HOE RA’.
Van Hillo door RVD als
Swol:
Gré
van
zingen, voor éen keer
„gevaarlijk” afgeschermd
V
■Mk
PRINSEN
cjeborei)
,Een bijna
eigenzinnige
vrouw’
een
Niets zeggen
30
April
1909. s
-■ j
Uniek
it j
ZATERDAG
SEPTEMBER
Erbij
1973
1
w
'1
r
Kt*
ssssssssü
ssssssssssssssssssssssssssssssssss
Op deze pagina ook nog
enkele van de
ansichtkaarten, waarmee
de Nederlanders elkaar
in 1906 bij de geboorte
van Juliana bestookten-
fraaie kaarten, fraaie
teksten. En zelfs kaarten
met geluid, zoals die van
koningin Wilhelmina met
haar dochter, waarop
men een donkere stip
ziet. Als men op die stip
drukte maakte een aan de
achterzijde bevestigd
piepertje geluid.
'j
Dat zijn de woorden van Jan van Hillo, de man die in opdracht van de NOS de
MOEDERTROTS
sSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSS
van
„Toen ze het me vroeg, heb ik spontaan ja gezegd. Omdat het voor onze koningin
is. Omdat het voor haar jubileum is”, vertelt mevrouw Van Swol.
Het verzoek om Nederlands beroemdste operaster in het jubileumprogramma van
de vorstin te halen, is niet rechtstreeks van de koningin gekomen. Via Beatrix en
Claus, die aan de organisatie van het jubileum meewerken, is de makers van Eén
van de Acht ter ore gekomen dat op medewerking van mevrouw Van Swol prjjs
werd gesteld.
Ze heeft koningin Juliana in de ongeveer twintig jaar, dat ze overal in de wereld
zong, talrijke malen ontmoet.
het golven met de honden uitgaan en van ons huis in Italië. Van ai die dingen
waar ik nooit tjjd voor had. Ik haal nu alles in, een heel privéleven. Ik denk niet
eens meer aan vroeger. Ik ben zó blij dat ik nu van m’n leven kan genieten
Gré van Swol-Brouwenstjjn (56 jaar) treedt weer in de schijnwerpers. Dinsdag
avond 4 september zingt ze in de speciale Eén van de Acht, die koningin Juliana en
haar gezin bjj het 25-jarig regeringsjubileum wordt aangeboden.
Ruim twee jaar geleden nam Gré van «wol met de titelrol in Beethovens enige
opera Fidelio vrijwillig afscheid. En we lezen dat Maria Callas ook weer gaat zingen.
Betekent Eén van de Acht een come-back voor de operazangeres?
Niets daarvan. Het blijft b|j die ene keer. Gré van Swol-Brouwenstjjn zou voor al
het geld van de wereld niet weer willen gaan zingen. Maar wél voor de koningin.
Mies Bouwman kwam naar de bungalow Fidelio om de zangeres voor de koninklijke
uitzending te vragen.
Gré van Swol zegt dat het echt niet haar bedoeling was nog eens te zingen. Begin
1970 zette ze een punt achter haar carrière omdat ze meer tjjd voor gezin en zichzelf
wilde hebben. „Na mjjn afscheid heb ik geen noot meer gezongen. Ik ben ook niet
in de verleiding geweest. Ach, ik heb zo lang gezongen, ik ben zo vee! van huis ge
weest, ik ben nu alles aan het inhalen. Ik geniet nu dubbel, van mjjn huis, mjjn hobby
documentaire in
unieks.
Meer kan en mag televisiemaker Jan
van Hillo niet zeggen over de anderhalf
uur durende tv-documentaire die hij op
van gisteren
De koningin is niet
van de zijde van Soestdijk als door Jan
van Hillo aan dit programma is gewerkt.
een dag
Ze lacht: „Ik kom nu nog tjjd te kort. Ik zeg wel eens tegen mjjn man: we hebben
nog zoveel te doen. Soms ben ik weleens angstig hoeveel we nog moeten doen
weet hij dat hij zich met deze mening
bepaald niet geliefd maakt.
Het jubileumprogramma rond konin
gin Juliana was oorspronkelijk een idee
van de NCRV. Maar het werd doorge
schoven naar de NOS omdat de NCRV
nu eenmaal van mening was dat de
koningin boven alle partijen en dus ook
boven alle omroepbelangetjes staat.
De koningin geeft op een geheel eigen
wijze zelf een inzicht in haar dagelijks
leven. Dat dit voor het eerst gebeurt, is
volgens de NOS op zichzelf al een be
wijs van de intensiteit waarmee zowel
De documentaire, die gemonteerd
werd door Kees Straatsma en ingespro
ken werd door Dik Bikker van de
NCRV-radio, komt óók ter beschikking
van de televisie in Suriname, de Neder
landse Antillen en Indonesië en wordt
tevens aan Nederlandse gemeenschappen
in het buitenland gezonden. Rond 5 sep
tember zal dan tevens een boekje
verschijnen, waarin de complete tekst en
interviews van de film worden afge
drukt, geïllustreerd met tientallen werk-
foto’s die tijdens de opname werden
gemaakt.
Zelfs prinses Christina is er
voor uit Canada overgekomen.
Verder zitten er gesprekken in onder
anderen met Drees sr„ Zijlstra, De Pous,
Burger, Beel en Polanen. Daaromheen
komen filmfragmenten van bijvoorbeeld
staatsiebezoeken, ontvangsten ambas
sadeurs en andere officiële gebeurtenis
sen. Vijfennegentig procent van de film
is nieuw materiaal, slechts 5 procent is
historisch materiaal, dat grotendeels ge
leverd werd door de filmarchieven van
Polygoon-Profilti. Uit de cijfers blijkt al
dat de film bepaald geen chronologisch
historisch overzicht geeft van de afgelo
pen 25 jaar.
Aan de film is een uitgebreide re
search voorafgegaan. Die werd verricht
door een team van vijf specialisten: A.
Alberts, P. J. Bouman, Hans Hoefnagels,
Hella Haasse en N. Cramer.
„Ik vind het een heel dappere vrouw. Naar buiten toe heeft ze de image
van een vrouw die niets mag en die niets kan een idee dat er gekomen
is, vrees ik, door de soms vreemde publiciteit én door de officiële voor
lichters. Ze zit ook in zo’n lastig parket: Ze mag inderdaad geen uitge
sproken standpunten innemen. Maar met grote wijsheid en een uitge
kiende woordkeuze ze is trouwens literair zéér goed onderlegd weet
ze de goede verstaander tóch duidelijk te maken dat ze wel degelijk over
allerlei zaken een eigen oordeel heeft. Dat vind ik dapper
Jan van Hillo kent „Soestdijk” wel
zo’n beetje. Hij interviewd zes jaar
geleden prins Bemhard vanwege het
toen nog hete hangijzer Claus-Beatrix,
een zaak die hem de naiam gaf een
„dweepzieke Oranjeklant” te zijn. Reden
waarom sommigen uit omroepkringen
zich af vroegen of hij wel objectief ge
noeg zou zijn om nu dan de documen
taire naar aanleiding van het jubileum
koningin Juliana te maken. Een
zaak waar Van Hillo niet in het minst
mee zit te tobben: hij tracht de zaken zo
objectief mogelijk te benaderen, zowel
de voor- als de nadelen van de monar
chie onderkennend. Hij zegt begrip te
hebben voor vóór- en tegenstanders, al
Juliana verhalen gaat vertellen die
voor de buitenwereld wat al te privé
zouden kunnen zijn. Want Van Hillo
staat al dan niet terecht te boek
als een flapuit, die eigen publiciteit niet
schuwt.
„Iedereen verwacht van haar uitspra
ken, maar zou ze die doen, dan zou ze
ogenblikkelijk weer vele andersdenken
den op de tenen gaan staan. Ik heb, in
de tijd dat ik die documentaire heb
gemaakt gemerkt dat de koningin wel
degelijk ’n eigen mening heeft, al kan ze
die niet ventileren zoals wij dat doen. Ze
is bepaald niet van gisteren, integendeel.
Ze is een persoonlijkheid; iemand die
over vele zaken diep heeft nagedacht.
Bovendien vind ik haar de best geïnfor
meerde vrouw van Nederland, niet al
leen op politiek terrein, maar ook ver
daarbuiten”.
„Wat haar onderscheidt van de gemid
delde Nederlander is onder andere dit:
wij plakken mensen ogenblikkelijk eti
ketten op, maar zij heeft de wijsheid
leder in zijn eigen waarde laten. Ze
maakt overigens naar buiten toe de in
druk ouderwets te zijn. Dat ligt onder
andere een beetje aan haar kleding.
Maar ze is niet ouderwets, ze leeft niet
in het verleden. Nauwelijks in het heden
zelfs; veel meer in de toekomst. Boven
dien is ze sociaal zéér bewogen, soms
bijna op het overdrevene af”.
„Nee, hoe haar image dan ook moge
zijn, ze is altijd en in alle opzichten het
tegenovergestelde daarvan: ze is een
wijze, zelfstandige, bijna eigenzinnige
vrouw, die met haar groot gevoel voor
humor graag op zachtmoedige wijze
overal de draak mee steekt”.
Soestdijk en daarbuiten heeft gemaakt.
Het mag niet van de Rijks Voorlichtings
Dienst, die om wat voor oorzaak dan
ook, bang is dat Van Hillo ter meerdere
eer en glorie van zichzelf hij schrijft
namelijk ook een boekje over koningin
En daarmee ontstond dan de wat
wonderlijke affaire dat Van Hillo door
de RVD werd afgeschermd, als ware hij
staatsgevaarlijk bij wijze van spreken.
Maar goed, er is uiteraard tóch wel
wat uitgelekt over de inhoud van de
film. Want opmerkelijke gebeurtenissen
als deze immers -r- het is voor de eerste
keer in deze 25 jaar dat koningin Julia
na het stilzwijgen voor het oog van de
camera’s verbreekt blijven zelden on
vermeld.
Vanaf augustus vorig jaar is Jan van
Hillo, samen met de filmers Jan Scha
per, Jan Huyskens en Albert Gols,
bezig met de samenstelling van deze
documentaire. De koningin zo is in
middels uitgelekt gaf zich overigens
in eerste instantie niet zo maar gewon
nen voor een openhartig gesprek. Ze
schuwt publiciteit en was bang voor een
„damesbladverhaal”. Naderhand kwam
zij over haar aanvankelijke bezwaren
heen en op momenten dat dit echt
mogelijk is, uit ze zich vrijelijk over
verschillende onderwerpen. Dat is een
openheid die men bij de televisie vijf
jaar geleden niet voor mogelijk zou
hebben gehouden. En dat maakt deze
ieder geval tot iets
Jubileumdocumentaire over koningin Juliana heeft gemaakt, die op de avond van de
vierde september, in aanwezigheid van de koningin, in de Amsterdamse RAI en
tevens rechtstreeks op de televisie, vertoond gaat worden.
De 90 minuten durende kleurenfilm,
die op zondag 9 september herhaald zal
worden, is, zo zegt de NOS, een uniek
document geworden, vooral door de gro
te medewerking van de complete konink
lijke familie. Men stelde maar één
voorwaarde: „Mammie”, „Moeder” of
„Grootmammam” moest centraal staan
en de jubilaresse moest het onderwerp
van gesprek zijn. Dat is dan ook keurig
gebeurd want zo is Van Hillo wel
en daardoor is een beeld van de konin
gin ontstaan dat maar weinigen tot nu
toe kennen.
■f
heden
EEN PRINSES
geboren.
30 April 1909.
i, "r?
t1
