Toch nieuw kabinet met militairen
Cambodja,
tijd
onze
Nierpatiëntjes
krijgen centrum
Salisbury wijst zendelingen land uit
Twee jaar interneringskampen
Opnieuw golf van
Regering wil wet
geweld in Ulster
Nixon werkt aan Watergate-verklaring
Senaatscommissie naar rechter
Egypte meldt
luchtgevecht
1
over afgifte
van paspoorten
„Verbied wapens
voor burgers
in Amerika”
Schrijversactie
tegen nieuwe
straf Amalrik
Rhodesië
Weer arrestaties in
Slachtoffers
van
droogte
KIND VERONGELUKT
OP OVERWEG
BALLONTOCHT
OVER OCEAAN
MISLUKT
DRIE GEWONDEN
BIJ EXPLOSIE
IN DROGISTERIJ
Roemeense vice-premier
naar Nederland
5 -'-*Ü
3
V R IJ D A G
1 0
AUGUSTUS
1973
I
C
Pleidooi commissie:
(Van een speciale verslaggever)
Witboek
an
iet
:es
da
ire-
COMMENTAAR OP ACTUELE ZAKEN
-
SANTIAGO (AP, Reuter, AFP en DPA) President Allende van Chili
heeft gisteren een nieuwe regering gevormd waarin de bevelhebbers van
de drie onderdelen van de strijdkrachten en de directeur-generaal van de
politie zitting hebben. Allende is tenslotte gezwicht voor de eisen van de
belangrijke christen-democratische oppositie, die de besprekingen met
Allende had gekapt nadat hij in eerste instantie de vorming van een nieuw
kabinet had geweigerd.
SALISBURY (Reuter en AFP)
De Rhodesische regering heeft nog
twee functionarissen van de „Afri
kaanse Nationale Raad” (ANC),
aangehouden. Voorts wees zij twee
Amerikaanse zendelingen uit, die
twee jaar voor de Amerikaanse
Verenigde Methodistische Kerk in
Rhodesië hebben gewerkt. Dit heeft
de leider van de ANC, bisschop
Abel Moezorewa, gisteren in Salis
bury bekendgemaakt. De ANC be
schouwt zich als de vertegenwoor
diger van de Afrikaanse meerder
heid in Rhodesië.
WASHINGTON De Water-
gate-senaatscommissie heeft bij de
rechter een aanklacht ingediend om
president Nixon te dwingen de ge
luidsbanden van het Witte Huis,
die betrekking hebben op de
Watergate-affaire, over te dragen.
Deze stap werd ondernomen na een
soortgelijke actie van speciale aan
klager Archibald Cox, die er in zijn
aanklacht op wees dat de president
zich in dit geval niet meer kan ver
schuilen achter de grondwettelijke
scheiding van bevoegdheden.
Allende zwicht voor oppositie
“ze
w,v.vAwfoft-.WAV.
f.*4-
na-
va-
1
D« wereld is kennelijk moe van het
protesteren en het afkeuren. Zij heeft
zich verenigd met de zinneloze vernieti
ging van Phnom Penh en de binnen dit
stadsgebied opgehoopte mensen, als die
maar niet langer duurt dan tot 15 augus
tus 1973.
Vergeleken bij het beeld dat deze
kleine, lokale maar uiterst gemene oor
log in Cambodja oplevert, waren vroege
re oorlogen en veldslagen in de geschie
denis bijna humaan. Als een slag verlo
ren was. werd een wapenstilstand geslo
ten en trachtte men aan de conferentie-
tafel te redden wat er nog te redden
viel. De slag in Cambodja is verloren.
Met andere woorden: de politieke uitslag
is niet meer te veranderen. Wanneer
men nog enigszins begaan zou zijn met
het lot van de Cambodjaanse bevolking,
die moet worden beschermd tegen de
communistische dictatuur en wier vrij-
nil-
een
:rla.
oest
igs-
ben
leer
nen
den
In Belfast gooiden jongelui met stenen
naar Britse militairen. In andere steden
werden marsen georganiseerd uit protest
tegen de intemeringswetten.
De opbrengst
schenk zal ook
De stappen van de senaatscommissie
en de aanklager moeten gezien worden
als de tweede fase in de juridische
veldslag om de geluidsbanden. Het pro
bleem zal uiteindelijk terechtkomen bij
het hooggerechtshof, het opperste ge
rechtelijke college in de VS.
beschikking moet stellen van de senaats
commissie en de speciale vervolger.
Een Israëlische militaire woordvoerder
ontkende later in Tel Aviv dat Israëli
sche vliegtuigen het Egyptische lucht
ruim hebben geschonden. Onze toestel
len, aldus de woordvoerder, hebben een
patrouillevlucht gemaakt boven de Golf
van Suez in de buurt van de bestands-
grens en zijn zonder mankementen te
ruggekeerd.
DEN HAAG. Een op de wet berus
tende nieuwe regeling van de afgifte
van paspoorten is bij het departement
van Buitenlandse Zakeh in voorberei
ding. De nieuwe regeling blijft niet be
perkt tot Nederland. Ook de paspoortaf-
giften in Suriname, op de Antillen en in
het buitenland zullen er onder vallen.
Ook wordt rekening gehouden met toe
komstige ontwikkelingen.
en
den
lar-
>nt-
het
42-
rts,
90S,
de
;en
O.
In de grensstad Newry lieten betogers
op de tweede verjaardag van de oprich
ting van Britse interneringskampen in
Ulster een met benzine geladen tankauto
tegen een muur rijden. De zestiendui
zend liter benzine gingen in vlammen
op.
he-
gen
iuI-
iN”
eb-
gen
ou-
ge-
en-
gen
en
de
da
da
Een eenzame koe wacht in Niger, dat
samen met vijf andere landen ten zuiden
van de Sahara door hongersnood wordt
bedreigd, op het moment dat zij geslacht
zal worden.
RM
be-
nor
■ea-
dén
ïde
trie
ge
en
als
ar-
ben
nu
:1e-
dat
en
eze
oe-
TS-
üjn
can
en
ts-
in
len
■en-
■rk-
000.
een
het
de-
aal
ge
net
der
re
ten
or-
100
DAG W DAG
:oe-
de
lui-
ge-
wa-
'oor
Gewapende mannen beschoten 22 kilo
meter ten noorden van Belfast een auto
bus met arbeiders. Een inzittende kwam
om het leven, twee werden ernstig ge
wond.
HALIFAX (AFP en UPI). De Ame
rikaanse ballonvaarder Bob Sparks heeft
zijn droom, als eerste met een ballon de
Atlantische Oceaan over te steken, geen
werkelijkheid zien worden. Nog geen 24
uur nadat hij met zijn „Yankee Zephyr”
van het vliegveld Bar Harbor in de
Amerikaanse staat Maine was opgeste
gen, pikte een reddingsvaartuig van de
Canadese kustwacht hem gistermiddag
op uit het water van de Atlantische
Oceaan. Zijn blauw-witte heteluchtbal
lon gevuld met helium dreef in noord
oostelijke richting verder.
Sparks kreeg woensdagavond al zijn
eerste moeilijkheden. Over zijn radio
meldde hij dat hij in een onweerszone
was binnengevaren. Hij verloor hoogte
en vroeg het reddingscentrum in Halifax
(Nieuw Schotland) om hulp.
Een vroeger lid van de raad, Arthur
Goldberg, heeft inmiddels getracht een
oplossing aan de hand te doen, die beide
partijen tevreden moet stellen. Zijn
voorstel komt erop neer een forum van
voormalige opperrechters samen te stel
len die de geluidsbanden zou moeten
afluisteren en de relevante delen ter
Generaal Carlos Prats, de bevelhebber
van het leger, is minister van Defensie
geworden, luchtmachtcommandant Cesar
Ruiz minister van. Openbare Werken, de
bevelhebber van de zeestrijdkrachten,
admiraal Raul Montero Cornejo, minis
ter van Financiën en de directeur-gene
raal van de politie, José Maria Sepulve-
Haar 16-jarige broer Jan reed volgens
de spoorwegen zigzaggende tussen de
gesloten halve-overwegbomen door. Het
meisje dat achterop de bromfiets zat
was op slag dood. De jongen heeft een
shock. De trein kreeg een kwartier ver
traging.
de macht om interne communicatie van
het Witte Huis geheim te houden. Vol
gens Cox heeft de president echter van
dat recht in feite al afstand gedaan:
„Vrijwel alle deelnemers in die commu
nicatie immers hebben al voor een of
ander forum in het openbaar getuigenis
afgelegd. Daardoor zijn de banden on
misbaar bewijsmateriaal geworden.”
De uitgewezen zendelingen zijn het
echtpaar Larry en Mickey George. Bis
schop Moezorewa die tot dezelfde kerk
als zij behoort, deed hen gisteren uitge
leide op het vliegveld van Salisbury.
De Rhodesische regering heeft berich
ten van de „Zambia Daily Mail” over
da Galindo, minister van .Volkshuisves
ting.
Naast de militairen hebben in de nieu
we regering zitting drie socialisten, drie
communisten, twee radicalen, een lid
van de „Mapu”, de beweging voor volks-
actie en linkse christenen, en een politi
cus die tot geen enkele partij behoort.
Ex-minister van Buitenlandse Zaken Or
lando Letelier die ook Chileens ambas
sadeur in Washington is geweest, is tot
minister van Binnenlandse Zaken be
noemd. Hij is hiermee de tweede man
van Chili geworden.
De portefeuille van Buitenlandse Za
ken is in handen gekomen van Clodomi-
ro Almeyda die minister van Defensie
was in het oude kabinet.
Zeven ministers hebben hun porte
feuille behouden. Het zijn de ministers
van Landbouw, Economische Zaken, Ar
beid, Justitie Onderwijs, Gezondheid en
Mijnbouw.
Een en ander blijkt uit het antwoord,
dat minister De Gaay Fortman als mi
nister van Buitenlandse Zaken ad inte
rim gegeven heeft op schriftelijke vra
gen van het tweede-kamerlid Jurgen»
van de PPR.
Momenteel is de afgifte van paspoor
ten bij ministeriële verordening geregeld,
In de praktijk is dit volgens de minister
geen bron van moeilijkheden gebleken.
Uit algemeen staatsrechtelijke overwe
gingen verdient een op een wet in for
mele zin berustende regeling de voor
keur.
Omdat de materie ingewikkeld is kan
de bewindsman niet zeggen, wanneer de
regeling gereed is.
President Nixon baseert zich zoals be
kend op het voorrecht van de uitvoeren-
BREDA. By een zware ontploffing
even na half zes gisteravond zijn een
drogist uit Breda, zyn dochter en een
lokettiste van de PTT gewond geraakt.
Geen van hen verkeert in levensgevaar.
De drogist en zjjn docter liepen ernstige
brandwonden op, de lokettiste een shock.
De explosie vond platas in een drogis
terij annex postagentschap aan de Gin-
nekenweg. Het pand brandde volledig
uit, terwijl de muren van twee belen
dende winkelpanden zodanig ontzet
raakten, dat er rekening mee wordt
gehouden dat de drie winkels totaal
afgebroken zullen moeten worden.
De schade, inclusief die aan de win
kelvoorraden, beloopt zeker 500.000. Bij
de brand gingen ook poststukken verlo
ren.
Hoewel de oorzaak nog niet geheel
duidelijk is, wordt aangenomen dat de
explosie is ontstaan in de kelder waar
de chemicaliën van de drogisterij opge
slagen waren.
Allende verklaarde in een radiotoe
spraak dat de voornaamste taak van het
kabinet zou bestaan uit het handhaven
van de openbare orde en het bestrijden
van de ondermijnende activiteiten. Het
is nog niet bekend of en wanneer de
besprekingen met de oppositie hervat
zullen worden. Die besprekingen worden
van groot belang geacht als middel om
een dreigende burgeroorlog te vermij
den.
WASHINGTON (Reuter) Een nati
onale commissie van onderzoek heeft
dringend opgeroepen dat het alle Ameri
kanen, met uitzondering van politie en
militairen, tegen 1983 wordt verboden
handwapens te bezitten.
Aangezien handwapens zoals pistolen
en revolvers alleen al in 1971 werden
gebruikt in 9000 moordgevallen wil de
commissie ook dat elke staat het fabri
ceren en verkopen van bestaande wa
pens verbiedt en die wapens onbruik
baar maakt die in het bezit zijn van
verzamelaars.
De verstrekkende aanbevelingen zijn
afkomstig van de nationale adviescom
missie inzake de gerechtelijke misdaad-
norrnen die de zaak 2 jaar lang heeft
bestudeerd. Het rapport van 293 pagina’s
komt tegemoet aan de talrijke oproepen
voor nieuwe wapenwetten om het oplo
pende dodencijfer te verminderen. Het
stelt dat de Amerikanen nog steeds 1,8
miljoen wapens per jaar kopen waarmee
zij het zwaarst bewapende volk ter we
reld zijn.
DEN HAAG. De Roemeense vice-
premier en minister van Waterstaat
Emil Draganescu, zal van 8 tot 17 sep
tember een werkbezoek aan Nederland
brengen. Dit heeft het ministerie van
Verkeer en Waterstaat meegedeeld.
De minister, die is vergezeld van zijn
staatssecretaris en acht technici, zal in
Nederland de aanleg en het onderhoud
van havens, kanalen, sluizen en stuwen
bestuderen, in verband met de Roemeen
se plannen voor een kanaal tussen de
Donau en de Zwarte Zee.
boeren en 11 zwarte burgers bij d«
gevechten gedood zijn.
50 Rhodesische en Zuidafrikaanse mi
litairen raakten gewond en ruim 30
mensen bevinden zich nog in handen
van de guerrilla’s. Bij deze dertig zijn 8
kinderen en een aantal volwassenen ver
bonden aan de missiepost die op 5 juli
door een guerrilla-eenheid werd over
vallen.
-v Ir. ■’•.n.'ur
heid door bommenwerpers wordt verde
digd, dan zouden de partijen in Cambod
ja tot de conclusie moeten komen dat
iedere dag van voortgezette vernietiging
meer leed, meer bloed, meer doden en
meer wraakzucht oplevert dan een men
senleeftijd van politieke onderdrukking
of vrijheidsbeperking.
De Amerikaanse strijdkrachten, aan
wier heldhaftige strijd in Europa zoveel
goede herinneringen worden bewaard,
zijn in Cambodja belast met een taak die
hun blazoen besmeurt en hun naam in
de geschiedschrijving met bloed zal
doen worden geschreven. Toekomstige
geslachten, levend in naar te hopen
valt minder barbaarse tijden dan de
onze, zullen wellicht met ontsteltenis in
de geschiedenisboeken lezen hoe in 1973
onbelemmerd en ongestraft strategische
moordpartijen stilzwijgend door de we
reld werden aangezien. Zij zullen zich
verwonderen over de toegeeflijkheid en
machteloosheid van internationale licha
men, die met zoveel bombarie resoluties
uitvaardigden tegen Israël, Zuid-Afrika,
Portugal, Ijsland of andere naties, maar
die niet bij machte en ook niet van zins
waren hun stem te verheffen tegen
waanzinnige situaties zoals die welke
zich vandaag de dag in Cambodja de
monstreert twee strijdgroepen die als
molenstenen het volk tussen zich ver
maalden om wiens heil zij beweerden
te strijden. De Rode Khmer op de grond
en de Amerikaanse vliegtuigen in de
lucht, dodend en maaiend en dorsend als
gold het een dagtaak, gaan tot 15 augus
tus door met hun lugubere arbeid. Want
er moet een stukje stad veroverd of
behouden worden. Het gaat niet om die
stad of om die mensen. Het gaat erom
wie straks dat stukje doodgekerfde stad
op de conferentietafel voor zich kan
leggen ter versterking van de uitgangs
positie in het politieke gesprek.
Dat deze koelbloedige, robotachtige
strategie eigen is aan onze eigentijdse
opvattingen en overeenkomt met onze
politieke tolerantie, kenmerkt onze tijd
als een barbaarse, ongeciviliseerde, on
menselijke periode waarover onze naza
ten zich hopelijk zullen schamen, zelfs al
zitten zij de geschiedenisboeken van de
twintigste eeuw te lezen op Mars of
Venus. En als zij zich niét schamen, zijn
ze in beschaving geen greintje verderge-
komen, ook al bereizen zij het ganse
heelal.
President Nixon legt in het presiden
tiële weekendverblijf Camp David in
middels de laatste hand aan zijn verkla
ring over de Watergate-affaire. Ver
wacht wordt dat hij volgende week
dinsdag of woensdag daarmee voor de
Amerikaanse televisiecamera’s zal ver
schijnen. Bovendien zal de Amerikaanse
president, naar verluidt, een witboek
over het schandaal uitgeven, waarin de
aanvallen van John Dean en anderen
volgens zegslieden in het Witte Huis
„punt voor punt ontzenuwd zullen wor
den”.
Dat de president voorts een persconfe
rentie over de affaire zal houden, is nog
niet zeker. Agnews optreden, dat in
Washington algemeen als succesvol
wordt gekarakteriseerd, zou wel eens het
goede voorbeeld kunnen zijn dat waard
is om gevolgd te worden.
Volgende week woensdag eindigt
(waarschijnlijk) de kalendermoord op
Cambodjaanse burgers door het stopzet
ten van de bommenregen op kleine ge
bieden rondom de Cambodjaanse hoofd-
itad Phnom Penh. Dan is het wellicht
ook uit met de „vergissingen” van de
Amerikaanse luchtmacht, wier geweld
zo driftig en zo hevig is, dat het lijkt op
de blinde woede van een over zijn
toeren geraakte dronkeman, die vrind en
vijand te lijf gaat.
Vorige week, toen er nog geen „ver
gissingen” gemeld waren, werd op deze
plaats gewaagd van „het cynisme van
Phnom Penh”, dat een gevaar dreigde te
worden voor de burgerbevolking en
vluchtelingen. Nu, een week later, is het
cynisme nagenoeg gewetenloosheid ge
worden. Alles, zelfs het meest catastro
fale en wreedste van de Indochinese
oorlog, is verklaarbaar in het licht van
de bittere conflictsituatie tussen commu
nisme en kapitalisme, die in dit deel van
Azië tot ontbranding is gekomen. Wat
echter niet verklaarbaar is: de afstom
ping en het incasseringsvermogen van
het „geciviliseerde” deel van de wereld
zijn zodanig buiten hun proporties ge
raakt. dat geen enkele bondgenoot van
de V. S. en zelfs geen enkele rivaal van
de V. S. zijn stem verheft tegen de
slachtpartij, die nauwkeurig afgestemd
is op een administratieve datum. Tot 15
augustus mag het, daarna zal het Ame
rikaanse Congres zich beraden.
DEN HAAG Een deel van het be
drag dat het Nederlandse volk bijeen zal
brengen voor het nationaal geschenk
aan koningin Juliana, die in september
haar zilveren regeringsjubileum zal vie
ren, zal worden bestemd voor het tot
stand brengen van een kinderdlalysecen-
trum voor jonge nierpatiënten. Er be
staat in Nederland slechts een dialyse-
centrum voor kinderen, waarvan de ca
paciteit echter ontoereikend is om alle
jongeren die aan een nierziekte lijden, te
kunnen helpen.
van het nationaal ge-
ten goede komen aan
kinderen in nood buiten Nederland, in
het bijzonder voor de opbouw van geïn
tegreerde kinderzorg in een aantal ont
wikkelingslanden.
AMSTERDAM Het Nederlands co
mité ter verdediging van Andrej Amal
rik heeft de Russische partijsecretaris
Breznjev in een brief laten weten „diep
geschokt” te zijn dat „Amalriks gevan
genschap in een werkkamp-streng-re-
gime met 3 jaar is verlengd, zonder dat
zelfs iets bekend is gemaakt van de
nieuwe beschuldiging die tegen hem is
ingebracht.”
De 35-jarige schrijver Amalrik werd
vorige maand aan het einde van drie
jaar opsluiting in een kamp onder de
poolcirkel opnieuw tot drie jaar veroor
deeld.
„Bovendien zijn wij verontrust door
het feit dat Amalriks vrouw tegen alle
voorschriften in niet in staat is gesteld
het proces bij te wonen en dat Amalriks
gezondheidstoestand slecht is na de her
senvliesontsteking die hij in gevangen
schap opliep. Wij dringen ef daarom met
klem op aan dat Amalrik uit het kamp-
streng-regime ontslagen wordt, zodat hij
alle vereiste medische verzorging kan
krijgen”, schrijft het comité. De brief is
ondertekend door de-schrijvers Bernlef,
Bouhuys, Carmiggelt, Den Doolaard,
Heeresma, Koolhaas, De Lange, Minco,
Mulisch, Roland Holst, Rubinstein,
Th. de Vries en Van1 Vriesland.
Behalve aan Brezjnev is hij ook
gericht aan het hoofd van de Russische
inlichtingendienst-KGB, het bestuur van
de schrijversbond- in Moskou en de Rus
sische ambassadeur in Den Haag.
CAIRO (UPI en Reuter). Egypti
sche jagers hebben gisteren zes Israëli
sche vliegtuigen die het Egyptisch lucht
ruim waren binnengedrongen verjaagd
en een van hen „getroffen”, aldus een
communiqué van het Egyptische opper
bevel. Egyptische toestellen zouden be
houden op hun basis zijn teruggekeerd.
het beschieten van dorpelingen en het
platbranden van hun huizen in Rhodesië
tegengesproken. De woordvoerder in Sa
lisbury noemde de berichten „de grootste
onzin”.
De „Star”, een in Johannesburg ver
schijnend blad, meldt dat de guerrilla
operaties in het noorden van Rhodesië
sinds december 1972 minstens 116 doden
aan beide zijden hebben geëist.
Blijkens officiële Rhodesische cijfers,
aldus het blad, zijn er in deze periode 77
guerrillastrijders en 17 Rhodesische en
Zuidafrikaanse soldaten gesneuveld.
Voorts zouden 11 blanke Rhodesische
BELFAST (Reuter, UPL AFP en
DPA) In een woonwijk voor Britse
militairen in Omagh, 100 km. ten westen
van de Noordierse hoofdstad Belfast, is
gisteren een zware bom ontploft die
verborgen was in een auto. Zestien
vrouwen en kinderen liepen verwondin
gen op. Ook elders in de Britse provincie
deden zich incidenten voor. Het was
gisteren de tweede verjaardag van de
invoering van de intemeringswetten.
De bom van naar schatting 158 kilo
was verborgen in een gestolen postauto
die in de woonwijk van Omagh was
geplaatst, juist buiten het Britse militai
re kamp Lisanelly. Een vijftigtal huizen
werd beschadigd en in de weg werd een
enorme krater geslagen. Niemand van de
gewonden was er ernstig aan toe.
In een verklaring deelde het IRA mee
dat verblijven van gezinnen van Britse
militairen beschouwd zouden worden als
militaire doelen en dat aanslagen erop
niet van tevoren aangekondigd zouden
worden.
In de afgelopen twee weken zijn nu
circa 24 functionarissen van de ANC
gearresteerd. Desmond Lardner-Burke.
de minister van Justitie in het blanke
minderheidsregime, verklaarde voor het
parlement dat de betrokkenen een ge
vaar betekenden voor de veiligheid van
het land.
HARDERWIJK. Een gevaarlijke
manoeuvre met een bromfiets op een
overweg in Harderwijk heeft gister
avond het leven gekost aan een zesjarig
meisje uit Elburg. Zij kwam onder de
trein Zwolle-Amersfoort.
rife-:
