DE MAECENAS HOORDE ZIJN CONCERT SLECHT
KOSTBARE
AMATI
TUSSEN DE
WORSTEN
e
Japan bouwt tunnel van 54 km lengte
R
Eerste prijs
De knip open
Het personeel
Waarom?
17
ZATERDAG 8- SEPTEMBER
Erbij
1973
1
Het Festival van Vlaanderen
(practisch alleen maar klassieke
muziekkunst; er wordt dan ook
lichtelijk gecontesteerd door
jongeren) bestaat bij de gratie
van sponsoring, in artistieke
kringen nog altijd maecenaat
genoemd. De BRT, de Belgische
nationale omroeporganisatie,
dus indirect de staat, schenkt de
meeste francs, een vijftal mil-
ook een particuliere sponsor
verschenen, de Gentse slager
Michel van Nieuwenhove. Hij
heeft een slordige 7200 neer
geteld om het mede mogelijk te
maken, dat Dvorak’s Requiem
in Gent werd uitgevoerd door
het Boedapester Philharmo
nisch Orkest. Tragi-komische
noot: Bij dat concert zat slager
Michel op de voorste ererij. „Ik
joenen Verder zijn er grote
maatschappijen, die jaarlijks
zwichten voor het organisatie
comité, waarvan professor Jan
Briers de grote animator is. Dus
ziet men bijv, ook Coca Cola op
de affiches van het Festival van
Vlaanderen verschijnen, als de
ze frisdrankenmoloch zich ach
ter een concert gesteld heeft.
Tussen deze giganten is nu
heb het concert bitter slecht ge
hoord. Normaal zit ik bij de
preekstoel in het midden van de
Sint Baaf. Van betrouwbare
zijde heb ik vernomen, dat het
een uitstekende vertolking
was”. Waarom de slager de
philharmonie steunt leest u
hierbij.
-
84
l—9 I
Slagerij Michel sponsor van
bekend philharmonisch orkest
kon goed spelen. Ze hield van muziek.
in, maar een volumineuze Remy Martin.
Affiche van het „slager-concert”
Slager Van Nieuwenhove
Hij schuift de Amati onder de zitbank.
HANS ROMBOUTS
„Die viool was van mijn moeder. Ze
heeft 'm veertig jaar geleden gewonnen.
Het was de eerste prijs bij het slagen
aan het conservatorium van Brussel. Ze
voor
a de
geen
ir in
wor-
.verp
van
ijks-
rt na
recht
d als
n de
Van Nieuwenhove is daar gewoon erg
trots op. En hij geneert zich niet te
zeggen: „Ik ben de duurste slager wel-
dit moment al een tunnel en een
plan voor een brug tussen Hondo en
Sjikokoe is in een vergevorderd sta
dium.
De nieuw te bouwen tunnel loopt
over een afstand van ruim 23 kilo
meter onder zee door en zal 100
meter onder de zeebodem duiken en
daarmee 240 meter onder de water
spiegel. Het is gemakkelijk voor te
stellen wat voor geweldige druk de
buitenwanden van de tunnel daar
moeten kunnen weerstaan. Er zijn
daarom al allerlei methoden ont
wikkeld om lekkage te bestrijden.
Die methoden zijn allemaal uitge
probeerd in proeftunnels waarmee
in 1964 al was begonnen Zo zijn er
beton kanonnen ontworpen waar
mee een speciaal snel hardend ce-
En het personeel? Had dat niet liever
de 100.000 francs onderling verdeeld in
plaats dat die nu naar" Hongaarse or
kestleden gingen? Fout gezien, volkomen
fout. „Welnee,” liet de vlot redenerende
Gentse beenhouwer weten, „het perso
neel vindt zoiets goed, als het de zaak
ten goede komt. Ik heb nog nooit zulk
fijn personeel meegemaakt als hier. Ik
heb deze zaak nu ruim anderhalf jaar.
Zelf maakt slager Van Nieuwenhove
geen muziek. Hij vertrouwt ons wel toe:
„Mijn vrouw en ik doen aan sportvlie-
gen. Ik zing als ik vlieg. Dan hoort
niemand me.”
tijen
de
:aste
aan,
i te
met
•uit-
orr
kge-
'rte-
ling
van
e ar-
semi-
Ge-
rbeid
noot-
neer-
t van
omo-
nede-
ische
it te
lulp
leeft
teed
►tale
tens
3,7
het
arle-
ligde
sa-
Par-
aten
art ij
Her-
zal
n de
'ere-
kort
nder
verd
n in
.000.
»’erd
die
am-
n is
be-
vik-
on-
en
van
•door
etge-
5S in
i dat
inge-
etge-
it hij
Nu
eren,
gieu-
:eke-
hans
i ook
recht
i.
Com.
Unie
rland
neer-
ndere
oudig
staan
tisten
if in
irden,
inken
schap
•jarig
egen-
irium
•hand
n de
item-
ment over lekken heen wordt ge
spoten.
De Japanners ontwikkelden ook
een machine die als een reusachtige
mol een gang van ruim 11 meter
doorsnee boort. In die koker komt
de tunnel te liggen, met een wand
dikte van 80 cm. Óp verschillende
plaatsen wordt de tunnel versterkt
met staalprofielen, vooral op plaat
sen waar de stabiliteit te wensen
over laat.
Het grootste probleem waar de
tunnelbouwers mee te maken krij
gen is het gerommel in de aardkorst
waarmee Japan al sedert eeuwen te
kampen heeft. Aardbevingen zijn
daar heel gewoon en funest voor
stijve constructies als tunnelbuizen.
De beste manier om die bezwaren
hebben me in de zaak bedankt dat ik
maecenas heb willen zijn.”
ning te houden met veel meer pro
blemen, waarvan afgezien van de
diepte waarop zij moeten werken
het gevaar van aardbevingen en-
verschuivingen de belangrijkste zijn.
Dit jaar is men in Japan begonnen
aan het grootste project tot nu toe.
Een spoorwegtunnel, die het hoofd
eiland Hondo, waarop Tokio ligt
verbindt met het noordelijke eiland
Hokkaido, het eiland waarop de
wintersportplaats Saporro ligt. De
tunnel zal met zijn 54 kilometer
lengte de langste tunnel ter wereld
worden.
De tunnel is een onderdeel van
een Japans plan dat de vier grootste
Japanse eilanden via tunnels en
bruggen met elkaar moet verbinden.
Tussen Hondo en Kioesjoe ligt op
Ik heb die viool vorige week als reclame
voor het Festival van Vlaanderen in
mijn etalage gehad.” Het is goed dat
Theo Olof of de familie Beths dat niet
geweten heeft. Als ik opmerk, dat hij
wel mag oppassen, dat die Amati niet
gestolen wordt, pakt hij het kunstvoor
werp schielijk in.
licht in het land, maar ik heb wel altijd
’t beste. Dat ben ik verplicht aan de
reputatie van deze zaak. Mijn produk-
ten zijn superkwaliteit. Als mijn cliën
ten iets bij mij gekocht hebben en de
kookster zou het vlees verknoeien, dan
nog zouden de mensen zeggen: ’tis van
Van Daele, dan is ’t goeie, allez.”
Michel en zijn echtgenote laten ook
duidelijk blijken, dat zij een zaak heb
ben, waar niet de gewone Vlaamse luy-
den de drempel overstappen. „Het is
klasse-volk, dat wij hier hebben, be
grijpt ge wel.” En gastvrij schenkt de
meester-slager om elf uur ’s morgens, als
hij het vlees terwille van ons het vlees
heeft gelaten, geen eenvoudig koetsiertje
er niet meer reclame voor de maecenas-
sen worden gemaakt in de concertzalen
of kerken, waarin de concerten worden
gehouden.” Geen spandoeken dus met:
eet vlees van Van Daele? Of: u musi
ceert beter als u een tartaar van Van
Daele achter de kiezen heeft? Per slot
van rekening hebben de Belgen met hun
wielrenners op dat gebied al heel wat
ervaring....
Ze werken hard. Ook als we naar de
wintersport gaan, werken ze nauwgezet
door. Ze vonden het best van die spon
soring. Maar zelf naar dat concert toe
gaan om Dvorak’s Requiem te zien en te
horen: nee, hoor. Ze geven er niet om.”
liling,
.•eren
een
Ihris-
venth
V. C.
its in
„Nee, geen commercie in de kunstza-
len. Ik heb het gedaan om het mogelijk
te maken, dat de top van de muziekwe
reld naar Gent kan komen. Ik ben
gewoon gek op muziek. En toevallig een
aantal van mijn cliënten ook, zoals dok
ter Daels en madame Verdonk, die ieder
10.000 francs schonken. Veel cliënten
Waarom doet een slager, een particu
lier zoiets? En vindt het personeel dat zo
maar goed? „Ik heb dit niet gedaan uit
publicitaire overwegingen. Ik had de pu
blicitaire waarde geschat op vijf percent.
Dat is me alleszins meegevallen. Ik denk
nu dat het 25 percent is geworden. Ik
heb op de affiche gestaan en in het
program van het concert door de Boeda-
pester Philharmonie. Dat heeft niet zo
veel om het lijf. Ik vind het terecht, dat
En weer steekt Van Nieuwenhove de
forse handen omhoog. „Ik heb er geen
vingers voor. Ik ging voortijdig van
school af en werd beenhouwersgezel. Na
twee jaar keerde ik naar school terug en
maakte die af”. Hij belandde tenslotte in
de Gentse Voldersstraat, hij nam „Van
Daele” over. Dichtbij de Opera, dichtbij
de Sint Baaf. Hij wilde iets doen voor
de cultuurtak, die hij mint. Hij werd
sponsor van een concert van het Festi
val van Vlaanderen, dat niet gering van
betekenis is (zie de deelnemerslijst,
waarop namen prijken als het Amadeus-
kwartet, Flor Peeters. de Wiener Phil-
harmoniker, Béjart, het London Philhar
monic Orchestra en ons bloedeigen Con
certgebouworkest).
Hij steekt zijn forse handen vooruit, keur-beenhouwer Michel van
Nieuwenhove. Hij draait zijn vingers om en om en trekt ze samen. Er
zit geen adagio in. Hij kijkt naar de vingers enerzijds met trots anderzijds
met lichte ergernis. Met die vlezige vingers zat er geen concertpodium
voor hem in. De viool is een te subtiel instrument. De vleesbijl ligt de
Gentse muziekliefhebber beter uitgewogen in de hand. Michel van Nieu
wenhove heeft zich met die gedachte verzoend. Hij tokkelt nu zijn pizzi-
cati op de beste hamlappen, die er in gans Vlaanderen, wellicht heel
België te koop worden aangeboden. En dank zij het beenhouwen van
Van Nieuwenhove krijgt de cultuur in Gent haar kans. Want de vijfen-
dertigjarige Michel is een gouden maecenas, zoals de organisatoren van
het Festival van Vlaanderen verklaren. Hij heeft 100.000 (Belgische)
francs geschonken om de komst van het Boedapester Philharmonisch
Orkest naar Gents Sint Baaf mogelijk te maken. Hij is de eerste grote
particuliere sponsor van een klassiek muzikaal gebeuren.
Mijn vader niet. Die ging mee naar
concerten om mijn moeder een plezier
te doen. Hij viel nog al eens in slaap
dan. Ik wilde ook viool spelen. Mijn
vader, een goed beenhouwer zoals ook
mijn grootvader, werd humeurig en
kreeg er wat van als ik aan het oefenen
was. Niet ten onrechte. Ge kent het
geluid van iemand, die pas viool speelt?
Toen ik op school zat, op de majora, de
middelbare school, zouden wij een klas
siek orkest formeren. Het ging niet door”.
Het werd ook het einde van Michel’s
violistische aspiraties. Sedertdien heeft
hij geen vioolsnaar meer aangeraakt.
Slagerij Michel van Nieuwenhove,
wiens twee bloeiende zaken („Charcute
rie Michel” en „slagerij Van Daele”) op
enkele kasseiworpen afstand van het
befaamde Belfort liggen en die gefre
quenteerd worden door de haute volée
van de klokke-Roeiant-stad, is een ge-
eerd burger van Gent. Dat komt, omdat
slagerij Van Daele („Ik heb met de zaak
de beroemde naam Van Daele overge
nomen”) een begrip is, niet alleen in de
stad, maar ook in de verre omtrek. De
sjiek van Gent behoort zijn tournedos af
te nemen van Van Daele.
De grote promotor van het Festival
van Vlaanderen, dat zich in de maanden
augustus en september afspeelt in Gent,
Brussel, Brugge, Leuven, Diest en een
aantal plaatsen, waar zich abdijen be
vinden, is professor Jan Briers. Kenne
lijk niet ten onrechte doceert deze ge
leerde de pers- en communicatieweten
schap. Hij communiceert dusdanig, dat
vele instellingen een buidel francs in
zijn Festival stoppen. Ook slager Van
Nieuwenhove deed de knip open, toen
professor Briers hem op een party In
Brussel sprak over de schittering van
het maecenaat. Waar grote concerns als
de Sidman-staalfabrieken in Gent
slechts de fooi van 25.000 francs (zo’n
1800 gulden) naar de cultuur af schoven
(tenslotte worden violen en clavecimbels
niet van staal gemaakt), haalde Michel
van Nieuwenhove, de neus optrekkend
voor Sidman: „ze hebben 6000 man daar
werken en dan slechts 25.000 francs”,
100.000 francs te voorschijn.
De tunnel onder Het Kanaal is
over acht jaar klaar. Dat beweerden
althans een jaar geleden ingewijden
van de Britse spoorwegen. Of die
termijn gehaald wordt is zeer de
vraag. Tot nu toe zijn alleen de
gesprekken, die overigens al 100
jaar gevoerd worden, voortgezet. In
Japan praten ze niet alleen over
tunnels, ze bouwen ook tunnels.
Nu gebiedt de eerlijkheid te ver
tellen dat er zo’n eeuw geleden in
de buurt van Dover een aarzelend
begin met een tunnel onder Het Ka
naal gemaakt is, maar die werd nooit
afgemaakt. De geleerden zijn het er
over eens dat de Kanaaltunnel geen
onoverwinbare problemen met zich
mee zal brengen. De Japanners heb
ben bij hun tunnelprojecten reke-
te ondervangen zou zijn een tunnel
van flexibel materiaal te bouwen.
Een soort gigantische tuinslang. Om
dat zo’n tunnel nog niet te realise
ren is, houden de Japanners reke
ning met het ontstaan van barstjes
en scheurtjes in de tunnel. Daarom
wordt de gehele tunnel voorzien
van een rioleringssysteem waar bij
na 100 miljoen kubieke meter water
in opgevangen kan worden en wor
den weggepompt.
Volgens becijferingen van de Ja
panse spoorwegen gaat de tunnel
bouw zo’n 2 miljard gulden kosten,
maar met alle bijkomende werken,
zoals aanvoerlijnen en dergelijke
worden de totale kosten nu al op
zeker 3,5 miljard gulden geschat.
De Japanners zijn ervan over-
13 te
oud-
Na
klas-
t zijn
Bap-
In
d tot
chten
uin.
En dat is iets, dat vast staat: de
Gentse arbeidersklasse geeft niet om
klassieke muziek en zal dat ook nooit
doen. „We hebben het vroeger wel eens
geprobeerd met Eine kleine Nachtmusik,
u weet wel, van Mozart. Ljgt lekker in
het gehoor. Maar niets hoor. De Gentse
werkmensen lusten dat niet. Wel de
mensen uit mijn klantenkring. Ze von
den het wat leuk van die sponsoring.”
tuigd dat de gigantische investerin
gen er zeker uit zullen komen. De
overtocht per boot naar Hokkaido
duurt nu ongeveer vijf uur en vrij
vaak worden passagiers geteisterd
door storm en ruwe zee. Wanneer
de tunnel gereed is zullen gerieflijke
supersnelle treinen die overtocht tot
een half uur terugbrengen. Daar
door zal de afstand Tokio-Saporro
straks in bijna zes uur zijn af te
leggen, terwijl men er nu nog vrij
wel een gehele dag over doet.
Wanneer geen onverwachte te
genslagen optreden zal de tunnel
rond 1979 klaar zijn, altijd nog ëfen
jaar eerder dan de Kanaaltunnel
die veel eenvoudiger te bouwen is
en geen last heeft van aardbevin
gen.
Kwasi-achteloos haalt de Gentse mu-
ziekmaecenas („de één steunt de schil
derkunst, ik doe dat de muziek”) een
vioolkist tevoorschijn en maakt die
open. Hij tilt een amberkleurige viool
op. Alsof het gaat om een pond biefstuk
(wel van het edelste soort dan) zegt hij
nonchalant: „Dat is een Amati uit 1600
of daaromtrent.” Dat als antwoord op
een door ons als grap bedoelde vraag of
hij soms een Stradivarius tussen de
metworst heeft verborgen.
Dan plukt hij terloops een dot
schuimplastic van het corpus van die
zeer, zeer kostbare viool. „Tja, dat is nog
van de bloemen, die er in geprikt zaten.
3T
- «HM»«WS. lil i*
