VNO en NCW:
Massale hongersnood
bedreigt wereld
bedrijven te
Veel belangstelling voor rijksbegroting
I
Kabeljauwoorlog
gaat scherper
worden
Industriebond
CNV wint spijt-
leden
EU BEURS
Anderen
W
I
I
i
1
Beter resultaat
bij NBM
w
Chinese handel
met buitenland
sterk gestegen
eetrmiljoen
gulden
aan prijzen
3
„Lonen en prijzen gelijkwaardig behandelen”
Broodprijs is
nog te laag
dit:
Wie heeft
er gelijk?
I
N
1
s
a
si®
Sommige mensen hebben
ditbeeld van de politie:
VANDAAG
1
11
Bij nieuwe grote misoogst
start de
Nationale
Puzzelactie
met
meer dan
ZATERDAG 8
SEPTEMBER
1 973
1
I
Slecht nieuws
I
Dollar
FE
L
L
Negen percent
Inbreken mag nietVrouwen aanranden
J en doorrijden na een aanrijding evenmin.
I Geen zinnig mens die bezwaar maakt als
de politie daartegen optreedt.
i ’n Universiteit bezetten, parkeren op de
I stoep en vissen zonder acte, mag ook niet.
Als de politie dó&r iets tegen doet, klinken
I er nogal eens protesten.
Misschien wel begrijpelijk. Maar het
is onredelijk als de politieman mikpunt van
I die protesten wordt Hij heeft de wetten
I niet bedacht Hij moet er wèl voor zorgen
g dat ze worden nageleefd. Dat is een deel
van z’n taak.
Soms leidt die taak tot het aanhouden
van een automobilist die te hard heeft
gereden. Soms tot zomaar een praatje op
een bank in het park.
Daarom zal de een de politieman wjK
zien als een boeman. En de ander /O
als een soort weldoener.
7e b -sten allebei ongelijk.
Bakkerijstichting
Werkgevers contra vakcentrales
>p
et
Damrak blaast stoom af
(Van onze beursmedewerker)
y
It
n
s s
1
n
I.
1
F
V
ge-
de
ia
ir
De
bank
k
B
»1,
d-
is
te
1
i.
CU
10
ll-
s-
RIJSWIJK. De resultaten van de
Verenigde NBM-bedrijven over de eerste
zeven maandenperiode van 1973 zijn ho
ger geweest dan die van het vergelijkba
re tijdvak in 1972, zo heeft de raad van
bestuur bekendgemaakt. De marktpositie
van NBM is versterkt.
J
UTRECHT. De Industriebond CNV
heeft de afgelopen weken in vijftien
ledenvergaderingen nagepraat over de
stakingsacties in het voorjaar en het
daarbij door de bond gevoerde beleid. In
het voorjaar was er enig ledenverlies,
omdat sommige leden het principieel
oneens waren met de stakingsacties.
Hetzelfde was overigens het geval vorig
jaar toen de industriebond CNV zich
van acties in de metaal distantieerde.
De geconsolideerde omzet over 1973
zal, naar verwacht wordt 450 mln
benaderen (v.j. 300 mln.). De raad van
bestuur verwacht dat de winst per aan
deel hoger zal zijn dan in 1972 7,76)
het geval was ondanks een door overne
mingen met 36 pet. uitgebreid aandelen
kapitaal.
TOKIO. De handel van de Volksre
publiek China met het buitenland is in
het afgelopen jaar met bijna een kwart
toegenomen ten opzichte van 1971. Naar
schatting was met de handel een bedrag
van nominaal 5,71 miljard Amerik aanse
dollars gemoeid. Na correctie van de
nominale groei wegens de zwevende
wisselkoersen bedroeg de reële waarde
van de Chinese handel in 1972 in totaal
5,2 miljard dollar, 24,7 percent meer
dan de 4,6 miljard dollar in het voor
gaande jaar. Dat heeft het Japanse mi
nisterie van Buitenlandse Zaken gisteren
meegedeeld. De cijfers werden samenge
steld op grond van gegevens die werden
ontvangen van de Japanse ambassade in
Peking.
De uitvoer van China steeg in het jaar
met 27 percent tot naar schatting 2,93
miljard dollar en in de invoer met 23
percent tot 2,78 miljard. Er was derhal
ve in 1972 sprake van een exportover
schot van 152 miljoen dollar. De handel
met de vrije wereld, in het bijzonder
met Japan, groeide opmerkelijk, terwijl
de handelsbedrijvigheid met de commu
nistische landen iets afnam.
De handel van de Volksrepulbiek Chi
na met de „vrije wereld” bedroeg bijna
77 percent van de totale Chinese handel
en ruim 62 percent kwam voor rekening
van de handel met de meer ontwikkelde
landen.
Voor Koninklijke Petroleum was de
week eigenlijk al niet erg prettig begon
nen nadat de oliestaat Libië ook de
oliebezittingen van de Koninklijke Shell
naastte. De hierdoor ontstane onzeker
heid en vooral het dreigement van ande
re Arabische oliestaten de olie inzet te
maken van de strijd met Israel hadden
wel degelijk koersdrukkende gevolgen
voor de meeste petroleumaandelen.
SCHERP IN REACTIE waren echter
de BOZ en Elsevier. De obligatiemarkt
hield zich rustig en gaf blijk zich voor
lopig rond 9 percent te willen stabilise
ren-
„We zijn blij dat we het gedaan heb
ben want er is op nuttige en diepgaande
wijze gediscussieerd, waardoor veel mis
verstanden uit de weg zijn geruimd” zo
vatte een woordvoerder van Industrie
bond CNV de eerste indrukken van de
vergadering samen. De vergaderingen
werden niet alleen bezocht door kritici,
maar ook door ex-leden. Enkele tiental
len kondigden aan dat ze als lid in de
Industriebond CNV zullen terugkeren of
voegden meteen de daad bij het woord.
„We hebben van onze fouten ook weer
geleerd”, aldus de woordvoerder, die te
kennen gaf dat veel misverstanden zijn
ontstaan door een onvolledige, gebrekki
ge of trage voorlichting aan de leden.
Het NCW concludeert dat de inflatie-
bestrijding voor de vakbeweging slechts
een middel is om bijvoorbeeld de werk
loosheid terug te dringen. Het wijst erop
dat ministers van het kabinet-Den Uyl
hebben gesteld dat vermindering van het
inflatietempo wel een hoofddoel is om de
zwakke groepen te beschermen. De geld-
SLECHT NIEUWS zoals bij de IHC-
Holland daarentegen, die in Amerika bij
het bouwen van boortorens in zee 35
miljoen gulden heeft verloren, werd
echter wel zwaar aangerekend en het
aandeel daalde verder van 72 tot rond
55. Ook Van Berkel, Holec en Naarden
moesten terug door enigszins gereser
veerde bedrijfsmededelingen.
Op de valreep van het vorige week
einde bleek de eens met zoveel fanfare
aangekondigde fusie tussen Centrale
Suiker, Gist-Brocades en de Meneba ge
heel te zijn afgesprongen waardoor ieder
zijns weegs is gegaan. Voor Gist-Broca
des betekende dat een herstel van 5,
voor Meneba echter een verlies van f 25
en voor Centrale Suiker weer een winst
van 100. Deze week liep ook het bod af
dat de KSH op aandelen Centrale Sui-
kermaatschappij heeft gedaan, zodat de
spanning nu ten top is gestegen in
hoeverre het dit concern zal gelukken er
met de suikerkluif vandoor te gaan.
De Coöperatieve Suikerunie heeft wel
een, naar haar zeggen, aanzienlijk hoger
bod toegezegd, maar heeft weer de be
kende slagen om de arm moeten houden
vanwege de nog niet ontvangen toestem
ming van de EEG. Verder bleef het deze
week vrij kleurloos op de lokale markt.
Alleen kreeg het fusievoornemen tussen
de KNSM en de Handelmaatschappij
Ceteco nog ruime aandacht en bracht de
koers van de laatste van f 165 tot dicht
tegen de 200.
brieven, waarvan dus flinke porties zijn
afgenomen.
Nu er nieuwe onrust op valutagebied
is ontstaan, moet echter voor een nieu
we aantasting van het internationale
rentepeil worden gevreesd. Daarbij heeft
president Nixon meegedeeld in de ko
mende maanden nieuwe geldverkrappen-
de maatregelen te willen afkondigen,
zodat de rente in dat land weleens tot
boven de 10 percent zou kunnen gaan
stijgen. Nu is het peil daar nog juist
beneden dit niveau blijven hangen. Kort
om, tekenen voor een drastische kli-
maatwijziging op rentegebied zijn er nog
niet.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG Uit de eerste re
acties van de centrale werkgevers
organisaties op de nota arbeids
voorwaardenbeleid van de vakbe
weging komen duidelijk de tegen
stellingen tussen de sociale part
ners naar voren. VNO en NCW
staan erop, in tegenstelling tot de
vakbeweging, dat lonen en prijzen
i
REYKJAVIK. Premier Olafur Jo-
hannesson van Ijsland heeft gisteren
verklaard dat hij zijn kabinet zal voor
stellen de diplomatieke betrekkingen
met Engeland te verbreken zodra een
Brits marineschip opnieuw een IJslands
schip ramt.
Hij zei tegen verslaggevers tijdens een
bijeenkomst van de progressieve partij
dat hij dit voorstel dinsdag zal indienen-
Aankopen die in eerste instantie in
Amerika met vreugde werden begroet.
Er werd voordeel ingezien voor de boe
ren, voordeel voor de betalingsbalans en
men zag het als een uiting van de
verbeterde Oost-West-verhouding.
Die vreugde is inmiddels omgeslagen
in verbittering. De graanverkopen heb
ben geleid tot een graanprijsinflatie van
grote omvang waar vooral de boeren
zich de dupe van voelen. Sedert de
transactie met de Russen zijn de prijzen
immers met ruim vijftig percent geste
gen.
Friesch-Groningsche Hypotheek-
heeft het plan bekendgemaakt
beursnotering aan te vragen voor de
kortgeleden gecreëerde 9 percent pand-
Het centrale bestuur en de parle-
mentsfractie van de partij hebben een
dergelijk voorstel van de premier don
derdag als punt van partijpolitiek aan
vaard.
Johannesson zei tevens dat hij en zijn
regering overwegen de betrekkingen met
de NAVO radicaal te wijzien omdat het
bondgenootschap niets gedaan heeft om
Ijsland te verdedigen tegen de „Britse
agressie”.
Sinds Ijsland zijn territoriale wateren
een jaar gelden van 12 naar 50 mijl
uitbreidde hebben zich elf incidenten
met Britse schepen voorgedaan.
gelijkwaardig worden behandeld.
De inflatiebestrijding moet voorop
blijven staan, deze centrale doel
stelling hebben de vakcentrales
losgelaten. De benadering van
NVV, NKV en CNV is eenzijdig in
deze situatie. Het totstandbrengen
van centrale afspraken wordt
moeilijk, aldus de werkgevers. Be
treurd wordt dat een overeen
komst over het arbeidsvoorwaar
denbeleid afhankelijk wordt
maakt van toezeggingen, die
overheid op ander terrein doet.
Het parlementslid concludeerde op
grond van recente cijfers, dat de daling
in het broodverbruik zich thans heeft
gestabiliseerd op rond de 65 kilo per
jaar per hoofd van de bevolking. In 1960
lag het gemiddelde op 85 kilo. Het
aantal broodbakkerijen daalde vorig jaar
met 471 tot 5.070 ten opzichte van 1970.
Deze verkochten niettemin voor 1,2 mil
jard gulden aan brood.
In de afgelopen tien jaar besteedden
de mensen in Nederland percentagege-
wijs steeds minder geld aan voeding.
Van de totale particuliere consumptie
werd in 1963 36 percent aan voeding
uitgegeven, waarvan 6,6 percent aan
brood. Deze cijfers zijn in 1972 gedaald
tot respectievelijk 26,5 en 5,5 percent.
MAAR DE TOENEMENDE spannin
gen rond de dollar deze week die zoals
gewoonlijk vergezeld gaan van een da
lende koersontwikkeling voor deze munt
had direct beursdrukkende gevolgen
voor onze internationals-
AMSTERDAM. In deze onvolledige
beursweek, Wall Street was maandag en
Damrak woensdag gesloten, bleef het
grotendeels rustig. De internationals le
verden nieuwe teleurstellingen op. De
lokale markt werd onregelmatig en
breidde het herstel van de tweede au-
gustus-helft niet verder uit. Er wordt
duidelijk stoom afgeblazen nu het her
stel is uitgeraasd.
Twee belangrijke gebeurtenissen wer
pen daarbij al dagelijks hun schaduwen
vooruit: de grote jaarlijkse conferentie
van het Internationale Monetaire Fonds
in het laatst van september die vooral
voor het internationale valutaverkeer
van groot gewicht is, alsmede het indie
nen van de rijksbegroting op de derde
dinsdag van deze maand. Vooral dat
laatste interesseert de Amsterdamse
beurs bijzonder.
DE KOMENDE vergadering van het
IMF werd al meteen na Labourday af
gelopen week maandag dus voelbaar aan
een toenemende spanning rond de dollar
en het Engelse pond. Hoewel ook dit
maal op de komende jaarvergadering
nog geen fundamentele wijzigingen in
het internationale monetaire bestel zul
len worden aangebracht, mag worden
aangenomen dat toch speculaties daaro
ver voorlopig nieuwe onrust in het in
ternationale valutaverkeer te weeg zul
len brengen.
Daarbij wordt er binnenskamers wel
degelijk serieus gestudeerd over een al
ternatief voor het huidige monetaire be
stel, maar het lijkt nog niet aannemelijk
dat hieraan nu al verstandige woorden
zullen worden gewijd. Daarvoor heeft de
tijd van voorbereiding nog te kort ge
duurd.
ontwaarding moet worden aangepakt
door de stijging van Ionen en prijzen in
een operatie terug te dringen- Maar de
vakcentrales spreken slechts van strakke
beheersing van lonen en prijzen.
Matiging van lonen wordt afhankelijk
gesteld van de toegeeflijkheid van de
regering aan de wensen van de vakbe
weging. De christelijke werkgevers voe
len er niets voor „terecht te komen
tussen de hamer van het strakke prijs
beleid en het aambeeld van forse loonei
sen”. Tot dusver zijn alle partijen het
eens geweest over gelijkwaardige behan
deling van lonen en prijzen.
Het valt het NCW op dat de vakbewe
ging niet rept van inspraak van niet
onder een cao vallende werknemers, die
volgens de vakcentrales wel onder een
cao zouden moeten worden gebracht.
Het beleid voor herverdeling van inko
mens geeft de lager betaalden bij infla
tie, omdat zij er bij prijsstijgingen meer
op vooruit gaan dan de middengroepen.
Op deze wijze wordt de inflatiebestrij
ding steeds moeilijker, aldus het NCW.
Hogere winst Hagemeyer. In het bijzon
der door de betere uitkomsten van de
overzeese handelsactiviteiten is de
winst van Hagemeyer NV over het
eerste halfjaar van 1973 hoger geweest
dan die over de overeenkomstige peri
ode van 1972. Bijzondere omstandighe
den voorbehouden, verwacht de raad
van bestuur dat de winst per aandeel
over het lopende boekjaar niet zal
onderdoen voor die van 1972.
British Enkalon. De winst voor belastin
gen van British Enkalon (onderdeel
van het Akzo-concern) heeft in het
eerste halfjaar 1973 ruim 1,5 mln
pond bedragen tegen 33.000 pond in
dezelfde periode van 1972, aldus het
bedrijf. De omzet steeg van 12,6 mln
tot 18,9 mln pond en de bedrijfswinst
van 213.000 tot ruim 1,6 mln pond. Na
aftrek van belastingen en minder-
heidsdeelnemingen resteert een bedrag
van ruim f 1,2 mln pond (v.j. 33.000
pond).
Meer winst. De geconsolideerde netto
winst van Internatio-Muller N.V. over
het eerste halfjaar van 1973 is met
ruim 52 procent tot bijna f 25 miljoen
gestegen. Dit blijkt uit het halfjaarbe
richt. Deze stijging was te danken aan
een toeneming van de bedrijfswinst
met 3 mln ofwel ongeveer 10 per
cent en aan enige belangrijke buiten
gewone baten, die ten dele niet aan
belastingheffing onderworpen zijn. De
omzet steeg in de eerste zes maanden
van 1973 van ƒ990 mln tot 1.135
mln.
Winstherstel bij Naarden. Naarden In
ternational (producent van reuk- en
smaakstoffen) heeft in de eerste helft
van het lopende boekjaar een omzet
stijging behaald van 11,1 pet.
omhooggestuwd. De tarweprijzen In de
grote exportlanden als de Verenigde
Staten en Canada zijn al met meer dan
75 percent opgelopen. Het gevaar
bestaat dat de ontwikkelingslanden,
waar de helft van alle exporttarwe
naartoe gaat, straks geen geld genoeg
zullen hebben om die hoge prijzen op te
brengen.
Over de oorzaken van de nu heersen
de graanschaarste is al veel gefiloso
feerd. Feit is dat de hoofdoorzaak ligt in
de Sovjet-Unie, waar grote misoogsten
aanleiding vormen voor massale graan-
aankopen in Amerika-
ROTTERDAM. De minimum
broodprijs, die met ingang van 12 juli
met 4 cent is verhoogd tot 75 cent, zal
naar het oordeel van de Nederlandse
Bakkerij Stichting verder moeten wor
den verhoogd. „De voor deze verhoging
aangevoerde cijfers zijn keihard, maar
bij een kabinet van welke samenstelling
ook had er niet meer ingezetenen”. Dit
zei het Tweede-Kamerlid A. J. W. Kros-
se vandaag bij de opening van de inter
nationale bakkerijtentoonstelling „Ibak-
to’73” in de Ahoyhallen in Rotterdam.
Om zich niet teveel op politieke terrein
te begeven ging de heer Krosse hier
verder niet op in. Hij zei wel de vraag,
of de overheid ten eeuwige dage moet
doorgaan met het toestaan van een mi-
nimumbroodprijs, niet te durven bea
men.
(Van onze redactie economie)
HAARLEM. De graanvoorraden in
de wereld zijn de laatste twintig jaar
nog nooit zo klein geweest. Een gevolg
daarvan is dat de prijzen omhoog schie
ten. In een pas verschenen jaarverslag
van de FAO, de voedsel- en landbouw
organisatie van de Verenigde Naties,
wordt opnieuw gewaarschuwd voor ern
stige tekorten.
Graandeskundigen voorspellen een ca-
testrofe wanneer er zich nog één grote
misoogst zal voordoen. Een catastrofe in
de vorm van massale hongersnood. Som
bere en ook cynische geluiden wanneer
bedacht wordt dat op dit moment al
velen hongerlijden zodat er nu al, zij
het plaatselijk, van catastrofes sprake is.
De door de FAO gevreesde tekorten
zullen zich overigens ook juist in die
hongergebieden manifesteren. Zelfs bij
volgende misoogsten zal de Nederlandse
consument, evenals zijn collega in de
andere hooggeïndustrialiseerde landen
zijn dagelijks brood niet hoeven te mis
sen. Hooguit er wat meer voor moeten
betalen. Catastrofes blijken zich altijd
bij voorkeur in ontwikkelingslanden te
moeten afspelen.
De sterk gestegen vraag naar graan
heeft de prijzen op de graanmarkten
Koninklijke moest deze week dan ook
terug naar nieuwe laagterecords van het
jaar en verloor daarbij circa vijf gulden.
Philips die aanvankelijk nogal uitschoot
op de verrassende aankondiging van 25
percent bonus was daarbij ook genood
zaakt de weg terug weer in te slaan,
evenals Unilever. Tekenend voor het on
gunstig wordende beursklimaat was ook
de flauwe stemming voor het bieraan-
deel Heineken.
Het naderende politieke gerommel nu
Nederland na deze feestweek op de
drempel staat van de eerste grote
krachtmeting tussen de nieuwe regering
en het parlement, verlamde op duidelij
ke wijze de kooplust van menigeen. De
lokale markt had dan ook weinig te
doen hetgeen wel duidelijk bleek uit de
geringe reacties die gunstige tussentijdse
bedrijfsmededelingen konden veroorza
ken. De NDU, ACF, en Intematio-Muel-
ler kwamen maar nauwelijks van hun
plaats, ook al beloofde een zeer fraai
eerste halfjaar hier een gunstig resultaat
voor geheel 1973.
Thyssen-Bornemisza. Met het oog op
verdere centralisatie van het groeps-
beleid zijn de staven van de divisies
van de Thyssen-Bornemisza Group sa
mengevoegd met de centrale groeps-
staf op het hoofdkantoor in Amstel
veen. In verband hiermede is ook het
kantoor van de divisiehandel en tran
sport in Rotterdam opgeheven.
