Jan van der Pigge
TOT EN MET
MAAT 64
|<EUR B.V.^I
Internationale pijpenmaand
van 1 oktober t/m 30 oktober
bij
Zomerverkoop
in bont tot en met
Bontmodehuis
zaterdag a.s.
geprolongeerd
£Ph. JANSEN
Opleiding Coupeuse
ERKAMA Ontwerpster
Programma NPO 1
Vrije reisdagen 65+
Programma NPO 2
Troonbederede 1
Troonbederede 2
Rundvleesprijs
Chili
Kalmeringsmiddelen
Programma NPO 3
Anna van Buren
15
V R IJ D A G
28
SEPTEMBER
1973
Wagenweg 146 (bij het Westerhoutpark)
W Haarlem Tel. 023-316529
i
SCHRIJVENDE LEZERS -««MlC
ADVERTENTIE
PIJPENSPECIALIST
Haarlem
Telefoon 31 17 44
Grote Houtstraat 81
Keuze uit meer dan 650 modellen
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
de
ADVERTENTIE
B. RUGEBREGT-PAREDES, Haarlem
uw leverancier voor
Zijlstraat 71 Haarlem
Telefoon 023-31 07 91.
L -ry
alle Bouw- en Stucadoors-
materialen in groot en klein
verpakking. Sierpleisters -
Bouwvakgereedschappen.
Tegelshowroom met grote sor
tering decor-tegels.
van
Bach,
L. J. ADRIAANSE,
Heemstede.
Moet uw vaste vloerbedekking
worden gereinigd, belt u dan
S. W. J. Piek en Zn.
TELEFOON 31 32 15
D. WILGENBURG
Haarlem
uvvvvvvuvvvvvvvvvwvvvvvvvvuvvwvuvin
Tel. showroom Koudenhorn 60
32 23 68.
Zaterdag geopend 9-13 uur-
IWIfWWVUiAA/WWWVWWWWWWWWVWV
Harmenjansweg 19 Haarlem
Zaterdag geopend 8-12 uur
Telef. exp. 310612-310214
DIICH BARTËILS
De 65-plussers kunnen erop blijven
rekenen, dat ze welkome gasten zijn-
Oók op de gratis reisdagen. We zullen
die moeten spreiden. Maar we zullen bij
een eventuele volgende actie óók zoeken
naar een oplossing, die aan de „gratis
heen en weer-behoefte” tegemoetkomt.
DRS. C. P. VAN STRIEN
Chef Reizigersvervoer NS
Kostuums, demi’s
en pantalons,
tot en met maat 62
DAT is geweldig
En bovendien nog in
een verscheidenheid die
„tot en met” is
Wie - in de grotere
maten - voorheen
Omdat onze folder met de vele speciale aanbiedin- N
gen en aantrekkelijke zomerkortingen bij veel mensen j
te laat in de bus is gevallen, gaan we door met de I
zomerverkoop in bont tot en met zaterdag 29 sep
tember a.s. In onze zaak kunt u een keuze maken
uit meer dan 500 bontmantels en hoeden. En u stapt
uit voor onze deur-
11 ',r
was aangewezen
op maatkleding,
kan voortaan bij
Smit Van Rijsbergen
terecht en goed
terecht. Wie naar
hartelust wil
kiezen uit de
mooiste (confectie)
kostuums, demi’s
en pantalons
in de maten
56’A-57-58-58V4-60-60V4
en (zelfs) in maten
62 en 64 stapt
rechtstreeks naar
Smit Van Rijsbergen,
(ook voor overhemden
in de maten
tot en met 48.)
Naar aanleiding van de verklaring van
minister-president Den Uyl omtrent het
weglaten van de bede aan het slot van
de troonrede, als zou deze niet meer in
overeenstemming zijn met de opvattin
gen van zowel de christenen als de niet-
christenen, stel ik er prijs op te verkla
ren, dat ik het daar helemaal niet mee
eens ben. Gelukkig zullen er, met mij,
nog genoeg andere christenen zijn, die
het er evenmin mee eens zijn.
MEJ. L. BOODT
Santpoort
Ik garandeer u dat ten minste 70
percent van alle Chilenen het vertrek en
het einde van de regering Allende heeft
gewild. Niet op de manier zoals het
uiteindelijk gebeurd is, en niemand die
daar in het verleden ook ooit aan ge
dacht heeft dat zo iets zou kunnen
gebeuren, want de Chileen is van nature
helemaal niet agressief, integendeel, hij
houdt van zijn rust en vrijheid. Juist
deze twee zaken waren wij aan het
verliezen gedurende het bewind van Al
lende, en het ging met rasse schreden op
weg naar een marxistische overheersing
die in Chili nooit door ons, de Chilenen
zelf, zou worden geaccepteerd. Er wordt
door u gesproken over fascistische mili
tairen. Mijne heren, laat me niet lachen.
De Chileense militair is sinds jaren, en
traditiegetrouw a-politiek en tot 11 sep-
tember heeft hij altijd de constitutie en
de Chileense regering gerespecteerd. Nu
moesten ze wel, gedreven en gedwongen
door de morele en materiële chaos
waarin Chili was gevallen, onder andere
dank zij de tienduizend buitenlandse ac
tivisten en extremisten die naar Chili
kwamen uit de verschillende extremisti
sche landen in Zuid-Amerika, waartoe
het Chileense volk, ik herhaal het nog
maals, niet behoort. Om verdere details
aan u te geven lijkt mij nutteloos, die
k-mt u als linkse Nederlander niet be
grijpen. Ik verzoek u: Laat mijn land
met rust. Respecteer ook nu de beslis
sing van een volk, en u zult zien hoe
Chili ook nu de hele wereld zal aanto
nen, hoe het in korte tijd zal terugkeren
tot de democratie, zonder uw „hulp”,
noch die van welk ander land. Óm
democratisch te zijn heeft het Chileense
volk de hulp van niemand nodig. De tijd
zal het leren.
Het interview dat Cees Straus de di-
rekteur van het Noordhollands Philhar-
monisch Orkest afnam (getuige het arti
kel in uw blad van 22 dezer), is duide
lijk en overzichtelijk. De hoofdzaken
zijn vermeld en een deel van de achter
gronden van het muziekbedrijf worden
ons onthuld. Duidelijk is tevens, dat het
orkest als een commercieel project, als
een „zaak” wordt gedreven. Dit nu geeft
te denken.
God uit de troonrede, dat is God uit
ons staatsbestel, God uit ons Konings
huis, God uit Nederland. Dit doet ons
denken aan een auto zonder stuur, die
van een steile helling in een diep ravijn
stort. En toch wordt de wens geuit, dat
de leden der Staten-Generaal de kracht
mogen ontvangen die nodig is om hun
werk te mogen doen. Van wie moet die
kracht dan komen, van misschien een
zekere meneer Toeval? God uit Neder
land, en daarvoor in de plaats het mo
derne heidensdom. Dit zijn dan ook de
zeer donkere wolken die zich in ernstige
mate samenpakken boven ons lieve va
derland, want wie God verlaat, heeft
smart op smart te vrezen. Prins Willem
van Oranje overigens mocht met de
potentaat der potentaten een vast ver
bond hebben. Dit nu zal de regering Den
Uyl niet onbekend zijn. En toen was
Nederland het Israël van het westen,
gezien de menigvuldige uitreddingen des
Heren uit velerlei noden. En dan zie ik
met vlammende letters staan in Klaag
liederen 4: „Hoe is het goud zo verdon
kerd, het goede fijne goud zo veranderd.
Hoe zijn de stenen des heiligdom voor
aan op alle straten geworpen.” Juliana,
Koningin der Nederlanden bij de gratie
Gods.
In uw dagblad van vorige week las ik
onder de titel „Rundvleesprijs onnodig
omhoog” een klacht van Konsumenten
Kontakt. Daar ben ik het als oud-slager
helemaal mee eens. Uit hoofde van mijn
vorige beroep heb ik tijdens mijn va
kantie in Drente heel veel omgang ge
had met veeboeren die mij vertelden dat
zij voor hun slachtvee soms meer dan
400 a 500 minder kregen dan een half
jaar geleden, en als klap op de vuurpijl
beaamde mij dat een Haarlems slagers-
patroon. Inderdaad is hier sprake van
strijdigheid met de pr ij zenbeschikking
en dient de tussenhandel tot de orde te
worden geroepen. Betalen deze wel be
lasting voor hun heel hoge inkomen,
terwijl de mensen die het vele werk
doen (de veeboeren) die 7 dagen per
week moeten werken minder voor hun
arbeid ontvangen? Hier ligt mijns in
ziens een taak voor de overheid om aan
deze praktijken een einde te maken. Het
rundvlees hoeft niet zo duur te zijn, en
ik adviseer de huisvrouwen dan ook:
vergelijk de vleesprijzen in diverse sla
gerijen en vooral in de grote warenhui
zen, want deze zijn soms ook heel erg
duur, ondanks hun mooie reclame.
F. J. STEENBERGEN
Haarlem
■4.1
Als reactie op het ingezonden stuk in
uw krant van de heer F. Nelissen van 19
september „Programma NPO komt alles
tekort”, het volgende: De heer Nelissen
besluit zijn relaas met de vraag: „Wie
trekt hier aan de touwtjes”? Deze vraag
heb ik enige jaren geleden ook gesteld,
omtrent de nog welbekende, wrange af
faire „Henri Arends”. Dat deze vraag nu
ook wordt gesteld, in verband met de
programmering van het NPO voor het
seizoen 1973-1974 verheugt me. Ook ik
heb me verwonderd, over het geringe
aantal composities van Nederlandse
componisten, en doel hiermee op de
hedendaagse. Het betoog van de heer
Nelissen behoeft dus eigenlijk geen reac
tie, want hij slaat spijkers met koppen!
Kennelijk hebben de programma-samen-
stellers gedacht: „Wat de boer niet kent,
dat eet hij niet.” Laten we het dus een
beetje commercieel houden, voor zover
je bij goede muziek over commerce kan
spreken; een paar klinkende namen voor
solisten als Herman Krebbers en Ingrid
Haebler op het programma en we zitten
dit seizoen in ieder geval financieel weer
goed.
Maar laten we eerlijk zijn, ligt dit
alles niet een beetje aan het publiek
zelf? Bij de doorsnee concertbezoeker,
hier in Nederland, spreken de namen
Beehoven, Mozart, Tsjaikofsky,
misschien nog net Strawinsky,
meer aan dan de namen van Van Gilse,
De Leeuw, Van Baaren, Schat en Van
Lier. Ik ben eens naar een concert
geweest, waar dan wel een modern werk
van een Nederlands componist ten geho
re werd gebracht. Nu ik moet zeggen,
dat na afloop van de te spelen composi
tie de algehele opinie niet erg gunstig
was. Men was de mening toegedaan, dat
zo’n stuk geen muziek zou zijn, doch een
experiment: het luisteren naar zo’n com
positie was geen ontspanning geweest,
maar een inspanning. En, om u eerlijk
de waarheid te schrijven, stond ik er
zelf ook een beetje sceptisch tegenover.
Ik geloof, at er voor het begrijpen van
dergelijke muziek een luisterproces aan
vooraf moet gaan, dat men zich zelf
enigszins aan kan kweken. Daarom, kan
ik me met dit (ontbrekende) program
mapunt wel een beetje verzoenen.
Dit neemt niet weg, dat NPO, vooral
in deze tijd van reactie en revolutie, wat
de kunst aangaat, de hedendaagse mu
ziek, wat mij betreft desnoods bij wijze
van experiment in het programma op
kan nemen. Er is echter niets nieuws
onder de zon, want er waren maar
weinig componisten, die tijdens hun le
ven al geliefd en beroemd waren. Mis
schien kan dit een troost zijn, zij het
een schrale, voor onze hedendaagse com
ponisten: Ook het vioolconcert van
Beethoven, wat wel is opgenomen in het
programma van het NPO, en waar we
op dinsdag 2 oktober naar kunnen gaan
luisteren, werd in zijn tijd verguisd; de
première schijnt geen succes weest te
zijn en de kritiek niet best.
MIEKE VAN GALEN, Haarlem
Volgens de Russische kernfysicus An-
drej Sacharow wordt tegenwoordig aan
andersdenkenden, verblijvend in Russi
sche psychiatrische inrichtingen, het zeer
gevaarlijke psycholepticum HALOPERI
DOL „toegediend”, dat blijvende schade
van psychische aard tot gevolg kan heb
ben. Het buiten de wil van de betrok
ken persoon en zonder medische nood
zaak „toedienen” van een schadelijk pre
paraat is volstrekt verwerpelijk vanwege
het aantasten van het primaire recht
van de mens namelijk het zelfbeschik
kingsrecht over het eigen lichaam en de
hem toebedeelde talenten, waarvoor hij
zelf de verantwoordelijkheid draagt.
Verbazingwekken is dat het HALOPERI-
DOLUM in ons land door huisartsen en
psychiaters onder de naam SERENASE
héél „gemakkelijk” en zelfs veelvuldig
wordt toegepast. Zou het in Nederland
geen aanbeveling verdienen dat Neder
landse patiënten die het gebruik van der
gelijke zeer riskante „geneesmiddelen”
noodwendig moeten gedogen, daarbij te
vens bepaalde nuttige en correcte aanwij
zingen (waarschuwingen) verkrijgen ten
einde onnodige frustaties en fatale
psychische gevolgen zoveel mogelijk te
vermijden?
K. R. OOSTERHUIS, Den Haag
Immers: een orkest hoewel het
vanzelfsprekend moet trachten zichzelf
te bedruipen heeft niet alleen een
zakelijke opdracht, maar toch bepaald
ook een culturele. Vandaar dat het NPO
van de overheid (dus van ons allen) een
totaal subsidie-bedrag ontvangt van
meer dan één miljoen gulden per jaar.
Ik meen te weten, dat deze subsidie niet
slechts voor het materiële onderhoud
van het orkest wordt toegekend, maar
ook de bedoeling heeft, het publiek op
het terrein van de muziek niet alleen
maar zoet te houden, maar ook op te
voeden. Zo’n vijftig jaar geleden ver
stond het Concertgebouw-orkest die
taak, blijkens het ten uitvoer brengen
van in die tijd moderne muziek
van Debussy, Ravel, Roussel, Strawins
ky, Hindemith, enz. Dat weet jk. omdat
ik destijds in Amsterdam wocmde. Een
groot deel van het concertpubliek is
inderdaad conventioneel ingesteld, een
kleiner gedeelte meent concertbezoek
aan hun status verplicht te zijn. Dat
deze beide groepen zich niet of moeilijk
laten beïnvloeden is teleurstellend, maar
daar is ook met muzikale scholing niets
aan te verhelpen. Een ander deel echter
van het publiek vermoedelijk vooral
veel jongeren zal evenwel bereid zijn,
zich voor eigentijdse muziek open te
stellen, mits die gebracht wordt met
élan en vakmanschap, dus onder leiding
van een bekwame dirigent. Is het nu
niet mogelijk langs geleidelijke weg, dus
via Debussy, Bartók, Kodaly, Honegger
de moderne kant op te koersen? Vergeet
u vooral niet, dat de meeste muziekmin
naars een discotheek bezitten met bijna
uitsluitend Bach, Beethoven, Brahms,
Mozart, Schubert en Haydn, maar dat
het moderne element daar schaars ver-
tegenwoordigd is, mede doordat de pla
ten daarvan om commerciële redenen
betrekkelijk weinig worden aangeboden.
Wanneer de heer Mulder beweert, dat
de muzikale scholing onvoldoende is,
dan geldt dat voor de periode van bij
voorbeeld vijf jaar of meer geleden. De
laatste jaren is daar een belangrijke
verbetering in gekomen. Laat me als
besluit nog even zeggen, dat het NPO
een uitstekend ensemble is, althans wan
neer het onder bekwame leiding staat
(Jerzy Katlewiczl). Laten we hopen dat
Vandernoot ok wat de moderne muziek
betreft zich als een goed dirigent doet
kennen.
Er worden verwijten aan NS gericht
inzake de nieuwe regeling gratis reizen
65+ (en 60+). Na het succes van een
vrijreizenaanbod in januari 1970 werd de
verkoop van de 65+ kaart regelmatig
door een soortgelijk aanbod ondersteund.
In januari, mei en september kreeg ie
der, die in het bezit was van een 65+
kaart, gelegenheid om een keuze van
twee vrije reisdagen te maken uit vrij
wel alle dinsdagen, woensdagen, donder
dagen en zaterdagen van die maand. Het
succes was overweldigend en het aantal
abonnementhouders steeg van 30.000 in
1969 tot bijna een kwart miljoen.
inclusief 30.000 dames 60+ in mei
1973. De toeloop was vooral in de laatste
week van mei ’73, toen velen hun laatste
dag nog moesten opnemen, zó groot, dat
ondanks treinversterkingen belangrijke
overbezettingen plaatsvonden. NS kreeg
veel klachten van de overige reizigers en
ook wel van 65-plussers. Op grond hier
van werd voor de herfstactie gekozen
voor een spreiding over twéé maanden.
Eén dag vrij reizen in september, één
dag in oktober.
Nu wordt NS beschuldigd van con
tractbreuk, geldklopperij, enzovoorts.
Wat de „contractbreuk” aangaat het vol
gende. Het gratis reizen is geen recht,
dat automatisch aan de 65+ kaart ver
bonden is- Voor elke vrij-reizen-actie
moet NS toestemming vragen aan de
overheid. Die werd tot heden verleend
als de verkoopresultaten van de overige
actie goed waren en de kwaliteit van
het vervoer voor de overige reizigers
niet ontoelaatbaar werd aangetast. Het
spreiden van het vrij reizen over twee
maanden, of zelfs het wegvallen van het
vrij reizen is dus geen contractbreuk.
Wel blijkt het voor velen een tegenval
ler. Dan de „geldklopperij”. Velen maak
ten gebruik van het vrij reizen voor een
bezoek van enige dagen. Gratis heen,
gratis terug. Nu moet men de terugreis
betalen, ook al staat daar tegenover dat
men in de volgende maand voor een
volgend bezoek een meevaller heeft. Het
verwijt luidt, dat NS dit opzettelijk zó
geregeld heeft en als „bewijs” wordt de
uitsluiting van zaterdag 29 september als
vrije reisdag aangevoerd. Die maakt het
onmogelijk om op 29 september gratis
heen te gaan en dinsdag 2 oktober gratis
terug. Maar.vorig jaar was zaterdag
30 september óók uitgesloten! Waarom?
Op de zondag daaraan volgende begint
de winteromloop van het materieel. Op
die zaterdag moet er dus nog al wat met
de treinen „gerommeld” worden en dan
is een extra grote toeloop van reizigers
bezwaarlijk. Ook hier dus geen truc van
NS om zijn klanten dwars te zitten.
Om dat laatste draait de hele zaak.
Wat ter wereld zou de reden kunnen
zijn voor NS om eerst in een ongelofe
lijk succesvolle campagne van jaren een
vaste klantenkring van een kwart mil
joen mensen op te bouwen en vervol
gens die mensen de dampen in te jagen.
De door de betaalde terugreis behaalde
„winst” zou veel te duur betaald zijn,
wanneer daardoor de goede relatie met
deze gewaardeerde klanten werd ver
stoord.
Langs deze weg wil ik mij richten tot
de links georiënteerde groepen in Neder
land, om er uiting aan te geven, hoe het
merendeel van de Chilenen met hun
domicilie in Nederland (inclusief de
meeste Nederlanders die in Chili ge
woond en gewerkt hebben, en die het
land echt kennen) zich voelen onder de
belachelijke en ongegronde protestmani
festaties tegen Chili en de Chilenen. Ik
ben Chileense van geboorte en heb het
bewind van Allende één jaar meege
maakt.
Met grote instemming, wat betreft de
algemene teneur èn argumentatie, als ik
het artikel in uw blad van 19 september
van de heer Fried Nelissen inzake het
N.P.O.-bestel 1973-’74. De programma’s
bieden zó veel oude bekenden, gelar
deerd met enkele uitspringende novitei
ten. Het klopt met mijn aarzeling, dit
jaar, mij te abonneren op de series A en
C, van welke laatste serie ik sinds de
opzet een enthousiast voorstander en dus
ging dat ik anders voor orkestconcerten
abonnee ben geweest. Maar de overwe-
naar Amsterdam zou moeten trekken,
deed mij besluiten toch maar weer voor
A en C in Haarlem in te tekenen. Een
negatieve motivatie dus. Een en ander
klemt te meer waar ik mij een propa
gandistisch artikeltje in uw blad begin
oktober 1971 herinner, getiteld „N.P.O.
begonnen aan artistiek avontuur” (Ove
rigens begreep zelfs elke buitenstaander
dat de programma’s ’71-’72 nog geheel
samengesteld waren door de toenmalige
dirigent Henri Arends in samenwerking
natuurlijk met de administrateur-direc-
teur). Ook vóór het concertseizoen ’72-
’73 begon, weet ik nog, werd men geani
meerd voor de serie C, waarin veel
Nederlandse eigentijdse componisten te
horen zouden zijn. Verbazing (om het
zacht uit te drukken) moest zich dan
ook van ons, concertbezoekers, meester-
maken tenslotte te vernemen dat tot
vaste dirigent van het N.P.O.voor de
tijd van 3 jaar (zij het dan telkens voor
het halve seizoen) benoemd was André
Vandernoot die (naast zijn geringe be
langstelling voor de romantische, de
Russische en de Franse muziek) zich van
de eigentijdse muziek bewust distan-
tieerd. Het orkestbestel in Haarlem stelt
ons wel voor raadsels! Tenslotte iets
naar aanleiding van het aanstaande ju
bileum van de N.P.O.-directeur, de heer
R. Mulder. Vanzelfsprekend kan een or
kest niet „draaien” zonder de energieke
inzet van zijn administrateur-directeur
en niemand wil die kwaliteit de heer
Mulder ontzeggen. Maar ik meende, dat
de muze beter nog gediend is door liefde
voor de muziek dan door lofwaardige
eerzucht, méér door talentvolle musici
dan door kundige „bedrijfsleiding”.
En ook: dat vorm en naam van een or
kest gemaakt worden door zijn leider te
weten de dirigent, in samen-willen en
samenwerken met zijn orkestleden.
Maar misschien zijn deze ideeën hope
loos uit de tijd.
C. A. W. H. HOFSTEDE CRULL,
Haarlem
Freule Anna van Buren. Dit was
schuilnaam welke konigin Wilhelmina
gebruikte, wanneer zij incognito wilde
reizen bijvoorbeeld, maar het was ook
de freule Anna van Buren, die voor ons
Nederland het zo nodige voedsel deed
droppen in de laatste oorlogsmaanden in
1945. Dit miste ik jammer genoeg in de
enige tijd geleden uitgesproken herden
kingsrede over haar.
MEJ. M. MOLIJN,
Heemstede.
en naaien en knippen voor eigen
gebruik, ook voor gehuwde dames
Grote Houtstr. 3 rd n'i') 17 ei
Ing. Spekstr. H’lem U 2 J 01
