Van Goghmuseum: alles mag als het kan
(N
J. J. WEER AAN DE BAK
OOK MARKT OP ZONDAG?
DE „TUIN” VAN BURGER
MEER DAN
ALLEEN
POPPELIJ
PER JAAR 2500 KROTTEN
I
mei
r
ï-t
9
DONDERDAG 16
AUGUSTUS
19 73
8
7 Si:
't
5,-
amsterdam
X
ns
en
multi*
media*
centrum
or
ft®
a, melkweg
6^^
HM
h
„ALLES MAG als het kan
Aan dit simpele zinnetje is op uit
bundige wijze inhoud gegeven in
het Van Goghmuseum. Deze tempel
van glas en daglicht een postume
hulde van de architecten Van Dil
len. Rietveld en Van Tricht aan de
schilder Vincent domineert niet
alleen in het architectonische leven
van het Museumplein, ook het ge
beuren in dit „anti-mausoleum”
trekt de aandacht. Want waar vind
je in ons land nog meer een mu
seum, waar de suppoosten zelf ex
posities houden of voor kinderen
kunstzinnige raadseltjes bedenken,
elke bezoeker zelf de verfkwast kan
hanteren, artiesten van naam be
reid zijn als model te figureren en
waar je straks gewoon een bio-
scoopje kunt pikken?
I
Creatief zijn bij Vincent
er
Negen burgemeesters en ’n wilde
1
„De sfeer heeft iets ondefinieerbaars”,
meent hij. „Het heeft iets tegemoetko
mends en de hal zuigt de bezoekers naar
binnen en verspreidt ze. We hebben dan
ook geen gidsen nodig. Er hebben hier
van die mensen gesolliciteerd, maar het
Van Gogh wil gewoon geen gidsen”.
URSULA,, die er zeker geen talenten
jacht van wil maken, zegt: ,Het gaat
Bezig zijn in het Van Gogh. Soms leidt
dat tot verrassingen, zoals onlangs bij
een heer, die een portret van de acteur
Henk van Ulsen wilde maken maar tot
zijn stomme verbazing het gezicht van
de schilder Vincent op papier zette.
rijsttafel tussen de schilderijen te hou
den. „We willen veel, maar dat feest
gaat toch mooi niet door”, aldus Van der
Oort die nauwelijks minder enthousiast
is over het gebouw dan de bezoekers.
wereld al af geweest en merk je, dat de
buitenlanders er naar toe gaan als naar
een oude bekende”.
Ursula heeft bij de educatieve dienst
van het Rijksmuseum gewerkt, maar dit
is ook voor haar nieuw. Nu bestaat er
ons land enige drempelvrees om ip het
openbaar creatief te zijn, maar hier valt
daar weinig van te merken. Er wordt
vol ernst gewerkt. Door kinderen,maar
ook door veel ouderen. Er zijn er onder,
die elke dag terug komen zoals twee
Amerikaanse meisjes die in Amsterdam
vergeefs naar atelierruimte hebben uit
gekeken.
i
Q.
X
Hij vertelt dat alle suppoosten dit
werk nog nooit eerder hebben gedaan.
„Daarmee heb je het voordeel dat ieder
een er fris tegenover staat en je die
spontaniteit overeind kunt houden. Bo
vendien is de tentoonstelling de hele
Hoe reageert het publiek op dit initia
tief? „Men vindt het geweldig. Je hebt
mensen die hier de hele dag blijven
zitten en weer anderen doen het er vlug
tussendoor. Meer het werk van „Ha, ha,
ik kan ook een poppetje tekenen” en
dan gaan ze weer weg. Maar het moet
wel een beetje rustig blijven, want ik
wil niet dat het een doorgangshuis
wordt’,’, aldus Ursula de Boer, die nu
ook een paar korenschoven het museum
wil binnenhalen. „Helemaal in de sfeer
van Van Gogh”, zegt ze.
Soms neemt ze bloemen mee om de
liefhebbers van een stillevén tevreden te
stellen. Eind van deze maand zit het
zomerprogramma er op en wordt onder
meer begonnen met een zeefdrukcursus
en een cursus druktechnieken, waarvoor
Paul Schouten en Han Massée van De
Werkschuit zijn aangetrokken.
Het zou nog acht jaar duren voordat,
aldus Brugmans, „een revolutionair en
een wilde” hun geloofsbrieven kwamen
aanbieden Een wilde dat klinkt nog
eens anders dan Kabouter.
een trein”, zegt
niet dat het in
rustiger zal worden.
Wel, al deze zaken zijn aanwezig in
het met zijn entree naar de Paulus
Potterstraat gekeerde „Van Gogh”. Dat
zich dan ook bepaald niet over gebrek
aan belangstelling mag beklagen. Binnen
twee maanden na de opening in juni
was de lOO.OOOste bezoeker al binnen
en als het zo door gaat, worden het er
in een jaar 800.000.
iets meer, De ene kant van de plaat
is al bijna klaar en over de andere
gaat hij deze week praten. „Ik denk
dat daar toch wel iets Amsterdams
op komt”, zegt hij. Optreden is er
echter niet meer bij. „U moet vrese
lijk oppassen, zegt mijn dokter”.
DE TOUR-OPERATORS, die opdracht
hebben gekregen de Britse hotelbedden
in de hoofdstad te vullen, willen het
Van Gogh in het naseizoenpakket stop
pen en om het allemaal voor de toerist
nog wat aantrekkelijker te maken, kwa
men ze met het lumineuze voorstel een
Het omgekeerde gebeurde. Melkweg
trok met zijn lichtshows, dans, films en
theater meer publiek dan het kon ver
werken. Het werd in die eerste twee
jaar de favoriete ontmoetingsplaats van
WE DALEN af naar de begane grond,
waar zich rechts van de ingang de
creatieve hoek (voor de buitenlanders
„workshop”) bevindt. Tenslotte zijn we
daarvoor gekomen. We volgen twee da
mes op leeftijd, die aandachtig de door
amateurs gemaakte portretstudies van
Henk van Ulsen en Hans Croiset bekij
ken.
BURGEMEESTER dr. Ivo Samkalden,
de „Rotterdamse professor”, is vorige
week aan zijn tweede ambtstermijn be
gonnen met de wetenschap dat zijn
voorgangers, d’Ailly en Van Hall, deze
niet hebben kunnen afmaken. Een slecht
voorteken? Wellicht zal hij moed putten
uit het historische gegeven, dat een an
dere Rotterdammer het ooit heeft ge
presteerd tien jaar lang het Amsterdam
se roer vast te houden.
Arnold den Tex. Hij gaat als een „kloek
bestuurder” de historie in., 1880,- het jaar
dat mr. Gljsbfert 'van Tiefthoven de
ambtswoning betrekt. Hij is hoogleraar
en dus een man. van de wetenschap, die
welsprekend is en in de eerste plaats
een burgervader wi’l Zijn. Ook hij maakt
de elf jaar vol voordat hij als minister
van Buitenlandse Zaken de stad verlaat.
Zeker is in ieder geval, dat Samkalden
het nu al langer heeft volgehouden dan
zijn ambtsgenoten in de tweede helft
van de vorige eeuw dat gemiddeld heb
ben gedaan. Dit is te lezen in prof. dr.
H. Brugmans onvolprezen „Geschiedenis
van Amsterdam”, waarvan nu ook de
laatste twee bijgewerkte delen door Het
Spectrum zijn uitgegeven.
We beginnen in 1848. het jaar van de
Thorbecke act, wanneer de burgerij
meer greep op het stadsbestuur krijgt.
Burgemeester is dan nog Pieter Huide-
IN DE „Melkweg”, het open jongeren
centrum pal achter het Leidseplein,
wordt sinds enkele dagen weer enthousi
ast geschilderd en getimmerd. Reden:
het besluit van de gemeente om de
experimenten in deze voormalige melk
fabriek met een subsidie van twee ton te
honoreren. Dat was wel nodig ook of
zoals Melkweg-gangmaker Wouter de
Boer zegt: „We hebben nu tenminste de
kans om dingen te gaan doen, waaraan
we eerst door geldgebrek gewoon niet
konden denken”.
De Kosmos en Paradiso waren al in-
geburgerde jeugdcentra toen De Boer c.s.
drie jaar geleden met hun plannen bij
de gemeente aanklopten. Ze kregen de
fabriek en een zakcentje van 25 mille
om het gebouw tenminste een beetje
ooglijk te maken. In het stadhuis zag
men er een aardige opvangmogelijkheid
voor het geval, dat het in Paradiso te
vol zou worden.
men toch wel een beetje ongezond. De
vlotte anti-revolutionair mr. Jan Mes-
schert van Vollenhoven, die zijn sporen
als wethouder en Gedeputeerde van
Noord-Holland verdiend heeft, doet het
dan ook beter en blijft tot 1866 zitten.
Hij is erg populair, waartoe zijn opvol
ger de Haarlemse burgemeester mr.
Cornells Fock zich niet de tijd heeft
gegund, want binnen twee jaar zit hij
alweer op Binnenlandse Zaken.
Daarna is het de beurt aan een raads
lid om elf jaar lang de wind in de zeilen
(Amsterdam groeit onder zijn bewind
snel) te houden: mr. Cornells Jacob
koper, die een zware en harde tijd
achter de rug heeft en twee jaar later
door mr. Gerlach Cornells Joannes van
Reenen zal worden opgevolgd. Met zijn
31 jaar is hij Amsterdams jongste bur
gemeester, maar hij is al wethouder
geweest en bovendien schoonzoon van
een eerdere eerste burger. Een erfenis in
deze vorm zou zich overigens nog drie-
keer voordoen.
om uit de popsfeer te komen, waarin je
nogal gemakkelijk verzeild raakt. Dan
zou je een poppelij worden en dat
wilden we niet. Het is te eenzijdig”.
Hij geeft toe dat dit nog lang niet
overal bekend is. „Nee, de naam wekt
nog te gauw associaties met een Paradi
so, terwijl het in werkelijkheid anders
ligt”. Na een bloedarme lente - de staf
leden hadden nog net genoeg geld om
te eten, maar geen cent extra - breken
er dan nu betere tijden aan.
MEN IS bezig de werkplaats-plannen
uit te werken. Beneden is er al een
winkel en een ruimte, waar men kleren
kan maken, er is net een pottenbakkers
oven gearriveerd en het drukkerijtje en
de houtwerkplaats zullen ook niet lang
meer op zich laten wachten. Hoe ziet De
Boer Melkweg over vijf jaar? „Je moet
voortdurend veranderen, iets nieuws
brengen, want anders loop je vast”, zegt
hij.
Komend weekeind treden er ’s avonds
o.a. op „Eiag”, de volkszangers Dave
Troutman, Luke Warmwater, Tommy
Smith en de toneelgroepen „The powder
Theater” en „Nierf Enterprises”. Melk
weg is maandag en dinsdag gesloten.
VAN DE 290.000 AMSTERDAME WONINGEN zjjn er 44.000 slecht tot zeer
slecht, terwijl er 108.000 verbeterd moeten worden. De woningkwaliteit zal
zeker de eerste tijd achteruit blijven hollen, aangezien de gemeente heeft be-
cjjferd d^| er jaarlijks 2.^0 krotten bij komen, waarvan er „slechts” 1.500 door
de woningvèrbeteraars kunnen worden aangepakt. Het tempo zal dan ook om
hoog moeten» concluderen B. en W. in een nota over de woningproduktie.
Het stadsbestuur zit ook op dat gebied met grote zorgen, want de nieuwbouw
vooral in het gewest komt onvoldoende van de grond. De hoge huren
vormen een welhaast nog groter probleem. De hoofdstad heeft thans van het
rijk 1.920 goedkope woningen (de kale huur schommelt tussen de 110 en
150 gulden) gekregen, maar er is meer nodig om een massale verhuizing uit de
saneringsbuurten acceptabel te maken. Zeker is dat men de Zuid-Bijlmer in
de eerste plaats voor herhuisvestinggevallen wil bestemmen.
HET IS NI'ET UITGESLOTEN dat het centrum van Amsterdam een zon
dagse markt ?krijgj. Van enkele kanten is daar reeds op aangedrongen en ook
B. en W. vinden het'geen onaantrekkelijke gedachte. Zij willen evenwel eerst
laten onderzoeken of de nadelen meer vuil en dus extra werk niet te
groot zijn. Voorts willen zij nagaan hoe groot de interesse bij de marktkoop
lieden is.
i.
en van wie men zou mogen verwachten,
dat-ie daarom toch niet zo on-Amster-
dams zou zijn. Het pakte anders uit:
weliswaar hield hij tot 1 april 1901
stand, maar deze stugge regent voelde
zich er toch niet thuis. Toen hij dan ook
vond, dat de gemeenteraad in zijn rech
ten als burgemeester ingreep, nam Mei-
nesz ontslag.
Het is wellicht ook wel aardig om te
weten hoe de gemeenteraad vijftig jaar
geleden was samengesteld. Wel, er wa
ren 16 sociaal-democraten, 8 katholie
ken, 4 christelijk-historischen, 4 vrij-
heidsbonders, 3 anti-revolutionairen, 3
vrijzinnig-democraten, 1 vertegenwoor
diger van de vishandelaren, 1 midden
stander en eentje, die er voor het hotel-
en restaurantbedrijf in zat.
ontzettend leuk. We hebben het gehad
dat we met een groep naar buiten gin
gen en iedereen zich op het plein ver
spreidde om te schilderen. Ik ben er
toen met een jerry-can op de fiets langs
gereden om overal in de bakjes een
plensje water te doen”.
Hoe moet je in vredesnaam de bloemen buiten zetten in de grauwe eentonige
wijken, die opportunistische bouwers in de vorige eeuw tegen de Amsterdamse
binnenstad ltehden'neergezet. De heer Burger uit de Borgerstraat (Kanker
buurt) vónd er wat op. Voor een paar tientjes kocht hij planken, aarde en
zonnepitten en het resultaat ziet men op de foto. Enige tijd geleden kon het
gezin Burger er ook jdV eerste, echfe, eigen aardbeien uit plukken.
JOHNNY Jordaan, de zanger van
het Amsterdamse levenslied die een
jaar voor Sjakie zijn benefiet kreeg,
is deze zomer teruggekeerd in de
hoofdstad die hij aanvankelijk voor
een kraakheldere- stolp in Castricum
had verlaten. „Maar”, zegt hij, „het
beviel me daar niet. Vandaar”. John
ny woont nu aan het Frederik Hen
drik plantsoen en hij voelt zich daar
aan de rand van de Jordaan
weer helemaal thuis». Het heeft hem
goed gedaan, dat de mensen in de
buurt enthousiast op zijn (terug)-
komst hebben gereageerd.
Er is nog meer, 'want „mister” Jor
daan gaat weer zingen. Met Willy
Alberti. „Het is altijd een oude wens
van ons geweest en dat het nu lukt,
vind ik eindeloos”. Dat het niet eer
der ging, feg ’m in het feit dat ze
voor verschillende platenmaatschap
pijen werken. Johnny zat vast aan
Bovema en Wilfy aan Phonogram.
Dat er uiteindelijk een mouw aan
werd gepast, kwam door het Swart-
afscheid waarvoor..-- Bovema Tante
Leen uitleende. M
Johnny en Willy dus nu samen op
de plaat. Bovema is erg blij met dit
ruiltje. Wat korist‘er voor muziek op?
Een woordvoerder van de maatschap
pij: „Dat weten we nog niet precies.
Het wordt in elk geval geen Amster
damse plaat. We gèfoven dat we hier
mee een groter publiek een plezier
mee moeten: doen”. J.J. zelf-weet al
ZIJN opvolger is de burgemeester van
Rotterdam, mr. ‘Sjoerd Anne Vening
Meinesz. Een Fries, die qnder Den Tex
ook hij is een schoonzoon een
blauwe maandag wethouder is geweest
WOUTER de Boer probeert uit te
leggen, waarin Melkweg zich van de
andere jeugdcentra onderscheidt. „Kos
mos werkt meer met kleine groepen in
een wat etherische sfeer. Ze beoefenen
daar zes manieren van yoga enzo. Pa
radiso is meer een concerthal, terwijl wij
meer proberen zowel theater als ont
moetingsplaats te zijn. We zoeken het
duidelijk in een andere richting, niet in
bekende groepen. Het was meer zo dat
er mensen langs kwamen en muziek
maakten, maar wel erg goed. Zo zijn er
bij ons ook groepen ontstaan zoals de
mensen van Sail”.
„Dit jaar”, vervolgt hij, „zijn we veel
gaan doen op het gebied van experimen-
eel theater. We hebben veel buitenlands-
se groepen en hebben dat vooral gedaan
Dat het zo snel uit de startblokken is
geschoten, heeft waarschijnlijk ook wel
iets te maken met de publiciteit, die het
museum heeft gekregen. Kranten en te
levisiestations, die internationaal iets be
tekenen, waren er allemaal en voorlich
ter B.C. van der Oort heeft gewoon nog
geen tijd gehad om wat gas terug te
nemen. Zijn assistente kan dat alleen
maar beamen. „Het loopt inderdaad als
ze. En men verwacht
het najaar al veel
SlOffl
(fe
ONDER REDACTIE VAN ROLF STALLING,
tiedirecteur (jawel, politie en provo...)
populair, maar als bestuurder is hij niet
zo’n succes. Na een half jaar is het al
gebeurd met hem. Een opvolger is moei
lijk te vinden en een jaar lang houdt
een wethouder van adel de zaak draai
ende voordat in 1855 de officier van
justitie, mr. Cornelis Hendrik Boudewijn
Boot, de ambtsketen krijgt omgehangen.
Na drie jaar moet deze opnieuw gepoetst
worden, want mr. Boot wordt als minis
ter van Justitie Den Haag binnenge
haald.
Amsterdam heeft dan in tien jaar vier
burgemeesters versleten en dat vindt
- wat oudere - Amsterdamse en buiten
landse jongeren en het heeft door zijn
veelzijdige programma’s nog altijd een
volkomen eigen plaats tussen de be
staande jongerencentra. Het organiseert
ook twee maal per week de „Vondelpark
Happenings”, die bepaald niet alleen
hippies naar de Amsterdamse Matras
lokken.
„Ik geloof wel ,dat een mens daar erg
veel plezier in kan hebben”, zegt de één.
„Het is lang niet gek”, meent de ander.
Een jongen oogt gekweld naar zijn
werkstuk in olieverf, dat maar niet wil
lukken. Hij is er al drie dagen mee
bezig, vertelt Ursula de Boer, die aan
haar laatste jaar op de Rietveld Acade
mie is begonnen en met erg veel plezier
de zelfwerkzaamheid van de museumbe
zoekers probeert te stimuleren.
NA DRIE JAAR houdt Van Reenen
het voor gezien en wordt minister van
Buitenlandse Zaken. De nieuwe man,
mr. Hendrik Provo Kluit, was als poli-
u
