Grondwetgevende vergadering bereidt volksstemming voor
Geen betalingen
aan Palestijnen
Peron sprak met
guerrilla’s
Schakel over strijd in Portugese koloniën
China helpt Frelimo
Sacharovs aureool dooft uit
Eén miljoen voor
hulpverlening
aan Pakistan
Duitse stakers
gaan praten
met werkgevers
Jacht op Algerijnen
in Frankrijk
achtergrond
A
Steun voor arbeiders van LIP
99
RASSENHAAT EN MOORDAANSLAGEN
Nieuw politiek blok
in Suriname
3
DONDERDAG 30 AUGUSTUS
19 73
BO AC en BEA
Retorisch
Academielid
Liquidatie
V raaggesprekken
Eigen program
V
UCt
UNIE EGYPTE EN LIBIË
(Van onze redactrice in Wenen)
Door het buiten de oevers treden van
de rivier de Indus is een gebied van
ruim 30.000 vierkante meter onder water
gelopen. In dit gebied wonen acht mil
joen mensen. Meer dan één miljoen ton
aan voorraden is verloren gegaan, even
als te velde staande gewassen en vee.
Nog steeds komen nieuwe gebieden on
der water te staan. Aangenomen wordt
dat binnen een week het aantal door de
overstroming getroffen Pakistani zal zijn
opgelopen tot 13,5 miljoen mensen, van
wie er ongeveer 1,5 miljoen dringend
medische hulp nodig hebben.
ZONDER TWIJFEL is deze aanval,
die volgens ingewijden in de Russi
sche hoofdstad niets asders dan een
uitsluiting van Sachauev als lid van
de academie kan betekenen, door de
autoriteiten geïnspireerd. Sinds Sa-
charov kort geleden enige veront-
FRANKFORT (DPA) De Westduit-
se metaalbond heeft gisteren ingestemd
met een gesprek met de werkgevers in
de metaalindustrie over de wilde stakin
gen in deze bedrijfstak. Het gesprek zal
morgen worden gehouden in Krefeld in
de deelstaat Noordrijn-Westfalen.
„de
ge-
werknemers willen sluiten. Het bedrijf
werd toen bezet, maar de politie maakte
hieraan op bevel van de regering een
einde. De arbeiders zijn toen nara huis
gegaan, maar namen vitale onderdelen
van de machines mee. Op de foto: Vitot,
één van de leiders van de actie, spreekt
de betogers toe.
„Ik heb gesproken met leden van de
regering en de terroristen. Ik ben in
gevangenissen geweest en heb ziekenhui
zen bezocht. Ik heb gesproken met missi
onarissen van een Zwitserse missiepost
in Angola. Ik ben ervan overtuigd dat er
gewelddaden worden gepleegd, maar dat
geldt voor beide partijen. Nederland
heeft het het koloniale tijdperk gehad.
Ik zou voor Portugal wensen dat het
ook voorbij was. Het is onmogelijk dat
een Europees land regeert in een ver
verwijderd Afrikaans gebied. Aan deze
situatie moet een einde komen. Ik geloof
wel dat Portugal nu niet zo vreselijk
graag onderhandelen, wil. Alhoewel ik
absoluut geen voorstander ben van het
door dit land gevoerde beleid geloof ik
toch niet dat de situatie van nu uit
komst biedt, Er zal onderhandeld moe
ten worden”, aldus de heer Schakel, die
zijn bevindingen over zijn reis niet al
leen vertelde aan de journalisten, maar
ook aan leden van het Angola Comité
die in Schiphols perskamer aanwezig
waren.
De inval van de troepen van het
Warschau-Pact in Tsjecho-Slowakije
en de val vn Dubcek, wiens experi
ment van een socialisme met een
menselijk gezicht, Sacharov met grote
interesse volgde, was een breekpunt.
Sindsdien heeft hij met het volle
gewicht van zijn hoge positie gepro
testeerd en gewaarschuwd.
BUENOS AIRES. Ex-president Pe
ron van Argentinië heeft dinsdagavond
een onderhoud gehad met twee guerril
laleiders, korte tijd nadat hij in het
openbaar was berispt voor het achterwe
ge laten van consult met „authentieke
revolutionaire groepen”.
Het gesprek met René Haidar en Al
berto Camps, overlevenden van een inci
dent in een marinegevangenis op 22
augustus waarbij zestien guerrillastrij
ders om het leven kwamen, duurde twee
uur. Haidar en Camps vertelden dat ze
Peron het boek gegeven hadden dat ze
over het incident geschreven hebben en
hadden gewezen op de betekenis van de
„massamoord” voor de peronistische be
weging.
Twaalf peronistische organisaties ston
den onder een open brief aan Peron die
dinsdag in het dagblad El Mundo werd
afgedrukt, en waarin ze erover klaagden
dat de ex-president was omringd door
rechtse peronisten en dat „niet een au
thentieke revolutionaire organisatie tot
hem was toegelaten, uitgezonderd verte
genwoordigers van een protesterende
jongerenbeweging, die ook tegen Perons
adviseurs bezwaar hadden”.
De peronistische organisaties verklaar
den dat ze Peron trouw blijven, maar
dat ze de waarschijnlijk terugkerende
ex-president hadden herinnerd aan de
oude peronistische leus „peronisme revo
lutionair of niets”.
In Angola waar de burgeroorlog het
langst woedt, is de strijd een beetje aan
het moe worden. In het begin heeft de
bevrijdingsbeweging grote gebieden in
Precies vijf jaar later gaf hij in
zijn woning in de Chkalov-straat in
Moskou een persconferentie voor elf
correspondenten van Westerse bladen
en radiostations, waarin hij hen met
diepe ernst wees op de gevaren van
een toenadering tussen Oost en West,
zonder dat daarmee een grotere in
terne vrijheid in de Sovjet-Unie ge
paard zou gaan.
het noorden en oosten in beheer gehad
op het moment is dat alleen in gebieden
buiten nog het geval. De infiltraties
moeten in hoofdzaak komen van bases
daarbuiten, aldus de heer Schakel, die
daarop aansloot: „In Mozambique is de
situatie anders. Er is verschil tussen
Noord-oost- en Noord-west-Mozambique.
In het Noordoosten, waar de strijd negen
jaar geleden begonnen is, heeft die strijd
zich gestabiliseerd. De situatie is het
meest actueel in het Noordwesten, in het
gebied rond de stad Tete. In Tete voel je
je echt aan het front, er heerst een
enorme spanning. Ik heb de indruk dat
de strijd daar bijzonder hevig is”, zo zei
het Tweede-Kamerlid.
Zaterdag werd in Marseille bijna een
zenuwzieke Algerijn gelyncht die een
Franse autobuschauffeur had doodgesto
ken. De begrafenis van de chauffeur
eergisteren verliep zonder incidenten.
Twee dagen na dat incident vond men
in Marseille bij een afrit het lijk van
een Algerijn. Hij was doodgeschoten.
De hoofdcommissaris van politie van
Marseille verbood gisteren een protest-
betoging van een „verdedigingscomité
van Marseille” tegen de illegale binnen
komst van Noordafrikanen in Frankrijk
die gisteren had zullen worden gehou
den. Het comité eist dat de regering
strengere controle instelt.
ren. Die aanleg had hij van niemand
vreemd. Zijn oom Sergej Vavilov is
een wereldbekende fysicus geweest,
een van de weinigen die onder Stalin
naar boven kwamen.
CAIRO (Reuter, AFP, UPI en DPA)
President Anwar Sadat van
Egypte en de Libische leider, Moe-
ammar Gadaffi, zijn na maanden
lang touwtrekken overeengekomen
een verenigd politiek leiderschap te
vormen die de verantwoordelijk
heid voor de samensmelting van
beide staten zal overnemen. Op
1 september zal een grondwet
gevende vergadering van vijftig
Egyptenaren en vijftig Libiërs in
het leven worden geroepen. Dezj!
vergadering zal een constitutie op
stellen welke later aan een volks
stemming in beide landen zal wor
den onderworpen. Bij dit referen
dum zal ook worden beslist wie de
president zal zijn van de Egyptisch-
Libische republiek.
behouden zijn aan beide staatshoofden.
In een kennelijke tegemoetkoming aan
Gadaffi, die zich keert tegen kapitalisme
en communisme, wordt in de gemeen
schappelijke verklaring gezegd: „De
Arabische natie ziet uit naar het weer
aanvaarden van haar rol bij het geven
van leiding tot vooruitgang van de
mensheid op de basis van de beginselen
en waarden van de Arabische cultuur.
Deze bood en biedt de wereld een ge
dachtegang die verschilt van de materia
listische theorieën die de wereld van nu
verdeeld houden en die leidden tot de
beproevingen en verdeeldheid waaronder
de wereld nu gebukt gaat.”
De heer Schakel is het tweede Neder
landse kamerlid dat een dergelijk bezoek
aan de Portugese koloniën heeft ge
bracht. Eind juli heeft het VVD-kamer-
lid Waalkens de Portugese koloniën in
Afrika bezocht. De heer Schakel heeft
aan de autoriteiten van tevoren te ken
nen gegeven dat hij van dag tot dag zijn
programma wilde vaststellen en daaro
ver geen nadere mededelingen wilde
doen.
„In dit
LONDEN (DPA en UPI) De twee
grootste Britse luchtvaartmaatschappijen
- de BOAC en de BEA - hebben ont
kend dat zij betalingen hebben gedaan
aan Arabische guerrilla-organisaties om
gevrijwaard te blijven tegen vliegtuigka
pingen.
De „Jeruzalem Post” had gemeld dat
zeker vier Europese luchtvaartmaat
schappijen die op de Israëlische luchtha
ven Lod vliegen zich zouden laten chan
teren.
„De KLM, aldus een woordvoerder in
Den Haag, heeft nooit enige tetroristen-
organisatie of enige regering geld be
taald om gevrijwaard te blijven van
kapingen.
Het Tweede Kamerlid Imkamp heeft
minister Van der Stoel van Buitenlandse
Zaken en minister Van Agt van Justitie
overigens naar aanleiding van de berich
ten gevraagd of deze beweringen enige
grond van waarheid bezitten.
Verder zullen beide landen op 1 sep
tember ministers uitwisselen die in de
hoofdsteden zullen resideren om toe te
zien op de voorbereidingen voor het
samengaan van Libië en Egypte. De
politieke beslissingen zullen echter voor-
Arbeiders van de Renault fabrieken bij
Parijs houden spandoeken en borden
met leuzen omhoog tijdens een demon
stratie, die gisteren werd gehouden. Zij
ondersteunen de arbeiders van de be
kende LIP-uurwerkfabriek bij Besangon.
De directie van de fabriek had het
bedrijf tot groot ongenoegen van de
SCHIPHOL. „Ik wil nadrukkeljjk
stellen dat Nederland zich niet moet
mengen in de strijd, die de Portugese
koloniën Angola en Mozambique voeren
tegen het Portugese bewind”. Dit is één
van de conclusies die het Tweede-Ka
merlid Schakel (ARP) heeft getrokken
uit een rondreis van twef.eneenhaive
week door de Portugese koloniëen. Gis
termiddag keerde hij op Schiphol terug.
DEN HAAG. Minister Pronk van
ontwikkelingssamenwerking heeft een
miljoen gulden beschikbaar gesteld voor
de hulpverlening in de door overstro
ming getroffen gebieden van Pakistan.
Bovendien zal op korte termijn duizend
ton graan indien daaraan de voor
keur wordt gegeven in de vorm van
verrijkte graanbiscuits naar het
rampgebied worden gezonden. De over
stromingen die in de afgelopen week de
provincies Punjab en Sind hebben ge
troffen, worden nu al de ernstigste uit
de Pakistaanse geschiedenis genoemd.
PARAMARIBO. De Hindostaanse
regeringspartij VHP heeft met het oog
op de algemene verkiezingen die half
november in Suriname worden gehouden
een politiek blok gevormd met de pro
gressieve Bosneger Partij en de Indone
sische Partij SRI. Het blok is verder
versterkt met een groep Javanen, die
oorspronkelijk een vleugel vormden in
de Nationale Partij Suriname van oud-
premier Pengel. Enkele dagen geleden
besloten de Javanen naar de VHP over
te gaan.
De samenwerking heeft tot gevolg dat
de politieke machtsverhoudingen in Su
riname zich steeds duidelijker af gaan
tekenen. Onbekend is echter hoe het
staat met de pogingen van de linkerzijde
om tot een eensgezind volksfront te
komen.
Een van de zwakke schakels in de
samenwerking is de SRI, die twee zetels
in de staten bezet.
DEZE PERSCONFERENTIE en het
daarop volgende vraaggesprek met
een Franse journalist schijnen de
deur te hebben dichtgedaan. Sacha
rovs uitsluiting uit de Academie der
Wetenschappen beschouwt men als
een eerste stap in de richting van een
koude likwidatie.
leger dat voor meer dan vijftig procent
uit Afrikanen bestaat en waarvan de
helft in dit land geboren is. Buitenlandse
machten zoals China proberen door
hulpverlening zich in de strijd te men
gen”, aldus de heer Schakel, die zei er
van overtuigd te zijn dat de bevrijdings
beweging in Angola en Mozambique de
strijd met wapens nooit zou winnen.
„De enige oplossing voor de problemen
is de dialoog. Naar mijn mening is er
maar een bevrijdingsbeweging die het
bij het rechte eind heeft en dat is de
Unamo in het buurland Malawi. Ztf
staan op het standpunt dat de kwestie
door overleg moet worden opgelost. De
leider van Malawi, Banda staat op het
zelfde standpunt”, aldus de heer Scha
kel.
In een voorstad van Metz in het
oosten van Frankrijk werd de 28-jarige
Algerijn Achmed Reski voor een woon-
flat doodgeschoten aangetroffen.
Bij een aanslag op Noordafrikanen in
het stadje Le Peurreux bij Parijs, dood
de een jonge Fransman met een kara-
bijnschot vanaf de straat de in een café
zittende, 28-jarige Noordafrikaan Rabah
Moezali. Twee andere Noordafrikanen
liepen zware verwondingen op.
De nieuwe moordaanslagen zijn symp
tomatisch voor het klimaat van ver
slechtering waarin de betrekkingen tus
sen de Noordafrikanen en de Fransen
zijn aangeland.
„Het is mij duidelijk geworden dat dit
niet een strijd tussen Portugal en zijn
koloniën alleen is, maar dat er wel
degelijk sprake is van buitenlandse in
menging. De Fremilo krijgt bijvoorbeeld
in het kamp bij Nachingwea uitsluitend
instructies van Chinese Communisten.
Hij zei door deze instructies te twijfe
len aan de plaats van Frelimo: „Ik weet
niet in hoeverre de Frelimo de echte
vertegenwoordiger van het volk van
Mozambique is. Er heerst daar een bur
geroorlog van groepen die het land in
eigen beheer willen hebben tegen een
De veertig hoogleraren wijzen
daarin de „valse beschuldigingen” van
Sacharov tegen het Russische regime
van de hand. Diens beschuldigingen
vormen volgens hen een volkomen
foutieve weergave van de werkelijk
heid. Sacharov zou hierdoor de meest
reactionaire en imperialistische
krachten, die tegen de koers van de
vreedzame coëxistentie gekant zijn, in
de kaart hebben gespeeld.
„Hij had zijn krachten als man van
de wetenschap beter kunnen inzetten
voor de grandioze taak van de econo
mische en culturele opbouw van ons
vaderland”, aldus de verontwaardigde
hoogleraren, waartoe ook Kelmisch,
de president van de Academie der
Wetenschappen behoort.
De bekendmaking begint zo:
beslissende stadium van de strijdende
Arabische natie en temidden van de
voorbereidingen van het gehele Arabi
sche volk om het hoofd te bieden aan de
machten van imperialisme, zionisme en
de reactie, staan de machten van de
Arabische revolutie op om de geboorte
van een nieuwe verenigde Arabische
staat mee te delen- Zij zijn daarbij
gesterkt door het geloof in God en de
religies van hun profeten en hebben
vertrouwen in de menselijke en culturele
rol die zij voor de wereld vervullen”.
Volgens waarnemers blijkt uit de ver
dere inhoud van de bekendmaking ech
ter dat de „geboorte van een nieuwe
Verenigde Arabische Natie” meer reto
risch dan feitelijk is.
De eieren die het Cuba krokodillen
wijfje in Artis had gelegd, smaakten
haar kennelijk zo goed dat ze haar eigen
produktie voor een deel heeft opgeslurpt
inplaats van de eieren in een kuiltje te
leggen en met zand af te dekken. Gea
larmeerd door het kraken van de scha
len, greep een oppasser in en kon met
behulp van een bezem nog vijftien eie
ren redden die in een broedstoof zijn
gelegd.
Voor de werknemers bij Volkswagen
(123.000 man) en bij de Fordfabriek in
Keulen zijn de ondernemingsraden en de
directies het gisteren eens geworden
over de uitbetaling van een eenmalige
duurtetóeslag van 280 mark. Ondanks
deze toezegging proberen, aldus metaal-
bondvoorzitter Loderer, „enige radicale
groeperingen” een hervatting van de
produktie bij Ford-Keulen te verhinde
ren.
Gisteren keerde van de avondploegen
slechts 30 percent naar de lopende band
terug. Het zijn hier vooral de Turkse
werknemers die de staking willen voort
zetten.
In een gezamenlijke bekendmaking
werd gezegd dat de „geboorte van een
nieuwe staat” noodzakelijk is om te
leven en in leven te blijven in een
tijdperk dat kleine landen ten onder
gaan in een confrontatie met de grote
landen-blokken.
„De unie is een stap naar de bevrij-
ding van Arabisch gebied, het herwinnen
van Palestina en de economische ont
wikkeling en opbouw van een moderne
Arabische staat. Het is ook een uiterst
belangrijke stap op de weg naar econo
mische integratie tussen de delen van de
Arabische natie.”
Het compromis werd bereikt slechts
enkele dagen voor de eerste september,
de datum die eerst was vastgesteld voor
het houden van een referendum over de
samensmelting. De formule die nu is
gevonden, wordt bschouwd als een aan
zienlijke concessie van de kant van de
Libische leider die er steeds op stond dat
er onmiddellijk een volledige samen
smelting zou zijn. De Egyptische presi
dent heeft zich daartegen verzet. Sadat
had aangedrongen op een samengaan
van beide landen in fasen.
WENEN De ring om de meest prominente opponent in de
Sovjet-Unie schijnt zich langzaam maar zeker te sluiten. Nadat An-
drej Dimitrijewitsch Sacharov, kerngeleerde en onbetwist leider van
de Russische oppositie, in de afgelopen weken vanwege zijn heftige
kritiek op het Russische systeem herhaaldelijk door de Russische
autoriteiten was gewaarschuwd, wil men hem nu in een volledig so
ciaal en intellectueel isolement drijven door uitsluiting van de Aca
demie der Wetenschappen.
Veertig leden van dit beroemde
instituut hebben Sacharovs activitei
ten in een open brief fel veroordeeld.
Deze brief is door alle massamedia,
ook in het dagelijkse politieke pro
gramma van de televisie, woordelijk
geciteerd.
Beide leiders zij overeengekomen een
„plan-raad” te vormen waarin de pre
miers van beide landen zitting hebben”.
Voor de nieuwe staat zal een Arabische
dinar als munteenheid worden uitgege
ven. Aan beide zijden van de Libisch-
Egyptische grens zal zaterdag een tol
vrije zone worden ingesteld.
waardigde vraaggesprekken aan Wes
terse journalisten had gegeven, heeft
zich zijn langjarige conflict met het
regime toegespitst tot een directe
confrontatie.
Sacharov, in de Sovjet-Unie
vader van de waterstofbom”
noemd, omdat hij in de voorbereidin
gen daarvan het leeuwenaandeel
heeft gehad, kon zich tot nu toe een
soort „narrenvrijheid” permitteren.
Als kerngeleerde geniet hij over de
hele wereld zo’n bekendheid, dat de
politie hem en zijn gezin niets durfde
te doen uit angst voor de golf van
protesten, die daardoor in het Westen
zou worden ontketend en die het toch
al afgebladderde image van de Sov
jet-Unie bepaald geen goed zou doen.
Dank zij dat beschermende aureool
kon hij in juni 1968 een memoran
dum getiteld „Hoe ik mij de toekomst
voorstel” publiceren dat in geen
enkel opzicht met de toekomstvisies
van de Russische leiders strookte en
hen hier en daar zelfs ernstig op de
vingers tikte zonder dat hem een
haar werd gekrenkt. Samen met eni
ge geestverwanten richtte hij ook het
„Comité voor de rechten van de
mens” op.
Sacharov deed op zijn 16de jaar
eindexamen „cum laude”, waarna hij
zich vrijwillig opgaf voor het Rode
Leger. Vanwege zijn buitengewone
gaven werd hij spoedig naar Moskou
gestuurd om natuurkunde te stude-
De kinderen van zijn vrouw uit
haar eerste huwelijk worden al sinds
geruime tijd gediscrimineerd en zijn
beiden uit de universiteit gegooid.
Sacharov zelf aarzelt nog of hij een
uitnodiging van de Amerikaanse uni
versiteit Princeton zal aannemen. Hij
is er vrijwel zeker van dat hij, een-
I maal in het Westen, zijn Russische
nationaliteit en daarmee de mogelijk
heid om weer naar huis terug te
keren, verliest.
Ook een andere bekende dissident,
Jaures Medvedjev, is het tijdens een
studiejaar in Londen zo vergaan. Op
die manier zou het plan van de chef
van de geheime politie Andropov om
de kopstukken van het verzet voor
goed te verwijderen Siberië of
psychiatrische inrichtingen moei
teloos in vervulling gaan.
Nog waant Andrej Sacharov zich
beschermd door het aureool van zijn
naam. Maar dat aureool word lang
zaam maar zeker uitgedoofd als hem
zijn wetenschappelijke titels en lid
maatschappen worden ontnomen.
NA ZIJN STUDIE werkte Sacha
rov bij dr. Igor Tamm, een specialist
voor Quanten-mechanica, die later
aan verschillende Pugwash-conferen-
ties heeft deelgenomen en in 1958 de
Nobelprijs kreeg.
Met hem samen schiep hij de es
sentiële wetenschappelijke voorwaar
den voor de ontwikkeling van de
waterstofbom. 32 jaar oud werd Sa
charov tot lid van de Academie der
Wetenschappen gekozen, geen geringe
eer gezien het feit dat alleen de 250
allergrootste geleerden van het land
lid zijn van dit eerbiedwaardige insti
tuut.
Bovendien kreeg hij twee Lenin-
orden en de Stalin-prijs. Hij werd
door het regime op handen gedragen
en genoot privileges, die het commu
nisme anders alleen voor zijn mach
tigste politici over heeft.
Maar wie een kernbom uitvindt,
pleegt ook over de mensen die die
bom moet doden te gaan nadenken.
Dat heeft de wereld al bij de Ameri
kaanse kerngeleerde Robert Oppen
heimer gezien. De innerlijke reserve
van Sacharov tegenover het militaris
tische en dictatoriale systeem in de
Sovjet-Unie werd steeds sterker.
PARIJS (DPA). Drie Noordafrika
nen zijn de laatste tijd slachtoffer ge
worden van oplaaiende rassenhaat in
Frankrijk.
In Marseille werd in de nacht van
dinsdag op woensdag de 16-jarige Alge
rijn Ladj Loenef vanuit een auto met
drie kogels neergeschoten. Hij overleed
enkele uren later.
x-ï'
