Russen slikken plan troepenzending in
Vijftien doden
bij ongeluk
met helikopter
Drie doden
bij botsing
NAVO weigert
uitspraak over
Portugal
Communisten in
Nederland oneens met
r
Europese kernmacht
Joodse Russen
in Moskou
Dienstbril leidt
In acties beperkt door ingrijpen grootmachten
coup in Chili
Klaus Altman
(Barbie) weer
Woningproduktie
omhoog
tot aanhouding
in moordzaak
vrijgelaten
Spanje gepakt
IPU veroordeelt
gearresteerd
rrico
trekken uit
Midden-Oosten”
Jr’
'ik
I
i
Van Eisen in NAVO-parlement:
Kaas
met ster-allures
VRIJDAG 26
OKTOBER
19 7 3
In Groenland
Voorstel-Dankert verworpen
Somber
„Tekenend”
niet vergeten...Frico eten
T
V
Sjapira
Moskou akkoord met VN-macht
(Van onze redacteur in Washington, mr. Henk Leffelaar)
ADVERTENTIE
Israel voelt zich klemgezet
Egyptische krijgsgevangenen worden een
Israëlisch kamp ingebracht. Om veilig
heidsredenen werd de ligging van het
kamp niet bekendgemaakt.
jer«
iren
de
gen
TEL AVIV De internationale
crisis die gisteren dreigde, speelde
zich af rondom het lot van het
derde Egyptische leger, dat met
200 tanks en meer dan 20.000 man
in de Sinai zit opgesloten, omsin
geld door de Israëliërs. Zij willen
het lot van dit leger tot onder-
handelingsobject met Egypte ma
ken, maar ze betrachten de uiter
ste voorzichtigheid met het stellen
van eisen en voorwaarden in ver
band met de thans weer afgewen
de dreigende Russische inmenging.
ara-
?hip
nan
het
ord-
ilel-
test,
ken.
aan
leeft
a de
ans-
een
een-
3OU-
1 ƒ5
Zen-
bin-
een
ter
?hap
e op
lelie
De Peruaanse regering had uitlevering
gevraagd daar hij werd verdacht van
fraude, smokkel en vervalsing van docu
menten in Peru. Hij bevond zich in
Bolivia in preventieve hechtenis.
Het Witte Huis bleef echter de verze
kering geven dat er geen crisis was, dat
het in paraatheid brengen van de strijd-
Generaal Van Eisen legde er de na
druk op dat de Nederlandse delegatie
het rapport beschouwde als een basis
voor discussie. In de militaire commissie
van het parlement hebben de Nederlan
ders (Van Eisen en Wieldraaijer) die
GRONINGEN (ANP). De politie in
Groningen heeft gisteravond een nieuwe
verdachte van de moord op een prosti-
tuée aangehouden. Hij is vermoedelijk
de eigenaar van de militaire bril, die bij
het lijk van de 39-jarige vrouw is ge
vonden.
Idag
:aak
ide-
tge-
i de
>den
ont-
met
jent
de
ge
kort
adse
ader
iden
op-
;an-
:ch-
iten
pen.
ieel
het
zor-
iten
niet
root
rle-
osi-
dat
e in
rec-
wil-
taan
nen.
rom
-aan
leel-
:den
sing
s de
van
;em.
eten
ijke
aan
ands
gen.
een
tigd
siel-
s de
zijn
nng.
wel
tua-
het
voor
enst
het
lar-
gd-
ken
op-
in
gen
een
het
de
i bij
sche
edi-
i de
nog
tieb-
WASHINGTON Na gedreigd te hebben Russische troepen naar het
Midden-Oosten te sturen om toe te zien op de naleving van de staakt-het-
vuren-overeenkomst, waarop Washington reageerde met het in paraat
heid brengen van Amerikaanse strijdkrachten, ging Moskou akkoord met
de oprichting van een internationale toeziende macht onder auspiciën van
de Verenigde Naties. De desbetreffende resolutie, die deelneming aan de
troepenmacht door de vijf grote mogendheden uitsloot, werd met 14 stem
men aangenomen.
Opnieuw was China de enige van de
leden van de Veiligheidsraad die niet
meestemde (wat volgens de procedures
van de Verenigde Naties iets anders is
dan een stem onthouden). Ambassadeur
Huang Hua zei dat het zenden van een
internationale VN-troepenmacht van de
Arabische landen weer bezette gebieden
zou maken. De resolutie werd echter
zonder uitgebreide discussie met 14 te
gen geen stemmen aangenomen. De mi
ni-crisis was voorbij.
GENEVE (Reuter, AFP). De Raad
van de Interparlementaire Unie heeft
gisteren in Genève eenstemmig een reso
lutie aanvaard waarin de militaire junta
in Chili wordt veroordeeld. Op alle rege
ringen wordt aangedrongen alle politie
ke, economische en militaire hulp aan
het nieuwe bewind op te schorten.
De stemming voor het voorstel om een
internationale Verenigde Naties-macht
naar het Midden-Oosten te sturen.
De reeks gebeurtenissen die tot deze
mini-crisis leidde, begon woensdag met
het verzoek van de Egyptische president
Anwar Sadat om een toeziende macht
van Russische en Amerikaanse troepen.
Washington weigerde daaraan mee te
werken, omdat, zoals Kissinger het op
een persconferentie in het State Depart
ment zei, „het ondenkbaar is dat wij de
rivaliteit tussen de grote mogendheden
naar het Midden-Oosten verplaatsen, of
er een machtsgroep vestigen.”
het derde Egyptische leger en de blok
kade van Bab el Madeb, de toegang tot
de Golf van Aden.
Israel hoopt dat door het op gang
komen van de onderhandelingen te vel
de tussen Israëlische en Egyptische offi
cieren over de bevoorrading van de
Egyptische troepen een basis kan wor
den gelegd voor verdere rechtstreekse
(Van onze redacteur in Tel Aviv,
mr. Jaap van Wesel)
KOPENHAGEN (AFP). Een heli
kopter van de luchtvaartmaatschappij
van Groenland is gisteren ten zuiden
van de hoofdstad Godthaab in zee ge
stort. Alle vijftien inzittenden zijn om
gekomen. Het toestel onderhield de lijn
dienst tussen Godthaab en plaatsen in
het zuiden van Groenland.
krachten geen militaire, maar een psy
chologische en diplomatieke manoeuvre
was blijkbaar om de Sovjet-Unie van
unilaterale verrichtingen af te brengen.
Dat was ook Kissingers uitleg. Niettemin
werd hem op zijn persconferentie ge
vraagd in hoeverre het in paraatheid
brengen van de strijdkrachten ook voor
binnenlandse consumptie bedoeld was
om de aandacht af te leiden van de
crisis rond de president.
LA PAZ (AFP). Het Boliviaanse
Hooggerechtshof heeft gisteravond op
dracht gegeven tot onmiddellijke vrijla
ting van Klaus Altmann (Barbie) die in
Frankrijk ter d ood is veroordeeld we
gens oorlogsmisdaden als hoofd van de
Gestapo in Lyon. Het hof verwierp een
verzoek van Peru tot uitlevering van de
tot Boloviaans burger genaturaliseerde
Klaus.
MADRID. (Reuter) In de Spaanse
stad Sevilla heeft de politie een cel van
de communistische partij ontdekt en 16
leden gearresteerd. Ze hadden commu
nistische literatuur verspreid, aldus een
mededeling van de politie. De politie
heeft een overval gedaan op hun hoofd
kwartier en geld en propagandamateri
aal in beslag genomen.
onderhandelingen tussen Egypte en Is
rael.
Er is een precedent voor deze gang
van zaken, en wel in 1949, toen bij
Faluja in de Negeb-woestijn een Egypti
sche brigade was opgesloten (waar onder
meer wijlen president Nasser deel van
uitmaakte) en door de actieve bemidde
ling van de VN voor de evacuering van
deze brigade bij de vredesbesprekingen,
die toen in Rhodos plaatsvonden en die
tot de wapenstilstand van 1949 leidden,
een oplossing werd gevonden.
Israel heeft met zijn militaire succes
sen van het laatste moment een politiek
DEN HAAG (ANP). Volgens voor
lopige gegevens van het Centraal Bureau
voor de Statistiek werd in de maand
september begonnen met de bouw van
12.700 woningen tegen 12.544 in de
maand september 1972. Het aantal vol
tooide woningen bedroeg in de maand
september 1973 13.775 tegen 13.568 in
dezelfde maand vorig jaar.
De auto van de 26-jarige P. van Kamp
uit Waspik botste door onbekende oor
zaak op de auto van de heer en me
vrouw Sneep (respectievelijk 75 en 72
jaar oud) uit Dongen (N.B). Alle drie
verloren het leven. -Een passagier van de
heer Kamp werd zeer ernstig gewond.
Een andere verdachte in deze zaak
een 35-jarige man is gisteravond op
vrije voeten gesteld. De politie heeft niet
kunnen bewijzen dat hij iets met de
dood Van de vrouw te maken heeft.
De nieuwe verdachte is opgespoord na
een onderzoek naar de herkomst van de
dienstbril. Het is een bril, die ongeveer
een jaar geleden is afgegeven. Het on
derzoek werd vereenvoudigd, doordat dit
type bril slechts vier tot vijf keer per
jaar wordt verstrekt.
De man die nu is aangehouden is 21
jaar.
MOSKOU. (Reuter, AFP) Achttien
joodse Russen zijn gisteren in Moskou
gearresteerd toen zij op weg waren om
een petitie bij het presidium van de
Ppperste Sovjet, het Russische parle
ment, in te dienen. In de petitie werd de
vrijlating gevraagd van Sylvia Zalmans-
son, een joodse vrouw die is veroordeeld
tot tien jaar gevangenisstraf in verband
met een in 1970 mislukte vluchtpoging
van een aantal joden naar het westen.
Men wilde de petitie aanbieden op de
verjaardag van Sylvia Zalmansson,
wiens gezondheid naar verluidt zwak is
en van wie wordt gevreesd dat ze de
langdurige gevangenisstraf niet zal over
leven. De petitie was door 85 joden
ondertekend.
In het verzoekschrift werd tevens ge
vraagd om de Vrijlating van een dertig
tal andere joodse Russen, die in de gevan
genis zitten in verband met hun pogin
gen naar Israel te emigreren.
zich krachtiger tegenstander van een
Europese atoommacht toonden dan de
overige gedelegeerden gedaan weten
te krijgen dat de resolutie, waarin de.
assemblee zijn waardering uitspreekt
over het werk van de negen „wijzen”
geen uitdrukkelijke goedkeuring van
hun opvattingen impliceert.
Er wordt diep leedwezen uitgesproken
over de parate executie van honderden
Chileense burgers, de dood van president
Salvador Allende en de arrestatie van
vele parlementsleden.
De unie omvat circa 200 parlementsle
den uit een zestigtal landen. Zij zou
Gistermorgen riep Nixon de leiders
van beide partijen in het Congres bijeen
om hen in te lichten, en sommigen
keerden van de bijeenkomst terug met
sombere woorden. Senator Henry Jack-
son had het al, ten onrechte, over een
tweede Cubaanse raketcrisis een ver
wijzing naar oktober 1962, toen presi
dent Kennedy Moskou dwong zijn ra
ketten uit Cuba terug te halen.
WASPIK (ANP). —Bij een frontale
botsing tussen twee personenauto’s in het
Brabantse Waspik (by Breda) zün gister
avond drie mensen om het leven geko
men. Een vierde werd zeer ernstig ge
wond.
ANKARA (ANP) De Nederlandse delegatie naar het NAVO-parlement in de
Turkse hoofdstad Ankara heeft by monde van KVP-Tweede Kamerlid Van Eisen
nadrukkeiyk verklaard dat Nederland de vorming van een Europese kernmacht
scherp afwijst. Van Eisen zei dat een dergelyke kernmacht niet in overeenstemming
is met de geest van het non-proliferatieverdrag dat juist de spreiding van kern
wapens wil tegengaan.
Generaal Van Eisen keerde zich met
deze uitspraak tegen de opvattingen van
de Amerikaanse republikeinse senator
Javits die een Europese kernmacht had
bepleit. Volgens de Amerikaan moet Eu
ropa ook in militair opzicht een gelijk
waardig partner worden van de Vere
nigde Staten en Canada met een groter
eigen defensief vermogen, zowel conven
tioneel als nucleair.
Het rapport van de „commissie van
negen”- waarvan minister Van der Stoel
zich reeds heeft gedistantieerd waar het
de Europese kernmacht betreft wordt,
aldus Van Eisen, door de Nederlandse
delegatie toegejuicht voor zover het ac
cent valt op de strategische betekenis
van West-Europa.
„Europese veiligheid is voor Noord-
Amerika even belangrijk als voor West-
Europa. Wij geloven in de Noordatlanti-
sche organisatie als geheel en zullen al
het mogelijke doen om een scheiding
tussen het westelijke en het oostelijke
deel van het bondgenootschap te voor
komen”.
„Het is tekenend voor wat in ons land
aan het gebeuren is”, antwoordde Kis
singer „dat wie dan ook suggereert, dat
de Verenigde Staten dat zouden doen voor
binnenlandse doeleinden. Wij voeren een
buitenlands beleid, niet alleen slechts
voor de kiezers, maar ook voor komende
generaties”. De twijfel, dat Nixon tot
deze militaire stap was overgegaan om
zijn eigen hand te versterken, bleef
ondanks Kissingers verklaring echter be
staan.
Het Tweede-Kamerlid Piet Dankert
(PvdA) had, als rapporteur van de poli
tieke commissie, voorgesteld dat de As
semblee de aangesloten regeringen
vraagt hun invloed aan te wenden opdat
Portugal het recht op zelfbeschikking
van zijn kolonies erkent. In de politieke
commissie werd dit voorstel verworpen
met vijftien tegen vijf stemmen. Tot de
tegenstemmers behoorden de Nederland
se Kamerleden Gooden (KVP) en Va»
der, Werff (VVD).
De politieke commissie besloot daarna
de Assemblee voor te stellen, de regerin
gen te vragen hun invloed aan te wenden
om „een sneller, en voortdurend, verloop
van het proces van zelfbeschikking voor
de afhankelijke gebieden die de leden
van de organisatie nog hebben, te bevor
deren”. De Amerikaanse senator
Javits zei dat hiermee ook werd ge
doeld op Nederland, in verband met het
feit dat Suriname en de Antillen nog
niet onafhankelijk zijn. Van der Werff
probeerde hem ervan te overtuigen dat
de status van beide koninkrijksdelen
aanmerkelijk verschilt van die van de
Portugese kolonies.
ANKARA. (ANP) De tegenstanders
van de oorlog die Portugal in zijn Afri
kaanse kolonies voert, zullen er waar
schijnlijk niet in slagen de NAVO-as-
semblee, die tot vrijdag in Ankara ver
gadert en begin volgende week in Istan-
boel byeenkomt, een uitspraak over
deze oorlog te laten doen.
„De 'manoeuvreerbaarheid van de
plaatselijke partijen in het conflict
wordt beperkt door de directe confron
tatie van de grote mogendheden”, zei de
Israëlische militaire commentator gene
raal Herzog. Behalve uitwisseling van
krijgsgevangenen, waar Israel prioriteit
aan verleent, speelt de conflictstof zich
om de volgende punten af: het lot van
Dankert zal vandaag de Assemblee
voorstellen de huidige vage formulering
te vervangen door een waarin Portugal
met name wordt genoemd.
Kort na Kissingers persconferentie
kwam bericht uit de Verenigde Naties
dat de Sovjet-Unie akkoord ging met
het voorstel van de Verenigde Staten om
een internationale troepenmacht naar
het Midden-Oosten t e sturen, waarvan
troepen van de vijf grote mogendheden
waren buitengesloten. In de tekst van de
resolutie werd op aandrang van de Ver
enigde Staten na discussie nog een
verandering gebracht „terugtrekken”
naar de linies van het oorspronkelijke
bestand, werd gewijzigd in „terugkeren”
Om acht uur woensdagavond overhan
digde de Russische ambassadeur in Was
hington, Anatole Dobrynin, een bood
schap aan Kissinger waarin, blijkbaar in
krachtige bewoordingen, gezegd werd
■dat Moskou unilateraal troepen naar het
Midden-Oosten zou zenden wanneer
Washington medewerking aan het Egyp
tische verzoek zou weigeren. Kort daar
na zou de Amerikaanse inlichtingen
dienst gerapporteerd hebben dat in de
Sovjet-Unie troepenbewegingen werden
waargenomen, die op het activeren van
een staat van paraatheid leken.
„Het was de onduidelijkheid van be
paalde Sovjet-handelingen en communi
caties”, zei dr. Kissinger en bepaalde
paraatheidsmaatregelen die werden
waargenomen, die leidden tot een bij
eenkomst om middernacht van de Ame
rikaanse generale staf. Tegelijkertijd
kwam de nationale Veiligheidsraad bij
een en om drie uur in de morgen
besloot president Nixon bepaalde eenhe
den van de Amerikaanse strijdkrachten
in Duitsland en in de Verenigde Staten
in staat van paraatheid te brengen.
Kissinger bleef contact onderhouden
met de Russische ambassadeur, terwijl
het Witte Huis blijkbaar contact opnam
met de Russische leiders. Kissinger
verzekerde de Russische afgezant dal
Washington zich niet in een confrontatie
met de Sovjet-Unie geplaatst zag, en
wees erop dat geen van de „legitime
posities van de Sovjet-Unie” bedreigd
werd. „Samenwerking sluit unilaterale
handelingen uit”, aldus Kissinger.
- -S
Premier Meir sprak echter haar ver
trouwen in het beleid van Dayan uit. Ze
kondigde aan dat het kabinet een ge
schikter ogenblik zal afwachten om op
helderingen en lessen over het begin van
de oorlog of over het voeren van de
oorlog te bespreken. Ze slaagde erin
minister Sjapira tot andere gedachten te
brengen, al had ze daar al haar overre
dingskracht voor nodig, Sjapira is een
oude vriend van mevrouw Meir.
der deze maand in de Chileense hoofd
stad houden maar na de coup werd
besloten in Genève bijeen te komen.
ANKARA (ANP). Het conflict in
het Midden-Oosten moet voor de West-
europese landen de les inhouden, dat da
periode tussen het tijdstip dat duidelijk
wordt, dat een aanval ophanden is en
het uitbreken van de vijandelijkheden
betrekkelijk kort kan zijn. Dit heeft mr.
Luns, secretaris-generaal van de NAVO,
gisteren in het NAVO-parlement in An
kara verklaard.
West-Europa mag niet rekenen op een
waarschuwingsperiode van zeven dagen:
„Persoonlijk houd ik het op drie dagen”,
aldus mr. Luns. Het westen verkeert
echter in de relatief voordelige positie,
dat het geen last heeft van het „wolf-
syndroom”, dat kennelijk wel van in
vloed is geweest op het Israëlische ge
drag. De dreiging van de boze wolf, het
van tijd tot tijd samentrekken van Ara
bische troepen langs de grenzen, kwam
zo vaak voor, dat de waakzaamheid
verslapte.
wT i «m»
Russen in zware verlegenheid en daarom
tot een heftige reactie bracht. Aan de
fronten, zowel in Syrië als in Egypte,
was het de hele dag rustig, op enkele
verdwaalde kogels na. De Israëliërs ne
men duizenden Egyptische soldaten
die in het gebied dat zij de laatste
dagen bezet hebben rondzwerven
krijgsgevangen, maar de meesten wor
den direct vrijgelaten en naar Egypte
teruggestuurd.
De Israëlische minister van Justitie
Yaakov Sjimson Sjapira is teruggeko
men op zijn voornemen af te treden na
persoonlijke tussenkomst van premier
Golda Meir. Sjapira wilde zijn ontslag
indienen als minister van Defensie Mos
je Dayan niet zou aftreden. Hij stelde
Dayan verantwoordelijk voor de zware
Israëlische verïiezen.
4* -■ ’W1V.
