Castro zegt beschuldiging te zullen bewijzen:
Weinig schot in
Geneefse
conferentie
koelhuis
Ontploffing
OORDEEL VAN KVP VRIJ GENUANCEERD
IRA dreigt met
terreur in
Engeland
‘DAGVERS
HW
711
98
VIVO
Iji
c
in
i
Drees jr.:
BAMI PAKKET
150 gram
I
k
nUClNlHAIJ
van de ham
cUw(^/lllerallef^eSte keuze
KATENS1W
HAND
SINAASAPPELEN
If) net a ca.
l'/z kilo
li !l 0
500 gram O
GELDIG T/M ZATERDAG
„Kabinetsbeleid onduidelijk en onsamenhangend”
1
2
WOENSDAG
1 9
SEPTEMBER
1973
Kritiek op Cuba
Priesters
Schietpartijen
Verontrust
Bas de Gaay
Aantjes
die
Biesheuvel-trekken
I
.1
hi
ZÜNDER ZWOERD
„Demagogie”
■èi di
Onverteerbaar
Waardering
Kruisinga
Lastenverzwaring
Loonoverleg
Gloort het morgenrood van een
nieuwe tijd op het Binnenhof?
Dat zou te veel gezegd zijn. De
belangrijkste indrukken,
overkomen uit Troonrede, Mil
joenennota en begrotingen zijn,
volgens HET VRIJE VOLK, dat
het kabinet-Den Uyl veel meer
zou willen, maar dat de proble
men groter zijn dan de mogelijk
heden.
-
(Van onze parlementsredactie)
ADVERTENTIE
1
17
0
19
S
f
A
1
1
1
I
1
1
SANTIAGO (Reuter, DPI en AFP) Premier Fidel Castro van Cuba
heeft gisteren verklaard dat hij over „concreet bewijsmateriaal” beschikt
dat de Amerikaanse inlichtingendienst (CIA) en het Amerikaanse ministe
rie van Defensie de hand hebben gehad in de staatsgreep in Chili. Castro
zei dit op een persconferentie op het vliegveld Gander in Canada. Hij ging
hier niet nader op in, maar gaf te kennen dat hij op een later tijdstip dit
bewijsmateriaal zal tonen. Castro was op weg van Noord-Vietnam naar
Cuba.
Istanboel
Las Palmas
Tunis
20
22
22
22
20
17
19
24
17
19
17
24
15
11
3
0
11
0
2
0
0
Hij zei dat de strijdkrachten een „putsch
naar het voorbeeld van Praag” hadden
voorkomen en verklaarde dat de rege-
ring-Allende „met geweld een marxisti
sche dictatuur had willen instellen”.
De Amerikaanse ambassadeur bij de
Verenigde Naties, John Scali, heeft gis
teren kritiek geleverd op Cuba, omdat
dit land de Veiligheidsraad een klacht
over Chileens aanvallen op de Cubaanse
ambassade laat behandelen.
naar mijn indruk een geest van rede
lijkheid en gematigdheid. Terecht wordt
erkend dat veranderingen slechts gelei
delijk en in beperkte mate mogelijk zijn.
Van een breuk met of een ingrijpende
ombuiging van het tot nu toe gevoerde
beleid is geen sprake”.
Wel plaatst mr. Aantjes enige vraagte
kens achter de omvang van de overheid
suitgavenstijging. De bijstelling van het
structurele tekort is afhnakelijk van de
vraag of de inflatiebestrijding slaagt en
de ARP vraagt zich af of de regering
niet te veel beleidsdoeleinden tracht te
realiseren. Het dekkingsplan doet als
de plannen werkelijkheid en voelbaar
dreigen te worden. Dat is meer ver
toond.
DE WAARHEID geeft een genuan
ceerde beoordeling van de begroting
voor 1974.
Volgens het blad blijft over de
prijsontwikkeling en de werkloosheid
onzekerheid bestaan en is er sprake
van tegenstrijdigheden. De onderbe
steding van de afgelopen jaren toont
de schadelijke gevolgen van de mati-
gingspolitiek en de noodzaak voor een
reële inkomensverbetering.
Het blad kritiseert de verhoogde
militaire uitgaven en acht het ge
vaarlijk dat in de beleidsvoornemens
initiatieven ontbreken om de atoom
wapens van ons grondgebied te ban
nen.
7338 d
vakbeweging aanpakken, dat dit ook zal
gebeuren. Wij hebben op dit punt geen
enkel vertrouwen in minister Boersma”.
Pas boven de 100.000 en dan nog
afhankelijk van de hoogte van het inko
men van de eigenaar, kan het aantikken.
Alleen de bezitters van de duurste hui
zen zullen flink wat meer moeten beta
len, maar dat is ook precies de bedoeling
van deze regeling”.
re
ki
di
d<
oi
er
Li
h<
ri
VI
lu
o]
c<
wzw
nnw
no
w
wzw
no
12
13
13
13
12
13
12
14
13
13
9
21
15
9
15
13
13
10
4
14
12
17
16
13
9
9
18
12
14
17
6
14
18
20
2
13
13
17
17
21
21
Minstens zeven Nederlandse missiona
rissen zijn momenteel in Chili gearres
teerd. Het zijn drie oblaten van Maria,
te weten B. Bolk, J. Brinkhof en M.
Schram, alsook vier priesters van het
Heilige Hart: A. Bastiaanse, H. Dieles, G.
de Jong en B. Wijfjes. Een vijfde pries
ter van het H. Hart, de bekende pater G.
Thijssen, is voortvluchtig en wordt ge
zocht. Zijn huis in de krottenwijk Victo
ria bij Santiago werd door het leger
onder vuur genomen.
kleinere werk als groetplicht, lange ha
ren e.d.”
s
y
e
v
h
g'
u
g'
c
s
e
1
I
1
I
1
te
hi
b;
ni
pi
oi
B
si
h
v
ti
s
li
tl
1!
w
ri
o
6
5
2
0.4
3
4
7
0
5
0.3
0
0
0
0
0
0.1
0.4
o
0.6
o.
2
0
0
0.2
o
o.i
o
o
De PPR, bij monde van fractievoorzit
ter Bas de Gaay Fortman, verwelkomt
de plannen van de regering op het
gebied van de inkomensvorming, de in
flatiebestrijding, de werkgelegenheid, de
democratisering als een nieuw beleid,
geladen met een mentaliteit, „die ons
aanspreekt”.
De militaire junta in Chili heeft dins
dag de traditionele parade ter gelegen
heid van onafhankelijkheidsdag afgelast
en laten weten dat er „drastische maat
regelen genomen zullen worden op
grond van de staat van beleg tegen
iedereen die erop betrapt wordt dat hij
op militairen schiet of illegaal wapens
draagt”. Men ziet hier een bedreiging
met parate executie in.
woningbezit door het opleggen van
een soort boete op de spaarzin van
honderdduizenden huizenbezitters in
de vorm van belastingverhoging.
Maar misschien zijn de 120 miljoen
die hiermee zijn gemoeid, wel de
pasmunt die het kabinet voor de
confessionelen op zak heeft, om hen
voor de rest van het linkse regeerpro-
gram te paaien.
Toch is er nog hier en daar melding
gemaakt van schietpartijen tussen mili
tairen en sluipschutters. De militaire au
toriteiten beweren echter dat het in het
hele land rustig is en dat zij de macht
vast in handen hebben. Zij zijn van plan
alle gevangenen te laten berechten door
militaire rechtbanken. Maandag liet de
junta weten dat er 5200 mensen sinds
de staatsgreep zijn gearresteerd.
Patricio Aylwin, de voorzitter van de
Chileense Christen-Democratische Partij,
heeft gisteren de staatsgreep verdedigd.
DEN HAAG. Het kabinet-den Uyl
krjjgt wel kritiek op de miljoenennota
van de zijde van ARP, KVP en CHU,
maar er is wel een zeer groot verschil
tussen de opstelling van deze partijen in
vergelijking met VVD en DS’70, die zeer
scherpe oordelen uitspreken. De fracties
van de progressieve drie verlenen steun,
maar plaatsen ook kritische opmerkin
gen
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Belde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
VHssingen
Z.-Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbrück
Kopenhagen zw. bew.
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg half bew.
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Nice
Oslo
Parijs
Rome
Split
Stockholm
Wenen
Zürich
zodanig enige bedenkingen rijzen. De
drukverzwaring in de inkomstenbelas
ting is op het eerste gezicht niet onaan
vaardbaar, maar wel zal de verdeling
van de lastenverzwaring nog onderwerp
van discussie moeten zijn.
Dr. Drees jr., de aanvoerder van de
fractie van DS’70, vond het beleid van
het kabinet onduidelijk en onsamenhan
gend. „Het kabinet doet wel heel erg
flink, maar wij geloven er niets van dat
als puntje bij paaltje komt en de rege
ring moet in het kader van het eigen
beleid ter matiging van de inflatie de
VOORUITZICHTEN VOOR VRIJDAG:
Onstandvastig en temperaturen aanhoudend
boven normaal.
Aantal uren zon: 1 tot 7. Minimum tempe
ratuur: 0 tot 4 graden boven normaal. Maxi
mum temperatuur: 1 tot 6 graden boven nor
maal.
Kans op een droge periode van minstens
12 uur: 90 percent. Kans op een geheel droog
etmaal: 60 percent.
Normale temperaturen tot 22 september:
maximum 17, minimum 10 graden.
regen
regen
regen
zw. bew.
regen
regen
regen
zw. bew.
zw. bew.
regen
mist
onbewolkt
licht bew.
licht bew.
zw. bew.
regen
zw. bew.
mist
mist
regen
onbewolkt
geh. bew.
regen
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
regen
onbewolkt
zw. bew.
half bew.
zw. bew.
half bew.
zw. bew.
zw. bew.
geh. bew.
Casablanca licht 'bew.
zw. bew,
zw. bew.
half bew.
De prioriteit voor onderwijs en wel
zijn heeft de instemming van zijn frac
tie, „maar dat betekent niet dat bij
voorbaat elke voorrangskeuze van het
kabinet onderschreven wordt”.
De Nederlandse regering is ernstig
verontrust over de berichten over re-
zzo
zzo
z
z
z
zo
z
zzw
z
zzw
windstil
windstil 28
n
ozo
wzw
z
zw
wnw
wzw
windstil 21
16
24
Weer tn human- «n
buitenland
In Chili zijn 216 Nederlandse missio
narissen werkzaam: 118 priesters, 63
broeders, 34 zusters en één leek.
Het Centraal Missie Commissariaat In
Den Haag, dat de arrestaties vanuit Chili
vernam, zegt in een persbericht aanvan
kelijk geruststellende berichten over de
toestand van de Nederlandse missiona
rissen te hebben ontvangen, maar in de
afgelopen dagen blijkt de situatie te zijn
verslechterd.
DE TIJD schrijft dat er een schijn
bare paradox bestaat tussen de sprei
ding van de macht en de in het
vooruitzicht gestelde loon- en prijs
maatregel.
Voor een verklaring van deze te
genspraak moet men terugvallen op
de realiteit, dat het spel van vrij
overleg tussen de sociale partners
volkomen vastgelopen is. Van de
macht van de vakcentrales is weinig
overgebleven sinds de vakbonden
en onder hen vooral de maatschap
pijcritici hun opperhoofden de wet
voorschrijven. Er is op dit terrein
geen macht te verdelen. Er valt
slechts machteloosheid te bestrijden
omdat de vakcentrales alleen in
naam de toon aangeven. Het kabinet
moet daarom eerst orde op zaken
stellen door dwangmaatregelen tegen
over onmacht te stellen. Nu zou men
de kans kunnen lopen dat de vakbon
den zich onder dit dirigisme pogen uit
te worstelen. Die kans is echter klein
wanneer de prijsbeheersing succes
heeft. Dat schept immers een zware
morele verplichting voor de loonon-
derhandelaars-
WEERRAPPORTEN
Daarbij zal het perspectief van het
loonoverleg natuurlijk een grote rol
spelen. In dit verband spreekt de
regering zich uit voor een inkomens-
herverdeling via het CAO-overleg.
Van essentieel belang zal hierbij zijn
hoe de middengroepen uit de bus
komen. In het nu bekende regerings
programma worden deze groepen wel
heel hard aangepakt: geen inflatie
correctie, verdubbeling huurwaarde
eigen huis, hogere vermogensbelasting
en successierechten, statiegeld voor
een nieuwe auto, onteigening van on
roerend goed naar gebruikswaarde,
etc.
De KVP, bij monde van fractievoor
zitter mr. Andriessen, geeft een nogal
genuanceerd oordeel over de regerings-
plannen. „We maken een algemeen
voorbehoud met betrekking tot de be
leidsplannen todat van de concrete be-
grotingsvoornemens kennis kan zijn ge
nomen en de mening van geïnteresseer
de groepen in de samenleving is ge
hoord”, aldus mr. Andriesssen.
Fel was ook zijn veroordeling van het
beleid op het gebied van de huurwaarde
voor eigen woningen, dat ingaat tegen
de eisen van de stimulering van de
werkgelegenheid in de bouw door af
remming van de particuliere woning
bouw.
Dr. Terlouw (D’66) maakte zich daaro
ver nogal kwaad en sprak in dat ver
band van de reinste demagogie. „Voor de
goedkoopste woningen de meeste wo
ningen hebben een waarde van minder
dan 50.000 heeft de regeling weinig
betekenis. Tot een huurwaarde van
30.000 zijn de huiseigenaren vrijgesteld
van de verdubbeling van de huurwaarde
en daarboven maakt de heffing slechts
een bedrag van enkele tientjes méér uit.
Als de Veiligheidsraad al dit soort
klachten zou moeten aanhoren zou hij
continu in zitting zijn, aldus Scali. Hij
zei dat ook was geschoten op de Ameri
kaanse ambassade in Santiago tijdens de
staatsgreep op 11 september en dat 27
andere Amerikaanse diplomatieke vesti
gingen waren gebombardeerd, in brand
gestoken of beschoten.
Argentijsen studentenbonden zijn op
het ogenblik bezig met de vorming van
internationale vrijwilligersbrigades die
in Chili moeten gaan vechten tegen de
junta.
Volgens onbevestigde berichten zijn
tientallen stadsguerrillastrijders, voor
het merendeel leden van het Marxisti
sche revolutionaire Volksleger (ERP), al
over de Andes naar Chili getrokken om
zich bij de aanhangers van Allende te
voegen die nog steeds verzet zouden
bieden tegen de junta.
Kritiek heeft de PPR-leider op het
ontbreken van visie op de krijgsmacht.
„Het is de zoveelste keer, dat wij een
defensiebegroting voorgelegd krijsen,
waarin wel de lasten staan, maar de
visie ontbreekt op de rol van de krijgs
macht, de noodzaak tot beëindiging te
komen van de bewapeningswedloop en
afschaffing van de kernwapens. Die za
ken zijn voor ons belangrijker dan het
Het leven in Santiago schijnt weer
grotendeels normaal te zijn. De kantoren
en fabrieken waren open en ook op de
meeste regeringsbureaus is het werk
hervat.
In het beleid is een aantal elemen
ten opgenomen die nog de trekken
vertonen van Biesheuvel-politiek en
tonen dat er onophoudelijk rechtse
pressie wordt uitgeoefend. Anderzijds
worden verbeteringen in het vooruit
zicht gesteld en beloften geformu
leerd, waarvan de inlossing een
kwestie zal zijn van de krachtsver
houdingen in het land, van actie voor
het bereiken van resultaten-
Afweging van al het heil en onheil
leidt wel tot de beklemmende
vraag of het beleid de vereiste parle
mentaire meerderheid zal verwerven.
Dit stelt het ALGEMEEN DAGBLAD.
Onverteerbaar voor KVP en ARP
lijkt de aantasting van het eigen
In zijn commentaar op de miljoe-
nnnota schrijft HET PAROOL dat
het streven naar inkomensnivellering
op zichzelf waardering verdient.
Daarbij rijst alleen de vraag wat er
gebeurt wanneer er straks ook in de
loonvorming nog eens fors wordt
herverdeeld, dan zou wel eens een
cumulatie van nivelleringstendenzen
kunnen ontstaan, waarmee men, niet
in de laatste plaats op psychologische
gronden, toch wel zeer voorzichtig
moet zijn.
Al jarenlang vormt de loon- en
prijsontwikkeling het voornaamste
knelpunt, waarop alle goede voorne
mens aan de steeds fataler geldont
waarding, voorzover van binnenland
se makelij, een eind te maken, zijn
stuk gelopen. Men kan slechts hopen
dat het anders geaarde kabinet-Den
Uyl bij de sociale partners voldoende
vertrouwen weet te wekken om ein
delijk die taak met kans van slagen
aan te vatten.
pressieve maatregelen tegen de aanhan
gers van Salvador Allende, die door de
nieuwe machthebbers in Chili worden
genomen of getolereerd, aldus een ver
klaring aan de pers die gisteren werd
gedaan door minister mr. M. van der
Stoel van Buitenlandse Zaken.
In een openlijke verklaring die ook
door de Nederlandse atnbasseur in San
tiago de Chili aan de nieuwe Chileense
regering zal worden overhandigd doet de
Nederlandse regering via de openbaar
heid een dringend beroep op de nieuwe
machthebbers een einde te maken aan
onderdrukking en terreur.
BADEN-BADEN Een ontploffing in het koelhuis van een slachthuis in Baden-
Baden (Baden-Württemberg) heeft gisteren aan minstens negen mensen het leven
gekost. Twaalf personen werden gewond. Volgens de politie is vermoedelijk een tank
met ammoniak ontploft, waarbij minstens 21 mensen onder het zware betonnen dak
van het gebouw werden begraven. De meeste slachtoffers waren slagers en hulpkrach
ten van het slachthuis.
DUBLIN (UPI). Het Ierse Republi
keinse Leger heeft gisteravond gedreigd
Groot-Brittanië tot een grote puinhoop
te maken als de Britse regering haar
plannen, Noord-Ierland in het Verenigd
Koninkrijk te integreren, uitvoert.
De militante „Provisionals” van het
IRA lieten deze dreigende taal horen als
antwoord op een uitlating van premier
Heath dat tot integratie zal moeten wor
den overgegaan als de Noordierse politici
er niet in slagen een parlement voor
Ulster samen te stellen.
Hij zei dit gisteren tijdens een diner
van de parlementaire Commonwealth-
vereniging in Londen. Als alle andere
mogelijkheden onder meer van een
rechtstreeks bestuur zijn uitgeput,
kan Noord-Ierland alleen maar doeltref
fend bestuurd worden bij een algehele
integratie in het Verenigd Koninkrijk,
aldus premier Heath.
„Als Heath de oorlog wil voor de deur
van de Engelse bevolking, dan moet hij
maar zo vlug mogelijk met zijn integra
tiepolitiek beginnen”, aldus het dreigen
de communiqué van het IRA. „Hij kan
dan zeker zijn van puinhopen, verwoes
tingen en menselijk lijden in eigen
land”.
„Ik wil er uitdrukkelijk op wijzen dat
mijn kritiek op het niet teruggeven van
de inflatecorrectie los gezien moet wor
den van dat van de WD. Mijn fractie
heeft er bezwaren tegen, maar die gaan
niet zo ver dat u mij moet indelen bij
de oppositie”.
Een wat geprikkelde dr. Kruisinga, de
nieuwe fractieleider van de CHU, wilde
dat zeer bewust kwijt tijdens de stoei
partij rond de AVRO-microfoon, die op
de derde dinsdag in september telkens
na de aanbieding van de Miljoenennota
in Nieuwspoort in Den Haag wordt ge
houden.
Hij vindt het jammer dat er over
bezitsvorming niets wordt gezegd. De
gevolgen van een verdubbeling van de
huurwaarde voor de eigen woning zal de
KVP kritisch beoordelen: „Ons beleid
blijit gericht op een duidelijke stimule
ring van de eigen woning”. Het beleid
voor het midden- en kleinbedrijf vindt
meer genade in zijn ogen.
DE TELEGRAAF vindt dat de hele
bevolking het kind van de rekening
is.
Ook de lagere inkomens worden
door de maatregelen van dit kabinet
getroffen, maar het zijn vooral de
toch reeds in benarde positie verke
rende middengroepen waar de harde
klappen vallen.
Het hele pakket van maatregelen
betekent een lastenverzwaring van
ruim 1 miljard gulden. Inclusief de
sociale premie, die eveneens een forse
stijging te zien geeft, stijgt de belas
tingdruk tot vrijwel 50 percent van
het nationale inkomen. Van iedere
verdiende gulden eist de regering
thans de helft voor zich op.
De eerste aanval richt zich nu op
de prijzen, aldus NRC HANDELS-
BLAD.
Het is te hopen dat het kabinet
gelijk krijgt in zijn verwachting dat
de ondernemers een aantal maatrege
len (het niet omhoog gaan van de
vennootschapsbelasting, de al ge
noemde investeringsaftrek en het he
le inflatiebestrijdingsprogramma) zo
positief zullen beoordelen dat over het
prijsbeleid overeenstemming wordt
bereikt.
Regeringsplannen in de pers
Het zit gevangen in benauwende
inflatie, taaie werkloosheid, snel stij
gende kosten van „oud” beleid, finan
ciële tegenvallers, bijvoorbeeld met
Europa. Het heeft bovendien het roer
nog maar zo kort in handen, dat
hooguit de koers is uitgezet- Den Uyl
heeft de toekomst nodig en daarvoor
moet hem de tijd gegeven worden.
Intussen is zichtbaar, waar het kabi
net op af stevent. Het lieve vaderland
is totaal verrast door de opwaarde
ring van de gulden. Die is gekoppeld
aan een doorwrocht stel van maatre
gelen tegen de werkloosheid. Het ziet
eruit als een gedegen aanval op de
inflatie die onze economie aan het
uithollen is.
Wat er aan nieuwe welvaart te
verdelen valt laat Den Uyl vooral bij
de onderliggende groepen terecht ko
men. Volgens belofte. Hij raakt bij
zijn streven op het pad van de men
sen met een „beter” inkomen, die
gewend zijn aan grote invloed. Er
kan stampij onder hen losbreken als
„CIA ZETTE ALLENDE AF”
Directer van toon is het commentaar
van mr. W. Aantjes van de ARP.
„Troonrede en Miljoenennota ademen
24
26
31
DONDERDAG 20 SEPTEMBER
Hoog water 8.53 uur en 21.27 uur
Laag water 4.19 uur en 16.44 uur
DONDERDAG 20 SEPTEMBER
Zon op 06.22 uur onder 18.44 uur
Maan op 23.44 uur onder 15.33 uur
GENÈVE. De tweede fase van de
conferentie over veiligheid en samen
werking in Europa is gisteren in Genève
met commissievergaderingen begonnen.
Al spoedig bleek, dat men nog niet veel
dichter tot elkaar is gekomen.
In de coördinatie-commissie die zich
moet uitspreken over de al of niet
deelneming aan de conferentie van de
niet-Europese landen om de Middelland
se zee, bleken de standpunten nog steeds
ver uiteen te liggen. Joego-Slavië hield
er aan vast, dat overeenkomstig de in
Helsinki gemaakte afspraak, eerst Alge
rije en Tunesië de gelegenheid krijgen
hun standpunt nader toe te lichten en
dat daarna pas over de behandeling van
de andere gegadigden Israel, Egypte,
Syrië en Marokko beslist kan wor
den.
In de derde commissie eiste de Sovjet
unie vastlegging met voorrang van de
algemene grondslagen voor de uitwisse
ling van ideeën en inlichtingen en stelde
in verband hiermee de vorming van een
bijzondere commissie voor. De afgevaar
digden van de westelijke landen wezen
dit af.
Met instemming wordt kennis geno
men dat de regering de inflatie en de
werkloosheid tot de voornaamste taken
rekent. Dat de regering bij het voorge
nomen sociaai-economische beleid de
centraal gestelde bestrijding van de in
flatie langs de weg van het overleg wil
bereiken, heeft de volledige instemming
van de ARP.
ozo
nw
nw
w
zzw
windstil 26
windstil 34
windstil 27
22
21
15
22
26
23
windstil 15
ozo 24
nw 17
windstil 25
o
n
wnw
