Volgens publikaties in Amerikaanse dagbladen:
Meisje van negen
naar gevangenis
Dahrendorf weg
uit Europese
commissie
Dreigement tegen guerrilla’s
Suriname als
wingewest
overzees
Nieuwe golf
bombrieven
Nixon komt
Franse vliegtuigbouw
op rand van crisis
L' ^4411
pas in ’74
naar Europa
Scotland Yard:
Troonrede
van
Carl Gustaf
■L j|
V* wC
MM
Strenge straf Schotse rechter
Meer slachtoffers bij
achtergrond
vliegtuigongelukken
3
1973
SEPTEMBER
DONDERDAG 20
Frontale aanval
Connally
t
Volgens Brussel:
t
t
t
Produktietempo
WASHINGTON (AFP) De Amerikaanse dagbladen schrijven de aan
houdende geruchten over een aftreden van vice-president Spiro Agnew
toe aan mensen uit de onmiddellijke omgeving van president Nixon. De
al lang voelbare spanning tussen Nixon en Agnew heeft plotseling de
vorm van een nauw verholen guerrilla aangenomen na het bericht van
dinsdag in de Washington Post, toegeschreven aan een vooraanstaand
Republikein, dat de vice-president voor 99,5 percent zeker zeer binnenkort
zou aftreden.
„Rijp”
Armoedegrens
Telegram bisschoppen
Pater Thijssen
(Van een onzer redacteuren)
UTRECHT. De landelijke coördinatiegroep van de Suriname-
Aktie ’73 zegt verbijsterd te zijn over de „wel uiterst summiere op
merkingen” in de Troonrede over Suriname en de Nederlandse
Antillen. De groep vraagt zich verontwaardigd af hoe de regering
heeft kunnen zeggen dat de ontwikkelingssteun gericht is op eco
nomische, sociale en culturele zelfstandigheid van deze delen van
het koninkrijk. En dat „is” onderstreept zij, want „zal gaan richten”
had zij ongetwijfeld veel waarachtiger gevonden. Juist het ontwik-
kelingshulpbeleid, zoals dit vanaf de Tweede Wereldoorlog gevoerd
is, is één van de voornaamste oorzaken van het feit dat economische,
sociale en culturele zelfstandigheid zelfs niet in zicht is gekomen,
zegt de groep.
<::;S
Ptea
pp
WMF w
MARY CAIRNS
Junta
e
e
3
1
8
8
i
i
(Van onze redacteur in Londen)
LONDEN. Een meisje van negen
1
t
t
1
1
B
8
e
n
n
n
n
e
(Van onze redacteur in Parijs)
PARIJS. Na vele maanden tegen
beter weten in alle onheilsberichten, die
vooral door de politicus Jean-Jacques
Servan-Schreiber werden gedistribueerd,
te ontkennen, heeft nu dan toch einde
lijk de Franse regering zelf toegegeven
dat de nationale vliegtuigindustrie zich
momenteel op de rand van een crisis
bevindt.
De conclusie dat binnenkort een groot
deel van de 100.000 arbeiders in deze
De Franse minister heeft in zijn jong
ste toespraak dan ook geconstateerd dat
hij voor de twee komende jaren op
weinig bestellingen voor de Concorde
durft hopen. De moeilijkheid is, aldus de
bewindsman, nu niettemin een produk
tietempo te bepalen, zodat straks bestel
lingen zullen kunnen worden opgevan
gen. Hoop doet leven, maar die komende
bestellingen laten als gezegd steeds pijn-
lijker op zich wachten, terwijl ook de
kansberekeningen voor verkoop van an
dere toestellen als de Corvette ernstige
fouten vertonen.
percent van de beroepsbevolking „ge
holpen”. Per jaar wordt er zoveel
bauxiet gedolven, dat bij de verwer
king tot aluminium een marktwaarde
van circa drie miljard gulden wordt
geproduceerd.
Het Manifest komt met nog meer
van dergelijke gegevens. Elf groot-
landbouwbedrijven bezitten evenveel
1
9
t
l
S
l.
B
k
e
n
e
d
n
n
d
De nieuwe Zweedse koning, Carl Gustaf,
heeft gisteren het koningschap op zich
genomen tijdens een plechtigheid in
Stockholm. De foto toont de koning tij
dens zijn troonrede. Op de achtergrond
zijn lijfwacht.
De gedachte dat de bevolking nog
niet „rijp” zou zijn wordt niet steek
houdend genoemd. Bedoeld wordt dat
er niet voor voldoende onderwijs is
gezorgd, maar deze argumentatie is
volkomen ondeugdelijk. „Onafhanke
lijkheid betekent vrijheid voor een
volk en mag niet afhankelijk worden
gesteld van de mate van ontwikke
ling. Het is een fundamenteel recht.
Daarom is ieder volk altijd „rijp”
voor onafhankelijkheid.
De Surinaamse regering is slechts
schijnbaar zelfstandig, wordt gesteld.
„In feite is het zo, dat in het hoogste
orgaan van het Koninkrijk, de Raad
van Ministers, Nederland een over
weldigende meerderheid heeft”.
Zeer scherp is het Manifest over de
Surinaamse overheid: „Een schijnbaar
zelfstandige Surinaamse overheid
in feite een college van collaborateurs
moet dienen als bliksemafleider,
terwijl de eigenlijk verantwoordelijke
regering buiten schot blijft. Zo kan
de uitbuiting dan rustig plaatsvinden.’
van 1968 tot 1971 terug van 0,0 tot
0,5 percent. De werkloosheid bedraagt
circa dertig percent van de beroeps
bevolking. De actiegroep vindt het
dan ook geen wonder dat zoveel Su
rinamers hun land ontvluchten en
naar Nederland emigreren, nu al zo’n
60.000.
Nixon en Agnew, die dinsdag nog aan
een tafel zaten tijdens een diner met de
Pakistaanse premier Bhoetto, zouden
sinds 1 september geen ontmoeting on
der vier ogen meer hebben gehad.
Zonder het Witte Huis zo direct te
beschuldigen als Gold deed is het me
rendeel van de Amerikaanse pers toch
van mening dat Nixon zich waarschijn
lijk graag van Agnew zou willen ont
doen voordat deze formeel verwikkeld
raakt in de corruptie-affaire in Mary
land. Nixon heeft het al moeilijk genoeg
om de gevolgen van Watergate te boven
te komen. Hij kan niet ook nog eens de
vice-president te hulp komen om deze
uit zijn eigen moeilijkheden te halen, zo
menen de commentatoren.
En waar gaan de profijtelijke pen
ningen naar toe? Geconstateerd
wordt dat die slechts ten goede ko
men aan Suralco, Billiton en recente
lijk oo k aan Reynolds. „De Suri
naamse bevolking trekt aan het kort
ste eind, terwjjl zijn levensvoorwaar
den het land uitgesleept worden”,
zegt de actiegroep bitter. In de land
bouwsector domineert het bedrijf
Stichting Machinale Landbouw („Wa
peningen”), dat met honderd percent
subsidie van de Nederlandse regering
draait. Dit bedrijf neemt 90 percent
van de rijstexport voor zijn rekening.
Het incasseert daarmee de hogere
prijzen, die in de EEG betaald wor
den, alsmede retributies.
De geruchten over Agnews aftreden
vallen samen met de publikatie van
berichten dat de resultaten van het ge
rechtelijk onderzoek naar Agnews rol in
een corruptie-affaire in Maryland bin
nenkort aan een grand jury zullen wor
den voorgelegd.
Bovendien zou het min of meer ge
dwongen wegschuiven van Agnew voor
Nixon de mogelijkheid openen hem te
laten opvolgen door de vroegere minister
van Financiën John Conally, zo menen
veel waarnemers.
De woordvoerder van het Witte Huis
heeft gisteren ontkend dat president
Nixon of iemand van het Witte Huis zou
proberen Agnew tot aftreden te dwin
gen. Hij noemde de berichten hierover
onjuist, maar wilde in antwoord op
vragen niet zeggen of Nixon achter de
vice-president staat. Hij verwees naar
Nixons laatste persconferentie, waarop
de president zijn bewondering uitsprak
voor Agnews werk als vice-president.
Warren sprak tegen dat Agnew zou
overwegen af te treden en zei dat het
Witte Huis niet geneigd was druk op
Agnew uit te oefenen om'af te treden.
De categorische ontkenning van dit
bericht door Agnews woordvoerder staat
in merkwaardige tegenstelling met het
hardnekkig stilzwijgen van het Witte
Huis. De woordvoerder weigerde zelfs te
zeggen of president Nixon nog vertrou
wen heeft in de vice-president.
SANTIAGO. (AP, DPA, UPI en Reu
ter) De leider van de militaire junta
in Chili, generaal Pinochet, heeft giste
ren gezegd dat hij zonodig een burger
oorlog zal voeren als aanhangers van
Allende doorgaan met het vormen van
guerrilla-eenheden. In een vraaggesprek
zei Pinochet dat op het ogenblik op tal
van plaatsen guerrillabewegingen wor
den gevormd. „Maar”, aldus de generaal,
„laten deze mensen voorzichtig zjjn,
Niet „toevallige” ontdekkingsreizen,
ondernomen door „koene zeevaar
ders” lagen ten grondslag aan de
betrekkingen tussen Nederland en
Suriname, maar de doelgerichte jacht
naar wingewesten, wordt gesteld.
In 1928 begon de uitverkoop van de
Surinaamse bauxiet, eerst aan het
Amerikaanse bedrijf Alcoa, later aan
het Nederlandse bedrijf Billiton. De
grote betekenis voor de economie van
deze mijnbouw blijkt uit het feit dat
tachtig percent van de export uit
deze sector voortkomt en vierendertig
percent van het inkomen van de
overheid, aldus het Manifest. Aan
werkgelegenheid wordt slechts acht
Over de nieuwe vorm van joint
venture, gesloten o.a. met het houtbe
drijf Bruynzeel merkt men op dat
hier met ontwikkelingshulp de Suri
naamse regering een minderheidsaan-
deel koopt. Het leeuwedeel van de
winst blijft echter naar buitenlandse
bedrijven vloeien. Het volk moet ge
noegen nemen met lage lonen. Zestig
percent van de bevolking blijft bene
den de officiële armoedegrens van
tweehonderd Surinaamse guldens per
maand. De bedeling geeft Sf 12,50 per
maand. De groei van het reële inko
men per hoofd van de bevolking liep
1
UAUEl^l. I^Cll I11C13JC *au nvgvu
jaar werd in de Schotse stad Glas
gow tot een gevangenisstraf van
achttien maanden veroordeeld, om-
dat ze een vriendinnetje van elf
jaar bij een ruzie met een brood-
mes in de borst gestoken had. Het
slachtoffer heeft een paar dagen in
een ziekenhuis doorgebracht met
verwondingen aan een van de lon
gen.
want de verklaring van een binnenland
se oorlog behoort tot de mogelijkheden.
Hij voegde er aan toe dat het militaire
strafrecht in oorlogstijd voorziet in „de
zwaarst mogelijke straffen, die zonodig
„zonder aarzeling” worden toegepast.
De militaire junta heeft een witboek
over de „illegale daden” van de regering-
Allende aangekondigd, waarin „onge
looflijke dingen” zullen staan. Volgens
admiraal José Toribio Merino, lid van de
junta, had het ingrijpen van de strijd
krachten niets gemeen met een staats
greep. Chili, zo zei hij, was daarentegen
bevrijd van „mislukte buitenlandse doc
trines”, die de Chilenen tegen elkaar
opzetten.
In Santiago zijn gisteren nog 53 arres
taties verricht en 60 wapens in beslag
genomen.
Na het conservatieve dagblad „Mercu
rio” en het centrumblad „La Tercera”
heeft gisteren ook het Christendemocra
tische blad „La Prensa” van de militaire
autoriteiten toestemming gekregen om
weer te verschijnen. In een commentaar
levert het blad felle kritiek op het
„failliet” van de regering-Allende.
De bisschoppen van Nederland hebben
in een telegram aan de Chileense am
bassadeur in ons land gezegd ernstig
ongerust te zijn door de berichten over
talrijke arrestaties in Chili, onder meer
van verschillende Nederlandse missiona
rissen. Het telegram dat gisteren is ver
zonden, is ondertekend door mgr. drs. J.
Bluyssen, bisschop van Den Bosch en
vice-voorzitter van de Nederlandse bis
schoppenconferentie. De voorzitter, kar
dinaal Alfrink, is met vakantie in het
buitenland. Namens de bisschoppencon
ferentie verzoekt mgr. Bluyssen de Chi
leense autoriteiten de evangelische be
ginselen te eerbiedigen.
Aan deze armoe kan alleen een
eind worden gemaakt als het volk de
volledige beschikking krijgt over zijn
bestaansbronnen en produktiemidde-
len. Er dient dan ook een eind te
komen aan het Statuut, zo wordt
gezegd. Tevens dient Suriname onaf
hankelijk te worden.
gezin telt acht broertjes en zusjes
en men bewoont een gemeentelijke
huurflat, vierhoog, in een naoorlogs
woningbouwproject even buiten
Glasgow. De kinderen en de buur
kinderen spelen op de trappen en
daarbij gaat het niet zelden hard
toe. Iedereen is ervan overtuigd dat
Mary na de affaire met het brood
mes onder controle moet komen.
En het is ook tot Schotland door
gedrongen dat een gevangenisstraf
voor een kind van negen allerminst
de redding van haar ziel bevorde
ren zal.
NIXON WIL VAN AGNEW AF
MÜNCHEN (AFP). Het aantal
mensen dat als gevolg van vliegtuigon
gelukken om het leven komt, is vorig
jaar bijna verdubbeld- Dit heeft een
medewerker van het Britse Bureau voor
de Burgerluchtvaart gisteren meegedeeld
op een internationaal congres over
lucht- en ruimtevaartgeneeskunde dat in
München wordt gehouden.
Bij 68 verkeersongelukken die zich in
1972 hebben voorgedaan, zijn 2188 men
sen om het leven gekomen. In het jaar
daarvoor kwamen 1222 mensen om bij
48 ongelukken met vliegtuigen
Pater Santiago Thijssen bevindt zich
momenteel in veiligheid in de Neder
landse ambassade in de Chileense hoofd
stad Santiago. Van dit bericht werd het
Centraal Missie Commissariaat in Den
Haag, dat zich met andere instanties
intensief bekommert om het lot van de
216 Nederlandse missionarissen in Chili,
gistermiddag op de hoogte gesteld.
Naar pater Thijssen werd de laatste
dagen koortsachtig gezocht door net
Chileense leger. Zijn huis in de krotten
wijk Victoria van Santiago werd zonder
voorafgaande waarschuwing gemitrail
leerd.
De hulpverlening aan Chili dient te
worden voortgezet. Er zijn in Chili pro
jecten onder handen waarvan het ge
reedkomen gunstig zou zijn voor de
Chileense bevolking. Dit zeggen de
KVP’ers Van Amelsvoort, Kleisterlee en
Cornelissen in een reactie op het kabi
netsbesluit om de hulpverlening aan
Chili na de machtsovername door het
leger enige tijd te bevriezen.
De direct betrokkenen in beide kam
pen onthouden zich van commentaar,
maar Agnews vroegere woordvoerder
Victor Gold opende gisteren een frontale
aanval op Nixons directe omgeving. In
een televisie-interview beschuldigde hij
openlijk Nixons naaste medewerkers
Melvin Laird en Alexander Haig ervan
de bron te zijn van alle geruchten over
de vice-president. „Het is berekend door
het Witte Huis om d-e zaak-Agnew in de
belangstelling te houden. Dat leidt
aandacht af van Watergate.”
BRUSSEL. Het Duitse lid van de
Europese commissie in Brussel, prof. dr.
Ralf Dahrendorf, die in dit „dagelijks
bestuur” van de EEG de portefeuille
Wetenschap, Techniek en Onderwijs be
heert, gaat zijn commissielidmaatschap
er aan geven.
Dahrendorf word\ waarschijnlijk vol
gend jaar, directeur van de Londense
School voor Economie. De commissie
voorzitter, de Fransman Francois Xa
vier Ortoli, is door Dahrendorf op de
hoogte gesteld.
Dahrendorf, die 44 jaar is, werd op 1
juli 1970 lid van de Europese Commissie.
Voor hij naar het Europese centrum
Brussel kwam, vervulde Dahrendorf on
der meer verscheidene hoogleraarsfunc-
ties, was hij lid van de Duitse Bonds
dag en was hij parlementair staatsse
cretaris bij het ministerie van Buiten
landse Zaken in Bonn.
In de periode van 1948 tot 1972 wer
den 352 miljoen Surinaamse guldens
„geschonken” als ontwikkelingshulp.
In dezelfde periode bedroegen de
winsten van de Nederlandse en Ame
rikaanse bedrijven 753 miljoen Suri
naamse guldens, dat is tweemaal het
geïnvesteerde bedrag.
de
Bank of England en op de ambassade in
Washington, moest degene die de brief
open maakte dit met het verlies van een
hand bekopen. Twee dagen geleden werd
een veiligheidsofficier van de ambassade
in Kinsjasa gewond bij het openen van
een brief met een gevaarlijke inhoud. De
Britse politie schrijft de bombrieven toe
aan aanhangers van het Ierse Republi
keinse Leger.
„Zonodig
sector wordt ontslagen, lijkt niet al te
gewaagd. Minister Giéna van Transport
geeft de schuld van de crisis aan het
Engels-Franse supersonische vliegtuig
Concorde.
Inderdaad is het aantal bestellingen de
laatste weken in plaats van gestegen
verder gedaald, nu zowel China als Tran
hun beloften tot aankoop weer in willen
trekken. Onder die omstandigheden
heeft dezer dagen de Engelse regering
opnieuw Parijs verzocht zich als copro-
ducente terug te mogen trekken. De
Franse regering is nu dus wel heel
gevaarlijk in het nauw gedreven en
heeft de Amerikanen al voorgesteld sa
men een super-Concorde te bouwen.
Ook dat aanbod is tot dusver in niet al
te vruchtbare aarde gevallen.
grond als elfduizend kleinlandbou
wers. Van de totale landbouwgrond
ligt eenenzestig percent braak, terwijl
er een toenemende schaarste aan ei
gen voedselprodukten is. In deze sek-
tor domineert, wordt gezegd, de sui
kerplantage Mariënburg, eigendom
van de Rubber Cultuur Maatschappij
Amsterdam. Door bedrijfseconomi
sche manipulaties suggereert de lei
ding kunstmatige verliezen. De pensi
oengelden van de arbeiders werden in
het bedrijf gestoken. Een bedrag van
twee miljoen Surinaamse guldens,
verschaft als ontwikkelingshulp door
de Nederlandse regering aan dit be
drijf om onder andere vierhonderd
hectaren braakliggende grond in cul
tuur te brengen, werd gebruikt om
zogenoemde verliezen te dekken.
LONDEN (Reuter). Scotland Yard
heeft gewaarschuwd voor een nieuwe
golf bombrieven, waarvan de eerste
waarschijnlijk vandaag al in het Vere
nigd Koninkrijk besteld zullen worden-
Het hoofd van de Londense bombrigade,
commissaris Ernest Bond, verklaarde
gisteravond dat men over „harde bewij
zen” beschikt dat de bombrieven al on
derweg zijn. Het is echter niet bekend
waar ze gepost zijn en waar ze besteld
zullen worden. Aangenomen wordt dat
ze van het zelfde type zijn als die welke
onlangs in Londen en bij Britse ambas
sades in het buitenland zijn ontvangen.
In de afgelopen weken zijn via de
post achttien bombrieven verzonden. Elf
ervan waren bestemd voor adressen in
Londen, waaronder de ambtswoning van
premier Heath en de Bank of England.
De overige zeven werden besteld bij
Britse ambassades in het buitenland.
In twee gevallen, namelijk bij
burgeroorlog”
In Suriname-Aktie ’73 zijn vere
nigd Clat, Landelijke Hervormde
Jeugdraad, Landelijke Katholieke
Jeugdraad, Septuagint, Sjaloom, We
reldwinkels en de X min Y beweging.
Zij hebben een Manifest uitgegeven,
waarin zij een beknopte uiteenzetting
geven van de Nederlandse politiek in
het overzeese rijksdeel Suriname. En
die politiek wordt duidelijk getypeerd
als koloniaal.
De gevangenisstraf van achttien
maanden voor een kind van negen
houdt de gemoederen in Engeland
en in Schotland op het ogenblik
meer bezig dan het slachtoffer. Ex
perts hebben al verklaard dat ze in
de moderne geschiedenis van de
rechtspraak zich geen geval voor
de geest kunnen halen van een
dergelijke straf voor een zo jong
kind.
De leeftijd waarop de Justitie zijn
onderdanen verantwoordelijkheid
toedicht voor zijn eigen daden,
werd in Schotland in 1930 ver
hoogd van zeven tot acht jaar.
Toen Mary Cairns, dat is het meis
je dat nu is veroordeeld, het brood
mes in de borst van haar buur
meisje stak, was ze acht. Tijdens
het proces was ze intussen negen
geworden.
Mary Cairns werd als iedere volwas
sen schurk voorgeleid, aan verho
ren en kruisverhoren onderworpen,
en dat allemaal zonder steun van
een sociale werkster of van haar
ouders. Iedereen die bij het justi
tiële apparaat in Schotland betrok
ken is, is ervan overtuigd dat de
straf draconisch is, behalve de
rechter die het vonnis uitsprak. De
minister van Binnenlandse Zaken
van Schotland heeft echter het
recht de straf geheel of gedeeltelijk
kwijt te schelden.
Mary’s vader is betonvlechter. Het
(Van onze redacteur in Brussel)
BRUSSEL. President Nixon heeft
Ortoli, voorzitter van de commissie van
de Europese Gemeenschap, uitgenodigd
voor een gesprek op 1 oktober. Ortoli
brengt van 30 september tot 2 oktober
een officieel bezoek aan de Verenigde
Staten. De nadruk waarmee Nixons uit
nodiging tot een gesprek is geformu
leerd, versterkt hier in Brussel de ver
onderstelling dat er van een bezoek van
Nixon aan Europa nog dit jaar niets zal
komen. Men zal tot 1974 moeten wach
ten.
Het bericht over de tot Ortoli gerichte
uitnodiging, dat dus eigenlijk beschouwd
zou moeten worden als aankondiging
van uitstel van Nixons Europese reis,
valt samen met de overhandiging op het
Amerikaanse ministerie van Buitenland
se Zaken van de gemeenschappelijke
verklaring van de negen landen van de
Euromarkt, die een antwoord is op Kis
singers rede van april.
Over deze verklaring hebben de negen
vorige week in Kopenhagen overeen
stemming bereikt. Zij betreft de „Euro
pese identiteit”, het na veel moeite tus
sen de negen overeengekomen gemeen
schappelijke standpunt, waarmee de Eu-
romarktlanden het overleg over de nieu
we relaties met Amerika tegemoet wil
len treden.
*W'
r z
L
