Amnesty International beschuldigt Madrid van schending mensenrechten:
Explosie in
vuilfabriek
Meerderheid in
Senaat voor
Ontploffing in
Engelse bank
Brandt wil stakingen
in metaal breken
Kaper van DC-6
geeft zich over
Administrateur
Koningin terug
Veiligheidsoverleg wordt hervat
Martha Mitchell wil getuigen
over de Wat erg ate-affaire
aangehouden na
verduistering
regering-Thieu
„Nixon wist van de hele godvergeten zaak af”
y
99
Betoging voor
Cambodja
ii
IB
BK
3
ENERGIETEKORT
IN SKYLAB
Harttransplantatie
in België
Ontvoerde Cyprische
minister vrijgelaten
'.Zl
I w
MAANDAG 27
AUGUSTUS
1973
Na verkiezingen
Dood
Voelbaar
Malta
Kwaad
t
Derde fase
t
t
zoek in de Watergate-zaak haar
moet oproepen om te getuigen.
n
n
n
i
n
iV
i
!1
n
ir
it
d
it
e
;e
n
r.
,r
n
s.
SAN CLEMENTE (UPI) Mar
tha Mitchell, de vrouw van de ge
wezen Amerikaanse minister van
Justitie John Mitchell, heeft zater
dag verklaard, dat zij een boek over
de „verkiezingscampagnestrategie”
gelezen heeft, dat geschreven is
door president Nixon en H. R. Hal
deman en waarin vervat zijn „pro
cedures van alles wat is gebeurd”.
Mevrouw Mitchell is van mening,
dat de senaatscommissie van onder-
„Hele procedure”
LONDEN (AP) Amnesty International heeft gisteren de beschuldi
ging geuit dat de Spaanse autoriteiten gevangen genomen tegenstanders
van het bewind van Franco geregeld martelen Deze martelingen zijn een
wijdverbreid en geregeld gebruik, waaraan geen beperkingen wordt op
gelegd, aldus Amnesty International.
DEN HAAG In de tweede fase van de conferentie over Euro
pese veiligheid en samenwerking die 19 september in Genève begint,
zal Nederland werkdocumenten ter tafel brengen over het vrijer ver
keer van personen, ideeën en informatie tussen Oost en West, en het
zelfbeschikkingsrecht der volken. Deze tweede fase, zo heeft de lei
der van de Nederlandse delegatie, jhr. mr. J. L. R. Huydecoper van
Nigtevecht, meegedeeld, zal waarschijnlijk worden gekenmerkt door
zeer moeilijke onderhandelingen.
„Elke nacht”
n
Us
i
I
II
Spaanse politie martelt gevangenen
(Van onze redacteur in Bonn)
d
r
1
1
l
1
l
li
g
Gisteren besprak Brandt de situatie
met de twee hoogste vakbondsleiders,
Vetter van de overkoepelende DGB en
Loderer van de IG Metall. Loderer had
de werkgevers de schuld voor de stakin
gen in de schoenen geschoven. Zij zou
den dit jaar „in een tot dusver ongeken
de mate” hun prijzen hebben verhoogd,
terwijl de vakbeweging zich juist bij de
loononderhandelingen begin dit jaar zeer
stabiliteitsbewust had gedragen.
De Sovjet-Unie, die zeer lang op
het houden van een „pan-Europese”
conferentie heeft aangedrongen, be
oogt kennelijk met deze conferentie
erkenning van de na de oorlog tot
stand gekomen grenzen te verkrijgen,
evenals westelijke technische „know
how” en kredieten voor de economi
sche ontwikkeling.
chell zei haar echtgenoot „een vervloek
te dwaas” te vinden, omdat hij Nixon in
bescherming neemt.
1
8
1
1
e
it
n
t
e
Volgens de westelijke landen moet
het overleg leiden tot meer dan een
verklaring van goede intenties en een
herbevestiging van de beginselen over
de betrekkingen tussen staten die im
mers ook al in het handvest van de
Verenigde Naties zijn vervat. Wer
kelijke ontspanning omvat ook ver
mindering van militaire confrontatie,
en moet ook voor de „gewone man”
voelbaar zijn, m.a.w. de barrière tus
sen de volkeren moeten worden weg
genomen.
DEN HAAG. Koningin Juliana is
zaterdagmiddag in Nederland terugge
keerd van haar zomervakantie, die zij in
Porto Ercole in Italië heeft doorge
bracht.
Deze eerste harttransplantatie in Bel
gië duurde vijf uur. Volgens het Belgi
sche blad „Le Peuple” was de donor een
veertigjarige man, wiens hart werd
overgeplant in een vijftigjarige vrouw.
In dezelfde nacht werden ook beide
nieren van de overleden donor overge
plant op twee andere patiënten.
In een telefonisch onderhoud met Bel
ga heeft dokter Primo zaterdagochtend
meegedeeld, dat de toestand van de vijf
tigjarige vrouw met het nieuwe hart
bevredigend is. De komende dagen zal
pas vastgesteld kunnen worden hoe het
overgeplante orgaan reageert.
„Ik zag het in leder gebonden boek
met de campagnestrategie voor 1972, dat
geschreven is door Nixon en Haldeman.
Daarin staat de hele procedure van alles
wat gebeurd is. Ik zag het met mijn
eigen twee ogen toen ik poogde John
ertoe te bewegen niet aan de verkie
zingscampagne mee te doen. Het boek
was minstens enige centimeters dik. Er
stond alles in, van a tot z. Daarom moet
de senaatscommissie mij ontbieden”.
SAIGON (Reuter) Het staat wel
vast dat de kandidaten van de regerings-
Thieu een duidelijke overwinning zullen
behalen bij de Senaatsverkiezingen die
gisteren in Zuid-Vietnam gehouden zijn.
Die overwinning werd overigens wel
verwacht.
Uit de tot nu toe binnengekomen uit
slagen uit de provincie Vinh Long die in
de Mekong-Delta ligt en de oude keizer
stad Hue blijkt dat de kandidaten van
president Thieu’s Democratische Partij
en die van de groep van Zuidvietnamese
minister van Buitenlandse Zaken, Tran
Van Lam, veel meer stemmen hebben
gekregen dan hun tegenstanders. De op
komst was groot. De Vietcong die de
verkiezingen onwettig heeft genoemd en
als een farce beschouwt, heeft zich gis
teren rustig gehouden. De overwinning
van Thieu en zijn vriend Tran Van Lam
betekent dat de Zuidvietnamese presi
dent ook op de steun kan rekenen van
31 nieuwe Senaatsleden en de oppositie
het in de Senaat met nog geen 15 zetels
zal moeten stellen.
Thieu beschikt al over de meerderheid
in het Huis van Afgevaardigden. Hij zal
nu zeer waarschijnlijk kunnen rekenen
op een meerderheid in de Senaat die
nodig is om de Grondwet te kunnen
wijzigen en in 1975 een nieuwe ambts
termijn als president te kunnen begin
nen.
BONN. Bondskanselier Willy
Brandt is, aangespoord door zijn voor
ganger Erhard en door CDU-voorzitter
Kohl, persoonlijk bezig een eind te ma
ken aan de onrust in de Westduitse
metaalindustrie. Vorige week waren on
geveer 50.000 werknemers betrokken bij
wilde stakingen, die zich de laatste da
gen niet meer tot Noordrijnland-Westfa-
len hadden beperkt, maar naar Hessen
waren overgeslagen terwijl ook in Ba-
den-Wurttenberg met stakingen reke
ning werd gehouden.
„Mijn god, hij placht John om 2 uur
in de ochtend op te bellen en hij
Nixon zegt dan, dat hij zijn minister
van Justitie niet ontboden heeft. Hij
Nixon riep hem elke nacht. Ik kan
dit laten bevestigen door mijn huisbe
waarster Julia. Waarom gingen zij
(Nixon en Mitchell) vorige zomer tijdens
de verkiezingscampagne elke nacht weg
met de „Sequia” (het presidentiële
jacht)? Nixon wist van de hele godver
geten zaak af”, aldus Martha Mitchell.
LONDEN. (Reuter, AFP en UPI)
Zaterdagochtend omstreeks half elf
heeft zich een ontploffing voorgedaan in
het souterrain van de Bank van Enge
land in Londen. Volgens mededelingen
van de politie zijn drie mensen gewond,
van wie een ernstig.
Maar de rede die de Russische
minister van Buitenlandse Zaken
Gromyko op de ministersconferentie
van 3 tot 7 juni in Helsinki de
eerste fase heeft gehouden, heeft
in Den Haag de indruk gewekt dat de
Russen zijn teruggekeerd tot het
standpunt dat zij aan het begin van
het voorbereidend overleg innamen.
Minister Van der Stoel heeft in
Helsinki sterk de nadruk gelegd op
de noodzaak, de belemmeringen voor
contacten tussen de volkeren van
oost en west weg te nemen, en een
einde te maken aan de Breznjev-
doctrine over de beperkte souvereini-
teit van de socialistische landen.
Op welk onderdeel het werkdocu
ment over het vrijer verkeer
ROTTERDAM. In de kraakinstal
latie voor de verwerking van normaal
industrieel afval van de afvalverwer-
kingsfabriek „Rijnmond” in het Botlek-
gebied was zaterdagmiddag een explosie,
die gevolgd werd door een felle brand.
Als gevolg van de ontploffing werd één
persoon zwaar en een ander licht ge
wond.
KERKRADE In Kerkrade is een
41-jarige administrateur uit Kerkrade
aangehouden, verdacht van verduistering
van zeker f 100.000 ten nadele van een
tehuis voor werkende jongeren in Itte-
ren bij Maastricht, een van de drie
jongenspensionaten van de vereniging
Scholen van de Heilige Franciscus in
Kerkrade.
Het is nog niet bekend of hij ook
heeft geknoeid met de boeken van de
andere tehuizen. Eveneens aangehouden
is een 54-jarige Franciscaner broeder, di
recteur van het tehuis in Itteren, die van
de verduistering op de hoogte moet zijn
geweest.
Over vermindering van de militaire
confrontatie, d.w.z. wederzijdse (en
evenwichtige) troepenvermindering
zullen een aantal landen van het
Warschau-pact en de NAVO v'anaf 30
oktober in Wenen gaan onderhande
len. Over de parallelliteit tussen de
veiligheidsconferentie en de gesprek
ken over troepenvermindering merkte
de leider van de Nederlandse delega-
Zaterdagmiddag werd in het centrum
van Amsterdam een demonstratieve
mars gehouden voor Cambodja. Hier een
overzicht van de stoet, waarin vele anti-
Amerikaanse spandoeken werden mee
gedragen.
eveneens een onderwerp dat Neder
land na aan het hart ligt betrek
king zal hebben, is nog niet bekend.
Het is mogelijk dat Nederland, sa
men met andere, westelijke of niet-
gebonden landen, voorstellen doet
voor de verklaring die aan het slot
van de derde en laatste fase moet
worden aangenomen.
De onafhankelijke organisatie, die
streeft naar vrijlating van alle politieke
gevangenen waar ook ter wereld, ver
klaarde over documenten te beschikken
om de beschuldigingen te bewijzen.
Amnesty verklaarde dat sommige te
genstanders van het Franco-regime aan
lichamelijke mishandeling waren bloot
gesteld, die in enkele gevallen de dood
ten gevolge had.
Er zijn honderden mannen en vrou
wen die onder dergelijke omstandighe
den worden vastgehouden; duizenden
anderen bevinden zich in de gevangenis
in afwachting van een proces.
Amnesty International wees erop dat
de Spaanse regering herhaaldelijk heeft
ontkend dat zij politieke gevangenen
vasthoudt.
Maar, aldus Amnesty International, 34
jaar na het einde van de burgeroorlog is
Spanje nog steeds een land waar, op de
nationale beweging van Franco na, alle
politieke partijen zijn verboden, waar
stakingen en onafhankelijke vakbewe
gingen onwettig zijn en waar een man
in de gevangenis kan worden gezet om
dat hij uiting geeft aan zijn politieke
overtuiging.
Amnesty International zei dat gevan
genen in Spanje voorwaardelijke invrij
heidstelling wordt onthouden als zij het
grootste gedeelte van hun straf hebben
uitgezeten, hoewel hiervoor voorzienin
gen in de Spaanse wet bestaan. Zo
moesten bijvoorbeeld 55 gevangenen in
Segovia in totaal 83 jaar extra achter de
tralies blijven, omdat zij van dit recht
geen gebruik mochten maken.
Amnesty is van plan om in de herfst
een rapport uit te geven over de marte
ling van politieke gevangenen door ver
scheidene regimes, waaronder ook het
regime van Franco.
tie naar Genève op dat de resultaten,
of het ontbreken ervan, in één ge
spreksforum onherroepelijk de gang
van zaken in het andere forum beïn
vloeden; hetzelfde geldt voor het
overleg in de elf subcommissies in
Genève: naar Nederlandse opvatting
is het overleg in de commissies pas
afgelopen wanneer over de gehele
linie duidelijke resultaten zijn be
reikt.
Amnesty International zei dat het een
36 pagina’s tellend dossier over Spaanse
politieke gevangenen naar Madrid heeft
gestuurd en dat het er bij het Franco-
bewind op heeft aangedrongen onmid
dellijk maatregelen te treffen ter verbe
tering van de omstandigheden waarin de
gevangenen leven.
Reeds lange tijd wordt van allerlei
kanten onder meer door advocaten
en door de kerk gezegd dat de politie
herhaaldelijk gevangenen martelt om
inlichtingen en bekentenissen te verkrij
gen”, aldus Amnesty International.
De organisatie zei dat het Spaanse
systeem op grond waarvan politieke ge
vangenen worden vastgehouden, in strijd
is met de mensenrechten en de regels
van de Verenigde Naties voor de behan
deling van gevangenen. Het systeem, al
dus Amnesty International, is zelfs in
strijd met enkele Spaanse wetten.
De ontploffing werd veroorzaakt door
een bom, die in een pakje zat. Zij deed
zich voor in een postkamer en terwijl
drie mannen poogden het bewuste pakje
met zandzakken te omringen. Deze drie
mannen zijn door de ontploffing gewond
geraakt.
Volgens de politie is er nog een paket
je in het bankgebouw, dat gelijkenis
vertoont met het ontplofte.
Aan de ontploffing is geen waarschu
wing voorafgegaan. Bij de in het geheel
tien explosies, die zich de afgelopen
dagen in Londen hebben voorgedaan is
tot dusver elke keer van te voren telefo
nisch gewaarschuwd.
HOUSTON. (AFP en UPI) De be
manning van het Amerikaanse ruimtela-
boratorium Skylab, die zaterdag het re
cord van hun voorgangers van een ver
blijf van ruim 28 dagen in de ruimte
hebben gebroken, hebben met een ener
gietekort te kampen.
De vluchtleider in het ruimtecentrum
in Houston, Milt Windier, heeft meege-
deeld dat vijf van de zeventien hoofd
batterijen van Skylab, die worden opge
laden door zonne-energie, 40 percent van
hun energiecapaciteit hebben verloren.
De vlucht van het ruimteschip wordt
hierdoor niet in gevaar gebracht, maar
verscheidene experimenten zullen van
het programma moeten worden ge
schrapt als het mankement niet wordt
hersteld, aldus Windier.
BRUSSEL. Donderdagnacht is in
het Brugmann-ziekenhuis in Brussel een
hartoverplanting verricht door een ploeg
chirurgen onder leiding van dokter Pri
mo.
Volgens Martha Mitchell bevatte het
boek ook de campagneplannen van 1968
en de strategie voor Nixons herverkie
zing. Mevrouw Mtichell wilde niet uit
weiden, maar herhaalde, dat zij opgeroe
pen diende te worden om te getuigen
voor de commissie-Ervin.
Mevrouw Mitchell bestreed de verkla
ring van Nixon, dat Mitchell hem nooit
op dt hoogte had gesteld van de Water-
gate-inbraak en dat hij ook nooit Mit
chell vragen erover gesteld had.
Het resultaat van de zeven maan
den lange voorbereiding van de eerste
fase het „theekransje” van de in
Helsinki geaccrediteerde ambassa
deurs was voor het westen niet
ongunstig.
Mevrouw Mitchell verklaarde verder,
dat zij woensdag jl. naar de presidentië
le persconferentie had gekeken en zich
toen bijzonder kwaad gemaakt had om
de volgende verklaringen van de Ameri
kaanse president: „Hoewel ik altijd ver
wacht had, dat Mitchell mij ervan op de
hoogte zou stellen als hij of iemand
anders erbij (de Watergate-zaa’-) betrok
ken mocht zijn, heeft hij Mitchell
mij niets gezegd. Ik neem het hem niet
kwalijk, dat hij mij niets gezegd heeft.
Daar zal hij wel zijn redenen voor gehad
hebben”.
Mevrouw Mitchell zegt te vrezen, dat
haar man zich er niet uit zal redden. Zij
had haar man gezegd, dat zij niet wilde
hebben, dat hij de leiding op zich zou
nemen van de campagne tot herverkie
zing van Nixon.
Martha Mitchell kenschetste Nixon als
„de meest egoïstische persoon die ik ooit
in mijn leven ontmoet heb.”
Mevrouw Mitchell zei in een telefo
nisch onderhoud met een verslaggeefster
van het Amerikaanse persbureau UPI,
dat Nixons tegenspraak op een perscon
ferentie, dat haar man, John Mitchell,
hem Nixon de bijzonderheden van
de Watergate-zaak had verteld, „een
vervloekte leugen”, was.
KOEWEIT. (Reuter) De gewapende
Noordjemeniet die zaterdagochtend een
lijnvliegtuig van de Noordjemenitische
luchtvaartmaatschappij had gekaapt,
heeft zich in de loop van zaterdag-
vond op de luchthaven van Koeweit
overgegeven. Het toestel een DC-6
was op weg van Taiz, de hoofstad van
Noord-Jemen, naar Asmara in Ethiopië,
toen de met een pistool en een handgra
naat gewapende Nasser Achmed Aboe
Bakr zich meester maakte van het vlieg
tuig.
Hij dwong de gezagvoerder in Djiboeti
te landen om brandstof in te nemen.
Daarna werd de vlucht in noordoostelij
ke richting voortezet. De piloot kreeg
toestemming op de luchthaven van Koe
weit te landen, nadat hij gemeld had dat
er rook uit een der motoren van het
toestel kwam. Na twee uur onderhande
len met de plaatselijke autoriteiten gaf
de kaper zich over, nadat hij schriftelijke
waarborgen had gekregen van de rege
ring van Koeweit. De tien passagiers en
de zes leden tellende bemanning konden
toen het toestel verlaten.
Drie maanden geleden werd de afval-
verwerkingsinstallatie ook getroffen
door een brand. Als gevolg daarvan
werd de installatie voor de verwerking
van chemisch afval goeddeels vernield.
De chemische oven is nog steeds buiten
gebruik.
Volgens een woordvoerder van het
openbaar lichaam Rijnmond is de brand
in de kraakinstallatie ontstaan bij het
vernietigen van houten balken, afkom
stig van de lading van een vuil-schip dat
was gevuld met afvalprodukten van
Shell. Rijnmond-deskundigen geloven
dat een hoeveelheid afval met het hout
in de installatie terecht is gekomen. Het
gevolg daarvan is geweest dat er een
ontploffing ontstond.
Men onderzoekt of het door de Shell
ter vernietiging aangeboden afval onge
vaarlijk was en zonder risico in de oven
voor de verwerking van normaal indus
trieel afval kon worden vernietigd.
Volgens Rijnmond heeft de brand
geen vitale delen van de installatie ver
nietigd. De opslagplaatsen voor huisvuil
hebben zware schade opgelopen-
Volgens Martha Mitchell nam haar
man Nixon in bescherming in de hoop
dat Nixon hem zou begenadigen indien
hij Mitchell aan misdrijven schul
dig bevonden zou worden. Martha Mit-
De Sovjet-Unie en de Oosteuropese
landen willen deze derde fase de
vorm geven van een conferentie van
staats- of regeringsleiders, bij voor
keur voor het einde van het jaar. De
westelijke landen willen het niveau
van de derde fase laten afhangen van
de resultaten die de komende maan
den in Genève zullen worden ge
boekt. Minister Van der Stoel heeft
verklaard te verwachten dat de derde
fase, eveneens in Helsinki, komende
voorzomer zal plaats vinden.
Jhr. Huydecoper van Nigtevecht
sluit niet uit dat bepaalde onderwer
pen mogelijk pas in een later stadium
ter sprake zullen komen, of wellicht
reeds in een betrekkelijk vroeg stadi
um worden geregeld, terwijl over an
dere voortdurend zal worden gespro
ken.
Een van de meest spectaculaire
punten van gesprek wordt waar
schijnlijk weer het aandringen van
Malta op het horen van de Noord-
afrikaanse staten Algerië en Tunesië.
Het standpunt van Malta, dat de
veiligheid in het gebied van Middel
landse Zee rechtstreeks verband
houdt met de Europese veiligheid,
wordt door talrijke landen gedeeld
Maar o.a. Nederland meent dat wan
neer men besluit twee Arabische lan
den te horen, ook Israel in de gele
genheid moet worden gesteld zijn
standpunt kenbaar te maken.
NICOSIA. (Reuter) De Cyprische
minister van Justitie, Christos Vakis, die
een maand geleden werd ontvoerd door
aanhangers van generaal Grivas, is gis
teravond vrijgelaten.
Grivas en de zijnen lieten destijds
weten dat minister Vakis was ontvoerd,
omdat hij uiteindelijk verantwoordelijk
was voor de „slechte behandeling” van
politieke gevangenen. President Makari
os van Cyprus heeft de voorwaarden die
Grivas voor de vrijlating van Vakis
gesteld had, zonder meer verworpen.
Grivas wilde vrijlating van alle gevan
genen en het aftreden van Makarios als
president.
Dit laatste wordt algemeen erkend.
Nadien hebben echter tal van werkge
vers, na besprekingen in de eigen bedrij
ven, buiten de vakbonden om extra
duurtetoeslagen uitgekeerd. Dit zou er
zeer toe hebben bijgedragen dat nu in
verschillende andere bedrijven
hoofdzakelijk in de metaalsector
wordt geprobeerd met wilde stakingen
duurtetoeslagen af te dwingen.
Bondskanselier Brandt zal de situatie
vandaag bij een bezoek aan de Frank
furter Messe, bespreken met werkgevers
vertegenwoordigers. Aan werkgeverszij
de heeft men de vakbonden in grote
mate verantwoordelijk voor de stakin
gen verklaard. De bonden zouden de
door de prijsstijgingen toch al labiele
stemming hebben verhit met tal van
onjuiste verklaringen en polemische ui
tingen.
g
k
e
n
e
P
ft
i”
ir
n
e
ft
;e
ie
M
SS il
