Adagio Hammer klavier
SIMON CARMIGGELT 60 JAAR
adembenemend gedanst
Amsterdam
MISS PARIS EN PILLBOXEN
MET EN ZONDER MUZIEK
Oud-studenten
met Gijsbreght
gti
dé orgelstad
„Ik knutsel wel eens met exacte waarheid”
DOOR HET NATIONAAL BALLET
HAN LAMMERS:
UmEBOEK-TOP-TIEN
9
ZATERDAG 6
OKTOBER
1973
De kinderen
„Ademtocht”
Mickery trekt algemeen
directeur aan
Gerard van het Reve
en Alfrink over Maria
bach niet in het programma staat
vermeld).
op het
Hammerklavier-
sonate Opus 106 van Beethoven.
De choreograaf heeft zich laten in
spireren door de wijze waarop
Christoph Eschenbach dit adagio
speelt en gebtuikt voor de uitvoe
ring dan ook een bandopname van
deze pianist. (Wegens het enorme
belang dat Van Manen terecht aan
deze uitvoering hecht, verbaast het
me wel, dat de naam van Eschen-
„Kleinigheden”
DE MEDEDELING dat Parijs
ook voor dit modeseizoen een
nieuwe haarlijn heeft gecreëerd
zal u wellicht niet meer ver
bazen. Verantwoordelijk voor
dit halfjaarlijks terugkerende
evenement is het zichzelf zeer
respecterende college, dat schuil
gaat achter de indrukwekkende
naam: Syndicat de la Haute
Coiffure Francaise et Coiffure
Creation. De nieuwe haarmode-
lijn voor herfst en winter werd
zeer lieftallig tot Miss Paris ge
doopt
(Van onze redactie in Amsterdam)
AMSTERDAM In een lijstje aan de wand hangen twee rijen foto’s.
Een rij van de zoon, een rij van de dochter. Van de periode van baby tot het
begin van de puberteit. „Zie je hoe die neus van mijn zoon hier pas begint
te groeien? Twee foto’s en twee jaar later is ’ie uitgegroeid tot een enorme
kokkerd”. Tussen de vele foto’s op de werk-slaapkamer van Simon Car
miggelt, is er één van een heel oud, gekrompen, in eenvoudige kleder
dracht gestoken vrouwtje „Mijn grootmoeder van vaderszijde. Ze is in
Gelderland geboren, in Brummen. Ze heeft daar haar hele leven gewoond
en is er ook doodgegaan. Als jong meisje werd ze „mooie Leentje” ge
noemd. Op deze foto is ze al ongeveer 90. Ze is 92 geworden. Het lijkt me
vreselijk om zo heel oud +e worden”.
AMSTERDAM Het Nationale
Ballet bracht donderdagavond zijn
eerste première van het nieuwe sei
zoen, en het mag wel met iets heel
bijzonders komen, wil het de indruk
van dit werk nog eens overtreffen.
Het ging om de choreografie, die
Hans van Manen maakte
Adagio uit de
4
SIMON CARMIGGELT
ADVERTENTIE
wethouder
H.
Volgens
Miss Paris van het Syndicat.
een
en
HET
ƒ7.90
een
CONRAD VAN DE WEETERING.
Voor uw airconditionings-, ventilatie- en
verwarmingsplannen in woningen, winkels,
kantoren, etc.
(Van onze kunstredactie)
AMSTERDAM. Mickery heeft met
Ingang van 1 okt. de top gesplitst in ’n
algemeen directeur en een artistiek di
recteur. Tot dusver verenigde Ritsaert
te Cate, oprichter van Mickery, beide
functies maar dagelijks desognes stonden
de artistieke activiteiten steeds meer in
de weg. De scheiding van functies zal
ruimere mogelijkheden moeten scheppen
tot activering van de artistieke voorpost
binnen de internationale theaterontwik-
kcling die Mickery ook nu inneemt.
Algemeen directeur is Peter Schreiber
(32 jaar) geworden, die tot voor kort de
functies maar dagelijkse besognes stonde
nationale associatie van het amateurto
neel was. Hij studeerde theaterweten
schappen aan de Vrije Universiteit van
Berlijn, is lid van de algemene raad van
het Nederlands Centrum van het Inter
nationaal Theater Instituut en heeft zit
ting in de coördinatiecommissie (Unesco)
van alle internationale theaterorganisa-
ties.
orgelbouw-
herkenbaar
Ziehier hoe het vermaarde Syndicat
zijn Parijse Miss, die u wat mij
betreft ook best mademoiselle mag
noemen, de ganse wereld doorstuurt.
U zult haar nog wel tegenkomen.
Vitaminerijke borstvoeding
muzikaal hoedje.
Ik hoop dat u zich nu alle zorgen
uit het hoofd kunt zetten en u zich
alleen het hoofd nog even zult bre
ken over deze en nog vele andere
modieuze zaken.
Londens pillboxje, dat de welluiden
de en historische naam Pompadour
kreeg toebedeeld.
Als derde werkje vóór de pauze zagen
we nog een virtuoze pas de deux uit
Gayaneh door Maria Aradi en Zoltan
Peter. Het is een merkwaardig werkje,
waarin veel effectief stuntwerk wordt
afgewisseld door een liefelijk spel van
een jongen en een meisje. Het is plezie
rig om te zien, maar het is moeilijk om
er enthousiast over te worden omdat er
nogal weinig lijn in is te vinden. Aan de
uitvoerenden lag dat zeker niet. De hele
voorstelling, behalve het Adagio Ham
mer Klavier, werd begeleid door het
Nederlands Ballet Orkest onder leiding
van Maarten Smit.
Na de pauze volgde nog: Hier rust:
een zomerdag.
HILVERSUM (ANP). De sterke op
leving van de Mariaverering is voor de
NOS-radio aanleiding tot het uitzenden
van twee radioprogramma’s over dit on
derwerp. Het eerste programma, „wees
gegroet Maria.handelt over de indi
viduele Maria-beleving. Het wordt uitge
zonden op zondag 7 oktober van 15.45
tot 16.20 uur via Hilversum I. Inter-
vieuws met Alfrink, Zwartkruis en Ge
rard van het Reve.
heidens oord”
12,50
- „Mythen en
Haarlem
Jansweg 42
Telefoon (023) 32 05 00/31 20 43
voor
via
„De magische
ƒ15,90
ƒ45,—
12,90
GTI Warmtetechnlek Haarlem bv
Het gemeentebestuur wil bevorderen
dat daarvoor in aanmerking komende
orgels zo goed mogelijk worden gebruikt
door jonge organisten, die hun opleiding
aan een van de Amsterdamse conserva
toria ontvangen. Zodra belangrijke or
gels in handen van de gemeente zullen
zijn gekomen willen B. en W. overwegen
weer een stadsorganist aan te stellen.
I onder redactie van Bé ter Maat
De stad blijkt over 42 monumentale
orgels te beschikken, waarvan zeven die
zich nog in hun oorspronkelijke staat
bevinden en 17 waarin de
kunst van vroeger eeuwen
bewaard is gebleven.
Simon Carmiggelt heeft jarenlang de
bij zijn kinderen opgedane inspiratie in
Kronkels verwerkt. Toen volgde er een
lange, lange stilte over zijn eigen nage
slacht, die pas werd doorbroken toen de
UIT HET GOEDE ENGELAND een
volslagen ander, doch charmant pill
box-je, zeer nostalgisch en passen in
het huidige modebeeld Cyclaamkleu-
rig velours werd voor dit modelletje
gebruikt en het is helemaal af met de
voile en de grote organza toef.
Het blijft me een raadsel hoe dit
verschil mogelijk is tenzij degene die dit
werk de laatste tijd repeteerde, in da
mening verkeert dat werken van Balan
chine zo mechanisch weergegeven moe
ten worden. Hij vergist zich dan, in de
groep van Balanchine zelf worden zijn
werken juist met een opvallend plezier
uitgevoerd.
waarom je het kan. Dat is echter ook
het boeiende van dit werk. Als je ouder
wordt heb je gelukkig het idee als het
een tijdje niet zo lekker gaat: het kwam
altijd wel weer terug na een poosje”.
Amsterdam: „Amsterdam is nou een
maal een heel bijzondere stad. Ik heb
heel lang in Den Haag gewoond, pas in
1944 ben ik hier gekomen en ik heb nog
steeds een zwak voor Den Haag. En
terwijl je dat helemaal niet verwacht,
bestaat er wel degelijk Haagse Volkshu
mor. Maar een Amsterdammer is een
soort mens dat voor een rubriek als de
mijne geschikt is. Een Amsterdammer
praat verrukkelijk, openhartig, ’t Kan ze
niet schelen wat je bent, maar hoe je
bent. Ik vind dat een heel aardige eigen
schap”.
De winkel werd opgedoekt toen Simon
twaalf was. Zijn ouders vonden dat hij
de „handel” maar in moest, hij speelde
als kind immers al zo graag „winkeltje”.
De zoon volgde het advies van zijn
ouders niet op. Hij ging toch de journa
listiek in. Verslaggever:brandjes, recht
bank en zo. Zijn vader had er weinig
vertrouwen, in, vond dat Simon mislukt
was op school, want hij maakte de
middelbare school niet af. „Mijn vader
was een pessimistische man. Ik lijk wel
Op een gegeven moment komen d e
andere twee paren terug en dit vloeit
automatisch over in een volgende pas de
deux, totaal anders dan de eerste, maar
wel met een gelijksoortig traag karakter.
En tenslotte krijgt Han Ebbelaar letter
lijk de bal toegeworpen in de vorm van
Alexandra Radius, met wie hij de aller
mooiste pas de deux van het hele werk
uitvoert.
met een klein, net handschrift. Zo
schrijft hij al zijn stukjes. En als het
geplaatst is, gaat er een „choolmeester-
krul” doorheen.
Simon Carmiggelt wordt morgen 60
jaar. Volkomen toevallig zal die
avond op de televisie een van zijn,
door hem zelf voorgelezen „Kronkels”
worden uitgezonden.
„Laat dat nou net een stukkie zijn
over een man die dood gaat. Ik heb,
toen ik daar achter kwam, toch maar
even gevraagd of ze dat met een wat
vrolijker stukje uit de voorraad wil
den omwisselen”. Er gebeurt heel
wat, ter gelegenheid van Kronkel-
Carmiggelts verjaardag. Vrijdag was
er een receptie in het gebouw van
Het Parool, voor de vrienden en col
lega’s van de 60-jarige; een dezer
dagen komt er een elpee uit, waarop
Carmiggelt een aantal verhalen voor
leest uit zijn bundel „Kroeglopen”; en
ook zal er een fotoboekje verschijnen
van „Singel 262”: „Kijk, S. Carmig
gelt, de schrijver in beeld’. In zijn
huis aan het Wetering-plantsoen in
Amsterdam wilde de man, die zo’n 80
bundeltjes heeft volgeschreven met
alleen al „Kronkels”, wel praten over
dat schrijven, het ouder worden, kin
deren en kleinkinderen, Amsterdam
en de café’s waar hij zo vaak geïn
spireerd wordt.
Wat hier te zien was, getuigde van een
lichaamsbeheersing bij deze beide dan
sers, die zeker voor ons land uniek mag
heten. Eindelijk staat hier, ten eerste
dank zij de choreografie, maar zeker
ook dank zij de uitvoering door alle zes
solisten, een ballet, waardoor je in
dien je dat niet al deed van de dans
zou kunnen gaan houden. Hetzelfde geldt
voor de muziek, als je al niet van
Beethoven hield, ga je dat door deze
voorstelling zeker wel doen.
De voorstellingbeg on met een heruit-
voering van Concerto Barokkocco, ge
maakt door George Balanchine op het
dubbel vioolconcert van Bach. Het werd
keihard, perfect machinaal gedaan. Een
leger kon niet beter gedrild zijn, maar
aan dansen kwamen we wel wat te kort.
En dan te bedenken, dat Balanchine dit
werk zeker met evenveel liefde voor de
muziek gemaakt heeft als Van Manen
zijn jongste ballet. Het leek wel of de
dansers die muziek niet hoorden en
alleen maar stug doortelden. Jammer,
want technisch kunnen ze dit werk
zeker aan, vooral als je weet dat de
solisten Sonia Marchiolli, Alexandra Ra
dius en Henny Jurriëns heten. En dus
dezelfden zijn die bij Van Manen een zo
prachtig doorleefde creatie lieten zien.
En mede omdat die muziek vaak bijzon
der zacht klinkt, zou je van een adem
benemend werk kunnen spreken. Het
publiek raakte dan ook nauwelijks uit
geklapt nadat het vier en twintig en een
halve minuut muisstil had zitten kijken
en luisteren. Toen Hans van Manen zelf
zich tenslotte bij zijn dansers voegde,
brak er naast het al heftig applaus nog
een orkaan van bravo’s los.
Hier kan uw coiffeur zich weer op
nieuw uitleven. Is de keus kort, dan
moet het haar krullen en ge-
efileerd worden. Blijft het daarente
gen lang, dan wordt het bot geknipt
en zal uw kapper de haren in een
punt verwerken en naar binnen krul
len.
een beetje op hem, maar ik hel meer
over naar het sceptische”.
..Mijn rubriek heb ik vrij snel gekre
gen omdat degene die het eerst deed met
ruzie wegging. Mijn baas wist dat ik
zoiets graag wilde en liet mij het voor
taan doen. De rubriek heette „Kleinighe
den” Ik verdiende toen tachtig gulden in
de maand. In zekere zin heb ik wel het
ideaal van mijn jeugd verwezenlijkt.
Maar je weet nooit zeker dat je het kan.
Het is een eindeloos prutsen en knutse
len, altijd weer. Niet weten óf je kan en
JA, EN DAN HOUDT de meester
nog wat haar over tussen de omlijs
ting en het kruincirkeltje. Daar mag
hij nu naar eigen inzicht mee experi
menteren. Kennis van zaken komt
niettemin wel om de hoek kijken,
want hij moet de vorm van hoofd en
gezicht van zijn „slachtoffer” wel
goed voor ogen houden. Mogelijkhe
den: kort, korter, kortst of lang, lan
ger, langst. Blijft over de nekpartij.
kleinkinderen dingen gingen zeggen en
doen. „Mijn kinderen gingen opponeren,
wilden niet meer dat ik over ze schreef.
Nou ja, dan doe je het ook niet meer
Met de kinderen van mijn zoon kan het
nog een paar jaar, die zijn nog zo jong,
maar die van mijn dochter worden
Het stuk begint met alle dansers in
een gelijke beweging waarbij ieder ech
ter zijn best doet, die beweging volko
men uit de muziek te laten voortkomen
en niet mechanisch volgens opdracht uit
te voeren- Meteen al is alle aandacht
gevestigd op de ademtocht van die mu
ziek. Na enige tijd verlaten twee {toren
het toneel en voert het derde paar een
pas de deux uit waarbij het accent komt
te liggen op bijzonder langzame bewe
gingen, zo langzaam, dat de gedachten
soms gaan naar het stappen en springen
van de mannen op de maan. Er is niets
te veel, alles is functioneel, en zelfs de
richting van de ogen van de dansers is
geregeld en sluit aan bij de totale stem
ming.
MISS PARIS-KAPSEL zal,
naar ik veronderstel, wel zonder
„hoofdelijke stemming worden aan
vaard. Van het onlangs in Florence
gelanceerde grapje zou ik dat niet
zonder meer durven beweren. Klap
stuk op het plankier was de hoofd
tooi met muziek, waarvoor twee ge-
monokineerde Florentijnse schonen
kwamen opdraven, wier borstvoeding
uit een melange van zomerse groente
en dito fruit bestond. De extravagan
te hoofdeksels waren geconstrueerd
uit enorme alluminium pillboxen met
ingebouwde radio’s, en om het geheel
nog wat meer volume te geven was
men op het lumineuze idee gekomen
er nog een soort van megafoons op te
zetten. Naar ik mocht vernemen wa
ren deze milieuverontreinigers, de
Hemel zij gedankt, niet voor de ex
port bestemd.
„Als ik om de een of andere reden
niet meer zou kunnen of mogen of
willen publiceren, denk ik dat ik ge
woon een schrift zou nemen en zou
opschrijven wat me elke dag de moeite
van het opschrijven waard lijkt”. Naast
de draagbare gele schrijfmachine ligt
zon schrift. De blaadjes volgeschreven langzamerhand al te groot”.
„Mijn kleinzoon was ongeveer tien
jaar en had iets aardigs gedaan voor zijn
zusje. Ik gebruikte dat voor een Kron
kel. Op school werd hij ermee gepest: op
die leeftijd dóe je niet aardig tegen
meisjes en zeker niet tegen een zusje.
Hij verklaarde naar aanleiding daarvan:
opa mag niet meer over mij schrijven”.
„Een andere, nog heel jonge kleinzoon,
weet dat er in een bundel een verhaaltje
over hem staat en dat mensen daarom
moeten lachen. Altijd als hij hier is,
vraagt hij: „Opa, lees die mop over mij
nog eens voor”. Dat doe ik dan, maar hij
kan er niet zo erg om lachen. Er kan
slechts een klein glimlachje af”.
Carmiggelt. Een mooie naam. Engels
van oorsprong. Uit de tijd dat de graaf
van Leicester in ons land vertoefde. Er
kwamen met de graaf ook een paar
„Carmichaels” naar Nederland. Sommi
gen zijn blijven hangen en verneder
landsten. Erg veel jaren later had een
echtpaar Carmiggelt een hoeden- en
pettenwinkeltje. Zij hadden ook een
zoon die Simon heette en vanaf zijn
tiende jaar verhaaltjes schreef. Hij wilde
geen schrijver worden, nee, journalist.
Met een rubriekje in een hoekje van een
krant.
Het Nationale Ballet in „Adagio
Hammer klavier” van Hans van Manen.
Lammers
(Kunstzaken) is Amsterdam dé orgelstad
van ons land. „De stad heeft een rijk
bezit aan orgels. Sommige zijn vervallen,
maar niet onherstelbaar,” aldus Lam
mers.
Het ballet is zichtbaar met liefde ge
maakt. Er zijn zes dansers (drie paren)
en die bewegen zich niet op de noten
maar op de spanningen tussen de noten.
Het gevolg is dan ook, dat je meer dan
bij de meeste balletten gedwongen
wordt om naar de muziek te luisteren.
AMSTERDAM (ANP). Indien mo
gelijk zal Amsterdam in het jubileum
jaar 1975 een kerkorgelconcours houden
ter ere van Sweelinck, de grootste com
ponist die ons land heeft voortgebracht.
Een belangrijke voorwaarde is dat enke
le belangrijke orgels tegen die tijd weer
speelkfaar zullen zijn. Vooral wordt ge
dacht aan de orgels in de Oude Kerk, de
Ronde Lutherse Kerk, de Duif en de
Mozes- en Aaronkerk. Ook door het
organiseren van orgeltochten en orgelda
gen zal bij het publiek belangstelling
worden gewekt en vergroot voor de
orgels en hun muziek. Een en ander
wordt aangekondigd in een orgelnota
van B. en W.
Jean-Paul Vroom zorgde voor een
lichtblauw achterdoek, dat via een
windmachine in constante golfbeweging
wordt gehouden. De drie danseressen,
Sonja Marchiolli, Monique Sand en
Alexandra Radius dragen halflange,
dunne witte kostuums en de drie heren,
Francis Sinceretti, Henny Jurriëns en
Han Ebbelaar hadden een bloot bovenli
chaam bij een witte tricot.
DE TIEN MEEST GEKOCHTE BOEKEN
IN SEPTEMBER 1973
1. Leonard de Vries - „De dolle entree
van automobiel en velocipee” 9.90
(De Haan)
2. Drs. Ph. M. Bosscher e.a. - Het hart
van Nederland, steden en dorpen
rond de Zuiderzee”
S. Hugh Jans - „Bistro koken”
(Van Dishoeck)
4. Michael Bond - „Paddington 1, onze
kleine beer”, „Paddington 2, meer
avonturen van de kleine beer” 6.90
per deel (Van Holkema Warendorf)
5. W. F. J. Hana - „Klokkenkijkboek”
(Fibula-Van Dishoeck) 5,90
6. James A. Michener - „De Bloemen
kinderen van Torremolinos” 24,90
(Van Holkema Warendorf)
7. Henk Barnard - „De Marokkaan en
de kat van tante Da”
(Van Holkema Warendorf)
8 Selma H. Fraiberg -
wereld van het kind”
(Paul Brand)'
9. Edna O’Brien - „Een
(Agathon)
10. Dr. Sophie Ramondt
sagen van de Griekse wereld” 9.90
(Fibula-Van Dishoeck)
VERKRIJGBAAR IN ELKE
BOEKHANDEL
AMSTERDAM. (ANP) De „Gys-
breght” van Vondel wordt met Kerstmis
in de Westerkerk in Amsterdam opge-
voerd. Het is een reprise van de voor
stelling, die in het begin van de Tweede
Wereldoorlog door oud-leden van het
Leidse en Utrechtse Studenten Toneel
uit de jaren dertig in de stadsschouw
burg in Utrecht werd gegeven onder
regie van Carel Briels.
OF U ZICH DIT KAPSEL nu eigen
wilt maken of niet bovendien be
denken vele creatieve en vingervlug
ge coiffeurs zelf ook nog wel eens
iets anders het Parijse juffertje
laat zich hoe dan ook beslist niet
weerhouden. De omlijsting van haar
gezicht wordt bepaald door een rand
haar van zes centimeter; vrij lang
dus, Vanonder de even omgekrulde
pony kunnen haar ondeugende oogjes
dan nog net het kruingedeelte van
haar charmante kopje bekijken. Dat
geeft dan korte haren te zien in een
cirkelvorm met een doorsnee van
acht centimeter.
De oud-studenten hebben het idee
voor een heropvoering enthousiast be
groet. De eerste repetities van hoofdrol
len en reien zijn begonnen. Allen die in
1942, vóór de cultuurkamer werd inge
steld, aan de voorstelling meewerkten en
zich daartoe ook nu nog in staat achten
hebben hun taken weer op zich geno
men.
„Ook al zou ik niet meer schrijven om
te publiceren, toch.Als ik in Parijs
ben en gewoon wat aantekeningen maak
van dingen die ik leuk vind, of die me
opvallen en die ik later eventueel wil
uitwerken, dan merk ik dat ik toch voor
de drukpers schrijf. Zulke notities, im-
pressietjes hebben vaak al meteen een
kop, een midden en een staart en ik hou
vaak deels onbewust al rekening met de
beperkte ruimte van mijn c’olumn”.
„Als ik brieven schrijf heb ik dat
helemaal niet. Dat is gewoon gewauwel.
Bijvoorbeeld mijn correspondentie met
Van ’t Reve”. (de brieven van Van ’t
Reve aan Simon Carmiggelt zijn gepu
bliceerd in „Taal der liefde”.„Als hij
schrijft, dan is het meteen titeratuur. Bij
mij is het met brieven het tegendeel
het geval. En wat bij mij bruikbaar was
om te publiceren, dat heb ik al in
„Kronkels” verwerkt”.
„Soms gebruik ik dingen van mezelf in
stukjes. Gedachten die ik koester, die
dan in de mond van een vreemde leg.
Voor Wim Sonneveld heb ik eens een
tekst geschreven van een vader wiens
dochter trouwt en die daar niet onver
deeld blij mee is. In zekere zin was ik
die vader zelf. Ja, ik knutsel nogal eens
met de exacte waarheid”.
