Oppositie in
Frankrijk
wint
Dalai Lama
ontvangen
door Paus
Willy Brandt eerder terug uit Was hington
Geschenk
van Philips
Neem gewoon Durex-
beter voor beiden.
Spiro Agnew
„zal niet
aftreden”
„Oostenrijk blijft land dat aan iedereen asiel biedt"
„Mensenrechten beter beschermen”
een miljoen gulden aan prijzen
BENELUX-CONGRES VAN „AMNESTY INTERNATIONAL”:
systeem
Chili reorganiseert
universitair
3
1 OKTOBER
1973
MAANDAG
Regionale verkiezingen
en
Verhuurd
Golda Meir
Dolkstoot
fi
Wijzigen
Laatst zag ik een Fleurop-
bloemist sneeuwschoenen
kopen. Hij ging een bloemen-
groet bezorgen in Ijsland.
Slapper
70
lat-
ge-
ibi-
litig
leid
de
is
de
tot-
van
iedere week 26 weken lang’ kunt u voor 1 dit prachtige
geschenk van Philips winnen, wanneer u deelneemt aan de Natio
nale Puzzelactie in deze krant ten bate van de Stichting Natuurbe
houd en Natuurbeschermingseducatie.
(Van onze correspondent)
SCHILDE Als het aan de afdelingen van Amnesty International van
Nederland, België en Luxemburg ligt, dan wordt in de toekomst niet min
der idealistisch, maar meer professioneel gewerkt voor het beschermen
van de mensenrechten, waar ook ter wereld. Er zal niet meer worden vol
staan met het roepen van halt bij het verkrachten van deze rechten door
martelingen en dergelijke, maar men zal bijvoorbeeld ook ernstig gaan
trachten de oorzaken te zoeken waarop veel van het gewraakte geweld
stoelt.
Tijgerkooien
KREISKY ZWAKT BESLUIT AF
(Van onze redacteurs in Parijs)
ADVERTENTIE
Strauss wil
SPD-fractievoorzitter Wehner.
lag
ADVERTENTIE
o
ADVERTENTIE
Gistermiddag heeft paus Paulus (rechts)
de Dalai Lama in particuliere audiëntie
ontvangen. De ontmoeting met de leider
van boeddhistische Tibetanen, die sinds
1959 in India in ballingschap leeft en nu
voor het eerst Europa bezoekt, duurde
een half uur. De paus onderstreepte de
oprechte eerbied van de rooms-katho-
lieke kerk voor de Aziatische godsdien
sten, „die de uitstraling van de eeuwige
waarheid, welke alle mensen verlicht,
weerspiegelen". In zijn toespraak wees
van
nen
ram
Philips kleuren, échte kleuren! Dat ervaart
u als u straks de gelukkige winnaar bent
van deze fantastische Philips kleuren-
ontvanger. U geniet van het royale 66 cm.
grootbeeld, de natuurgetrouwe kleuren.
het kristalheldere geluid en de uiterst
comfortabele bediening. Dit is pas écht TV!
Deze luxe Philips all-transistor heeft een
winkelwaarde van 2.595,- en is een
geschenk van Philips Nederland B.V.
In een vraaggesprek, dat hij in Lenin
grad aan de ,„Neue Ruhr Zeitung” gaf,
zegt Wehner: „De Sovjet-Unie heeft zich
Denkt u dat Afrikaantjes uit Afrika komen? Mis... uit
Amerika.
U leest erover in het Fieurop-bloemenboek. Spaar de
gratis chrysal- en pokonzakjes van uw Fleurop-bloemist.
WASHINGTON. Kennelijk om een
gooi te doen naar de gunsten van de
Amerikaanse publieke opinie, heeft vice-
president Agnew in een bittere aanval
op het ministerie van Justitie aangekon-
digd dat hij niet zal aftreden wanneer
hij officieel door de jury in staat van
beschuldiging wordt gesteld wegens het
aannemen van steekpenningen.
ko-
Zij
lui-
ko-
lele
wil
van
een
tot
rde
lan
len
er-
00.
aar
ber
da
iel»
re-
op
de
de
ren
:in-
ge-
nu
De
ien.
we
■k”,
ing
itie
iten
■vas
dat
or-
het
aad
ac-
oor
ka-
zit-
pe-
leer
van
Zij
te
dat
le-
Ük
irg
>en
m-
jr-
en
de
?e-
iré
in.
is
int
(Vervolg van pagina 1)
Zaterdag al begon de Oostenrijkse bondskanselier Kreisky zijn besluit
het opvangcentrum voor joden uit de Sovjet-Unie in Schönau te sluiten af
te zwakken. „In het belang van de vrede in Oostenrijk zullen een paar
details worden veranderd, maar in onze humanitaire houding komt geen
principiële verandering. Oostenrijk blijft een land, dat aan iedereen, die
lijkheden van het militaire en politionele
apparaat om onder alle omstandigheden
met behulp van technisch wapengewld
op snelle en beslissende wijze conflicten
te kunnen beslechten.
Bij de mogelijke acties wordt onder
meer genoemd het op grote schaal invoe
ren yan onderwijs op het gebied van de
mens. Televisiemakers wordt gevraagd
af te zien van geweldfilms, waarin het
geweld wordt verheerlijkt.
Het komt erop neer, dat de Russische
joden voortaan niet meer in „groepsver
band”, maar alleen nog „individueel” via
Oostenreik naar Israël mogen reizen.
Ligt daartussen in de praktijk enig prin
cipieel verschil?
de paus er verder op dat na het laatste
concilie een speciaal secretariaat werd
opgericht voor de betrekkingen met de
niet-christelijke godsdiensten. Paus Pau
lus bepleitte een nauwere samenwerking
om daardoor de broederschap tussen alle
mensen te bevorderen. Omdat Italië de
Volksrepubliek China heeft erkend,
waartoe ook Tibet behoort, zal de Ita
liaanse regering de Dalai Lama niet
officieel ontvangen.
Bovendien is slotSchönau een aller
aardigst oud kasteeltje in Neder-Oos-
tenrijk, 50 kilometer ten zuiden van
Wenen eigendom van een oude Oos
tenrijkse dame, die het aan de joodse
hulporganisaties „Jewish Agency” heeft
verhuurd.
PARIJS. De tweede ronde van de
kantonnale verkiezingen in Frankrijk
hebben gisteren de tendens van de eerste
ronde van een week eerder bevestigd.
De belangstelling van de ongeveer 10 mil
joen kiezers was opnieuw lauw, of
schoon het aantal mensen dat gisteren
naar de stembureaus kwam iets geste
gen was tot 53 procent.
Agnew beschuldigde het ministerie er
van feiten uit de te betekenen dagvaar-
diging voortijdig te hebben laten uitlek
ken aan de nieuwsmedia en erop uit te
zijn hem hoe dan ook als „hun grootste
trofee” te vervolgen.
Zijn aanval scheen vooral gericht te
zijn op Henry Petersen, het hoofd van
de afdeling voor strafzaken van het
ministerie van Justitie, die, aldus Agnew,
nu wilde bewijzen dat hij er niet voor
terugdeinst om een vice-president te
vervolgen, omdat hem onbekwaamheid
is verweten in het proces tegen de
Watergate-inbrekers.
Deze nieuwe figuur zal tot taak heb
ben een studie te maken van een wet
inzake, het universitaire systeem die zo
spoedig mogelijk van kracht zal worden.
„De gedelegeerde rectoren zullen bin
nen tien dagen hun functie aanvaarden.
De oude rectoren zullen dan demissio
nair zijn. De maatregel is genomen na
een diepgaande analyse van de conflic
ten en problemen die op de universitei-
ten heersen. De colleges blijven tot na
der oder opgeschort.”
Niemand woont te ver weg.om bloemen te
krijgen. Raadpleeg uw Fleurop-bloemist
Een versteviging die dan ook kan
verklaren dat president Pompidou, als
de onbetwiste sterke man in het gaullis
tische kamp, zich op zijn persconferentie
van vorige week nu al kandidaat heeft
gesteld om zich zelf in het jaar 1976 op
te kunnen volgen.
Dit is de conclusie na de Benelux-
conferentie van Amnesty International
dit weekend gehouden in Schilde bij
Antwerpen, onder voorzitterschap van
de Amsterdamse professor P. Baehr.
De bijeenkomst diende ter voorberei
ding van een op 10 december ij als de
verklaring van de rechten van de mens
In het merendeel van de ongeveer
duizend kantons, waar een tweede ronde
nodig was gebleken, stonden gisteren
slechts één regeringskandidaat en één
Vertegenwoordiger van de oppostitie te
genover elkaar.
Die duels werden in een kleine meer
derheid in het voordeel van de linkse
partijen beslecht. Uitzonderlijk politiek
gewicht kan aan deze driejaarlijkse ver
kiezingen voor de kantonnale raden, die
hoofdzakelijk met administratieve be
voegdheden zijn bekleed, niet worden
toegekend. Niettemin bevatten de uitsla
gen wel een nieuwe aanwijzing dat het
linkse eenheidsfront van communisten
en socialisten zijn posities ten koste van
de gaullistische coalitie nog steeds blijft
versterken.
Ook de Israëlische regeringskringen
gelooft men dat het „conflict” met Oos
tenrijk met een sisser zal aflopen. Van
doorslaggevend belang wordt de bespre
king geacht die permier Golda Meir
morgen in Straatsburg zal hebben met
de Oostenrijkse minister van Buiten
landse Zaken.
Het gaat om het verdrag tegen het
verder verspreiden van kernwapens, dat
nog niet is geratificeerd door het parl-
ment in Bonn. De oppositie heeft nu de
kans om het in de komende herfst tegen
te houden in de Bondsraad, de „Eerste
Kamer” van het Westduitse parlement,
waar CDU en CSU samen een meerder
heid van één stem hebben.
zo ver komen dat de
oppositie zich tegen het verdrag uit
spreekt zolang er geen eensgezinde in
terpretatie van alle grote mogendheden
is over de vraag of het verdrag ook een
toekomstige Europese unie (waarin dus
Westduitsers) het bezit van eigen kern
wapens verbiedt.
Terwijl zijn politieke tegenstanders
Strauss verwijten dat hij langs die om
weg aan kernwapens voor de Duitsers
wil komen, verkondigt de CSU-voorzit-
ter zelf de opvatting dat via het „kern-
stopverdrag” een belangrijk deel van de
Europese eenwording kan worden uitge
schakeld.
zich vervolgd voelt, asiel biedt en iedereen, die via Oostenrijk naar een
ander land wil reizen, deze mogelijkheid geeft”, aldus Kreisky zaterdag
avond bij een rede, uitgerekend aan een diner met een delegatie van de
Opperste Sovjet. Aldus meldt onze redactrice in Wenen.
Ook op internationaal niveau tracht Is
raël zoveel mogelijk landen druk uit te
laten oefenen op Oostenrijk om haar
besluit te herroepen.
Dit niet zozeer in verband met de
praktische, maar de politieke consequen
ties. De Oostenrijkse capitulatie aan de
Palestijnse commando’s betekent name
lijk een belangrijk precedent voor mo
gelijke toekomstige terreurdaden, en be
tekent voor Israël een belangrijke poli
tieke nederlaag.
de regering”), heeft partijvoorzitter
Franz Josef Strauss het afgelopen week
einde een buitenlands onderwerp van
stal gehaald dat voor de oppositie vol
gens hem nog zwaarder moet wegen dan
de „Oostpolitiek”.
Op het Münchense CSU-congres, dat
dankbaar gebruik maakte van Wehners
optreden („een dolkstoot in de rug van
Al eerder had hij in de Sovjet-Unie
zijn mening herhaald dat de voor Ber
lijn bereikte overeenkomst, de beste mo
gelijke is geweest. Wie er nog verbete
ringen in. meent tp .moeten aanbrenge,
zou zich piet alleen, tot deSovjet-Unie
moeten wenden met zijn kritiek, maar
tot alle vier de ondertekenaars. Onge
lukkigerwijs was Brandt net van plan
een van de andere ondertekenaars (Was
hington) te overtuigen van de noodzaak
om hard te blijven in de kwestie-Ber-
lijn, toen Wehner vanuit Moskou liet
weten dat het uit moest zijn.
„Wij geloven niet dat de doorgang van
Russische joden in Oostenrijk op het
spel staat”, zei een regeringswoordvoer
der, „maar het is eerder een prestigezaak
die rustig moet betijen. Dat zal een paar
dagen duren.”
Voor de Israëliërs Is het al of niet
geven van inreisvisa het kardinale punt,
en hierover heeft Kreisky onomwonden
gezegd dat de Oostenrijkse politiek on
gewijzigd blijft.
Vandaag komt de Knesset, het Israëli
sche parlement bijeen. Vice-premier Al-
lon zal bij afwezigheid van premier
Golda Meir een korte verklaring afleg
gen, die de Oostenrijkse maatregel ver
oordeelt en de Knesset zal na het debat
in dezelfde toon een motie aannemen.
In Israël worden op grote schaal pro
testdemonstraties georganiseerd. Van
daag demonstreert de vereniging van
Russische immigranten in Tel Aviv, on
der meer bij de Oostenrijkse ambassade.
Ook „individuele” doorgaande passa
giers kunnen samen in een bus ergens
heen reizen en samen ergens logeren.
Men verwijst in dit verband op de hier
heersende „Balkan-mentaliteit”. De Oos
tenrijkers zijn altijd al meesters geweest
in de kunst om onaangeneme realiteiten
door het bewust cultiveren van een
nonchalante levenshouding zoal niet te
saboteren, dan toch te omzeilen.
Ook al heeft Kreisky de Palestijnen
beloofd om het transit-kamp Schönau te
sluiten, dan kan dat toch heus niet van
vandaag op morgen gebeuren, zo luidt
de redenatie. Eerst moeten die vele tien
tallen emigranten die er op het ogenblik
zitten naar Israël kunnen vertrekken.
Dat hangt weer af van het aantal be
schikbare plaatsen in de vliegtuigen van
„El Al”. En er komen nog steeds nieuwe
joden bij, want de stroom uit de Sovjet-
Unie van gemiddeld honderd joden per
dag gaat ook na het drama van
vrijdag onafgebroken door.
De voorwaarden om tot martelen te
komen, zijn overal potentieel aanwezig,
de conclusies van de
door toedoen van
prof. Hueting, die als militair in Indone-
Bij zijn conclusie heeft het congres
een aantal aanbevelingingen gedaan. Op
basis van dergelijke studies moet ieder
een en alles in het geweer worden
geroepen tegen de verkrachting van de
mensenrechten en tegen de mentaliteit
die erin slaagt deze ontsporingen te
vergoeilijken. Het besef moet worden
gewekt, zo luidt een van de conclusies,
dat geen enkele economische o fideologi-
sche waarde onmenselijke handelingen
rechtvaardigt.
Te denken valt aan ingrijpende wijzi
ging en aanvuling van de opleiding en
traning van de politie en militairen en
het beklemtonen van de beperkte moge-
sië ook Nederlandse militairen over de
schreef zag gaan, werd er geen definitie
van martelen opgenomen in de conclu
sies.
Het terrein dat door het verzamel
woord martelen wordt bestreken, groeit
nog steeds. Naast de tijgerkooien in
Zuid-Vietnam hebben we de Russische
dissidenten Jakir en Krasin, die onder
invloed van drugs precies zeiden wat de
bazen in het Kremlin graag wilden.
Bij het openen van de conferentie,
vrijdagavond op het stadhuis in Antwer
pen, had de Nederlandse staatssecretaris
van justitie, prof. Glastra van Loon, al
betoogd dat niet te zeggen valt of het
geweld in de toekomst groter of kleiner
zou worden. Daarmee legde hij de voor
de noodzaak van het werk van Amnesty
International.
25 jaar bestaat- in Parijs te houden
conferentie. Bij deze gelegenheid zullen
vooraanstaande persoonlijkheden uit ve
le landen naar de Franse hoofdstad
komen om te proberen de wereld te
mobiliseren tegen de martelingen in de
meest uiteenlopende vorm.
Prof. Baehr benadrukte aan het eind
van de bijeenkomst dat het er vooral
om gaat de boodschap over te brengen
dat het wat betreft martelingen niet
alleen gaat om ver van ons verwijderde
landen. Martelingen mogen dan meer
voorkomen in onderontwikkelde landen
waar de democratie nog weinig is ont
wikkeld, de vrije landen moeten niet bij
voorbaat worden uitgeschakeld als ge
bieden waar vroeg of laat zal worden
gemarteld.
Wehner wekt woede op
ingesteld op een goede verhouding tot de
Bondsrepubliek. Dikwijls wordt hier
echter door gesprekspartners gevraagd
of ze zich vergissen, als ze aannemen
dat de Bonner regering, die bij het tot
stand komen van het Duits-Russische
verdrag zo zelfbewust was, nu wat slap
per is geworden.”
SANTIAGO. (AFP) De militaire
junta in Chili heeft bekendgemaakt dat
een algehele reorganisatie van de uni-
versiteiten in het land zal worden door
gevoerd. Op elke universiteit zal een
door de regering gedelegeerde rector
worden aangewezen.
luidt een van
conferentie. Vooral
Oostenrijkse juristen zijn van mening,
dat de regering daar niet zo maar en
zeker niet op korte termijn, tussenbeide
kan komen. Mocht slot Schönau werke
lijk dicht gaan, wie verhindert de joden
dan om in een willekeurig hotel of bij
particulieren ergens in Oostenrijk te
wachten tot ze kunnen doorreizen?
Kortom: de joden zullen de soep niet
zo heet hoeven te eten als Kreisky hem
in de nacht van vrijdag op zaterdag
heeft opgediend. Hij heeft deze concessie
gedaan en heeft met veel tamtam be
loofd zich eraan te houden. Maar de
werkelijkheid ziet er dan als zo vaak
in de Oostenrijkse geschiedenis toch
wel even ander uit. Dat wordt’ de
wereld natuurlijk pas veel later en wéér
omsluierd duidelijk: dat is Oostenrijkse
stijl. Dat is Oostenrijkse levenskunst.
(Van onze redacteur in Bonn)
BONN. Bondskanselier Brandt is
gisteren, één dag eerder dan hij eerste
van plan was, teruggekeerd van een
bezoek aan de Verenigde Staten. Hoewel
Brandt zelf ontkende dat er een direct
verband bestaat, wordt er in Bonn niet
aan getwijfeld dat hij hals over kop is
teruggekomen vanwege de opschudding
die Herbert Wehner heeft veroorzaakt.
Het feit dat Wehner, SPD-fractieléider
in de Bondsdag, vrijdag uitgerekend
vanuit Moskou de Berlijn-politiek van
de regering bekritiseerde, is nu het cen
trale thema in de Westduitse politiek. De
top van de oppositie, voor een partijcon
gres van de CSU verzameld in
München, besloot Wehner ter verant
woording te roepen in de Bondsdag.
Brandt (in Washington) en minister
van Buitenlandse Zaken Walter Scheel
(in Ottawa) weigerden commentaar te
leveren voordat zij Wehner (vandaag
terug uit Moskou) hebben gesproken.
Brandt zou echter met grote ergernis
van diens kritiek hebben kennisgeno
men.
De kern van de zaak is dat de rege
ring in Bonn bij het vertegenwoordigen
van West-Berlijn in het buitenland iets
meer verlangt dan letterlijk staat in de
Berlijn-overeenkomst van de VS, Enge
land, Frankrijk en de Sovjet-Unie (de
vier voor Berlijn verantwoordelijke lan
den). Wehner is ernstig bezorgd dat
hierdoor het proces van toenadering tot
Oost-Europa vooral tot de Svojet-
Unie zou kunnen worden bedorven.
