RAMPJAAR
NEDERLANDSE
TDERISTEN
EEN VROUW
REGEERT OP
ALARMCENTRALE
u2 II
„Het verschrikkelijke was nog
dat die mensen niet verzekerd waren.
We hebben gehuild toen we het hoorden99
f
Barcelona
Gebroken duim
Ellende
Poekie
k
>1
i
i
„Als we epn caravan zien rijden, zeggen we: Daar gaat er weer één zijn ongeluk tegemoet. Maar
daarna wandel je weer vrolijk verder, want uiteindelijk is het je vak. Stel je voor dat er niemand meer
zou verongelukken Dat klinkt rot, maar zo is het wel. Je leeft eigenlijk in tweeën. Als je zo’n triest
geval aan de telefoon hebt, moet je je dat wel voor kunnen stellen. Soms zijn mensen volkomen de
draad kwijt. Natuurlijk maakt dat indruk, maar op het moment dat je de telefoon neerlegt, moet je
wel iets gaan bedenken”.
097»
V*
m/Vrow
HOC
het
men
meer
-■
7
vliegtuigjes
particuliere
ROLF STALLINGA
en
Het gesprek heeft een uur geduurd en
mej. Van Lennep spoedt zich terug naar
haar afdeling. „Dat uur moet ik vana
vond inhalen”, zegt ze, „maar dat is het
vak".
onder
g
nsterdan
een
RPS.
MEJUFFROUW
M. C. A. J. VAN LENNEP
„het is je vak”
Als patiënten moeten worden terugge
vlogen, gebeurt dat in de regel met een
lijntoestel. Maar.een draagbaar
wordt wel als vier zitplaatsen gerekend.
„Een vlucht van Barcelona, die normaal
260 gulden kost, komt je dan op duizend
gulden.”
Het bericht komt uit Calais:
Nederlander met vier kinderen
met ernstige brandwonden in
ziekenhuis na explosie in bunker.
Nog geen week later wordt de
auto van een vertegenwoordiger
uit Oosterhout op de autoweg
Parijs-Rijssel door een tankauto
getorpedeerd. De man ziet zijn
vrouw en vier kinderen levend
verbranden. Het tragische ernde
van een vakantiereis, die zo goed
was begonnen.
Er gaat bijna geen dag voorbij
of er komen Nederlandse vakan
tiegangers in het buitenland om
het leven. Soms sterven ze een
natuurlijke dood, vaak ook ver
ongelukken ze op de wég. In alle
gevallen is de ellende groot. Hoe
groot? De beste „barometer”
hiervoor is de ANWB-alarmcen-
trale in Den Haag, waar de tele
foons roodgloeiend staan.
Hoewel de exacte gegevens
nog niet zijn uitgewerkt, heeft
men daar - en op het ministerie
van Buitenlandse Zaken - de
stellige overtuiging, dat het aan
tal dodelijke ongevallen in het
buitenland deze zomer aanmer
kelijk groter is dan in voorgaan
de jaren. Ook het aantal auto’s,
dat moest worden opgehaald,
steeg aanzienlijk. Alleen in juli
waren dat er al duizend tegen
tweeduizend over heel 1972 en
daar zijn de total-loss gereden
wagens dan nog niet eens bij.
Hoe snel komt de hulpverle
ning aan slachtoffers in dergelij
ke situaties op gang en wat voor
problenjen doen zich daarbij
Uit alle hoeken van Europa worden ge
strande auto’s van toeristen door de
ANWB teruggehaald. Maar als een wa
gen total-loss is, hoeft het niet meer zo
erg.
Juist in de zomermaanden, als heel
Europa op vakantie is en ook de „lucht-
bussen” propvol zitten, geeft het door
gaans grote moeilijkheden om snel een
ticket te krijgen. „Van Barcelona bij
voorbeeld kun je in deze tijd niet naar
Amsterdam vliegen. Die toestellen zijn
altijd vol en we hebben al veel chauf
feurs over Londen of Zürich moeten
laten gaan. Soms ben je drie dagen bezig
om een plaats te kunnen boeken.”
Hoe zijn de ervaringen met de Oost
bloklanden?
„Het gaat een beetje trager dan in het
westen, maar voor de rest mogen we
niet klagen. We krijgen enorme mede
werking van de ambassades en zuster-
clubs in die landen. Voor die clubs is
het een grote opgave, want het zijn
altijd wel gekke dingen die je vraagt.
Enhet kost geld, waardoor er met
een monetaire maatregelen moeten
worden getroffen. Vorig jaar hadden we
een geval in Roemenië, waarbij we met
het transport een eindeloos gemodder
hadden. Steeds lukte het maar niet. Tot
we ontdekten dat het erg vlot ging als
je ook het buitenlandse traject met hun
maatschappij vloog. Dat weten we nu.
gebruik van
overgestapt.”
„Men moet dan wel een ongevallen
verzekering bij de ANWB hebben en het
is beslist geen dagelijkse zaak. We doen
het alleen als de patiënt wel transporta
bel is maar door de aard van zijn ziekte
rugletsel bijvoorbeeld niet mag
bewegen. De rest van de familie laten
En als er geen kredietbrief is?
„Dan zijn we ook wel bereid het
nodige te doen, maar wordt het wel erg
kostbaar.”
Het is lang niet altijd mogelijk een
gewonde per vliegtuig op te halen. Het
kan zijn dat er geen vlieveld in de buurt
is of dat men bij het „overstappen” op
onoverkomelijke problemen stuit. In
dergelijke situaties wordt de ambulance
gebruikt. Na een jaar experimenteren is
de ANWB dit jaar pas goed ook op het
„Je hoort de hele dag niets
doe je rot werk. Je hoort de hele dag
niets anders dan doffe ellende, maar als
iemand daardoor echt hard wordt, kan
ik hem niet meer gebruiken. En iemand,
die het zich allemaal te veel aantrekt,
werkt zich ook in de modder. We heb
ben van die gevallen meegemaakt. Aan
de andere kant: ze realiseren het zich
waarschijnlijk niet, maat ze gaan er wel
steeds ellendiger uitzien.”
De ANWB telt ongeveer tweeënhalf
miljoen leden, van wie er dit jaar
600.000 met een reis- en kredietbrief
(hier heeft men het al over de „verdriet-
brief”) op zak de grens over trokken.
Over de waarde van dit document be
staan de nodige misvattingen.
„De kredietbrief is bepaald geen ver
zekering, zoals veel mensen denken. Als
ze hem zouden lezen, zouden ze precies
weten waar ze aan toe zijn, maar je
merkt dat ze hem gewoon niet lezen. Ze
denken: nu zijn we overal vanaf en ons
kan niets meer gebeuren. Goed, de hulp
verlening van ons kost ze niets en daar
valt verschrikkelijk veel onder, maar als
ze geen reis- en ongevallenverzekering
hebben, moeten ze het transport naar
huis wél zelf betalen. En dat valt meest
al erg tegen. Je moet ook niet de
goedkoopste verzekering nemën want
500 gulden is zo op.”
„Bij de repatriëring van mensen hangt
het van de aard van de ziekte of ver
wondingen af of je ze in een vliegtuig
laadt. Gisteren hadden we weer eens een
echt ouderwets geval: iemand met ge
scheurde enkelbanden. Die man kon niet
autorijden en dan stuur je een
chauffeur die de boel terugbrengt. Dat
gebeurt soms ook als iemand z’n duim
breekt. Maar als we komen, is het ook
inderdaad nodig. Het letsel wordt per
geval beoordeeld, maar het probleem is
vaak dat de mensen de dokter niet
kunnen verstaan. Soms heb je ook het
gevoel, dat je met een ziekte wordt
belazerd en dan probeer je dat na te
gaan.”
Heeft ze zelf medische ervaring?
„Nee, maar wel een gezond verstand
en ik ben bereid om te zeggen: ik weet
het niet. Dan vraag je het aan een arts.”
Wat gebeurt er met kinderen van wie
de ouders zijn verongelukt?
„Ik kan me niet indenken dat kinde
ren in het buitenland los blijven rondlo
pen. Stel dat een echtpaar met drie
kinderen een aanrijding krijgt en er
blijven twee kinderen over. In dat geval
vist de politie de papieren bij elkaar,
waarschuwt het Nederlandse consulaat,
waarna Buitenlandse Zaken wordt inge
schakeld. Die waarschuwen ons als er
een reis- en kredietbrief is en dan gaan
we gezamenlijk bekijken, wat er moet
gebeuren. Je gaat eerst overleggen met
in Holland achtergebleven familie en
voor de kinderen is er altijd wel iemand
in de buurt, die zich over hen ontfermt.
We hebben tenminste nog n ooit iets
anders meegemaakt.”
Vooral het kunnen incasseren, weegt
zwaar. „Nogal logisch, want in wezen
we dan door een chauffeur halen, maar
je moet natuurlijk geen chauffeur naar
een baby sturen, want dat zou voor geen
van beiden goed zijn.”
Hoe lang duurt het in de regel voor
dat de melding van een ongeval binnen
komt?
„Oh, dat gaat bijzonder snel. Een
urenkwestie, maar we hebben dan ook
een bijzonder intensief contact met Bui
tenlandse Zaken. Aan de andere kant
moet je bij alle instanties goed de weg
weten, want er moet verschrikkelijk
veel geregeld worden. Het vliegtuig, een
ambulance op Schiphol fen een plaats in
een ziekenhuis.”
anders dan doffe ellende”
„We noemen niks meer raar. Wat u
ook bedenkt, wat men zou kunnen vra
gen, wij hebben het dan allang meege
maakt. Klassiek is voor ons het verhaal
over die meneer, die een poes bij zich
had en in Frankrijk een botsing kreeg.
De poes - Poekie heette ze - nam van de
schrik de benen en werd pas veel later
door aardige mensen ergens opgepikt.
Die hebben toen de politie ingelicht,
maar toen zat die meneer al lang weer
thuis .Voor ons de vraag: hoe krijgen we
Poekie terug? Het heeft maanden ge
duurd voordat we er met een lege auto
langs kwamen. Die chauffeur hebben we
toen een poezemand en een asperientje -
voor de grens - meegegeven. Maar Poe
kie, die hebben we gerepatrieerd”.
De alarmcentrale bevindt zich in een
modern vertrek met grote ramen en
landkaarten, waarop met blokjes de re-
patriëringsgevallen zijn aangegeven. Op
de grote wegen naar het zonnige zuiden
wemelt het ervan. Op sommige blokjes
is een kruis getekend. Om ons heen
wordt koortsachtig getelefoneerd. Barce
lona is aan de lijn en Lyon, München,
Monte Carlo, Milaan en Bazel. En steeds
gaat het over vakantieleed: een opste-
kertje van „We hebben het zo fijn” zit
er niet bij. Slopend werk dus.
Welke eisen stelt mej. Van Lennep
aan het personeel?
„Het moeten vriendelijke, jonge men
sen zijn met een groot incasseringsver
mogen en gevoel voor menselijkheid.
Bovendien moeten ze goed kunnen tele
foneren.”
Mejuffrouw Van Lennep. de tengere chef van de ANWB-alarmcentrale. zegt het droogjes. Ze heeft de naam een ijskoude te
zijn. Ge enspoor van emotie op haar bleke en vermoeide gezicht. De spanning van het werk en de lange dagen het is niet
abnormaal dat zij en haar dertien stafleden gedurende twaalf uur „264426” horen rinkelen zjjn daar niet onschuldig aan.
Normaal gesproken vliegen we graag
met de KLM omdat je dan de steun
hebt van de medische dienst Schiphol.”
Krijgt ze achteraf nog wel reactie»
van mensen die zijn geholpen?
„Het is een witte raaf dat het gebeurt
dat je later nog hoort hoe het is afgelo
pen. Er zijn wel mensen, die schrijven,
maar meestal weet je niet of een ge
wonde het heeft gehaald of niet.”
Zoekt ze zelf nog contact?
„Eigenlijk hebben we het daar te druk
voor. Ik heb vandaag net de zaak van
die familie in Calais afgehiandeld. Dat
wil niet zeggen dat je verder helemaal
niets meer doet. Het verschrikkelijke
was ook nog, dat die mensen niet verze
kerd waren. We hebben gehuild toen we
dat hoorden”.
Het is tegenwoordig regel bij
ANWB dat het geld voor de transport
eerst op tafel moet komen als
daarvoor niet is verzekerd. Waarom?
„We zijn door schade en schande wijs
geworden.. De wanbetalers zitten vooral
in die mensen, waarvoor je erg veel
hebt gedaan en een gegeven krediet zijn
ze kennelijk snel vergeten”.
Een hoofdstuk apart vormt het opha
len van door botsingen of mechanische
pech gestrande auto’s. De ANWB be
schikt over veertig sleepwagens en aan
zienlijk meer chauffeurs. Geen overbodi
ge luxe als men bedenkt dat er vorige
maand gemiddeld veertig auto’s per dag
in het buitenland „sneuvelden” en er
zelfs een dag was, dat het er 55 waren.
Daar zaten dan nog niet eens de wagen»
bij die total-loss waren.
„Die worden niet gehaald, maar in het
betrokken land ingevoerd en als schroot
verkocht. Je hebt landen waar dat een
lijdensgeschiedenis is. Zwitserland bij
voorbeeld, waar de invoerrechten naar
het Taantal kilo’s wordt berekend. We
laten de wagens dan eerst plat persen
tot kleine pakjes”.
Er zijn meer dingen, die nog lang
geen gemeengoed zijn. De automobilist
die zijn wagen in Spanje twee maanden
onbeheerd achterlaat, moet er wel reke
ning mee houden, dat hij moet betalen.
De wagen wordt dan namelijk in een
hal opgeslagen en de eigenaar kan hem
alleen tegen betaling van de veiling-
waarde terugkrijgen. En wist u dat
paarden en ezels op de Spaanse wegen
altijd voorrang hebben? Een botsing kan
in zo’n geval uiterst vervelende gevolgen
hebben.
Volgens de lezing van op die manier
gestrande toeristen is de politie in het
land van Franco niet te beroerd om deze
klanten zonder pardon in hechtenis te
nemen. Mej. Van Lennep vindt dat over
dreven verhalen. „Het valt meestal erg
mee”.
Wat doet de ANWB voor mensen,
die - om welke reden dan ook - in de
gevangenis belanden?
De cheffin heft snel de handen voor
haar gezicht en zegt: „Dat is Buitenland
se Zaken. Als mensen de regels van een
ander land overtreden, kan ik er ook
niets meer aan doen”.
Krijgt ze wel eens rare telefoontjes?
'i
Erbij
legden wij voor aan mejuffrouw
M. C. A. J. van Lennep, die sinds
de oprichting - zestien jaar gele
den - de leiding van de alarm
centrale heeft.
TT. ’M?--
