Tijd dringt bij oplossin g visserijoorlog
Vrouwen gaan oefenen
voor politiek debat
IJL
NOLA TERUG
NAAR STAM
B
Verlenging gevraagd
straal jageroffertes
Agnew om af
Ontspan in netjes van
Sunkist? Dan proces
Centraal Akkoord
op losse schroeven
Prinselijk paar op de fiets
ir
ULI
rnco
„Minder aanhang
voor boycot
collegegelden
Russische joden
eisen recht om
te emigreren
„Geen druk op
te treden”
En
ditoD
il
f
/t
u
-A';
F él
»1 F
11 d h
■■s
'"'l
11
010
SI
jWWW i
Keuze hangt af van uitkomst studie
Amerikaanse firma dreigt:
Vrouw verpletterd
onder dak van abri
Kaas
met ster-allures
WERKGEVERS: „REGERING LAAT GEEN SPEELRUIMTE OVER”
Mossel-export lijdt
onder geruchten
cholera-besmetting
VRIJDAG
21
SEPTEMBER
1973
2
VI
ffl
Staatssecretaris Klein:
99
Volgens Witte Huis:
1
1
(Van onze redactie economie)
Ül'
- -
on
ho
niet vergeten. ^Frico eten
kr;
59
Vakbeweging
DEN HAAG Het Centraal Akkoord voor 1974 staat op losse schroe
ven. Vanmiddag zijn vakbeweging en werkgeversorganisaties in de Stich
ting van de Arbeid voor het eerst bijeengekomen om te kijken of er een
basis gevonden kan worden voor de afsluiting van een Centraal Akkoord.
Op 4 oktober wordt over een dergelijk akkoord het eerste gesprek tussen
Stichting van de Arbeid en regering gehouden.
W
urï
■M
-r M
•i'iS
M» J
.'SW
O
I
JÉ
„Geen tijd”
r 1
i f it
T.r -
BW
Ijsland drijft NAVO in het nauw
3
in
na
ADVERTENTIE
«x-.
Juin
J
'P
voedingsvoorlichting
1
■-*
Ml
■te 1
Sinds de drie fabrieken vorig jaar hun
vele honderden kilogrammen wegende
offertes hebben gedaan, is de Ameri
kaanse dollar gedevalueerd en de Neder
landse gulden opgewaardeerd. Die mone
taire veranderingen kunnen van invloed
zijn op het gedeelte van de offertes dat
betrekking heeft op het niet in Neder
land te vervaardigen deel van de pro-
duktie.
In elk der drie offertes was een bepa
ling opgenomen, waarbij rekening ge
houden werd met de loon- en prijsinfla-
tie.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Binnen de NAVO moet binnen enkele maanden een
oplossing gevonden zijn voor de IJsland-Engelse kabeljauwoorlog. Anders
bestaat de kans dat de IJslandse regering vóór 1974 de NAVO-militairen
wegstuurt, die nu nog gelegerd zijn op de basis Keflavik. Mochten de
luchtmacht- en marine-eenheden inderdaad van het eiland afgestuurd
worden, dan wordt de noordelijke verdedigingsflank van de NAVO zeer
ernstig bedreigd.
24
25
11
19
25
16
20
24
25
26
26
18
11
18
8
12
18
15
11
13
13
20
17
21
22
Het VNO is van mening dat het kabi
net te ver is gegaan met het doen van
uitspraken op centrale punten van over
leg tussen werknemers en werkgeversor
ganisaties. Het betreft hier uitspraken
De vakbeweging heeft ook zijn beden
kingen. Wim Kok, de nieuwe voorzitter
van het NVV, heeft in Groningen na
zijn verkiezing gezegd, dat het voor de
mt
Ca
Sh
lar
be
x
i
i
l
1
i
J
1
1
1
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vllssingen
Z.-Limburg
Aberdeen
Athene i
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbrück
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Nice
Oslo
Parijs
Rome
Split
Stockholm
Wenen
Zürich
Casablanca
Istanboel
WASHINGTON (UPI). Het Witte
Huis heeft gisteren opnieuw ontkend,
dat er door wie dan ook druk wordt
uitgeoefend op vice-president Spiro Ag
new, af te treden omdat er een federaal
onderzoek tegen hem gaande is in ver
band met beweerde politieke corruptie.
l
1
I
K. -
1
tin
set
da
bu
0.2
6
14
0
1
0.1
0.1
0.1
0.3
2
0.1
0
0
3
28
2
9
26
2
0
0.4
0
25
27
6
0
0
0
0
0
5
16
0
0
2
0.1
0
0
1
o
,.H4
Ook de waarnemende perssecretaris
van president Nixon, Gerald Warren,
heeft gisteren een bericht tegengespro
ken in de Washington Post, dat meldt
dat een Republikeinse partijfunctionaris
verklaard heeft, dat Agnews aftreden
binnen enkele weken te verwachten is.
Op de vraag aan Warren, of Nixon wil
dat Agnew heengaat, antwoordde hij
„Wij zullen geen commentaar geven op
deze hele zaak, voordat de minister van
justitie zijn werk voltooid heeft”.
1
Mede naar aanleiding van de opwaar
dering van de gulden zal het eindrapport
van de deskundigen van de luchtmacht
over de evaluatie van de drie typen
straaljagers nog even op zich moeten
laten wachten. In dat eindrapport zulfen
de gevolgen van de revaluatie moeten
worden verrekend.
Alle werkgeversorganisaties zijn na
melijk van mening, dat door de uitlatin
gen van de regering en de maatregelen
die de regering heeft genomen om de
prijzen terug te dringen er vrijwel geen
ruimte meer is om op centraal niveau
dusdanig te manoeuvreren dat er afspra
ken over lonen en prijzen gemaakt kun
nen worden.
vakbeweging erg moeilijk wordt om tot
centrale afspraken te komen, als de
Tweede Kamer te veel gaat tornen aan
de plannen die de regering in de miljoe
nennota heeft voorgelegd. „Gebeurt dat
wel, dan komen centrale afspraken in
ernstig gevaar”, zei hij.
Het Nederlands Christelijk Werkge
versverbond vraagt zich ook af of er
nog wel mogelijkheden zijn voor over
leg, Het NCW vindt dat in de keuze van
loonstijging deels in centen, deels in
procenten, het kabinet veel te ver is
gegaan. „Bovendien heeft men de prijzen
Van het zonnige weer op de tweede
dag van het werkbezoek van prinses
Beatrix en prins Claus aan Drente werd
gisteren geprofiteerd tijdens een fiets
tochtje van Assen naar Taarloo door
het stroomdal-landschap van de Drentse
Aa. Het fietsen beviel zo goed, dat er
een „Drents kwartiertje" aan werd toe
gevoegd. Prinses Beatrix kreeg gistera
vond de gele trui van de stichting
„Drentse Rijwiel Vierdaagse" omdat zij
tijdens de fietstocht als eerste in Balloo
aankwam.
Het Rijksinstituut voor Visserij On
derzoek (Rivo) neemt deze berichten niet
serieus, maar heeft wel geconstateerd
dat de Italiaanse berichten hun werk in
Parijs en omgeving (een groot deel van
de Nederlandse mosselen gaat hier naar
toe) hebben gedaan. De Parijzenaar is
bang voor de cholera en koopt minder
mosselen, aldus het Rivo.
w
•M
Weer in binnen- en
buitenland
DEN HAAG Staatssecretaris Klein
(Onderwijs en Wetenschappen) zou het
zeer betreuren, wanneer de boycotactie
tegen de Collegegeldwet nog veel aan
hang zal krijgen. Naar zijn mening gaat
het bij de boycot nu om veel minder
studenten dan in het afgelopen jaar. Dit
bleek gisteren tijdens het vragenuurtje
in de Tweede Kamer.
De heer Van Dijk (WD) vond, dat de
regering in strijd met de wet handelt
door te stellen, dat de huidige wet niet
goed werkt. „De kiezers vinden het rond
uit gemeen, dat aan niet-betalers niets
wordt gedaan”, aldus Van Dijk. Overi
gens bleek uit een onlangs gehouden
NIPO-enquête dat ongeveer 50 percent
van de ondervraagden akkoord gaat met
de verlaging van het collegegeld tot 500
gulden.
De 1000 gulden, die studenten in het
studiejaar 1972-’73 hebben betaald, zal
worden verrekend. De heer Klein zal hier
bij de nota Studiefinanciering, die hij in
december bij de Kamer hoopt in te
dienen, op terugkomen.
MOSKOU (AFP). Een groep Russi
sche joden heeft gisteren bij het centra
le comité van de Communistische Partij
een boodschap gestuurd waarin zij een
antwoord eist op hun verzoek om toe
stemming tot emigratie.
„Wij hebben er recht op te weten hoe
onze toekomst en die van onze kinderen
zal zijn”, aldus de brief, die door 80
joden is ondertekend, onder wie Vladi
mir Slepak, Victor Polski, Vladimir
Prestin, Kiril Chenchin, Alexander Ler
ner en Benjamin Levitsj.
Zij vragen van de autoriteiten „hun
eigen wetten en hun internationale ver
plichtingen na te komen in plaats van
het versturen van vertrouwelijke richt
lijnen”.
op een zeer ernstige manier in de tang
genomen. Dit is geen vrij loon- en
prijsbeleid meer, zoals ook nog door
deze regering als stelling wordt verkon
digd”, aldus het NCW.
Ook de organisaties in het midden- en
kleinbedrijf zijn van mening, dat de
regering het het bedrijfsleven wel zeer
moeilijk heeft gemaakt om nog mee te
werken aan de totstandkoming van af
spraken op centraal niveau. „De vraag
is, of er nog wel ruimte over is om
besprekingen over loon- en prijsontwik
kelingen voor 1974 te houden. De grote
fout van het kabinet is een van de
gesprekspartners bij voorbaat al op het
prijsbeleid vast te pinnen”.
politieke partijen ondanks een ver
zoek in 1971 niets hebben gedaan om
de invloed van de vrouw in de partij
besturen en de vertegenwoordigingen
van de partijen te vergroten.
Gisteren is in het perscentrum
Nieuwspoort in Den Haag meege
deeld, dat nu reeds in honderd plaat
sen cursussen zijn voorbereid voor
naar schatting 10.000 vrouwen.
In de NAVO-raad wordt onder leiding
van een druk heen en weer reizende
secretaris-generaal Luns zeer intensief
gezocht naar een oplossing voor de vis
serijoorlog, die nu een politieke kwestie
binnen het Noordatlantische militaire
bondgenootschap is geworden.
(Van onze correspondent)
LEIDEN Sunkist Sinaasappelen in
de Verenigde Staten heeft haar hoofd
vertegenwoordiger in Amsterdam op
dracht gegeven gerechtelijke stappen te
ondernemen tegen elke winkelier, die in
netjes van Sunkist andere sinaasappelen
verkoopt.
Het NKV ziet toch nog wel mogelijk
heden, „omdat er in onze nota arbeids
voorwaardenbeleid nog genoeg punten
over zijn, waarover gesproken kan wor
den. Ook de ondernemersorganisaties
hebben nog voldoende speelruimte, als
we hun discussienota’s bekijken. Alle te
realiseren punten behoeven echter geen
financiële gevolgen te hebben”.
Ht NKV hoopt dat als de werkgevers
inderdaad niet verder willen praten, dat
ze dat dan in de Stichting van de Arbeid
zullen meedelen. „Dan weten we meteen
waar we aan toe zijn”. Het NKV meent,
dat de mening van de werkgevers „tot
nu toe alleen nog maar de muziek is om
de sfeer te maken”.
-,4!r
In Australië is rumoer ontstaan rond
de zevenjarige Nola Garanamba (op de
foto met haar pleegmoeder mevrouw
Brown) die onlangs werd teruggebracht
naar haar eigen ouders, nadat ze onge
veer zes jaar lang was verzorgd door het
echtpaar Brown. Nola kwam, als acht
maanden oude zieke baby, in Sydney bij
de familie Brown. Bij haar geboorte
echter hadden haar ouders, die onder
primitieve omstandigheden in stamver
band in Noord-Australië leven, haar
naar oud stamgebruik uitgehuwelijkt.
Deze echtgenoot wilde weleens weten
of Nola nog bestond. Waarop het federa
le departement voor de aangelegenhe
den van de inlandse bevolking Nola
terugbracht naar de wildernis. De fami
lie Brown heeft een advocaat ingescha
keld, om Nola terug te krijgen, „maar
het schijnt dat we geen been hebben om
op te staan”, aldus de pleegmoeder.
De directeur materieel luchtmacht,
luitenant-generaal ir. H. K. Stokla, heeft
de drie fabrieken (de Zweedse Saab-
over centen en procenten, uitbreiding
van de cao’s tot hoger betaalden, de
ondernemingsraden en het bedrijven-
werk. „Als in de ingenomen standpunten
geen enkele beweging blijkt te zitten,
wordt overleg zeer moeilijk”, aldus het
VNO.
DEN HAAG. Zes landelijke
vrouwenorganisaties hebben het plan
uitgewerkt om de komende maanden,
voor de verkiezingen van provinciale
staten (27 maart ’74) duizenden vrou
wen te oefenen voor het politiek
debat. Ze doen dit met het oog op de
verkiezingen. Er worden op 29 mei
ook nieuwe gemeenteraden gekozen.
Deze organisaties vinden dat de
Kort geleden bezochten parlementa
riërs van 13 NAVO-landen Ijsland. Er
waren geen vertegenwoordigers van
Griekenland meegekomen. Ze kregen
daar van de IJslandse minister van Bui
tenlandse Zaken (die ook defensiezaken
doet) te horen dat Ijsland onmiddellijk
de diplomatieke betrekkingen met
Groot-Brittannië zal verbreken, als er
DEN HAAG. Nederland heeft de
drie buitenlandse vliegtuigenfabrieken,
die op 1 oktober vorig jaar hun offertes
voor de levering van straaljagers hebben
aangeboden, verzocht die offertes uiter
lijk een half jaar te verlengen. De
geldigheidsduur van de aanbiedingen
van vorig jaar loopt 1 oktober af.
„Om de jongeren gelegenheid te ge
ven naar voren te treden” hebben de
Surinaamse premier dr. Sedney en mi
nister van Opbouw dr. ir. Essed besloten
zich bij de parlementsverkiezingen van
19 november geen kandidaat meer te
stellen voor hun partij, de PNP. Zij
wensen ook niet meer in aanmerking te
komen voor een ministersportefeuille.
Luitenant-generaal Meijnderts is
bijzonder tevreden over het verloop van
de NAVO-oefening Big Ferro. Dat de
oefening zo goed is geslaagd, is niet in
het minst te danken aan het goede weer,
aldus de generaal gisteren op een pers
conferentie. Volgens voorzichtige en op
timistische schattingen zal de schade die
bij de oefening is opgelopen ver beneden
de geraamde 1 miljoen liggen.
Volgens het jaarverslag van de com
missie zedelijke volksgezondheid in Zee
land dreigt de geslachtsziekte gonorrhoe
een ziekte te worden die ook kinderen
van 13 tot 16 jaar bedreigt. Volgens
datzelfde jaarverslag krijgt bestrijding
van deze ziekte weinig kans. Gepleit
wordt voor betere voorlichting aan de
jeugd.
b Een jonge vrouw veroorzaakte giste
ren in Londen opschudding en (verho
len) vreugde, door onder de uitroep
„voor de armen van deze wereld” 160
biljetten van tien pond in de lucht te
gooien. Volgens de politie is slechts een
twintigtal biljetten teruggegeven.
Kamerlid Tilanus (CHU) heeft mi
nister Vorrink van Volksgezondheid ge
vraagd spoedig het advies van de voe
dingsraad over het probleem van de
meervoudig onverzadigde vetzuren in de
voeding te publiceren. Hij dringt ook
aan op maatregelen over het geven van
begrijpelijke voedingsvoorlichting in
brede kring.
nog één botsing plaatsvindt tussen IJs
landse en Engelse vaartuigen in de IJs
landse wateren.
Toch zijn de verwachtingen bij de
meeste NAVO-bondgenoten, dat Enge
land kan worden bewogen zijn schepen
uit de viswateren rond Ijsland terug te
trekken, vrij positief. De kabeljauwoorlog
woedt al vele jaren op het diplomatieke
front. De eenzijdige beslissing van Ijs
land om zijn territoriale wateren uit te
breiden, in 1958 tot 15 mijl en in 1972
tot 50 mijl, heeft tal van dreigende
situaties tot gevolg gehad.
De schermutselingen tussen IJslandse
en Britse vissersboten, waarbij door bei
de zijden oorlogsbodems werden ingezet,
heeft de goede verstandhouding tussen
de beide NAVO-partners sindsdien danig
verslechterd.
In de daarop volgende strijd om het
behoud van de Amerikaanse basis bij
Keflavik op Ijsland heeft zich op 25
juni dit jaar een nieuwe verwikkeling
voorgedaan. De IJslandse regering heeft
zich toen officieel tot de NAVO-raad
gewend met het verzoek binnen een half
jaar zoals dat in de regels staat
een oplossing te vinden voor de Engelse
misdragingen, zoals ze in Ijsland worden
betiteld.
Daarna kan de procedure in gang
worden gebracht om het IJslandse ver
drag uit 1949, waarin is vastgesteld dat
geen buitenlandse troepen in Ijsland
worden toegelaten, weer te gaan toepas
sen. In 1951 week Ijsland van dat ver
drag af door de Amerikaanse lucht
macht en marine toe te laten. Binnen
één jaar (voor eind 1974 dus) zouden de
troepen nu verdwenen moeten zijn wan
neer Ijsland voet bij stuk houdt.
Door veel militaire specialisten wordt
het eventuele wegvallen van de basis
Keflavik als vrijwel catastrofaal gezien
voor de verdediging van de noordflank
van de NAVO. De Russische vlooteenhe-
den in Moermansk (zo’n 60 percent van
de totale vloot) zouden dan vrijwel on
gehinderd de belangrijke Noordatlanti
sche scheepvaartroute kunnen bestrij
ken. Daarom ook wordt de IJslandse
kwestie in NAVO-kringen zo hoog opge
nomen.
GRONINGEN. Gisteravond is
Groningen een bejaarde vrouw verplet
terd onder het dak en andere delen van
een abri. De vrouw, de 68-jarige me
vrouw II. Boermann-Bossinga uit Gro
ningen, stond op de stadsbus te wachten.
Toen de bus naar de abri toedraaide,
werd door de voorzijde van de bus het
dak van de abri getild. Het enige tonnen
wegende granieten dak viel met de an
dere delen van het wachthuisje op de
vrouw. Zij overleed op weg naar het
ziekenhuis.
''Hl-U.
„tegen elke winkelier die op deze wijze
aan klantenmisleiding doet”.
De Boycot Outspan Actie in Leiden
heeft haar contactmensen in heel Neder
land opdracht gegeven uit te kijken
naar deze verkapte Outspan-verkoop en
ze te signaleren.
De organisatoren hebben de medewer
king van het hoofdkantoor van A. en O.
gekregen voor het verzenden van een
brief, gericht aan alle 850 winkeliers. De
Outspanaktie doet daarin een dringend
beroep om de verkoop van Outspan te
staken.
„Wij kunnen ons niet voorstellen dat
zakenlieden,die tegen apartheid zijn en
hun brood eerlijk willen verdienen, nog
langer Outspan willen verkopen als ze
de racistische achtergronden kennen”,
zo staat in de brief. Deze legt nog eens
de nadruk op het geweldloze karakter
van de aktie.
o
ozo
ono
ono
zzo
ono
ozo
zo
z
z
nw
n
wnw
ozo
z
z
zzo
zw
no
w
zo
nnw
ozo
nw
zw
De parlementaire missie heeft overi
gens bij haar bezoek aan Reykjavik
b>..ierkt hoe slecht de verhoudingen zijn
tussen Britten en IJslanders. De minister
van Buitenlandse Zaken van Ijsland
heeft niet met de Britse delegatieleden
gesproken. En om twistgesprekken over
het IJslandse standpunt te voorkomen,
verdween de minister onmiddellijk na
zijn uiteenzetting met de mededeling:
„Ik heb geen tijd voor discussie.”
BRUINISSE. De Nederlandse ex
port van mosselen naar Frankrijk heeft
momenteel te lijden van de berichten
uit Italië, dat de cholera-besmetting
daar een gevolg is van het eten van
mosselen.
VOORUITZICHTEN VOOR ZONDAG:
Wisselvallig met normale temperaturen.
Aantal uren zon: 2 tot 8. Minimum tempe
ratuur: omstreeks normaal. Maximum tempe
ratuur: omstreeks normaal.
Kans op een droge periode van minstens
12 uur: 80 percent. Kans op een geheel droog
etmaal: 60 percent.
Normale temperaturen tot 27 september:
minimum 9, maximum 18 graden.
WEERRAPPORTEN
regenbui
mist
onweer
zw. bew.
zw. bew.
zw. bew.
regen
onweer
regenbui
regen
zw. bew.
onbewolkt
half bew.
regen
half bew.
geh. bew.
regen
onweer
motregen
zw. bew.
i mist
zw. bew.
regenbui
regen
regenbui
zw. bew.
licht bew.
licht bew.
half bew.
zw. bew.
geh. bew.
regen
zw. bew.
half bew.
regen
motregen
zw. bew.
zw. bew.
zw. bew.
Las Palmas half bew.
Tunis onbewolkt
Hft.
-■ -• i:
i ïs
13
13
13
12
14
13
13
1*
15
13
8
20
20
12
13
13
15
13
8
11
8
15
17
11
14
13
Scania, de Franse Dassault-Breguet en
de Amerikaanse Northrop) er opmerk
zaam op gemaakt dat Nederland nog
geen eventuele keuze heeft bepaald.
Die eventuele keuze is o.m. afhanke
lijk van de uitkomst van de studie, door
een werkgroep van de defensie planning
commissie van de NAVO, over een nieu
we verdeling van taken of specialisatie
en over de mogelijkheden voor genffèen-
schappelijke aankoop van wapens door
de lidstaten.
Die studie is, op initiatief van minister
Vredeling van Defensie begonnen. De
werkgroep heeft op 5 september haar
eerste vergadering gehouden. Zij is
sindsdien elke week bijeen gekomen.
Het resultaat van die studie zal beslis
send zijn voor de vraag of en, zo ja,
door welk type straaljager de „Star-
fighters” van de Nederlandse luchtmacht
zullen worden vervangen.
F jr
rti.r
r I.u 'iTffiti --11^,
19
19
19
19
19
18
19
19
18
19
13
26
27
19
26
19
20
25
13
24
18
24
20
19
16
windstil 25
wnw 27
windstil 29
Z2O
nnw
n
w
o
windstil 25
no
zo
nw
nno
n
nno
zzw
ZATERDAG 22 SEPTEMBER
Hoog water 11.58 uur en uur
Laag water 7.06 uur en 19.45 uur
ZATERDAG 22 SEPTEMBER
Zon op 06.25 uur onder 18.39 uur
Maan op 01.05 uur onder 16.37 uur
.ï!p
'liiüimfi'i,ijr,*. fl
b 'lil; 5
ra- 0= !!:8w
niljiii
m ji t .a
Met name is gebleken dat, sinds de
boycotactie tegen Outspan-sinaasappelen
in Nederland hoe langer hoe meer voet
aan de grond krijgt (ook V. en D. heeft
nu toegezegd geen Zuidafrikaanse sinaas
appelen meer te verkopen), er in de
verpakking van Sunkist Outspan-vruch-
ten worden geleverd.
Nadat verscheidene klachten van
klanten bij de Amstrdamse hoofdorgani
satie waren binnengekomen, heeft men
uit de Verenigde Staten te horen gekre
gen dat er geprocedeerd moet worden
c,:r-
