GOED VOOR BOEIEND KNUTSELEN
Publiek is kritisch geworden
GELD VOOR HITLERS PET
EETTIPS
RINGWIGGEN ZETTEN
HAMERKOP OER-VAST
GEZINEORMATI
w
OUD VERPAKKINGSMATERIAAL:
■■O
I
HAN DE KREEK ORGANISATOR
VAN HONDERDSTE DAMESBEURS:
tips voor vrije tijd
IBS
Kritisch publiek
M
Vrijblijvend
Engels voorbeeld
Papiervertier
Polystyreen
R
ai
1
ZATERDAG 29 SEPTEMBER 1973
19
Erbij
Gevulde paprika’s
Spaanse paprika’s
In Törwang bij München worden op een veiling de pet en het rijbewijs van
Adolf Hitler geveild. Er wordt verwacht dat de pet 10.000 en het rijbewijs
4000 mark zullen opbrengen.
Hr
u
s
I
,.»e
De historie vermeldt nog dat de stof-
zuigerman tijdens dit eerste evenement
20 apparaten wist te verkopen. Toch
kwam de Damesbeurs aanvankelijk niet
snel van de grond; pas in 1924 meende
men de goede formule te hebben, naar
het voorbeeld van de Londense Ideal
Home Exhibition, die al sinds 1908 be
ste plaats in in het boek. Het is onge
looflijk, wat die Francois Cherrier alle
maal van de kartonnen eierrekken kan
maken: complete dromedarissen en
dan als karavaan), bathyscaven (dat is
natuurlijk de Franse trots met professor
Cousteau), lantaarns bloemen, een cir-
Han de Kreek, die in 1951 als werk
student voor het eerst een Damesbeurs
betrad (zijn taak was het af scheuren
van kaartjes bij de ingang), is sindsdien
niet meer van die Damesbeurs losgeko
men.
..Op een van de Damesbeurzen is eens een exposant geweest met een verschrikke
lijk handig en goedkoop dingetje voor het ophangen van handdoeken. De presen
tatie was goed, er mankeerde werkelijk niets aan. Maar het publiek was niet onder
de indruk. Het ding liep niet, en zoiets ligt dan in zo’n geval beslist niet aan het ar
tikel. Maar waar het wel aan ligt, weet je ook niet”. Han de Kreek, sinds 1964 direc-
teur-organisator van de Damesbeurs. kan meer voorbeelden aanhalen van artikelen
waar niets op aan te merken valt, maar die er desondanks bij het publiek toch niet
ingaan. „Zoals dat Egyptisch-linnen tafellaken, dat zelfs de smerigste plekken niet
kon opzuigen en ook nog kon worden gewassen met behoud van eigenschappen. Ieder
een riep: Wat mooi! Niemand kocht het. Men geloofde het gewoon niet: dacht dat
het om demonstratiekleden ging die speciaal behandeld waren. Wat wil je. de men
sen zjjn immers al generaties lang beduveld”.
ten slotte eens over een ander plan: er
werd een zaaltje gehuurd, de importeur
hield een lezinkje en gaf een demonstra
tie. twee andere firma’s zorgden voor
koffie en een koekje, en de voorloper van
de Damesbeurs (die jarenlang Dames
beurs van de Dameskroniek zou heten)
was geboren.
De historie van de Damesbeurs (twee
maal per jaar, in het najaar in Den
Haag, op het ogenblik in de Houtrust-
hallen, in het voorjaar in Enschede) gaat
terug tot 1920, en dat prille begin kwam
op naar huidige begrippen nogal won-
derlijke manier tot stand. Een redactrice
van het toenmalige weekblad De Dames
kroniek in 1948 ter ziele gegaan) wilde
een verhaal schrijven over stofzuigers,
mits de betreffende importeur in het
blad zou adverteren: Aangezien de man
daar niets voor voelde, werd men het
Han de Kreek: „Ook op de Damesbeurs
merk je steeds weer dat de intelligentie
van het publiek zwaar wordt onderschat.
Ik durf te zeggen dat het publiek op een
beurs kritisch is. Je hoort het aan de
reacties van bezoekers die vaak dingen
zeggen die to-the-point zijn. Iemand die
één keer op een beurs het publiek bedu
veld heeft, durft gegarandeerd het vol
gend jaar niet meer terug te komen.
Omgekeerd staat een firma die eerlijk
zaken doet, rustig zeven jaar achter
elkaar met een produkt op de beurs”.
Hij geeft toe dat heel wat mensen op
beurzen overdonderd zijn en een koop
contract hebben getekend waar ze later
hevig spijt van kregen. Dat is een van
de redenen waarom de organisatie van
de damesbeurs destijds een aantal „bij
zondere voorwaarden” heeft laten toe
voegen aan de geldende contracten met
exposanten. „Ter bescherming van de
bezoekers van de Damesbeurs, en na
tuurlijk ook in ons eigenbelang, want
wij krijgen als beurs een slechte naam
als het publiek vervelende ervaringen
heeft. Ik moet dat gedonder niet met het
beduvelen van klanten”, zegt De Kreek.
„Je moet je als bezoeker op een beurs
rustig kunnen oriënteren, zonder bang te
zijn dat je per ongeluk iets tekent”.
uitspraak die eens bij
een Damesbeurs is g
Haagse herfst is ondenkb
Damesbeurs”.
Waar je vroeger, in een al weer ver
verleden, alles los kon (en moest) kopen
bijv, groene zeep in de befaamde
grauw -papieren zak of rozijnen per ons
in een puntzakje zit tegenwoordig
alles aj in een vaak luxueuze verpak
king. Om redenen van hygiène, reclame-
verleiding, doelmatigheid en noem maar
op. De schemerige kruidenierswinkeltjes,
waar je van die gulle koperen of houten
scheppen had voor de suiker en de
grutterswaren, zijn verdwenen. Grote,
al of niet overzichtelijke supermarkten
zijn er voor in de plaats gekomen.
Met die „vooruitgang” kwam ook de
lawine aan verpakkingsmateriaal de
winkels en vervolgens de huizen binnen.
Nu kun je dat spul (papier, plastic,
schuimrubber, karton enz. enz. onmid-
dellijk weggooien onder het motto opge
ruimd staat netjes. Je kunt er ook je
creativiteit mee kittelen. Je kunt er van
alles van maken. En daar hoef je dan
niet eens zo’n benijdenswaardig handig
mens voor te zijn, dat even iets aan
raakt en dan datzelfde iets door wat
mysterieus-slimme handelingen tot een
vrolijk of handig voorwerp heeft omge
toverd. Je moet eerst wat voorbeelden
hebben om te weten, wat de mogelijkhe
den zijn en daarna kun je met je
fantasie op hol slaan en je handen laten
ritselen.
Waar vind je nu goede en bruikbare
tips voor de hobby-verwerking van je
afvalspullen? En dan gaat het hier niet
om het vervaardigen van collages, ijzer-
constructies of Dali-achtige toestanden
met druipende horloges, borstkastjes en
tentakelige mieren. Nee, gewoon het ma
ken van leuke spullen uit afdankertjes.
Uitgeverij Van Dishoeck in Bussum
bleek een fraai knutselboek te hebben
vervaardigd met orginele tips en duide
lijk makende tekeningen, foto’s en zelfs
complete werkpatronen tot in de klein
ste details.
Het karaktervan de Damesbeurs is on
gemerkt veranderd in de laatste tien ja-
ren: minder kleine attracties, meer grote
stands, vooral op het gebied van de
woninginrichting. Daarnaast een novitei
tencentrum, aandacht voor kleine huis
houdelijke handigheidjes, voor werkelijk
leuke, verbeterde en zo mogelijk gloed
nieuwe dingen. Over begrippen als ten-
toonstellingsmoeheid en beursmoeheid
bij het publiek zegt Han de Kreek: „Dat
roepen ze al meer dan 20 jaar. Ik heb er
nog nooit iets van gemerkt. Zo’n beurs
is voor veel bezoekers een traditie. Er
zijn mensen die elke dag komen kijken.
Men vindt het een groot voordeel dat je
vrijblijvend van alles kunt bekijken, dat
je die drempel van die winkel niet over
hoeft”.
Eindelijk schijnt er dan een degelijke
oplossing gevonden te zijn voor de na
righeid van losvliegende hamer- en bijl-
koppen. U kent dat wel: je koopt een
nieuwe hamer, maar na enige tijd komt
er speling in de bevestiging. Tenslotte
vliegt de hamerkop er een keer af. Je
duwt hem er weer op de steel en slaat
wat houten wiggetjes tussen steel en
ijzer. Maar het is broddelwerk en je
loopt het risico zeker als het om een
bijl gaat) je zelf of omstanders te tref
fen met een wegslingerend projectiel
Het blijkt dat de rechte, ijzeren wig, die
gebruikt wordt voor het vastzetten, de
kracht van de steel aantast; deze in
zekere mate splijt.
Er is nu een Duitse vinding, die de kop
zeer stevig en kennelijk onwrikbaar
vastklemt in de steel. Het is een ronde,
conisch toelopende wig, die klemkracht
zowel naar binnen als naar buiten heeft.
cus met clowns, die de raarste kunsten
uithalen, spinnen, maskers, nachtkamer-
lampjes, boeiende composites. En ga
maar door.
Snijd de kapjes van vier groene
paprika’s, verwijder pitjes en zaad
lijsten. Kook een eetlepel rijst een
kwartier in ruim water en giet dan
af. Fruit een fijn gesnipperde ui
heel even in wat boter. Maak 200 gr
gemengd gehakt aan met de vochti
ge gare rijst, de helft van de licht
gefruite ui, zout en peper naar
smaak, twee theelepels paprikapoe
der, een theelepel bruine suiker, een
theelepel citroensap en een gesnip
perd teentje knoflook. Vul de papri
ka’s met het gehaktmengsel.
Giet een eetlepel olie bij de rest
van de gefruite ui, meng er twee
eetlepels tomatenpuree door en een
flinke eetlepel bloem en daarna ge
leidelijk een halve liter water. Blijf
roeren, boven een laag vuur, tot
deze saus licht bindt. Zet de papri
ka’s er in, leg een deksel op de pan
en laat de paprika’s zo op een zeer
laag vuur ruim een half uur stoven.
De indeling van het boek „Papierver
tier” (in kleurendruk) is overzichtelijk
De vertaling van Marijke Scheltema is
goed. Misschien had ze het nog meer
aan de Nederlandse lezers kunnen aan
passen door wat meer hier bekende
soorten lijm en verf te noemen.
Ze bleef met o.a. Uhu-universelle toch
wel wat op de Franse toer. Maar goed:
hobby-winkels hebben van allerlei slag
hobby-materiaal voorhanden.
In Papier-vertier wordt eerst aandacht
besteed aan het gereedschap zoals een
schaar, een kleine niettang, plakband,
batterij, passer penselen, lijm, enz. Dan
wordt flink wat materiaal genoemd, zo
als waspoedertonnetjes, kartonnenko
kers, geperst karton, polystreen (mis
schien beter bekend als pieppapier of
piepspul).
En dan komen de voorbeelden aan de
orde. Ze nemen terecht royaal de groot-
De klem is uit één stuk gedraaid en
gehard. De Handelsonderneming „Bouw-
werktuig” Mient 1, Den Haag), die de
„Merger-ringwig” importeert, laat weten,
dat eerder het hout van de steel zal
vergaan dan dat de wig (en dus de kop)
zal loswrikken. Men kan de ringwig dan
ook meerdere malen gebruiken. De
kracht zit duidelijk in de toenemende
klemming, die door de conische vorm
wordt uitgeoefend bij het aanbrengen.
Er zijn verschillende maten, zodat
men voor de kleinste hamer, bijl of
welk ander stuk gereedschap dat er voor
in aanmerking komt dan ook, een pas
sende ringwig kan vinden. We hebben
het toegepast op een hamer en een bijl
die we eigenlijk niet goed meer durfden
gebruiken, en het resultaat was uitste
kend. Er zit geen wikken of wegen
meer aan en het plezier in het gebruik
van dat gereedschap is terug.
Het polystyreen (verpakking van boe
ken, vruchtenrekken, ijs, wasmachines
etc.) is ook gemakkelijk hanteerbaar
hobby-materiaal. Je kunt het zagen en
snijden. Een boeiende tip is die van de
constructiespelletjes.
De kartonnen kokers (voor tekenpa
pier of kalenders) zijn goed voor poppen,
standaardjes, relief-wandversieringen
forten, platenstandaard en zelf een tafel.
De waspoedertonnetjes zijn voor het
grotere werk zoals totempalen, maskers.
Fijn en heel mooi werk kan men
maken met aluminiumfolie. Het boek
geeft voorbeelden van een soort fossie
len: bladeren en vissen in folie. Het
klapstuk van het boek is een complet*
ridderuitrusting voor jongetjes.
k
De honderdste Damesbeurs is, toeval
lig, een Haagse Damesbeurs. En die
Haagse Damesbeurs heeft nog altijd een
heel eigen karakter. Han de Kreek: „De
Haagse dame die zich optut, zich aan
kleedt om een middagje naar haar beurs
te gaan, bestaat nog altijd. Die groep is
nog niet uitgestorven en dat zie je ner
gens op een beurs”. En hij citeert een
’’ng van
d:
ider de
Han de Kreek, directeur-organisator van de Damesbeurs: „Eigenlijk zit ik veel te weinig in de tram. Je moet voor dit werk
weten wat er onder het publiek leeft’’.
staat. In de jaren voor de Tweede We
reldoorlog werden er vijf Damesbeurzen
per jaar gehouden op plaatsen door het
hele land. In haar huidige vorm trekt de
Haagse Damesbeurs (drie keer zo groot
als die in Enschede) 175 deelnemers op
10.000 vierkante meter, en een publiek
dat tussen de 120.000 en de 140.000
bezoeksters (en bezoekers) ligt.
Dat aantal is volgens De Kreek „vrij
constant”. Een groot deel van het bezoek
komt met bussen uit de provincies: le
den van vrouwenverenigingen, leerlingen
van huishoudscholen. Alleen maar om
gratis happen te eten en te snoepen,
zoals het boosaardige verhaal wil? Han
de Kreek, die op zijn beurzen niet
alleen organiseert, maar ook nauwlet
tend observeert, ontkent dat ten stellig
ste: hij noemt het „een fabeltje” dat
beursbezoeksters alleen maar hun en
treegeld er uit eten, al is dat in schrale
re jaren vlak na de oorlog ongetwijfeld
gebeurd. En al wil een vooroorlogse
Beurs-anekdote dat Haagse dames kans
zagen een trui bij elkaar te breien door
steeds weer in de rij te gaan staan bij
een stand die monstertjes breiwol uit
deelde.
Bestrijk vier groene paprika’s met 1
drie eetlepels olie licht goudgeel, I
het vel begint los te springen en te i
verkleuren. Spoel ze af onder koud I
water en ontvel ze. Snij de kapjes
er af en verwijder pitjes en zaad-
lijsten. Fruit een gesnipperde ui in
olie en leg ze in een hete oven tot
voeg twee gesneden tomaten toe,
een gesnipperd teentje knoflook, 200
gr. in kleine dobbelsteentjes gesne
den gekookte ham, twee eetlepels
sherry, een theelepel basilicum en I
zout en versgemalen peper naar j
smaak en om dit te binden wat
gekookte rijst of droog broodkruim.
Vul de paprika’s met het mengsel,
leg ze in een beboterde vuurvaste
schaal en laat ze in een voorver
warmde, niet al te hete oven bak
ken tot ze geheel zacht zijn. Voeg
een scheutje water toe als ze te
hard dreigen te bakken.
MOM
