Premier Heath tracht tot bestand te komen in
David
de VN
Minister Myrdal
uit Zweeds
In Amsterdam
kabinet
wonen meeste
alleenstaanden
Bonn erkent PAIGC
voorlopig niet
BVD maakte
geen misbruik
van naam
journalist
Maansteen voor
Leiden
OPEC belooft
Libië steun
POMPIDOU WIL TWEEDE AMBTSTERMIJN
Politieke partijen
in Chili verheden
„kabeljauwoorlog"
Ik
Kissinger met
zoon
naar
WEER EXECUTIES GEMELD
ff
Overeenstemming
over bijdragen
aan IDA
Franse president fysiek hersteld tijdens persconferentie
Vijftig doden bij
mijnramp in Thailand
WINNAARS KAASDRAAFWEDSTRIJD
<r
I
3
1973
S E PTE W B E R
rRMDAG 2 8
Terug
Naasting olie-installaties
Rivalen
gesteld. ’Niet toevallig’, menen de winnaars, ’wij gebruiken het zelf
ook vaak’. (NZB-foto).
Willem den Wagter en Hendrik Daamen (resp. I. en r.) hebben voor
het derde jaar in successie de Kaasdraafwedstrijd gewonnen. Daarmee
hebben zij zich voorgoed in het bezit van de Kaas Uit Het Vuistje beker
(Van onze redacteur in Parijs)
PARIJS Tijdens zijn halfjaarlijkse persconferentie heeft de Franse
president, Georges Pompidou, donderdagmiddag in Parijs laten dóór
schemeren dat hij in 1976 een tweede ambtstermijn ambieert. In plaats
van voor zeven zal hij dan evenwel voor vijf jaar voor het Elysée willen
tekenen. Een herziening van de grondwet zal met dat doel, zoals gemeld
was, door de regering worden voorgesteld.
X ,9
r
l’OM
IJSLAND STELT ULTIMATUM
Incident
(Van onze Haagse redactie)
Van de circa 200 Nederlandse missio
narissen, die in Chili werken, is nu een
Sommige priesters zullen waarschijn
lijk in Chili mogen blijven zo dachten
de teruggekeerde zendelingen.
Volgens het teruggekeerde groepje zijn
de berichten over hongersnood onder de
regering-Allende overdreven. Er was in
derdaad soms geen brood meer te krij
gen, maar dan was er toch altijd nog
rijst of spaghetti voorradig, zo zeiden zij.
Een strategie geïnspireerd door de on
gerustheid dat de oppositie de komende
jaren nog meer veld zal winnen. Pompi
dou is daardoor mogelijk tot de overtui
ging gekomen dat alleen hij zelf in 1976
zijn linkse tegenstrever Francois Mitter
rand bij een presidentsverkiezing mis
schien nog zal kunnen verslaan.
ADVERTENTIE
President Pompidou leek zijn onder
danen met deze persconferentie vooral
te willen bewijzen dat alle geruchten
over zijn wankele gezondheid van iedere
grond zijn ontbloot.
uitgebreid tot 50 mijl. Deze uitbreiding
wordt door de Britse regering niet er
kend en zij wordt daarin gesteund door
een uitspraak van het Internationale
Gerechtshof.
De nieuwe aanwinst is officieel een
geschenk van president Nixon aan ko
ningin Juliana en het Nederlandse volk,
en behoort bij een oorkonde waarop de
herkomst van het in doorsnee circa één
centimeter grote stukje maansteen is
vermeld. Bij de oorkonde behoort verder
de Nederlandse vlag die met de Apollo
17 op de maan is geweest, van welke
vlucht de maansteen een deel van de
buit vormt.
Bij het stellen van die kandidatuur
liet hij intussen niet na zijn beide voor
naamste rivalen uit het gaullistische
kamp, oud-premier Chaban-Delmas en
de minister van Financiën Giscard d’Es-
taing, een paar versluierde vegen uit de
pan te geven, terwijl hij in het alge
meen de linkse oppositie juist ontzag.
Hij beheerste inderdaad weer briljant
al zijn onderwerpen en dossiers. En
ofschoon zijn gezicht wel erg dik is
geworden zodat zijn slimme oogjes nu
bijna in het vet verzinken, leek hij toch
ook fysiek weer helemaal hersteld te
zijn. En in dat besef stelde hij de
Fransen dan ook vast een verlenging
van zijn ambtstermijn voor, zodat ze
dan eventueel nog tot het jaar 1981 op
zijn leiderschap zullen mogen rekenen.
LONDEN (DPA, UPI en AP) Premier Edward Heath van Groot-
Brittannië heeft een bestand voorgesteld in de „kabeljauwoorlog” met
Ijsland, die nu al een jaar duurt. In een persoonlijke boodschap aan de
IJslandse premier Olafur Johannessen deed Heath het voorstel dat de
Britse en IJslandse kanonneerboten zich uit de omstreden 50-mijlszone
zullen terugtrekken als het bestand ook inderdaad van kracht zou worden.
september dat zijn regering andere
maatregelen zou treffen als Britse oor
logsschepen nog eens zouden trachten
IJslandse inspectievaartuigen te rammen.
Daarna heeft zich in de omstreden wa
teren nog een reeks incidenten voorge
daan.
In brede kring werd verwacht dat de
IJslandse regering nu al de diplomatieke
betrekkingen met Londen zou verbreken
en alleen consulaire betrekkingen zou
handhaven.
Het is nog nooit voorgekomen dat een
NAVO-land de diplomatieke betrekkin
gen met een ander lid van het Atlan
tisch bondgenootschap heeft verbroken.
Huiverig voor eventuele repercussies
tegenover achtergeblevenen hebben gis
termiddag zeven priesters en zusters, te
ruggekeerd uit Santiago, zich op Schip
hol beperkt tot het geven van ontwij
kende antwoorden op vragen over de
situatie in Chili.
DEN HAAG (ANP) Op vragen van
de Nederlandse Vereniging van Journa
listen (NJV) heeft minister De Gaay
Fortman geantwoord dat de Binnenland
se veiligheidsdienst (BVD) geen misbruik
heeft gemaakt van de naam van een
journalist.
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken Henry Kissinger had eer
gisteravond voor zijn rede in de Al
gemene Vergadering van de Verenigde
Naties zijn zoon David meegenomen.
Na een langdurige kabinetszitting
heeft de IJslandse regering gisterochtend
hiertoe besloten. In Londen, waar gister
middag de IJslandse nota nog niet was
ontvangen, wilde men nog geen officieel
commentaar op het IJslandse besluit ge
ven.
De IJslandse minister van Buitenlandse
Zaken, Einar Augstsson, verklaarde in
Reykjavik: „Wij willen de Britten de
kans geven hun fregatten en sleepboten
uit de 50-mijlszone voor onze kust weg
te halen. Het besluit van Reykjavik is in
overeenstemming met de aankondiging
van premier Olafur Johannesson op 12
Van de Amsterdamse alleenstaanden
woonde in 1971 ongeveer driekwart zelf
standig. Zestig percent van deze zelf
standigen was 65 jaar of ouder. Hiermee
samenhangend lag het gemiddelde inko
men van de alleenstaande hoofdbewo
ners tussen de aow-uitkering voor onge-
huwden en het minimumloon. Voorts
blijkt, dat zich onder de zelfstandig
wonende alleenstaanden drie tot vijf
maal zo veel vrouwen als mannen be
vinden.
zestiental in ons land teruggekeerd. Ver
wacht wordt d at er nog veel meer
zullen komen.
Omdat in Amsterdam slechts zes per
cent van de totale bevolking woont
wordt de conclusie getrokken, dat de
huisvestingsproblematiek van de alleen
staanden naar verhouding in de hoofd
stad veel groter is dan gemiddeld in
Nederland.
WENEN (Reuter). Grote olie-exporteren-
de landen hebben Libië gisteren beloofd
te zullen helpen, indien westerse olie
maatschappijen olie uit het land gaan
boycotten uit protest tegen de Libische
maatregelen voor onteigening. De OPEC
(Organisatie van Olie-exporterende Lan
den) zei dat er maatregelen zullen wor
den genomen, wanneer maatschappijen
zich verzetten tegen de maatregel van
de Libische regering om een meerder
heidsbelang te krijgen in de olie-instal
laties op haar grondgebied.
Er werd geen uiteenzetting gegeven
van de maatregelen waarmede de OPEC
dreigt'.
De OPEC-steun aan de stap van Libië
om 51 percent van de activa van de
westerse oliemaatschappijen op zijn
grondgebied over te nemen, staat aanbe
volen in een resolutie. Deze is twee
weken geleden op een speciale OPEC-
bijeenkomst in Wenen aangenomen,
maar is pas gisteren gepubliceerd.
De Russische ambassadeur in Santiago,
Aleksander Basov ,is gisteren met 120
van zijn landgenoten naar de Sovjet
unie teruggekeerd. Zondag had een eer
ste groep van honderd Russische diplo
maten en technici Chili al verlaten.
Joego-Slavië heeft gisteren de diplo
matieke betrekkingen met Chili verbro
ken. Van regeringszijde in Belgrado is
meegedeeld dat het door de Chileense
militairen uitgeoefende schrikbewind het
werk van de Joegoslavische diplomatieke
vertegenwoordiging in Santiago ónmoge
lijk maakt;
Een executiepeloton heeft gisteren in
Chili de voormalige linkse gouverneur
van Talca terechtgesteld. Hij was ver
oordeeld voor het doden van een politie
agent en voor een poging een dam in de
De 71-jarige mevrouw Myrdal zal met
haar man, de econoom Gunnar Myrdal,
twee jaar in de Verenigde Staten gaan
wonen. Beiden gaan daar doceren aan
het „Centrum voor de bestudering van
democratische instellingen” in Santa
Barbara in Californië. Mevrouw Myrdal
is van plan een boek te schrijven over
de ontwapeningskwestie, gezien in inter
nationaal perspectief. Haar man is bezig
met een studie over het rassenconflict in
de VS.
BANGKOK (Reuter). In een afge
legen mijn op ruim 850 km ten noorden
van Bangkok zijn zeker 50 mijnwerkers
bij een ongeluk om het leven gekomen.
De mijnwerkers werden onder een
grote hoeveelheid modder bedolven toen
mijngangen na zware regenval instort
ten. Het dodental zal mogelijk nog stij
gen. Met het reddingswerk was men
gisteravond nog druk bezig.
Het akkoord is echter drie maanden
later bereikt dan de uiterste datum die
hiervoor was vastgesteld. De president
van de Wereldbank, Robert McNamara,
waarschuwde maandag dat de IDA haar
activiteiten eind juni volgend jaar zal
moeten stopzetten als niet op tijd de
benodigde parlementaire goedkeuring is
verkregen voor de bijdragen van de
landen aan deze instelling. Dat zou
rampzalige gevolgen kunnen hebben
voor de 750 miljoen mensen in landen,
die in aanmerking komen voor leningen
van de IDA.
De Amerikaanse minister van Finan
ciën, George Shultz, verklaarde echter
dat het waarschijnlijk moeilijk zal zijn
voor de bijdrage van de Verenigde Sta
ten de vereiste goedkeuring van het
Congres te krijgen.
Het akkoord over de bijdragen van de
IDA is bereikt tijdens onderhandelingen
die deze week zijn gevoerd tegelijk met
de jaarlijkse ministersvergadering vap
de Wereldbank en het Internationale
Monetaire Fonds.
Of het staatshoofd voor die procedure
zich per referendum dan opnieuw tot
het volk zal wenden, wenste hij niet te
onthullen.
Een grondwetherziening via het parle
ment eist een tweederde meerderheid in
beide Kamers en daarop lijkt de presi
dent steeds minder te mogen rekenen.
President Pimpidou’s troonrede, die ruim
twee uur duurde, heeft ook voor de rest
weinig wereldschokkend nieuws opgele
verd. Ten aanzien van de binnenlandse
politiek, sprak hij zich voor het eerst uit
tegen de golf van racisme die ten koste
van de Noordafrikaanse gastarbeiders de
afgelopen maanden over Frankrijk is
geslagen. De militaire coup in Chili
keurde hij, desgevraagd, eveneens af,
maar alle „fouten” van het regime-
Alfende, die hij omstandig opsomde le
ken, in zijn ogen, die bloedige machtso
vername achteraf toch wel enigszins te
verklaren.
Voor Europa verzekerde Pompidou dat
Frankrijk naar een politieke unie wilde
blijven streven, al is het, vond hij, dan
ook nog veel te vroeg om over een
democratische en parlementaire controle
te praten zolang niet eerst een Europese
regering zal zijn geïnstalleerd. „Men
moet de ossen nu eenmaal nooit achter
de ploeg spannen.”
De zwaarste binnenlandse zorgen
blijkt Frankrijks staatshoofd overigens
nog wel door de inflatie te worden
ingegeven, die dit jaar de tien percent
wel zal overschrijden. Hij dreigde met
een loon- en prijsstop, al merkte hij ook
op dat die maatregel in Nederland tot
dusver weinig heeft uitgehaald.
NAIROBI (Reuter). Vierentwintig
landen zijn gisteren overeengekomen
drie jaar 4,5 miljard dollar aan middelen
beschikbaar te stellen voor de Internati
onal Development Association (IDA), de
dochter van de Wereldbank die tegen
gunstige voorwaarden leningen verstrekt
aan ontwikkelingslanden. Dit is een uit
breiding van 55 percent in vergelijking
met de middelen waarover de IDA in de
afgelopen drie jaar kon beschikken.
SANTIAGO. (AFP, AP en Reuter)
De nieuwe militaire leiding in Chili
heeft alle politieke partijen verboden
nog verder werkzaam te zijn. Dit heeft
de woordvoerder van de militaire junta
meegedeeld.
Enkele dagen geleden heeft de junta
alle marxistische partijen en groeperin
gen buiten de wet gesteld.
De IJslandse regering dreigde gisteren
de diplomatieke betrekkingen met
Groot-Brittannië te verbreken. De sche
pen van de Britse marine moeten vol
gens dit ultimatum vóór volgende week
woensdag 3 oktober uit de door Ijsland
ingestelde vijftig-mijlszone worden te
ruggetrokken.
Het meest recente incident in de „ka
beljauwoorlog” heeft zich gistermiddag
voorgedaan. In de omstreden wateren
voor de noordoostkust van Ijsland
kwöm het Britse fregat „Whitby” in
aanvaring met de IJslandse kanonneer
boot „Thor”, die volgens een Britse
woordvoerder, „gevaarlijk dicht langs
het Britse oorlogsschip voer, daarna een
scherpe wending maakte en de „Whitby”
aan bakboord ramde.”
De Britse minister van Buitenlandse
Zaken, sir Alec Douglas-Home, heeft
gisteren op een prsconferentie in het
hoofdkwartier van de Verenigde Naties
in New York verklaard het „hoogst
onrechtvaardig” te vinden als Ijsland de
diplomatieke betrekkingen zou verbre
ken daar de Britse regering zich steeds
binnen de perken van het internationale
recht heeft gehouden. Mijn regering
heeft, aldus de minister, de IJslandse
regering aangeboden de oorlogsschepen
uit de omstreden wateren terug te trek
ken als premier Johannesson de toezeg
ging zou doen dat onze trawlers niet
meer door IJslandse kanonneerboten
zullen worden lastig gevallen. Dit lijkt
mij een zeer redelijk voorstel, aldus
minister-Douglas-Home.
De minister wees erop dat de Britse
trawlers in overeenstemming met het
internationale recht in internationale
wateren vissen. Ijsland heeft vorig jaar
september de bestaande 12-mijlszone
rivier de Maule op te blazen.
In een militair communiqué werd
voorts meegedeeld dat de 26-jarige Teo-
valdo Saldiva Villalon is geëxecuteerd in
de stad Quillota, 100 km ten westen van
Santiago. Hij was op 17 september gear
resteerd en was schuldig bevonden aan
deelneming aan een overval op een poli
tiepatrouille.
De NVJ had de minister gewezen op
een geval waarbij de voorzitter van de
Rode Jeugd zou zijn opgebeld door een
persoon, die zich uitgaf voor de journa
list Rudie van Meurs van het weekblad
„Vrij Nederland” en wilde weten of
iemand, die op dat moment door de
politie eindhoven ondervraagd werd lid
was van de Rode Jeugd. Later bleek dat
de journalist in kwestie al enige weken
met vakantie was.
De minister zegt dat van BVD-zijde
geen telefoongesprek is gevoerd met de
landelijke voorzitter van de Rode Jeugd,
Willem Oskam, met gebruikmaking van
de naam van de journalist van „Vrij
Nederland”. De in een dagblad geuite
veronderstelling van een leidende figuur
van de Rode Jeugd dat de BVD met
gebruikmaking van valse identiteit mis
bruik maakt van journalistieke relaties
om achter bepaalde feiten te komen
mist volgens minister De Gaay Fortman
elke grond.
DEN HAAG. Het Museum voor
geschiedenis der natuurwetenschappen
in Leiden komt op 1 oktober in het bezit
van een stukje maansteen. Al eerder
waren de koningin en enkele universi-
teiten in het bezit gekomen van een stuk
maansteen.
AMSTERDAM. Amsterdam telde in
1971 83.300 alleenstaanden of 14 percent
van het totaal aantal alleenstaanden in
Nederland (bijna 600.000). In Rotterdam
woonden er 54.600 (9 percent) en in Den
Haag 48.000 (8 percent). Dit blijkt uit
het rapport „Alleenstaanden in Amster
dam”, dat de hoofdstedelijke dienst
volkshuisvesting heeft gepubliceerd- Het
bevat een vergelijking van gegevens van
de volkstellingen en de drie landelijke
woningbehoefteonderzoeken van het
CBS.
BONN. (AFP, AP en ANP) West-
Duitsland zal de nieuwe republiek Gui
nee-Bissau, die maandag werd geprocla
meerd door de bevrijdingsbeweging
PAIGC, voorlopig niet erkennen. De vol
kenrechtelijke voorwaarden voor diplo
matieke erkenning ontbreken, aldus een
woordvoerder van het ministerie van
Buitenlandse Zaken in Bonn.
Volgens het SPD-bondsdaglid Lenelot-
te von Bothmer heeft de regering onder
de nieuwe president Luiz Cabral al van
73 regeringen toezeggingen ontvangen
dat ze de nieuwe staat zulen erkennen.
Het Franse persbureau AFP meldt dat
de erkenning van Guinee-Bissau waar
schijnlijk onderwerp van gesprek zal
zijn in het overleg tussen de negen
EEG-landen en binnen de NAVO. Het
ministerie van Buitenlandse Zaken in
Den Haag kon gisteren nog niet zeggen
welk standpunt Nederland bij dit over
leg zal innemen. In Den Haag was nog
geen verzoek om erkenning van de nieu
we republiek ontvangen.
Het PSP-Tweede-Kamerlid Van der
Spek heeft minister Van der Stoel ge
vraagd de onafhankelijke staat Guinee-
Bissau te erkennen.
De maandag uitgeroepen republiek
Guinee-Bissau is inmiddels erkend door
Joego-Slavië, Togo, Kongo-Brazzaville,
Mauretanië en Opper-Volta. Ook Alge
rije, Somalië en Guinee maakten bekend
dat zij het bewind van de bevrijdingsbe
weging erkenden. Verwacht wordt dat
andere Afrikaanse landen binnenkort
zullen volgen.
Leiders van de bevrijdingsbeweging
PAIGC zeiden dat verscheidene Europe
se landen die sympathiek staan tegeno
ver de zaak van de bevrijdingsbeweging,
met name Zweden, waarschijnlijk ook
binnenkort bekend zullen maken dat zij
diplomatieke betrekkingen zullen aan
knopen.
Nigeria, dat nog niet tot erkenning is
overgegaan, begroette het uitroepen van
de nieuwe republiek met vreugde en zal
naar verwacht wordt ook binnenkort
betrekkingen aanknopen.
STOCKHOLM (AFP). Mevrouw
Alva Myrdal, Zweeds minister zonder
portefeuille, speciaal belast met de be
handeling van ontwapeningskwesties,
heeft gisteren verklaard dat zij binnen
kort zal aftreden.
De militaire leider van Nigerië, gene
raal Jakubu Gowon steunt als voorzitter
van de Organisatie voor Afrikaanse Een
heid (OAE) krachtig de bevrijdingsbewe
gingen in Afrika.
De Nigeriaanse minister van Buiten-
landse Zaken Okoi Arikpo zei dat hij
„zeer gelukkig” was over het uitroepen
van de onafhankelijkheid. Maar zo zei
hij, „het uitroepën van de onafhanke
lijkheid is een ding, die te bewaren een
tweede”.
'Arikpo zei dat „hef nu aan de OAE en
de Verenigde Naties is om de volken
van dat grondgebied te helpen hun on
afhankelijkheid tot een realiteit te ma
ken.
Troepen van de Afrikaanse partij voor
de Onafhankelijkheid van Guinee en de
Kaapverdische eilanden PAIGC
houden grote delen bezet van Guinee.
