Oplossing crisis in Midden-Oosten is aanleiding
g
het stoplicht
Psychologie
van
Nederlands geld
voor VN-fonds
Derde Wereld
IRA-kopstukken met
helikopter bevrijd
Apparatuur
Israëliërs in de ban van de oorlog
nu gevolgen goed merkbaar worden
Nixons comité
gaf geld
aan nazi’s
Cox hoogleraar
in Engeland
<1
„was kapot”
0
VOLKSGEZONDHEID
GAAT ZELF SCHOON
SCHIP MAKEN
OP NON-ACTIEF
UIT BINNENPLAATS GEVANGENIS
SADAT:
DIRECTEUR SUFA
AMERIKAANS STANDPUNT OP HET OGENBLIK POSITIEF”
5
1 9 7’3
DONDERDAG
NOVEMBER
1
Ministerie in actie
IN NIXONS KAMER
SAM-6
7-.
i
Golda Meir
F
is een geval bekend
van een vrouwtje in Stavoren dat al
jéééren Fleurop-bloemencheques spaart.
Ze houdt ervan.de bloemetjes
binnen te zetten.
Giroloterij gaat wel door
COMMENTAAR OP ACTUELE ZAKEN
PARIJS (AFP, ANP en AP) De Franse president Georges Pompidou
heeft de acht staatshoofden en regeringsleiders van de Europese Ge
meenschap voorgesteld nog dit jaar een Europese topconferentie te
houden. Op Nederland en België na hebben de EEG-landen positief ge
reageerd. De Britse premier Heath wil zo’n Europees topgesprek zelfs
tweemaal per jaar houden. Bonn toonde zich voldaan over het Franse
voorstel.
Bewijs
„Positief”
//of-
POMPIDOU WIL EEG-TOP
ADVERTENTIE
J
c>
F
les-
ëin-
ller
tot
Premier Golda Meir gisteren kort voor
haar vertrek naar de Verenigde Staten,
waar zij vier dagen zal blijven om on-
Alvorens de Europese top bijeenkomt,
zal president Pompidou, zoals gemeld, de
Engelse premier eerst nog op 17 en 18
november in Engeland ontmoeten. Daar
na heeft hij voor 26 en 27 november nog
een afspraak met de Westduitse kanse
lier Brandt, aldus meldt onze redacteur
in Parijs.
Kent u uitdrukkingen waarin bloemen een rol spelen
zoals op rozen zitten, de bloemetjes buiten zetten.
U leest erover in het Fleurop-bfoemenboek. Spaar de
gratis Fleurop chrysal- en pokonzakjes van uw Fleuro,
bloemist.
de
den
rde
ing
ing,
ens
int-
van
mi-
Van
Niemand woont te ver weg...om een
bloemencheque te krijgen. Raadpleeg uw
Fleurop-bloemist.
De universiteit heeft bekend gemaakt
dat Cox is benoemd tot buitengewoon
hoogleraar in de Amerikaanse geschiede
nis en bestuursvormen.
De benoeming gaat in per oktober van
het komende jaar. Een woordvoerder zei
dat Cox alleen maar één college hoefde
te geven of een reeks colleges.
ing
ren
nd-
aar
te
net
ids
De
at-
5en
jzit
eau
i in
raai
rtij,
de
tens
erie
aag
ten.
■nd.
iam
eeft
af-
dat
ster
liott
igen
iger
van
ansa
TT-
ont-
per-
de
lone
aat-
igen
:tort
spu-
riat«
1973
iden
die
iom-
fou-
van
egen
n en
n te
land
wa-
zelfs
s de
hun
men.
aars
eerd
■uwe
WDAGWDftG
blik
Het
on-
de
:ing
de-
lom
reel
erk
>es-
In
»n-
de
Teken aan de wand voor de Israëliërs is
wellicht ook dat president Anwar Sadat
van Egypte gisteren de eerste Egyptische
president in 21 jaar was die iets goeds
over de Verenigde Staten te zeggen had.
Op zijn eerste internationale persconfe
rentie in Cairo noemde hij het Ameri
kaanse standpunt van het ogenblik „po
sitief”.
„Ik houdt onze militaire bevelhebbers
tegen”, aldus Sadat. „De Israëliërs zelf
zeggen dat hun positie op de westelijke
oever kwetsbaar is”. „Als Israel vrede
wil dan moet men over vrede komen
praten.”
Sadat heeft gisteren Ismail Fahmi tot
minister van Buitenlandse Zaken be
noemd. Fahmi heeft de afgelopen dagen
gesprekken gevoerd in Washington. Hij
volgt Mohammed Hassan el Zayyat op die
raadgever van de Egyptische president is
geworden.
Koning Hoessein van Jordanië zal een
De toezegging, die reeds in de begro
ting was aangekondigd, werd gedaan
door ambassadeur R. Fack, permanente
vertegenwoordiger van Nederland bij de
Verenigde Naties. Nederland zal aan de
algemene vergadering voorstellen voor
leggen om tot een verdere uitbreiding en
versterking van dit VN-fonds te komen.
om
De directe aanleiding tot het Franse
voorstel vormt het feit, dat de Amerika
nen en de Russen vorige week Europa
geheel buiten hun overleg inzake de
crisis in het Midden-Oosten hebben ge
laten.
Het is duidelijk dat deze ontwikkelin
gen tot verdere protesten in de Verenig
de Staten zullen leiden, al is nog niet te
overzien of het opnieuw zal komen tot
een stortvloed van telegrammen zoals
die volgde op het ontslag van speciale
aanklager Archibald Cox.
WASHINGTON (UPI en Reuter).
Het comité voor de herverkiezing van
president Nixon heeft minstens 110.000
dollar besteed aan spionage tegen en
ontwrichting van de campagne van de
Democraten. Ongeveer 1.200 dollar hier
van werd voor dit doel toegespeeld aan
de Amerikaanse Nazi-partij in Califor-
nië.
het wegvallen van de export compense
ren in de vorm van buitenlandse valuta.
Israel bereidt zich voor op een oorlogs
economie op langere termijn. De rege
ring heeft daarom samen met werkne
mers- en werkgeversorganisaties een
overkoepelend orgaan gevormd om de
prioriteiten in het economische proces te
bepalen.
Voorop staan uiteraard de militaire
industrie en de elementaire levensbe
hoeften, maar zoveel mogelijk wordt
geprobeerd ook de rest van de economie
normaal te laten voortgaan. Om van
tevoren wrijving tussen de verschillende
industrietakken te voorkomen, is dit
overkoepelend orgaan in het leven ge
roepen.
Na Twomey’s arrestatie maakte Mac-
Stiofain weer enige kans om op zijn
oude positie terug te keren. Twomey
werd achter slot en grendel gezet op
Het opzienbarende van de wet is, dat
een lidmaatschap nauwelijks behoeft te
worden bewezen. Wanneer een politie
man vanaf een bepaalde rang stelt, dat
de betrokken verdachte lid van de pro
visionele IRA is, is dat voor de rechter
al een voldoende bewijs.
zijn nog danig in de war. Ze
de
de
CAMBRIDGE (AP) Archibald Cox,
de voormalige speciale aanklager in het
Watergate-schandaal, is benoemd tot
professor aan de universiteit van Cam
bridge, in Engeland.
Er zijn twee soorten individualisten,
die op een heel merkwaardige manier
kunnen worden geselecteerd. Wanneer
men tien mensen voor een voetgangers-
stoplicht zet, voltrekt die selectie zich
als volgt: Vijf mensen lopen door het
rode licht zodra er even een verkeers-
leegte is. Vijf blijven steevast wachten
tot het licht op groen springt. Beide
groepen bevatten enkele individualisten.
De groep die door het rode licht loopt
bevat als koplopers de individualisten
die menen dat zij boven het gemene
volk verheven zijn. De groep die gehoor
zaam blijft wachten bevat de individua
listen die zich door de doorlopers niet
van hun disciplinair standpunt laten af
brengen. Beide groepen worden voor de
rest aangevuld met mensen die geen
•igen standpunt hebben: zij lopen mee
over door het rood of zij blijven weife
lend staan, al naar gelang het uitkomt.
Deze „verkeerslichtenpsychologie” de
monstreert zich op alle maatschappelijke
gebieden en overal waar het erop aan
komt, dat mensen een keus maken tus
sen zelfstandig handelen en meeloper
spelen. Als men een totaalbeeld van de
samenleving zou kunnen tekenen waarin
de individualist en de massamens onder
scheidbaar zouden zijn aangegeven,
zouden de individualisten in twee kleu
ren moeten worden geïllustreerd: aan de
ene kant de individualist die zich als
zelfstandig denkende persoonlijkheid
verantwoordelijk voelt voor de gemeen
schap, aan de andere kant de individua
list die lak aan gemeenschap en mede
mensen heeft en alleen op zijn eigen
belangen uit is.
In de oorlogsjaren van ’40-’45 kwamen
bij het stijgen van de nood in bezet
Nederland de verschillende soorten soci
ale mentaliteit duidelijker dan ooit tot
uiting. In de permanente panieksituatie
die door de schaarste aan eerste levens
behoeften en de distributie daarvan
werd geschapen, ontstonden drie duide
lijke mensensoorten: de wolven, de
schapen en de niet met dieren te verge
lijken idealisten. De wolven, een min
derheid van egocentrische individualis
ten, werden de gewiekste zwarthandela
ren en profiteurs; de onhandige, weife
lende, instinctmatig reagerende massa
was verreweg de grootste groep, de kud
de schapen. En de idealistische, onbaat
zuchtige individualisten werden verzets
strijders of stille helden, die hun vernuft
in dienst stelden van hun medemensen of
hun vaderland. Ook zij vormden een
minderheid.
Voetgangerslichten, oorlog, of autoloze
zondag: de selectie voltrekt zich altijd
langs deze grote lijnen. De in paniek
rakende kudde schapen gaat over tot
datgene wat zij anderen ziet doen en
bestormt de bureaus met ontheffings-
aanvragen. De handige, initiatiefrijke in
grond van een nieuwe wet die het
lidmaatschap van de provisionele IRA
alleen al voldoende maakt voor één jaar
opsluiting.
(Van onze redacteur in Londen)
LONDEN. De vroegere chef-staf
van de radicale IRA-vieugel Twomey, is
per helikopter uit de Mountjoy-gevange-
nis in Dublin bevrijd. Dit ongelooflijke
staaltje vond gistermiddag plaats terwijl
de gevangenen in Mountjoy gelucht
werden. Een helikopter van een parti
culiere Ierse firma, die eerst door de IRA
was gekaapt, verscheen boven de gevan
genis en daalde langzaam op de binnen
plaats neer.
ontmoeting hebben met de Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken Henry
Kissinger wanneer deze volgende week
op weg naar China tussenlandingen
maakt in Marokko, Egypte, Jordanië,
Saoedi-Arabië, Iran en Pakistan. Volgens
het Jordaanse persbureau zal Kissinger
de leiders van alle genoemde landen
ontmoeten.
Drie gevangenen werden in grote
haast naar binnen gesleurd en voor de
ongewapende bewakers van hun schrik
bekomen waren, zweefde de helikopter-
al weer boven de daken van dè gevan
genis.
Behalve Seamys Twomey werden nog
twee „provisionele” IRA-aanvoerders uit
de gevangenis bevrijd. Buiten de gevan
genismuren landde de helikopter vlak
naast een gereedstaande auto, waarin de
drie IRA-mannen haastig wegreden. De
helikopter steeg weer op en verdween
uit het gezicht. Wegversperringen wer
den opgeworpen en speurtochten op gro
te r laai begonnen: Echter zonder resul
taat.
Seamys Twomey was eind augustus
van dit jaar gevangengenomen. Hij was
commandant van de radicale IRA-vleu-
gel in Belfast vóór hij de „staf-chef”
van de organisatie werd. Zijn voorgan
ger was Sean MacStiofain, die eveneens
enige tijd in de gevangenis doorbracht.
De directeur-generaal voor de milieu
hygiëne is op het idee gekomen om een
werkgroep in te stellen die onder meer
gaat bekijken waar men de enorme
papierberg moet laten waarmee dit mi
nisterie dagelijks wordt geconfronteerd.
Ook zit het ministerie in zijn maag met
de vele plastic wegwerp-artikelen, die
meestal slechts een keer worden ge
bruikt voor ze in de prullemand ver
dwijnen. Ook gaat men bezien of de
ambtenaren op Volksgezondheid niet
wat aan de pauze-gymnastiek moeten
gaan doen.
-j
der meer met president Nixon de
nieuwe crisis in het Midden-Oosten te
bespreken.
Het Europa van de Negen, zo schrijft
Pompidou in zijn brief aan de acht
overige EEG-landen, moet nu zijn een
heid bewijzen. Een solidariteit die
Frankrijk behalve diplomatiek ook eco
nomisch gemanifesteerd zou willen zien.
Parijs stelde daarom ook nog een
conferentie voor van de negen ministers
van Financiën en van Economische Za
ken, die zich dan speciaal over de pro
blemen van de stabilisatie der verschil
lende munten en de strijd tegen de
inflatie zouden moeten beraden.
Ook het brandende probleem van de
Europese olievoorziening zou ter sprake
moeten worden gebracht.
Onder dez eomstandigheden moet de
economie zich uiteraard aanpassen. De
eerste oorlogsmaatregel die de regering
heeft genomen, was het afsluiten van
twee grote leningen van ieder 1 miljard
Israëlische ponden (ongeveer 600.000 gul
den). De vrijwillige en verplichte oor-
logslening, die het geld uit de handen
van het publiek moest halen om ener
zijds de overheid aan extra middelen te
helpen en tegelijk de toch al zo snelle
inflatie te stoppen.
De inzamelingsacties in het buitenland
onder joodse organisaties en kredieten
van de Amerikaanse regering moeten
(Vervolg van pagina 1)
WASHINGTON. Volgens Fred Buz-
hardt, een van de advicaten van het
Witte Huis, werd Nixons telefoongesprek
met Mitchell via een telefoon gevoerd
die niet was aangesloten op het bamdop-
namesysteem. Het gesprek met Dean,
aldus Buzhardt, dat in Nixons ovale
kantoor werd gevoerd, waar niet minder
dan zeven geheime microfoons waren
geïnstalleerd, werd niet opgenomen door
een defect in de apparatuur. Aldus
meldt onze redacteur in Washington.
Rechter Sirica ondervroeg een van de
agenten van de geheime dienst, die de
geluidsapparatuur bediende. Deze vertel
de dat de apparatuur dagelijks werd
gecontroleerd. Ook Alexander Butter
field, die in een toevallige opmerking
tegenover advocaten van de Watergate-
commissie het bestaan van de afluister
apparatuur aan het licht bracht, heeft
getuigd dat hijzelf regelmatig steekproe
ven nam om te controleren f de ge
sprekken goed werden opgenomen. Dat
was steeds het geval geweest, zei hij.
Het is raadselachtig waarom het Witte
Huis pas nu met deze mededeling komt,
terwijl Archibald Cox, toen deze om de
negen geluidsbanden vroeg, al had kun
nen zeggen dat er in wezen maar zeven
waren. Bovendien is bekend dat presi
dent Nixon kort nadat het bestaan van
de bandjes bekend werd, een inventaris
liet opmaken en zelf naar de belangrijk
ste gesprekken luisterde. Ook toen werd
niets meegedeeld over het ontbreken van
twee belangrijke banden.
DEN HAAG (ANP) Nederland
heeft als eerste ontwikkeld land in de
wereld een bedrag van 12 miljoen gul
den toegezegd aan het Kapitaal Ontwik
kelingsfonds van de Verenigde Naties.
Hiermee wil de minister voor Ontwikke
lingssamenwerking, drs. J. P. Pronk, dit
fonds, dat sedert tien jaar van zijn
bestaan door gebrek aan bijdragen van
de rijke landen niet heeft kunnen func
tioneren, opnieuw tot leven brengen.
(Van onze redacteur in Jeruzalem, mr. Jaap van Wesel)
JERUZALEM De oorlog is afgelopen, maar de gevolgen worden pas nu goed
merkbaar. Het leger is nog steeds bijna volledig gemobiliseerd, en zal dat voorlopig
nog blijven. De westoever van het Suezkanaal eist een enorme troepenmacht op,
te meer omdat de Israëliërs het Egyptische Derde Leger in toom moeten houden.
De soldaten blijven voorlopig aan het front en komen alleen voor een kort bezoek
thuis, niet meer dan 24 uur. Daarna gaan zij terug naar hun bases.
De Israëlische regering en de opposi
tie, zo meldt Reuter, hebben premier
Golda Meir gisteren bezorgd uitgewuifd
naar de Verenigde Staten, bezorgd als ze
zijn dat Washington haar onder druk zal
zetten om met de Arabieren over de
onderhandelingsvoorwaarden voor vrede
in het Midden-Oosten te gaan spreken.
Mevrouw Meirs taak zal het zijn de
Amerikaanse president en zijn minister
van Buitenlandse Zaken duidelijk te
maken tot welk punt Israel gaat wan
neer het op concessies aankomt, schreef
het dagblad „Davar” van premier Meirs
regerende arbeiderspartij.
In Israel wordt al kritiek op de Vere
nigde Staten gehoord omdat onder hun
druk is toegestaan dat de Egyptenaren
met konvooien door de Israëlische linies
voorraden overbrengen naar het omsin
gelde derde Egyptische leger op de Si-
nai-oever van het Suez-kanaal.
DEN HAAG (ANP) Het Ministerie
van Volksgezondheid en Milieuhygiëne
wil de hand in eigen boezem gaan ste
ken en de „interne milieuvervuiling” in
de eigen burelen gaan bestrijden, zo
meldt de Algemene Bond van Ambtena
ren (ABVA) in het bondsblad „De Amb
tenaar”.
Volgens de plannen van Pompidou
zouden de topconferenties moeten leiden
tot een soort Europees kabinet op hoog
niveau, waarbij de deelnemers de gele
genheid zouden moeten hebben hun op
vattingen en inzichten in vertrouwelijk
overleg te coördineren. Een supra-natio-
naal karakter zou die coördinatie echter
niet mogen dragen en om die reden zal
de Franse suggestie vermoedelijk met
weinig geestdrift in Den Haag zijn be
groet.
Uit de essentiële industrieën zijn ar
beiders niet gemobiliseerd of direct na
de oorlog weer gedemobiliseerd. Voor de
andere industrieën worden veelal vrij
willigers ingeschakeld, gepensioneerden
en huisvrouwen. „Natuurlijk zijn niet
alle functies vervangbaar,” zegt dr. Yaa-
kov Arnon, voormalig directeur-generaal
van het ministerie van Financiën, „en
een deel van het produktieproces ligt
dan ook gewoon stil”. Dit wordt geschat
op ongeveer een derde van de totale
produktie. „Er wordt voor de economie
een verliesbedrag van 100 miljoen pond
per dag genoemd. Dat lijkt mij wat aan
de hoge kant. Veertig tot 50 miljoen
pond lijkt mij een juistere raming”.
7 o I
Dit verklaarden gisteren leden van de
Senaatscommissie voor Watergate tijdens
de hoorzittingen over „smerige streken”
tijdens de verkiezingscampagne van
1972.
De raadsman van de commissie, Mark
Lakritz, zei dat het geld aan de Nazi-
partij deel was van 10.000 dollar die het
comité voor Nixons herverkiezing be
steedde aan het omkopen van leden van
George Wallaces Amerikaanse Onafhan
kelijke partij om zich in Californië te
laten registreren als Republikeinen en zo
te voorkomen dat de partij van Wallace
over voldoende geregistreerde kiezers in
Californië zou beschikken in die
staat te kunnen meedoen.
Amerikaanse militaire deskundigen
zullen de Russische luchtdoelraket
SAM-6 die door de Arabieren gebruikt
werd in de recente oorlog tegen Israel
en die de oorzaak lijkt van de zware
verliezen aan vliegtuigen die Israel heeft
geleden, samen met de Israëliërs bestu
deren.
ROTTERDAM (ANP) Het bestuur
van de „Stichting Uitvoeringsorgaan Fi
nanciële Acties” (SUFA) in Rotterdam
heeft de directeur van het bureau voor
lopig van zjjn functie ontheven. Men wil
een onderzoek instellen naar zijn zake
lijk beleid en nagaan of hij mogelijker
wijs zjjn bevoegdheden heeft overschre
den.
Een en ander heeft, naar het SUFA-
bestuur meedeelt, geen consequenties
voor de giroloterij, noch voor haar deel
nemers. Deze giroloterij blijft normaal
functioneren.
De oorlog is afgelopen en niet afgelo
pen. Het kan iedere dag weer beginnen.
Nog steeds is de radio de hele nacht in
de lucht, de nieuwsverzorging geschiedt
door de legerwoordvoerder, die samen
werkt met de nationale omroep. De
kranten die verschijnen zijn nog steeds
dun om papier en arbeidskrachten te
sparen en bevatten vrijwel uitsluitend
nieuws over Israels militaire en politieke
strijd. Over buitenlandse problemen
vrijwel geen woord.
Het straatbeeld is vrij normaal, na
tuurlijk veel soldaten, liftend langs de
weg, vaak met hun wapens bij zich op
weg naar hun familie of terug naar hun
basis. Verder nog steeds weinig jonge
mannen en lege Winkels, behalve na
tuurlijk die In levensmiddelen. En de
mensen :v
spreken veel over de oorlog; in
supermarkt, bij de schoenmaker en
slager.
dividualisten wenden al hun slimheid
aan om zich te onttrekken aan het lot
van de massa en krijgen op een of
andere manier de ontheffing wel. En de
sterk sociaal gerichte individualisten la
ten zich niet van de wijs brengen door
buren, vrienden of collega’s, zetten hun
auto zondags principieel aan kant, gaan
principieel lopen of fietsen, rijden door
de week principieel niet harder dan 100
kilometer, gaan als het enigszins kan
met de trein naar hun bestemming,
zetten de verwarming lager, zijn zuinig
met gas en licht, en hamsteren géén
benzine.
De culturele ontwikkeling van de
mens is er, door de eeuwen heen, altijd
automatisch op gericht geweest de groep
der idealistische individualisten zo groot
mogelijk te maken door de persoonlijk
heid der mensen tot evolutie te brengen
en het individu een eigen oordeel, per
soonlijkheid en moraal te geven. Vele
maatschappelijke factoren werken die
culturele ontwikkeling tegen: de massa
media, de welvaart, de behoefteschep-
ping, de reclame, de confessionele sa
menklontering, de politieke gelijkscha
keling, de leuzen, de sportverdwazing, de
dweperij, de pretparken, de mode
deze willekeurige greep is maar een
kleine keuze uit de ontelbare krachtvel
den die de massaficatie en willoosheid
van de menigten in de hand werken.
Een mens met een eigen persoonlijkheid,
een vast karakter en een weloverwogen
eigen oordeel is nog steeds een even
weldadige als zeldzame verschijning.
Toch blijft die groep die geen groep
is maar een aantal afzonderlijk levende
enkelingen in stand en er treden
situaties in de samenleving op die dat
duidelijk doen blijken.
Wij verkeren nu, tengevolge van de
Arabische oliechantage, plotseling in zo’n
situatie. Nuchter beschouwd kan het
beeld niet anders worden dan datgene
waarvan men dagelijks getuige kan zijn
bij de voetgangersoversteekplaatsen: een
minderheid zorgt haastig en slim voor
zichzelf, een andere minderheid zorgt
karaktervol en principieel voor zijn ge-
meenschapsplicht, en de meerderheid
probeert, weifelt, schikt zich gelaten of
raakt in paniek.
De oproep tot burgerzin in deze situa
tie richt zich in feite tot de weifelaars
en probeert van die groep een deel over
te halen tot het sociale „goede gedrag”.
De rest is door zo’n beroep niet bereik
baar. Wie zich als een zelfstandige per
soonlijkheid sociaal wil gedragen, ergere
zich niet aan de velen die zich als
wolven doen kennen, noch aan de zeer
velen die als schapen achter de wolven
aan sukkelen. Het licht staat op rood
voor iedereen, maar doorlopers en mee
lopers zullen altijd in de meerderheid
blijven.
