VN-waarnemers onmiddellijk naar bestandslijn sturen
in Chili
Gratis vervoer
naar school
Minder eten voor
Palestijnen
it
Le Due Tho weigert Nobelprijs
Geaborteerde
Israel herwaardeert begrip vrede
aangehouden
Opnieuw vier
executies
Francaises
Kranenburg„kan
niet voldoen aan
wens minister”
r
J
a
ie
Gratis kopstuk bij
I
ElOspenaa!
Cassis
van
139 voor 132
Ir
Oorlog blokkeert hulpverlening
Nieuwe procedure
bij klachten tegen
politie-optreden
POLITIEKE BEROERING IN OSLO DUURT VOORT
Grenzen
In Amsterdam
-
Na ingreep in Nederland
Pragmatisch
Krijsgevangenen
3
Veiligheidsraad eist naleving bestand
GOLDA MEIR
(Van onze parlementsredactie)
(Van onze redacteur Steven de Winter)
(Van onze correspondent)
(Van onze redacteur in Tel Aviy, mr. Jaap van Wesel)
(Van onze redacteur in Parijs)
kg )faa liet KeJerlooJseMaetLol jjj
DEN HAAG. Voor Amsterdam
een
Een jonge Israëlische soldaat zegt zijn
gebeden op bij de Klaagmuur, gade
geslagen door een in orthodoxe dracht
gestoken land- en geloofsgenoot.
TEL AVIV Dat het nu een historisch moment is om met de
Arabieren over vrede te gaan praten, zoals premier Golda Meir
dinsdag in het Israëlische parlement zei, is niet zo maar een loze
kreet. Weliswaar heeft de Israëlische premier woorden van deze
strekking al meerdere malen uitgesproken zonder dat daar werke
lijke bedoelingen achter zaten, maar er is door de oorlog toch wel erg
veel veranderd.
OSLO Le Due Tho heeft de
Nobelprijs voor de vrede gewei
gerd. In een brief aan de voorzitter
van het Nobelprijscomité motiveer
de de Noord Vietnamese toponder
handelaar zijn weigering met een
verwijzing naar de huidige situatie
in Zuid-Vietnam waarvoor hij Sai
gon en de Verenigde Staten aan
sprakelijk stelt. De weigering van
Le Due Tho komt niet onverwacht.
Het toekennen van de vredesprijs
voor 1973 aan Le Due Tho en Hen
ry Kissinger heeft in Oslo en ver
daarbuiten veel kabaal veroorzaakt.
üindho»
ingebo-
Snrique
slik in
tie de
waaruit
ft ge-
onjuist, maar het besluit om niet te
mobiliseren”, licht Rimalt later toe.
geen
aan
in
vullen,
Midden-Oosten
aldus
een
Het pijnlijke voor de sociaaldemocra
tische professor John Sannes, die het
Alle gevangen buitenlanders moeten
Chili verlaten, zo heeft het Chileense
ministerie van Buitenlandse Zaken aan
de vluchtelingencommissie van de VN
laten weten. Daarbij is een lijst met 300
namen overhandigd.
Het ministerie zei erbij dat politieke
vluchtelingen niet tegen hun wil ge
dwongen zullen worden naar het land
terug te keren waaruit zij waren ge
vlucht.
•n haar
ren op
verblijf
id. Zij
in rui-
Soekelo
enten
iesan-
m de
loofd-
d. Bij
franc
i. Het
P van
n tij-
iek in
kt om
man-
diezelf-
invloed
li in
>ten en
n. Van
e in de
waar-
rs” ar-
t moest
r zijn
CFDT
i pre-
>olifie.
ip zal
arbei-
jtiaéitT-—
j- iKSh
Tweede
i giste»
druk,
ent om
ter van
e heer
ag van
dat die
tisering
j moet
bijeen»
heeft
Neder-
oor be-
liën in
iging is
Assem»
jnkomt,
van de
'weede-
Ise Za-
in te
nbique.
zan de
emblee.
ralsnog
tegen-
r men
•n heb-
•ij kan
zet in
a-ont-
zerden
erdre-
tn de
lelaar
npasse
ecreta-
i heb-
leenten
oor ’73.
.436.000
nemen
n voor
is
nieuwe procedure ingevoerd voor de
behandeling van klachten tegen de poli
tie. Niet alleen moeten deze klachten
direct worden verwezen naar de rijksre-
cherche, maar voortaan moeten ze ook
worden doorgespeeld naar een overleg
groep van burgemeester, officier van
Justitie en hoofdcommissaris van politie.
GENÈVE De oorlog in het Midden-Oosten heeft de voedselvoorziening
van Palestijnse vluchtelingen in gevaar gebracht. De voorraden raken op en
het ziet er naar uit dat ruim een half miljoen Palestjjnen in kampen in Syrië,
Jordanië en Libanon, volgende maand zjjn honger niet meer geheel kan stillen.
hebben militaire operaties uit te voeren
die het nodig vindt om de vijand te
vernietigen”.
Weliswaar beschikt het Rode Kruis
over een lijst, waarop 48 namen staan
van Israeli’s die door Egypte gevangen
zijn genomen, maar 37 van deze groep
zijn Israëliërs die zich via bemiddeling
van het Rode Kruis hadden overgegeven.
En zes anderen zijn gewonde Israeli’s
die door gedelegeerden van het Rode
Kruis in een Egyptisch ziekenhuis zijn
bezocht.
Uit Syrië zijn helemaal geen gegevens
bekend. Het enige dat men bij het
Internationale Rode Kruis weet, is dat
in een televisie-uitzending Israëlische
soldaten in Syrische krijgsgevangenschap
zijn getoond.
Circa tweederde van de 1073 door
Israel gevangen genomen Arabische sol
daten is Egyptenaar, een derde komt
uit Syrië, enkelen zijn afkomstig uit
Marokko en Irak.
Pas als de oorlog werkelijk is afgelo
pen kan begonnen worden met de uit
wisseling van krijgsgevangenen. Het Ro
de Kruis heeft hiervoor al een vliegtuig
klaarstaan.
mogelijkheden de
te vullen, omdat
het
DEN HAAG (ANP) Het MS Missis
sippi Lloyd van de Koninklijke Nedlloyd
heeft gisteren in de Pehzische golf 17
Arabische zeelieden gered, die schip
breuk hadden geleden. De reddingspo
ging duurde bijna twee uur, zo deelt de
Nedlloyd mee. Het schip van de Arabie
ren was op weg naar Buschire in Iran
in zulke ernstige moeilijkheden geraakt,
dat de opvarenden het schip moesten
verlaten.
Korte tijd later zonk het schip.
diensten, hangt als een zwaard van
Damocles boven hun hoofden. „Ame
rika heeft Israel geen eisen gesteld.
Amerika is voor rechtstreekse onder-
handelingen tussen de partijen en
stelt aan Israel geen territoriale eisen
vooraf”, zei Golda Meir in haar ver
klaring.
>g aan
:ten te
en dat
ntwerp
romp-
geljjk-
ambts-
e ver-
(of hij
Met
ig met
iigheid
uitein-
twerp.
SANTIAGO (DPA). Een Chileense
krijgsraad in Concepcion, 500 km t en
zuiden van de hoofdstad, heeft vier
mannen uit de mijnstreek Lota wegens
vervaardiging van bommen ter dood
veroordeeld. Het vonnis is reeds voltrok
ken. Beklaagden zouden ook „bewapende
groepen” hebben gevormd. Vijftien an
deren werden tot gevangenisstraffen van
drie jaar tot levenslang veroordeeld.
NEW YORK/TEL AVIV/GENÈVE (AFP, Reuter, DPA, AP en UPI)
Voor de tweede maal binnen 48 uur heeft de Veiligheidsraad gisteravond
een resolutie aangenomen waarin een onmiddellijk staken van de vijande
lijkheden in het Midden-Oosten wordt geëist. De resolutie, die met veer
tien van de vijftien stemmen China onthield zich opnieuw van stem
ming werd aangenomen, dringt verder aan op terugkeer van de strijd
krachten naar de stellingen die zij op het moment van het bestand in
namen.
Formeel houdt Israel nog steeds
aan de oude eis vast en Golda Meir
heeft ze opgesomd: veilige grenzen
die door rechtstreekse onderhandelin-
gen bereikt moeten worden. Maar lag
vroeger de nadruk op de gebiedsuit
breiding die aan die veilige grenzen
inherent zijn, nu ligt de nadruk op
vrede en lijken de gebieden van on
dergeschikt belang te zijn.
controversiële voorstel ter tafel gebracht
heeft, daarbij gesteund door de sociaal
democratische voorzitter van de com
missie, is dat zijn eigen partijbestuur
nog geen paar uur na het bekend wor
den van de toekenning in een verklaring
krachtig afstand nam van het besluit.
Afgelopen donderdag werden de colle
ges van Sannes aan de universiteit van
Oslo door studenten geboycot. Het enige
conservatieve lid van de commissie
schijnt ook nog de kandidatuur van
Richard Nixon gepropageerd te hebben,
waarmee de man een zekere consequen
tie niet ontzegd kan worden.
Na krachtige protesten in het parle
ment is er inmiddels een parlementaire
commissie ingesteld die een onderzoek
naar de dramatische handelingen zal
instellen en eventueel met aanbevelin
gen voor gedragslijnen in de toekomst
zal komen. De commissie zal haar be
vindingen niet voor 10 december be
kendmaken; de datum waarop Henry
Kissinger eventueel zijn deel van de
prijs in de Noorse hoofdstad zal komen
ophalen.
Een stille hoop in Oslo is echter dat
Kissinger verhinderd zal zijn. Inmiddels
gaat de inzameling voor „een vredesprijs
van het volk” ten gunste van de Brazili
aanse bisschop Helder Camara met on
verminderde kracht voort. Men ver
wacht voor 10 december één miljoen
Noorse kronen (ongeveer 450.000 gulden)
verzameld te hebben.
In een poging enkele parlementsleden
gerust te stellen over haar contacten
met dr. Kissinger, zei mevrouw Meir dat
de gesprekken die Kissinger met de
Russen heeft gevoerd niets anders in
hielden dan de bepalingen over het ak
koord inzake een wapenstilstand, zoals
dat door de Veiligheidsraad is aangeno
men. Kissinger zou haar verzekerd heb
ben dat Amerika geen voorstellen had
gedaan over de toekomstige grenzen van
Israel.
Premier Meir waarschuwde Libanon
voor de gevolgen van de op haar gebied
tegen Israel opererende Palestijnse guer
rilla’s. Beiroet kreeg te horen dat „het
duidelijk is dat zuiver verdedigende
maatregelen tegen de Palestijnse aanval
len niet voldoende zijn”, aldus mevrouw
Meir.
DEN HAAG. Mr. Van Kemenade
van Onderwijs en Wetenschappen is be
reid de reiskosten van kinderen met
leer- en opvoedingsmoeilijkheden, debie
le kinderen en zeer moeilijk opvoedbare
kinderen naar hun scholen te vergoeden.
Dat liet de bewindsman gisteren in de
Tweede Kamer weten tijdens het debat
rond de wijziging van de kleuteronder-
wijswet en de lagere onderwijswet.
De minister zal zelf een leeftijdsgrens
stellen voor dit gratis vervoer. Gedacht
wordt voorlopig aan een beperking tot
kinderen van acht jaar. De kosten van
deze maatregel bedragen zeven tot acht
miljoen gulden.
De Kamer is zonder hoofdelijke stem
ming akkoord gegaan met de wettelijke
bepaling, dat bij het bijzonder onderwijs
aan een kleuterschool en een lagere
school een oudercommissie verbonden
moet worden Het initiatief hiertoe dient
uit te gaan van het schoolbestuur.
minister van Defensie Mosje Dayan
met serieuze vredesinitiatieven moe
ten komen, willen de Arbeiderspartij
in haar geheel en Dayan zelf niet een
grote nederlaag gaan lijden. Want de
oppositie had dinsdagavond in de
Knesset natuurlijk gelijk in haar be
schuldiging zoals Elimelech Rimalt,
nummer twee van de rechtse Likut
uitte.
PARIJS. De Franse beweging voor
vrije abortus beeft gisteren bekend ge
maakt dat 64 Francaises, die in Neder
land een abortusingreep hadden onder
gaan, het afgelopen weekeinde bij de
Frans-Belgische grens zeven uur zijn
vastgehouden. Twee begeleiders van de
groep vrouwen, bestuursleden van de
beweging, werden pas op vrije voeten
gesteld nadat ze ieder een borgsom van
650 hadden betaald. Een zak met vele
duizenden anti-conceptiepillen werd
door de douanefunctionarissen in beslag
genomen.
„Als we maar vrede krijgen, dan
zullen die gebieden me een zorg zijn”,
zei een Knesset-lid van de Dayan-
groep in de wandelgangen van de
Knesset, een groep die voor de oorlog
tot de uitgesproken Haviken werd
gerekend. De verkiezingen die op 30
oktober gehouden zouden moeten
worden, zijn uitgesteld tot december
of januari. Met deze verkiezingen
voor de deur, als er tenminste voor
december rustiger tijden aanbreken,
wat wel aan te nemen is, zal de
Arbeiderspartij van premier Meir en
Een van de balangrijkste zaken voor
premier Meir was de kwestie van de
krijgsgevangenen. Israel probeert al drie
jaar vergeefs tot uitwisseling van krijgs
gevangenen met Egypte te komen, zo zei
mevrouw Meir.
Onze correspondent in Genève, Steven
de Winter, bericht dat Israel tot nog toe
1073 Arabieren krijgsgevangen heeft ge
maakt. Dat blijkt uit gisteren door het
Internationale Rode Kruis bekendge
maakte cijfers. Over het aantal Israeli’s
dat door Egypte en Syrië in krijgsgevan
genschap wordt gehouden is niets be
kend: in tegenstelling tot Israel hebben
Egypte en Syrië geen lijsten met namen
van krijgsgevangenen ingeleverd.
Dit blijkt uit een gisteren gepubliceerd
verslag van een mondeling overleg van
de justitie-commissiie uit de Tweede
Kamer met minister Van Agt (Justitie).
De belangrijkste reden om deze proce
dure in te voeren is hierin gelegen, dat
daardoor een politiekorps de klachten
niet meer onder zich kan houden.
In het verslag zegt de minister ook,
zich zorgen te maken over de racistische
gevoelens, die her en der in ons land,
met name in de grote steden, de kop
opsteken. Met „spijt en verontrusting”
stelde hij vast, dat gevoelens van vijan
digheid jegens de gekleurde rijksgenoten
in de grote steden groeien.
De Franse beweging voor vrije abor
tus maakte tevens bekend dat politiebe
ambten de vrouwen hadden uitgemaakt
„voor een troep beestén”. De vrouwen
betaalden in Nederland 400 voor de
behandeling in een particuliere kliniek.
In Frankrijk staat officieel nog altijd
gevangenisstraf op abortus.
Kunstmatige vruchtafdrijvingen vin
den in Frankrijk tegen zeer hoge kosten
plaats onder de erbarmelijkste medische
condities en het aantal dodelijke slacht
offers c :.a~ de vrouwen moet in de
vele hond'i’den lopen. Sedert verscheide
ne maande:: vertrekken iedere week nu
twee of drie bussen uit Parijs met
abortuskandidaten naar Nederland. Hun
aantal wordt per maand op een kleine
duizend geschat.
APELDOORN. (ANP)De territoriaal
bevelhebber oost, generaal-majoor L. A.
D. Kranenburg, heeft zijn ondercom-
mandanten in een brief meegedeeld, dat
hij ook na het onderhoud met minister
Vredeling op 9 oktober „zijn zienswijze”
onverkort handhaaft.
Hij kan „helaas” niet voldoen aan de
wens van de minister, om de militaire
kanalen niet te gebruiken voor het uiten
van zijn opvattingen over het defensie-
apparaat. De generaal heeft zijn onder-
commandanten tevens meegedeeld, dat
hij „na lang beraad evenmin kan vol
doen aan het schriftelijk verzoek van de
minister, gezien de gronden waarop het
berust.”
Generaal Kranenburg moest zich op 9
oktober bij minister Vredeling verant
woorden voor twee brieven, die hij eer
der aan zijn ondercommandanten heeft
gezonden en waarin hij zijn groeiende
bezorgheid uitte over de toekomst van
de krijgsmacht in ons land en van de
landmacht in het bijzonder.
De generaal heeft zijn beslissing ten-
lotte mede genomen naar aanleiding van
de zoals hij zegt „in hun onjuistheden
opvallend met elkaar overeenstemmende
radio- en persberichten.”
In de resolutie wordt secretaris-gene-
raal Kurt W’aldheim gevraagd onmiddel
lijk een grote groep VN-waarnemers
naar het strijdtoneel te sturen om toe
zicht te houden op de naleving van het
bestand tussen Israel en Egypte.
Vrijwel algemeen werd negatief op de
toekenning gerageerd en politieke krin
gen in de Noorse hoofdstad haastten
zich na het bekend worden van het
besluit hier afstand van te nemen. In
middels zijn twee leden van het vijf
leden tellende Nobelprijscomité, dat be
staat uit Noorse parlementariërs, afge
treden. Deze twee leden hebben zich
naar achteraf bekend is geworden,ten
sterkste tegen de omstreden beslissing
verzet.
kwamen 12 Palestijnen om het leven.
Voorts zijn voedselpakhuizen ten
zuiden van Damascus in de strijd
verloren gegaan. Ook een school, die
door de UNWRA wordt geleid, kan
niet meer gebruikt worden.
UNWRA heeft dit jaar gewerkt
met een budget van 3,5 miljoen dol
lar. Voor het komende jaar denkt
men zeker 10 miljoen dollar nodig te
hebben. In november wordt in New
York over deze nieuwe begroting be
slist. De belangrijkste financiers van
UNWRA zijn de Verenigde Staten en
West-Europa.
S’ «rf
De Israëlische inlichtingendienst
heeft samen met de Amerikaanse in
lichtingendienst gefaald, en de rege
ring is ernstig in haar verantwoorde
lijkheid te kort geschoten door niet
eerder het gevaar te onderkennen en
te mobiliseren. „Ook wij hebben in de
Knessetcommissie van buitenlandse
zaken en defensie ons akkoord ver
klaard met het besluit niet te mobili
seren, maar op grond van volstrekt
foute informatie die ons door de
regering was verschaft. Niet het be
sluit om niet aan
Eerder had de Sovjet-Unie Israel ge
waarschuwd voor de gevolgen die voort
zetting van de strijd zou kunnen hebben.
Moskou veroordeelde Israel wegens „de
grove schending van het bestand” en
eiste een onmiddellijk staakt-het-vuren.
Moskou stelde Israel verantwoordelijk
voor de hervatting van de vijandelijkhe
den.
Premier Golda Meir van Israel heeft
gisteren in het Israëlische parlement, de
Knesseth, gezegd, dat „het door de Vere
nigde Naties voorgestelde bestand een
historisch keerpunt zou kunnen beteke
nen en zou kunnen leiden tot vrede in het
Midden-Oosten”. „Maar”, zo zei mevrouw
Meir, „wanneer Egypte op onze soldaten
blijft schieten acht Israel de vrijheid te
Overigens heeft de Likut niet haar
sterkste geschut laten optreden, want
oppositieleider Menachim Begin voer
de niet het woord, om kennelijk de
regering in deze tijd van halve oorlog
en halve wapenstilstand niet te hard
aan te vallen. Het gelijk van de
oppositie wordt in feite binnenska
mers ook door de regeringspartijen
toegegeven: of Dayan nu persoonlijk
verantwoordelijk was zoals zijn poli
tieke tegenstanders beweren, of niet,
er zijn door hem afschuwelijke fou
ten gemaakt. Het is niet zo maar dat
het hoofd van de militaire inlichtin
gendienst in feite op non-actief is
gesteld en door generaal Jariv is
vervangen. „Er komt een diepgaand
onderzoek”, deelde Rimalt mee, „en
er moeten hoofden vallen”, waarbij
hij dan kennelijk meer aan de leger
leiding denkt dan aan Dayan per
soonlijk.
„Zou Amerika ons onder druk zet
ten?”, wordt er in de Knesset ge
vraagd. „Ach, druk is misschien een
groot woord. Er zou misschien wat
druk zijn en wat tegendruk van ons
en daar zal dan eindelijk wel wat
uitrollen.” Nu vooral voor Dayan zijn
politieke toekomst op het spel staat,
zou hij dan pragmatisch genoeg zijn
om zijn oude doctrine op het gebied
van veilige grenzen pijlsnel aan de
nieuwe omstandigheden aanpassen,
als dat tenminste nodig zal blijken.
De rechtse oppositie heeft daar ei
genlijk nauwelijks iets serieus aan
toe te voegen. Zij kan gemakkelijk
flink doen, aan de groot-Israelge-
dachte vasthouden en bij de verkie
zingen het oorlogstalen trachten uit
te buiten. Maar aan de wereldpolitiek
zal ook zij weinig kunnen veranderen
en het kennelijk bij de regering snel
doorgedrongen besef dat er uit een
ander vaatje moet worden getapt, zou
ook tot haar moeten doordringen
voor het geval zij een grote verkie-
De politieke verhoudingen zijn
grondig veranderd: voor de oorlog
stonden in de Arbeiderspartij Duiven,
zoals minister van Financiën Sapir en
vice-premier Alton, tegenover Havi
ken als Dayan. De Haviken zijn nu
Duiven geworden. Kon je je vroeger
als Duif maar moeilijk handhaven,
nu is dat andersom. En ze hebben
geen keus want het Amerikaanse
Dit zegt een woordvoerder van
UNWRA, de Verenigde-Naties organi
satie die belast is met de hulp aan
Palestijnse vluchtelingen. Normaal
beschikt UNWRA over voedselvoor
raden voor 2 tot 3 maanden. Er zijn
nu echter
voorraden
scheepvaart
onmogelijk is.
Tijdens de oorlog is, aldus de
UNWRA-woordvoerder, een Pales
tijns vluchtelingenkamp in Syrië door
Israëlisch geschut getroffen. Daarbij
•r'-
F
-■< .7
-
ADVERTENTIE
aanbod van het aanbieden van goede
zingsoverwinning zou gaan behalen.
te vallen, was
