
de Sinai-woestijn in gevlucht. Legerheli-
copters zetten de achtervolging in. Het
viertal liet de twee gijzelaars vrij en gaf
zich over toen ze door de helicopterbe-
manningen waren omsingeld.
ter
ilia
•le
de
60
op
■er
in
aan
de
■eft
14
ran
ikt
ich
te
om
De
tap
aal
ren
te
te
eze
ly-
ro-
zo
er-
tnis
do
gen
ren
pen
pen
ven
ze
be-
iige
ïter
be-
•ei-
sou
tie.
3rd
no-
er
?en
ta
lk*
ege
?ke
as
die
/a-
ab,
ten
ile
ar-
973
nd
se-
ing
ra-
ne-
uit
in
VO-
it 8
lier
de
ra-
945
zal
ge-
de
en-
ou-
iwd
lid-
?e-
300
nis
hij
en.
de
)e-
Uit het onderzoek is ook gebleken dat
vele grote zakenlieden van mening zijn
dat het Watergate-schandaal gevolgen
heeft voor de economie van het land.
Circa 53 percent twijfelt er na Waterga
te aan of de regering nog wel in staat is
de economische problemen op doeltref
fende wijze op te lossen en 60 percent
meent dat de economische problematiek
wellicht op andere wijze zou zijn aange
pakt als er geen Watergate-affaire zou
zijn geweest. 66 percent is gekant tegen
de maatregelen die de Amerikaanse re
gering heeft genomen om de inflatie te
bestrijden.
Vele ondervraagden lieten verder we
ten dat zij slechts dan weer op Nixon
zouden stemmen als senator McGovern
weer de presidentskandidaat van de De
mocraten zou zijn.
De auto, een Lotus sportwagen, raakte
bij het inhalen in een slip en kwam tot
stilstand tegen een boom. De wagen
vatte onmiddellijk vlam. De bestuurder,
die beklemd zat in de brokstukken, kon
niet meer gered worden.
deling W2s anderhalf uur te laat begon
nen doordat de astronauten nog het
hogedruksysteem en hun ruimtepakken
hadden moeten controleren. Garriot en
Lousma moeten ook films verwisselen in
het op de zon gerichte telescoopsysteem.
Skylab-commandant Alan Bean is in de
ruimtecabine achtergebleven om aan het
herstelwerk van zijn kameraden leiding
te geven.
Er kwamen 760 antwoorden binnen, 67
percent van hen die gereageerd hebben,
verklaarden dat zij ook nu nog voor
Nixon zouden stemmen. 90 percent had
bij de laatste verkiezingen op hem ge
stemd. Maar 31 percent van hen die het
vorig jaar een bijdrage schonken aan de
verkiezingscampagne van Nixon, zou dit
nu niet meer doen.
HOUSTON (DPA, AFP en Reuter).
De astronauten Owen Garriot en K.
Jack Lousma hebben de vluchtleiding in
Houston rond middernacht laten weten
dat zij met succes het hitteschild aan de
Skylab hebben bevestigd. Zij waren toen
al vijf uur in de ruimte, op 435 kilome
ter boven de aarde en vastzittend aan 20
meter lange „navelstrengen”.
Voorzitter van die commissie is Hans
Jürgen Wischnewski, die lang geleden
nuttig werk verzette door voor de West-
duitse regering betrekkingen aan te kno
pen met de tegen Frankrijk strijdende
Algerijnse verzetsbeweging.
De Frelimo-delegatie, aangevoerd door
vice-president Marcelino do Santos, was
eind vorige week op uitnodiging van
Wischnewski naar Bonn gekomen. De
uitnodiging vloeide (officieel) voort uit
een besluit van het partijcongres in
Hannover (in april). De SPD verklaarde
toen te zullen meewerken aan de be
strijding van het nog bestaande kolonia
lisme. Ze zegde de nationale bevrijdings
bewegingen haar solidariteit en onder
steuning toe.
zichzelf iets af te vragen opdrachten
van John Dean en John Ehrlichman
placht uit te voeren- omdat zij nu een
maal de president na stonden. Maar
even later zei hij tegen de Democrati
sche senator Herman Talmadge, dat hij
„aannam” dat Dean en Ehrlichman op
traden uit naam van president Nixon.
Gray zei dat nadat hij tegenover het
Ministerie van Justitie in het voorjaar
had toegegeven dat hij „delicate archief
stukken” had vernietigd, de toenmalige
minister van Justitie, Richard Klein
dienst, tegen hem had gezegd dat het
President Allende stelde Aylwin een
„vredespakket” voor. Hierin was vervat
een concessie van de regering met de
mogelijkheid van een stopzetting van
verdere nationalisaties van particuliere
industrieën. Aan de andere kant werden
maatregelen voorgesteld om de macht
van de overweldigende oppositiemeer-
derheid in het Chileense congres in te
perken. In het „vredespakket” van Al
lende wordt echter niet tegemoet geko
men aan de belangrijke eis van de
oppositie, militairen in de regering op te
nemen en evenmin aan die van de
christen-democraten, tot ontruiming van
bijna honderd fabrieken, die door linkse
De vluchtleiding in Houston haalde van
nacht opgelukt adem na de gunstige be
richten over de conditie van de Skylab.
Tweede van links is dr. Schneider, di
recteur van het Skylab-project.
Maandag vorige week werden twee
gespreksronden gehouden tussen de twee
leiders in het presidentiële paleis. Dit
gebeurde nadat de R.K. primaat van
Chili, kardinaal Raul Silva Henriquez,
tot een samenspraak tussen regering en
oppositie had opgeroepen. De prelaat
drong aan op een politieke schikking om
de dreiging van een burgeroorlog af te
wenden.
De filmverwisseling was niet helemaal
van gevaar ontbloot vanwege hevige
kortsluiting in het weekeinde. In Hous
ton gelooft men dat het ATM (Apollo
Telescope Mount) niet door de kortslui
ting defect is geraakt, maar dat de
schade waarschijnlijk beperkt blijft tot
een van de televisiekanalen die met de
ATM-telescopen zijn verbonden.
Voordat zij meedeelden dat het hitte
schild was aangebracht- vertelden Garri
ot en Lousma dat zij in het op de zon
gerichte telescoopsysteem nieuwe film
cassettes hadden gelegd. Over de toe
stand van de buitenkant van de cabine
zeiden zij niets ongewoons te hebben
kunnen vinden. Twee stel stuurraketjes
van de Apollo zijn defect waardoor de
lancering van een reddings-ruimteschip
nodig zou kunnen zijn.
Witte Huis iets in de doofpot had ge
stopt. „Ik zei tegen Kleindienst: „Dick,
ik had duidelijke instructies, dacht ik,
die stukken te verbranden en dat heb ik
gedaan en zo zal ik het vertellen”, aldus
Gray.
Gray trad als waarnemend hoofd van
de FBI af nadat bekend was geworden
dat hij documenten had vernietigd die
afkomstig waren uit de kluis van Wa-
tergate-beklaagde Howard Hunt.
In het afgelopen weekeinde heeft pre
sident Makarios generaal Grivas uitge
nodigd uit zijn clandestiniteit te treden
om het volk van Cyprus zijn program
uiteen te zetten en om de bevolking om
steun te vragen in een „democratische
confrontatie” met de president. President
Makarios verklaarde ook, dat als Griyas
zijn uitdaging zou aanvaarden, hij. fila-
karios, bereid zou zijn Grivas alle infor-
matie-media, met inbegrip van radio en
televisie, ter beschikking te stellen.
Uit de omgeving van Grivas verluidt,
dat Grivas niet bereid is de clandestini
teit waarin hij zich sinds zijn terugkeer
naar Cyprus in september 1971
bevindt prijs te geven, als president
Makarios niet al zijn voorwaarden aan
vaardt.
De ontvoerders waren allen Israëliërs,
een 19-jarig meisje, een man uit Tel
Aviv en twee soldaten. Het leger had op
grote schaal de achtervolging ingezet
omdat men aanvankelijk meende dat de
militairen door Palestij nen waren ont
voerd.
Het viertal was zondag gevangen ge
zet op verdenking van het bestelen van
een groep terroristen. Ze wisten echter
te ontsnappen, maakten bij hun ont
snapping tevens wapens buit, gijzelden
de twee militairen en probeerden met de
politie-auto te yluchten.
SANTIAGO (Reuter) De invloed-
ryke oppositiepartij van de christende
mocraten in Chili heeft gisteren de „vre
desonderhandelingen” met president Sal
vador Allende afgebroken. De leider van
de partij, Patricio Aylwin, beschuldigt
Allende ervan niet tegemoet te komen
aan de „minimum-eisen” van de opposi
tie voor een politieke schikking. „Daar
om wordt de samenspraak niet voorge
zet”, aldus Aylwin.
Gray sprak een openbare verklaring
van president Nixon op 30 april tegen
waarin deze zei dat hij het Watergate-
onderzoek had overgenomen en persoon
lijk aan de agenten van de FBI opdracht
had gegeven hem alle feiten ter hand te
stellen. In antwoord op een vraag van
senator Lowell Weicker zei Gray dat hij
van niemand opdracht had gekregen de
Watergatefeiten ter kennis van president
Nixon te brengen.
NEW YORK (Reuter, AP, UPI en AFJ5). Volgens de New York Times
is president Nixon als gevolg van het Watergate-schandaal lang niet zo
populair meer bij de grote Amerikaanse zakenlieden als in de periode
voor deze affaire. Het blad is tot deze conclusie gekomen na een onder
zoek onder president-directeuren van de 1453 maatschappijen wier aan
delen in de officiële notering van de Newyorkse beurs zijn opgenomen.
(Van onze redacteur in Bonn)
BONN. De Sociaal-Democra-
tische Partij van bondskanselier
Brandt zal proberen te bereiken dat
geen wapens meer worden geleverd
aan Portugal. Ze moet niets heb
ben van wapenleveranties die alleen
voor het Portugese moederland be
stemd zijn, omdat zou zijn gebleken
dat een deel daarvan toch in Mo
zambique belandt.
Bovendien zal de SPD de andere soci-
aal-democratische partijen in Europa
voorstellen een conferentie te wijden
aan het probleem van de Portugese
koloniale politiek. De bedoeling daarvan
moet zijn tot een gemeenschappelijke
houding te komen. In de Bondsrepubliek
wordt gehoopt dat zo’n conferentie in de
komende herfst kan plaatshebben.
Deze besluiten zijn genomen na enkele
dagen van besprekingen tussen een af
vaardiging van de verzetsbeweging Fre
limo uit Mozambique en de SPD-com-
missie voor buitenlandse betrekkingen
politiek, al was het alleen al om de
concurrentie met de DDR in New York
aan te kunnen.
De Nigeriaanse ambassadeur bij de
VN heeft onlangs aangekondigd dat hij
naar Bonn komt om namens de commis
sie voor apartheidsvraagstukken de eco
nomische en politieke banden tussen de
Bondsrepubliek en Zuid-Afrika te on
derzoeken. Hij verklaarde dat van het
resultaat van zijn onderzoek zou kunnen
afhangen hoe het Afrikaanse blok zich
bij de stemming over het Westduitse
lidmaatschap in september opstelt.
Gezien de economische macht van de
Westduitsers moet zo’n dreigement niet
al te serieus worden genomen. Nu zijn
echter de afgevaardigden van Frelimo
naar Bonn gekomen met de medede
ling dat „een groot deel van de wereld
opinie” van de Bondsrepubliek verwacht,
dat ze bij het toetreden tot de Verenigde
Naties haar houding jegens Portugal to
taal verandert.
De wijfjeskruisspin „Arabella” aan
boord van de Skylab is begonnen met
het weven van een net. Naar Garriot
gisteren heeft gemeld, is het net wel
niet zo nauwkeurig gemaakt als spinnen
dit op aarde plegen te doen, maar in
grote trekken lijkt het er wel op. „Ara
bella” heeft veel moeten improviseren
en wacht nu op het ogenblik, dat er iets
in haar net verstrikt zal raken.
WASSENAAR Bij een inbraak bij
de juweliersfirma Van der Kleij aan de
Langstraat in Wassenaar is voor twee
ton aai juwelen gestolen. Twee of drie
mannen sloegen de etalageruit in en
haalden uit de zaak de duurste series
juwelen en sieraden.
Een van de mannen hield inmiddels
op straat de wacht met een automatisch
vuurwapen in de aanslag. De politie
heeft een niet afgevuurde patroon van
wt wapen bij de zaak teruggevonden.
De officiële regeringswoordvoerder liet
nu gistermiddag weten dat hem van
plannen om de regeringspolitiek te ver
anderen niets bekend is. En Wisch-
newski wenste ook duidelijk onderscheid
te maken tussen de politiek van de
Bondsrepubliek en activiteiten van zijn
SPD.
Wischnewski is echter in Bonn bijna
de vaste man voor dit soort lastige
karweitjes en het moet in Bonn aange
komen zijn, toen Dos Santos de Neder
landse regering ten voorbeeld stelde. Vo
rige week al zei hij in een interview
met het persbureau Reuter tevreden te
zijn als de regering in Bonn een Neder
lands VN-initiatief voor een totaal wa
penembargo tegen Portugal zou willen
ondersteunen.
DEN HAAG Het Tweede-Kamerlid
mr. K. A. Keuning (DS ’70) is benieuwd
naar de maatstaven die de Nederlandse
regering aanlegt bij het weren van
vreemde oorlogsschepen uit bepaalde
Nederlandse havens. Hij heeft daarover
gisteren schriftelijke vragen gesteld aan
de premier.
;ons
Garriot en Lousma ontmoetten aanvan
kelijk ernstige moeilijkheden bij het op
zetten van de twee lange „antennes” die
dienen als raam voor het hitteschild van
6.60 bij 7.20 meter. Maar later kwam er
schot in de zaak. Ook deze ruimtewan-
De vragen zijn ingegeven door het
bericht van het NOS-journaal van vori
ge week donderdag over het besluit van
het kabinet inzake het NAVO-smaldeel
dat eind augustus een bezoek aan ons
land zal brengen. Volgens dat bericht
wil het kabinet niet hebben dat het
smaldeel naar Amsterdam komt. Het
zou de schepen naar Den Helder hebben
verwezen.
„Is het juist”, aldus het Kamerlid in
zijn vragen, „dat het besluit van het
kabinet gegrond is op de vrees voor
mogelijke ordeverstoringen in Amster
dam, omdat van dit smaldeel een Portu
gees fregat deel uitmaakt?”
L. Patrick Gray, voormalig hoofd van
de FBI, heeft gisteren ten overstaan van
de Watergatecommissie van de Ameri
kaanse Senaat verklaard, dat hij de
indruk had, dat de twee topadvi
seurs van het Witte Huis „optraden
voor de president”, toen zij hem in de
zomer van 1972 opdroegen documenten
in het bezit van de FBI met betrekking
tot het afluisterschandaal te te vernieti
gen.
Eerst had Gray gezegd dat hij zonder
NICOSIA (Reuter/AFP) Op Cyprus
zijn gisteren vier huizen beschoten en
een benzinestation in brand gestoken.
Bij deze incidenten, die deel uitmaken
van het ernstige conflict tussen presi
dent Makarois en de voormalige EOKA-
leider generaal Grivas, vielen geen
slachtoffers.
Zo eenvoudig is dat niet, al heeft de
sociaal-democratische minister voor
(Van onze correspondent)
DEN HAAG „Mankracht, geld sa
menwerking, begrip voor de problemen
en bezinning zijn essentieel voor een
juiste aanpak in de bestaande situatie
rond geslachtsziekten”. Dit schrijft prof,
dr. C. H. Beek (hoofd van de kliniek
voor huid- en geslachtsziekten van de
medische faculteit in Rotterdam) in, het
jongste nummer van „Gezond Gezin’
Gesproken wordt van een epidemie
van syphilis en gonorrhoe. Nederland
vormt geen uitzondering op het alge
meen waargenomen beeld van toene
ming. Toch is het moeilijk dit met kille
cijfers aan te tonen. Hier bestaat name
lijk. in tegenstelling tot vele andere
landen, geen aangifteplicht voor ge
slachtsziekten. De gegevens, die onze ad
viesbureaus voor geslachtsziekten kun
nen verstrekken, geven maar een klein
deel van de werkelijkheid weer. Maar
die maken al een duidelijke stijging van
het aantal gevallen van syphilis en
gonorrhoe zichtbaar”.
De bewoners van het 421 zielen tellen
de dorpje St. Islknaels in Wales, die
geëvacueerd waren omdat een tanker
met benzine (zie foto) op de rotsen was
gelopen, hebben gisteren toestemming
gekregen naar hun woningen terug te
keren.
Zondagavond liep de met benzine ge
laden tanker Dona Marika van 11.478
ton in de buurt van het dorp tijdens een
hevige storm op de klippen. Gister
ochtend vroeg werd de bemanning van
de in Liberië geregistreerde tankboot
38 man naar Milford Haven ge
bracht.
De evacuatie van St. Ishmaels ge
schiedde zondag in het holst van de
nacht met het oog op het gevaar van
een explosie. Na hun terugkeer gisteren
vaardigden de bewoners van het dorp
zelf een rookverbod uit om het gevaar
van benzine-ontploffingen te verminde
ren.
De op de rotsen gelopen tanker heeft
een scheur opgelopen van vijf nieter^
waaruit nog steeds benzine met
hoog octaangehalte in zee vloeit.
werknemers zijn bezet en tot ontwape
ning van „burgerlijke para-militaire
groeperingen”.
„Het antwoord van de president be
vredigt niet onze elementaire eisen en
leidt niet tot de oplossing waar het land
met klem om vraagt”, aldus Aylwin. „De
zaak ligt nu in zijn handen en wij
beschouwen de besprekingen als beëin
digd”.
Intussen duurt de staking van vracht-
wagen-eigenaars en bus- en taxi-chauf-
feurs voort, waardoor de bevoorrading
van en het vervoer in de steden in
ernstige moeilijkheden komt. Hoewel ge
neraal Herman Brady zondag de be
voegdheid kreeg voertuigen te vorderen
zijn er nog geen militairen ingeschakeld
om het vervoer draaiend te houden.
Volgens de regering heeft de staking
politieke motieven.
De beide ruimtewandelaars hebben
ook een verondersteld lek aan de bui
tenkant van het ruimtelaboratorium,
waardoor het koelsysteem in gevaar
zou kunnen worden gebracht niet kun
nen vinden. De leider van het skylab-
William Schneider, ver-
dit er op wijst dat de
geconstateerde lekken in elk geval min
der ernstig zijn dan men had gedacht.
Het ziet er zelfs naar uit, aldus dr.
Schneider, dat het tweede koelsysteem
helemaal niet lek is.
