driehonderd vliegtuigen per dag via azoren
kernwapen
Egyptische piloten oefenen op vliegveld in Dorset
maken
Boumedienne
inzake oorlog
in Moskou
Hotelgasten
Kritiek op Frans en Brits beleid
in Midden-Oosten
Israel kan
Russen: „Ruim baan
voor Aeroflot"
MOGELIJK UITSTEL
VERKIEZINGEN
IN ISRAEL
WITTE HUIS GEEFT
GEEN COMMENTAAR
OP GIFT REBOZO
„Ongelooflijk veel vliegtuigen”
3
DINSDAG 16 OKTOBER 1973
1
Doorbraak
Twijfels
Franse deskundige:
Pro-Israel
Dertig
Brits blad
Wapenembargo
-
de Russen de militaire balans in dit
op
luchtbrug sinds die
(Van onze redactie buitenland)
n
(Van onze redacteuren in Parijs en Londen)
de
de
t
1
LUCHTBRUG AMERIKA-ISRAEL voorgelicht
It
AI enkele maanden eerder heeft Israel
Libië beschuldigd Mirages in Egypte te
hebben gestationeerd. Ook die beschuldi
ging werd toen door Tripolis tegenge
sproken.
En aangezien Libië over een gering
aantal ervaren piloten beschikt, zal het
Tijdens een luchtalarm in de Egyptische
hoofdstad Cairo gaf gisteren een vrou
welijke employé van het Hilton Hotel
instructies aan de gasten wat zij moe
ten doen bij een mogelijke luchtaanval
van Israëliërs. Het Nederlandse vracht
schip „Vila” is gisteren uit de Egyptische
haven Alexandria vertrokken met 459
evacués, onder wie Westduitsers, Belgen,
Zwitsers, Spanjaarden, Britten, Brazilia
nen, Canadezen en een Amerikaan. Het
schip gaat naar Kreta. Vandaar zullen
de opvarenden met chartervliegtuigen
verder worden vervoerd.
De partijen zouden geneigd zijn voor
stellen te steunen tot uitstel van de
verkiezingen in verband met de oorlog
voering tot een datum omstreeks medio
december.
nisterie van Buitenlandse Zaken heeft
de aanwezigheid van de Egyptenaren
die door een Brits ochtendblad gisteren
werd gemeld toegegeven.
De stemming in het land is overwe
gend pro-Israel. Tijdens protestbetogin-
gen, die afgelopen zondag in Londen
plaatsvonden, verschenen er 5000 sympa
thisanten met de Arabieren op het to
neel. Ten gunste van Israel verzamelden
zich echter ruim 12.000 mensen voor een
protestbijeenkomst op Trafalgar Square.
ig
in
>r
irj
e
e
d
n
t
1
t
s
e
s
t
en
de
n-i
en
>te
de
en
is-
er
Ir.
en
zn
de
er
en
es
de
nj
ir.
De Egyptenaren hebben hun activiteit
aan het Suez-kanaal ondersteund met
een landing uit zee, die aanvankelijk de
van de Israëliërs afsneed.
Die actie is, zo zegt Tel Aviv, mislukt.
Na enkele uren van hevige strijd werd
een „flink aantal gevangenen gemaakt.”
Evenwel het is zeer moeilijk vast te
stellen in hoeverre de woordvoerders de
situatie nauwkeurig weergeven.
Het is eigenlijk voor de eerste maal
tjjdens deze oorlog dat onder buitenland
se waarnemers van de gevechten twijfel
rijst omtrent de accuratesse van de offi
ciële Israëlische voorlichting.
Zij trainen onder meer de bemannin
gen van de Lightning-vliegtuigen, waar
van er tot nu toe 43 aan Saoedi-Arabië
zijn geleverd. Desgevraagd deelde de
BAC mee dat ze nog geen richtlijnen
heeft ontvangen over de op handen
zijnde levering van een serie „Strike-
master-jets” aan Saoedi-Arabië.
De Israëliërs hebben zich erover be
klaagd dat zendingen oorlogsmateriaal
die uit Engeland naar Israel onderweg
waren, zijn teruggeroepen.
Israel heeft, naar verluidt, zware ver
liezen geleden aan Britse tanks. Van
vervanging is echter onder de huidige
omstandigheden geen sprake. De Britse
regering hoopt er maar op dat ze haar
Israel-sympathisanten in de uitslag van
de oorlog niet teleur hoeven te stellen
door zich te verlaten op de Amerikaanse
leveranties aan Israel, daarbij zelf de rol
van de onpartijdige toeschouwer spelend.
WASHINGTON (Reuter, AFP, UPI en DPA) De Verenigde Staten
rijn begonnen Israel van wapens te voorzien „om te voorkomen dat het
militaire evenwicht in het Midden-Oosten als gevolg van de Russische
wapenleveranties aan Egypte en Syrië wordt verstoord”. Het Amerikaanse
Nederland heeft de VN een bedrzg
van 1 miljoen gulden geschonken als
bijdrage aan de bevolkingsuitwisseling
tussen Pakistan en Bangladesj. De ko
mende zes maanden zullen ruim 200.000
personen moeten worden gerepatrieerd,
die als gevolg van de oorlog van 1971
’72 minderheidsgroepen in de beide lan
den vormen. Er, is een bedrag van 37
miljoen gulden nodig om deze a tie te
kunnen voltooien.
Het 500 man tellende militaire con
tingent van Marokko aan het Syrische
front „heeft opgehouden te bestaan”, zo
meldde gisteren een Israëlische militaire
correspondent.
PARIJS. De ontkenning van Tripolis (op nadrukkelijk verzoek van
Parijs) dat Libische Mirage-vliegtuigen in de oorlog in het Midden-Oosten
zouden zijn ingezet, heeft in diplomatieke kringen weinig geloof gevon
den. Israel verzekerde zondag dat wrakstukken van een neergeschoten
Mirage hebben uitgewezen dat die jager tot de ruim honderd toestellen
behoort die de Fransen aan Libië hebben verkocht.
President Boumedienne een van de
meer r adicale leiders in de Arabische
wereld heeft het Kremlin vermoede
lijk gevraagd om rechtstreekse interven
tie in de oorlog tegen Israel. Met dit
doel begaf de Algerijnse president zich
in de zesdaagse oorlog van 1967 ook al
naar Moskou. Gisteren bracht Boume
dienne een bezoek aan president Tito
van Joegoslavië.
De republiek Jemen zal haar volle
gewicht in de strijd van Egypte en Syrië
tegen Israël werpen. Het Arabische land
heeft verklaard al zijn materieel en
mensen aan de militaire oppercomman
do’s van Syrië en Egypte beschikbaar te
stellen.
Bovendien klapte hij nog uit de school
dat met de leveranties van Mirages aan
Libië Frankrijk veel minder service zou
hebben geboden. Van de ruim honderd
door Libië bestelde Mirages zou momen
teel slechts een dertigtal gevechtsklaar
zijn.
MOSKOU (AFP). President Houari
Boumedienne van Algerije heeft eergis
teren een onverwacht bezoek aan Mos
kou gebracht. Dit is gisteren uit zekere
bron in de Russische hoofdstad verno
men.
Uit Amerikaanse militaire kringen is
vernomen dat eerst een squadron van 12
tot 15 Phantoms naar Israel wordt ge
bracht.
De Arabische Liga gaf gisteren de
waarschuwing dat Amerikaanse hulp op
dit tijdstip aan Israel de Verenigde Sta
ten „direct medeplichtig” maken aan de
Israëlische bezetting van Arabische ge
bieden.
Voor een beter begrip van de militaire
situatie in het noorden, in Syrië, is het
nuttig te weten dat het treffen met de
Irakezen die volgens Israel zijn ver
nietigd plaatsvond op drie kilometer
afstand van de bestandslijn die anno ’67
tot stand kwam: kennelijk zijn de Israë
liërs vooralsnog alleen in het centrum
van het front doorgestoten de officië
le verklaringen spreken nog steeds over
een afstand van dertig kilometer tussen
Damascus en de spits van de Israëlische
aanval. Aldus onze speciale verslaggever
in Tel Aviv.
..g.
Een Israëlische krijgsgevangene gefoto
grafeerd in een ziekenhuis in Cairo. De
Israëliër werd geïdentificeerd als de 26-
jarige Aamy Alkalay, een kapitein van
de Israëlische luchtmacht.
Israel heeft gisteren gemeld dat zijn
strijdkrachten in de centrale sector van
het Syrische front zijn doorgebroken. Zij
„sloegen daarbij Iraakse gepantserde
eenheden terug en bezetten hun posi
ties.”
Er circuleren ook geruchten op de
Portugese Azoren over de aankomst van
Vietnam-veteranen op Terceira. Zij
stappen op de luchtmachtbasis uit de
militaire toestellen en zetten met gewo
ne commerciële vluchten de reis „als
toerist” naar het Midden-Oosten voort.
De Amerikaanse ambassade in Lissabon
zegt hierover „niets te weten.”
LONDEN. De luchtverkeerscontrole
op Cyprus heeft, volgens in Londen
ontvangen berichten, vastgesteld dat
vrijdag en zaterdag zeker zestig Russi
sche zware transporttoestellen (AN-22)
en vrachtvliegtuigen (AN-12) in Syrië
arriveerden en vertrokken.
heeft verklaard
de Arabieren op
te helpen en de
De Sovjet-Unie
„vastbesloten te zijn
alle mogelijke wijze
door Israël bezette gebieden te bevrij
den”, aldus meldde Tass gisteravond.
honderd gevechtsvliegtuigen circa een
kwart van de militaire luchtvloot
verloren. Al maanden voor het uitbre
ken van de oorlog hadden de Verenigde
Staten en Israel overeenstemming be
reikt over de levering van 50 a 80
nieuwe Phantoms en Skyhawks.
Koning Hoessein van Jordanië
heeft gisteren zijn troepen bezocht. Jor
danië maakte zaterdag bekend dat het
keurtroepen naar het Syrische front
heeft gestuurd om Syrië in zijn strijd
tegen Israel te helpen.
land met die dertig Mirages weinig uit
kunnen richten.
Van zijn kant heeft de bekende bur
gemeester van Marseille, Gaston Deferre,
die bovendien leider is van de socialisti
sche fractie in de Kamer, gisteren van
premier Messmer geëist dat hij het Ne
derlandse vrachtschip „Heelsum” zal
verbieden zijn reis naar Saoedi-Arabië
voort te zetten om in dat" land elf
Franse AMX-30-tanks af te leveren. De
„Heelsum” is overigens gisteravond uit
Marseille vertrokken.
WASHINGTON (AP). De woord
voerder van president Nixon heeft gis
teren geweigerd enig commentaar te le
veren op de kwestie van de 100.000
dollar die volgens berichten in 1969 en
1970 zouden zijn overhandigd aan Char
les (Bebe )Rebozo, een goede vriend van
de president.
De plaatsvervangende perschef van
het Witte Huis Gerald Warren weigerde
verder te zeggen of Nixon wist van een
eventueel overhandigen van dit bedrag
aan zijn vriend Rebozo.
„Ik heb niets te zeggen over dit on
derwerp”, aldus Warren. Hij herhaalde
dat president Nixon inlichtingen open
baar heeft gemaakt over zijn financiële
situatie en over de financiering van zijn
riante huizen in Florida en Californië.
De vrouwelijke staatssecretaris van
het ministerie gaf als reden op, dat de
training bij de koop is inbegrepen en dat
die koop al twee maanden geleden werd
gesloten, dus vóór het uitbreken van de
vijandelijkheden in het Midden-Oosten.
Op het ministerie van Buitenlandse Za
ken was echter niet vast te stellen of de
helikopters al aan Egypte waren gele
verd.
De Labour-afgevaardigde Janner heeft
gemeld dat hij morgen, als het Britse
parlement het nieuwe seizoen ingaat,
meteen vragen zal stellen over de heli
kopters en de Egyptische piloten in Dor
set. Minister Janner is vice-president
van de vereniging van de joodse jeugd
in Engeland. Hij noemde de gang van
zaken „nog weer een voorbeeld van
perfiditeit van de regering.”
JERUZALEM (UPI). Radio-Israel
heeft gemeld dat de voorzitter van het
Israëlische parlement de vertegenwoor
digers van acht fracties bijeengeroepen
heeft om voorstellen te bespreken tot
uitstel van de verkiezingen die bepaald
zijn op 30 oktober.
Naarmate de oorlog in het Midden-
Oosten langer voortduurt, werd de ver
leiding voor de Arabische landen uiter
aard groter een beroep op al het be
schikbare materiaal te doen, met inbe
grip van de Mirage. Het is trouwens zo
langzamerhand regel geworden dat met
de clausules van de Franse wapencon
tracten door de buitenlandse klanten
steeds vlotter de hand wordt gelicht. Na
zo’n inbreuk plegen die klanten door de
Franse regering op een zwarte lijst te
worden gezet, die nu al zeventig namen
moet omvatten. Libië zou eventueel dus
nummer 71 zijn geworden.
Zelfs in gaullistische kringen beginnen
de bezwaren tegen deze officiële hypo
crisie zwaarder te wegen. De nieuwe
secretaris-generaal van de gaullistische
UDR, Sanguinetti, heeft gisteren ver
klaard dat Israel nu ook weer niet al te
luid mag klagen, omdat het sinds het
wapenembargo uit 1967 niettemin zonder
onderbreking alle gewenste onderdelen
voor zijn Mirages heeft ontvangen.
PARIJS (APj De voormalige di
recteur van het „Instituut voor Strategi
sche Studies” van het Franse leger, de
generaal buiten dienst Georges Buis,
heeft gisteravond gezegd dat Israel
kernwapens kan maken. „Israël kan ge
bruik maken van deze wapens als een
laatste redmiddel wanneer het bestaan
van het land wordt bedreigd door een
militaire overwinning van de Arabie
ren”, aldus Buis.
Generaal Buis zei tijdens een discussie
voor de televisie dat Israel al lang wordt
beschouwd als een van de weinige niet-
nucleaire landen, die in staat zijn
atoomwapens te vervaardigen.
De Franse ex-generaal is van mening
dat Israel dit verdelgingsmiddel alleen
zou gebruiken „in het onwaarschijnlijke
geval dat bijvoorbeeld Jeruzalem en Tel
Aviv zouden worden bedreigd door een
Arabische opmars”.
Israël zou geen gelegenheid hebben
om het kernwapen te beproeven, maar,
aldus Buis, „dit zal de effectiviteit ervan
niet verminderen”. Buis gelooft overi
gens dat de oorlog zal eindigen in een
compromis „als een gevolg van de poli
tieke interventie van de grote mogend
heden”.
De luchtbrug begon, zo rapporteerde
Cyprus, vrijdagmiddag om drie uur. Za
terdag tegen middernacht was de stroom
aangegroeid tot achttien toestellen per
üur (één machine per drie en een halve
minuiit). Een „ongelooflijke hoeveelheid
vliegtuigen”, verklaarde men op Cyprus.
Op een gegeven moment werd de
piloot van een Amerikaans lijnvliegtuig
door de Russen gedwongen op een gro
tere hoogte te vliegen. De verkeerscon
trole van Cyprus werd op het intensieve
Russische luchtverkeer attent gemaakt,
toen van Russische zijde radiotelefo-
nisch, in het Engels met een zwaar
Russisch accent, een verzoek werd ont
vangen om ruimte in de lucht vrij te
maken op een hoogte van 9000 meter.
De Russen vlogen van Boedapest en
Boekarest en identificeerden zichzelf
door aan het verzoek om hoger te vlie
gen het woord „Aeroflot” (de Russische
luchtvaartmaatschappij) te laten vooraf
gaan.
Westelijke piloten en radiomarconisten
verklaarden, dat de Russische piloten
militaire microfoons gebruikten in plaats
van microfoons die door commerciële
piloten worden gebruikt. Eén Russische
piloot vroeg om de radiogolflengte .van
Cairo, maar de meeste vliegtuigen waren
voor Damascus bestemd.
gens deze berichten wordt de luchtbrug
uitgevoerd met C-130 transportvliegtui
gen, Boeings-707 en enkele Phantoms.
De Portugese regering heeft plaatselij
ke bureaus verboden berichten over ac
tiviteiten op de luchtmachtbasis en over
de luchtbrug te verspreiden. Op vragen
antwoordden regeringswoordvoerders
slechts met „geen commentaar”. Een re
geringsfunctionaris vreest dat uit deze
berichten afgeleid zou worden dat Por
tugal partij heeft gekozen in het conflict
in het Midden-Oosten, „terwijl dat niet
het geval is.”
Volgens schattingen in Washington
hebben de Israëliërs tot dusver ongeveer
toevoerweg
dag hield over de derde fase van
anti-inflatiepolitiek.
Het tekent de belangstelling van
Britten en hun journalistiek dat bij die
gelegenheid iedereen zich geheel in de
Britse melkprijzen vastbeet en nauwe
lijks belangstelling voor het buitenland
had. De buitenlandse correspondenten
waren voor fret gebeuren een dag te laat
uitgenodigd.
Behalve dat de Britten, ondanks het
embargo, de Egyptenaren helpen met
het vliegen van hun Sea King-helikop-
ters, heeft de British Aircraft Corporati
on bekendgemaakt dat het embargo nog
geen effect heeft gehad op het defensie-
contract voor een waarde van 250 mil
joen pond sterling met Saoedi-Arabië.
De BAC heeft 1500 man personeel in
Saoedi-Arabië, die daar uiteenlopende
werkzaamheden verrichten.
De officiële houding van Groot-Brit-
tannië tegenover de oorlog werd binnen
24 uur na het uitbreken van de vijande
lijkheden vastgelegd. Zij houdt allereerst
een wapenembargo in voor alle strijden
de partijen.
Verder neemt de Britse regering het
standpunt in dat zij geen van de strij
dende partijen als agressor wil brand
merken. Op deze manier hoopt de rege
ring een leidende rol te kunnen spelen
in de eventuele vredesonderhandelingen,
die op de strijd moeten volgen.
De Britten speelden een dergelijke rol
met betrekking tot de resolutie die in de
Verenigde Naties werd aangenomen aan
het eind van de Zesdaagse oorlog in
1967.
De beslissing om een wapenembargo
af te kondigen, werd pas vorige week
woensdag bekend, toen de strijd dus al
vijf dagen aan de gang was. Premier
Heath had een verklaring in deze zin
opgesteld, voor het geval een Brits jour
nalist ernaar zou vragen op de perscon
ferentie die de premier afgelopen maan-
Volgens Portugese zegslieden landt en
vertrekt er sinds zondag ieder kwartier
een vliegtuig op één dag circa 300
vliegtuigen. Gewoonlijk komen er maar
twee of drie toestellen per dag. Volgens
hen gaat het onder meer om de grootste
naar Berlijn. Vol-
Twaalf Egyptische piloten en Egypti
sche technici worden op het ogenbfik op
een Engels vliegveld in Dorset getraind
om de Sea King-helikopters te besturen
die door de Egyptenaren twee maanden
geleden zijn aangeschaft. Het Britse mi-
A1 die aanwijzingen van het feit dat
de Franse regering zichzeff ook niet zo
erg lekker meer voelt met betrekking
tot haar Midden-Oosten-beleid, dreigen
ook nog directe gevolgen voor de bin
nenlandse politiek van Frankrijk te
krijgen.
Deze week beginnen de beide Kamers
de debatten over de grondwetswijziging
die president Pompidou nodig acht om
de ambtstermijn van het staatshoofd
van zeven tot vijf jaar te verminderen.
Langs die omweg zou het Franse
staatshoofd voor zijn weinig verheffende
houding jegens Israel „gestraft” kunnen
worden. Dat president Pompidou zijn
onontbeerlijke meerderheid van drievijf-
de van de stemmen halen zou, is van
morgen bij de aanvang van deze belan
grijke parlementaire discussies bijzonder
twijfelachtig geworden.
ministerie van Buitenlandse Zaken, dat dit gisteravond bekendmaakte, zei
bij monde van zijn woordvoerder Robert McCloskey: „We zijn begonnen
met enige herbevoorrading van Israel. Dit is bedoeld om te voorkomen
dat de grootscheepse luchtbrug van
gebied verstoort.
Een Portugese luchtmachtofficier
de Azoren meldde gisteren dat grote
aantallen Amerikaanse vliegtuigen op
Terceira een tussenlanding hebben ge
maakt om brandstof in te nemen. „Ze
zaten vol wapens, munitie en bommen
alles wat nodig is voor een oorlog.”
De officier had vernomen dat ze van de
Azoren rechtstreeks naar Israel vlogen.
„Het antwoord van Syrië hierop was
dat een Israëlische aanval werd afgesla
gen en 43 tanks en andere pantservoer
tuigen zijn vernietigd.”
Een militaire woordvoerder in Damas
cus deelde mee dat de Israëliërs een
aanval hadden ingezet in de centrale
sector van Golan-front, waar de fel
bevochten weg naar Damascus ligt.
