Overeenkomst moet nog worden goedgekeurd door de achterban
Biesheuvel
wil niet in
CENTRAAL AKKOORD VRIJWEL ROND
AR-bestuur
Weer Chileense
In gebed bij
Spanning stijgt weer
aan Egyptisch front
Treinbotsing bij
Kassei; dertien
Vluchthelpers
in
met Arabieren
gaan overleggen
Neutraliteit van Bonn geen
succes
Ontploffing op
olietanker
vluchtelingen
aangekomen
Schmelzer moet
klaagmuur
mensen gedood
DDR veroordeeld
Segretti veroordeeld
tot een half jaar
Proces eindigt met strenge straffen
DINSDAG 6 NOVEMBER
1973
3
Immateriële eisen
Drempel
Prijsparagraaf
Meir terug
Bezwaar
Geen vetorecht
n
„Absurd”
(Van onze redacteur in Bonn)
„Koeler”
Schip breekt en zinkt
Chanteren
Duur
I
t
1
Wiegel over olieboycot
n
IS
d
ir
d
n
>1
d
n
is
IS
ir
BONN West-Duitsland besloot neutraal te zijn ten aanzien van
haar buitenlandse politiek. Wat is hiervan het gevolg Een ruzie met
Amerika, die niet is opgelost door Nixons brief aan Brandt over het
begraven van de strijdbijl. Minister van defensie Schlesinger, die deze
dagen in Den Haag een NAVO-vergadering bijwoont, heeft een afge
sproken bezoek aan Bonn afgezegd, omdat hij in Washington niet zou
kunnen worden gemist. Is zo iets al het registreren waard, nog sterker
geldt dat voor de ergernis over Amerika, die in de Bondsrepubliek
aan de oppervlakte is gekomen.
Ergerlijk
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG Er komt vrijwel zeker een centraal akkoord. De voor
zitters van de centrale werkgevers- en werknemersorganisaties zijn het
gistermiddag eens geworden over een stijging van de contractlonen per
1 januari 1974 met 2,5 percent. Deze stijging zal voor de helft in centen
en voor de helft in percenten worden uitbetaald, berekend naar de totale
loonsom per bedrijf.
Ff
1
(Van onze parlementaire redactie)
t
(Van onze redacteur in Jeruzalem)
t
i
r
JERUZALEM. Israel heeft de wei
nigen, die sinds het bestand gedemobili
seerd waren, weer onder de wapenen
geroepen vanwege de stijgende spanning
aan het Egyptische front. Met alle oor
logsdreigingen uit Egypte, zei generaal
heeft. De zaak zit de Westduitsers
vooral niet lekker omdat zij voor hun
eigen veiligheid en voor hun buiten
landse politiek (denk maar aan Ber
lijn) onverminderd aangewezen zijn
op Amerika.
Herzog, de militaire commentator, dat
hij de Egyptische dreigementen in de
eerste plaats als psychologische oorlog
voering beschouwt. AI staat president
Sadat onder de druk van zijn opperbevel
om weer te gaan vechten, de openlijke
dreigingen met de komst van Kissinger
in het vooruitzicht wijzen eerder in de
richting van het uitlokken van internati
onale druk op Israel, aldus generaal
Herzog.
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken, Henry Kissinger, heeft
zich gisteren optimistisch uitgelaten over
de mogelijkheid om bij zijn gesprekken
in verscheidene staten in het Midden
oosten een oplossing van het Israelisch-
Arabische conflict te bereiken. Als eer
ste land doet hij Marokko aan. Hij is
gisteren daarheen vertrokken.
troepen van Arabisch grondgebied en
de legitieme rechten van de Palestij-
nen eisen.”
om zouden Palestjjnenn niet vreed
zaam op een brokje Palestina kunnen
leven als Israel een beetje meewerkt?
Na dit proces weten niet alleen dege
nen die voor grof geld mensen uit de
DDR helpen vluchten, waar zij aan toe
zijn. Omdat er een politiek proces van
was gemaakt, waarvoor Westduitse jour
nalisten waren uitgenodigd, hebben ook
Bonn en West-Berlijn een nieuwe waar
schuwing gekregen.
1
j
tl
t
8
r
n
SANTA CRUZ DE TENERIFE (REU
TER en UPI). De 98.894 ton metende
in Liberia geregistreerde olietanker „Go-
lar Patricia” is gisteren op 200 kilometer
ten noorden van de Canarische eilanden
na een explosie in tweeën gebroken en
gezonken.
n
t
e
e
g
n
!t
e
2,
De werkgevers behouden het princi
piële bezwaar tegen de afbouw van de
prijscompensatie bij de hogere inkomens.
„Wij zijn van mening, dat door de
progressiviteit in de belastingen, de ver
deling van de contractloonstijging in
centen en percenten, de prijscompensatie
Een Spaans passagiersschip heeft 42
overlevenden, onder wie 30 Noren, uit
zee opgepikt. Een Spanjaard kwam om
het leven toen hij van het zinkende
schip in de met brandende olie bedekte
zee sprong.
De oorzaak van de explosie is nog niet
bekend. De tanker was waarschijnlijk
leeg op weg van Engeland naar Bahrein
aan de Perzische Golf.
(Van onze redacteur in Bonn)
BONN. Drie „vluchthelpers” uit
West-Duitsland zijn gistermiddag in de
DDR tot zware gevangenisstraffen ver
oordeeld in een proces dat nu en dan
meer tegen de Bondsrepubliek dan tegen
De voorzitters hebben afgesproken dat
de contractlonen per 1 januari 1974 met
2,5 percent zullen mogen stijgen. In dit
percentage is een drempel van 0,3 per
cent gebouwd, waardoor men binnen de
loonsomstijging van 10 percent blijft
Aanvankelijk hadden de werkgevers
niet verder willen gaan dan een con
tractloonstijging van 2,25 percent met
een drempel van een half percent. De
vakbeweging had een stijging van 2,5
percent zonder meer verlangd. Deze con
tractloonstijging zal voor de helft in
centen en de helft in percenten worden
uitbetaald, berekend naar de totale loon
som per bedrijf.
De vakbeweging heeft voor wat d e
prijscompensatie betreft rekening willen
houden met zwakke bedrijfstakken en
bedrijven, die toch al worden getroffen
door de optrekking van het wettelijk
minimumloon, de optrekking van de
jeugdlonen en de gelijke beloning voor
mannen en vrouwen. De vloer van 160
blijft in de prijscompensatie, alleen zal
voor zwakke bedrijven een uitzondering
worden gemaakt. Hiervoor moet nog een
formulering worden gevonden. De werk
gevers hadden gisteren voorgesteld een
gedifferentieerde vloer in de prijscom
pensatie te leggen, variërend van 135
tot 160.
DEN HAAG. Mr. B. Biesheuvel, de
vorige minister-president en oud-leider
van de ARP, heeft afwijzend gereageerd
op een verzoek van het huidige bestuur
van de Anti-Revolutionaire Partij om
kandidaat te zijn als begin volgend jaar
een nieuwe voorzitter gekozen moet
worden. Biesheuvel was door verschil
lende afdelingen als kandidaat naar vo
ren geschoven.
Bovendien kan Bonn niet op z’n
eentje neutraliteit bedrijven, want
het behoort tot de Europese club van
negen. Het kan niet anders dan soli
dair zijn met Nederland, maar brengt
daarmee tegelijkertijd zijn toch al
bedreigde olievoorziening in nog ro-
ter gevaar.
Zijn Chileense vrouw, die op het mo
ment van zijn vertrek elke dag kon
bevallen van haar tweede kind, moest
hij achterlaten. Op Schiphol vond in de
perskamer een gelukkige hereniging
plaats en zag Wagener voor het eerst
zijn nu drie weken oude zoon, die niet
in het minst onder de indruk op de arm
van zijn moeder lag te slapen.
In het gezelschap bevonden zich ook
de dochter, schoonzoon en kleinzoon van
de in het kabinet van Allende zitting
gehad hebbende minister Baltra van
Handel. Baltra verblijft nog steeds in de
Nederlandse ambassade in de hoofdstad
Santiago de Chili.
De Chilenen hebben vijftien dagen in
de Nederlandse ambassade gezeten voor
zij vier dagen geleden van de junta
toestemming kregen om het land te
verlaten. Sommigen van hen bleken in
die korte tijd al een aardige kennis van
de Nederlandse taal te hebben opgedaan.
„Zeg ik het goed, wij zijn met negen
tien”, klonk het tot verbazing van de
Nederlandse afhalers van het ministerie
van CRM na aankomst. De vrouw en
zoon van Wagener, die de Nederlandse
nationaliteit hebben, werden door de
Chilenen niet tot de groep gerekend.
Na het beraad erkenden zowel werk
gevers als vakbeweging, dat men niet
voorbij had willen gaan aan de oproep
van de regering om alsnog te proberen
tot een vergelijk te komen. De akkoor
den die nu zijn bereikt zullen de ko
mende dagen goedgekeurd moeten wor
den door de verschillende achterbannen.
Komt er donderdagavond ook een ver
gelijk op alle immateriële punten, dan
zal een concept Centraal Akkoord vol
gende week met de regering worden
besoroken. De werkgevers hebben aan
ondertekening de uitdrukkelijke voor
waarde verbonden, dat men eerst van de
regering wil weten, wat het prijsbeleid
voor 1974 zal zijn.
De meeste slachtoffers zaten in de
laatste drie wagons van de interzonale
trein, die volgens ooggetuigen volkomen
in elkaar werden gedrukt. Het is moge
lijk dat in de wrakstukken nog meer
slachtoffers zijn.
Op een persconferentie heeft de offi
cier van justitie, Robert Hafke, meege
deeld dat vermoedelijk de blokbeveili-
ging niet heeft gewerkt. De eveneens
omgekomen machinist van de sneltrein
Frankfort-Kassel kon door een onover
zichtelijke bocht de stilstaande trein
pas op een afstand van 100 meter zien.
Hij heeft op het laatste moment nog
signalen gegeven, maar kon de botsing
niet voorkomen.
Het is voor de Westduitsers alle
maal des te ergerlijker omdat die
neutraliteit niet alleen met oliebelan-
gen en afkeer van wapengeweld be
hoeft te worden verdedigd. Om weer
een Duitser aan het woord te laten:
de bekende commentator Sebastian
Haffner beschrijft in het jongste
nummer van Stern een verandering
die zich in de Bondsrepubliek heeft
voorgedaan sinds 1967, het jaar van
de zesdaagse oorlog in het Midden
oosten, toen het nog bijna een zonde
was in dit land om tegen Israel te
zijn.
Heeft de neutraliteit dan tenminste
Bonns uitgebalanceerde politiek voor
het Midden-Oosten gediend? Voorlo
pig lijkt het er niet op. De ambassa
deur van Libië heeft in dit gastvrije
land nota bene de staatsomroep (De
Deutschlandfunk) kunnen benutten
om de Bondsrepubliek te chanteren:
„Waag het niet de Nederlanders te
helpen”. In het jongste nummer van
Der Spiegel zegt hij aansluitend: „De
Bondsrepubliek is niet werkelijk neu
traal. Net zo goed als Bonn het
bestaansrecht van Israel benadrukt,
moet het de aftocht van Israëlische
KASSEL (DPA). Zeker dertien
mensen zijn gistermiddag om het leven
gekomen toen in Guntershausen bij
Kassei in de Westduitse deelstaat Hessen
de sneltrein Frankfort-Kassel in volle
vaart inreed op de interzonale sneltrein
Leipzig-Mönchengladbach. Ambulance-
wagens en hefschroefvliegtuigen hebben
25 ernstig en 40 licht gewonden naar
ziekenhuizen overgebracht.
Voor de bestuursverkiezing zijn er nu
twee kandidaten: de huidige waarne
mend voorzitter en Tweede-Kamerlid
Koningh en het Eerste-Kamerlid prof.
Drogendij k. Verwacht wordt dat Koningh
met algemene stemmen zal worden ge
kozen. Het is dan ook niet uitgesloten
dat prof. Drogendijk zich binnenkort zal
terugtrekken als kandidaat.
De aanklacht past overigens in een
reeks Oostduitse acties. Vorige week
verklaarde partijleider Honecker dat de
vertegenwoordiging van de Bondsrepu
bliek in West-Berlijn verder dient te
worden verminderd. Daar werd in Bonn
scherp op gereageerd („hier blijkt wie in
werkelijkheid storen wil”) want in de
vorig jaar gesloten overeenkomst van
Berlijn is vastgelegd waartoe Bonn in
West-Berlijn nog het recht heeft.
In Israel werd gisteren gerouwd om
de doden uit de jongste oorlog met de
Arabische landen. De foto toont vrou
wen die deelnemen aan een bijeen
komst bij de klaagmuur in Jeruzalem.
Een groot aantal joden kwam naar de
klaagmuur om te bidden voor de doden
en voor de vrede.
Donderdag zal over het jaarlijks ver
plicht uitbrengen door de onderneming
van een sociaal verslag, openbaarheid
van inkomens in de onderneming, het
zogenaamde bedrijvenwerk en de jonge
re werknemers een „constructief ge
sprek” worden gevoerd tussen de voor
zitters. Het afsluiten van een centraal
akkoord is door deze afspraken vrijwel
zeker geworden. Premier Den Uyl toon
de zich zeer tevreden over dit resultaat.
Haffner schrijft over een „koeler”
worden jegens volken die zich harts
tochtelijk laten leiden door hun na
tionale eerzucht.
Augstein gaat, in Der Spiegel, ver
der: „Als Israel consequent weigert
andere dan Israëlische belangen te
laten gelden, dan dienen wij de be
langen van.de Bondsrepubliek te ver
tegenwoordigen. Die laten een politiek
partij-kiezen voor Israel niet (meer)
toe.”
Het eindeffect is dat Amerika geër
gerd is, de Arabieren niet tevreden
zijn en Israel zich in de steek gelaten
voelt, een paar maanden nadat
bondskanselier Brandt persoonlijk in
Jeruzalem was gaan uitleggen hoe
met die afgewogen politiek voor het
Midden-Oosten de bijzondere banden
tussen Bondsrepubliek en Israel eer
der gediend dan geschaad zouden
zijn. De eerste oogst uit die zo welo
verwogen politiek leverde wrange
vruchten op.
De Israëlische premier Golda Meir, die
gisteren van haar bezoek aan Amerika
in Tel Aviv is teruggekeerd, verklaarde
dat haar besprekingen met president
Nixon en minister van Buitenlandse Za
ken, Kissinger, op enkele meningsver
schillen na alle kwesties tussen Israel en
Amerika met betrekking tot de politiek
in het Midden-Oosten hebben opgelost.
De speciale adviseur van president Sa
dat van Egypte, Zayat, is gisteren door
de Franse president Pompidou ontvan
gen. Eerder had hij een uur lang gespro
ken met de Franse minister van Buiten
landse Zaken Jobert. Hij toonde zich
zeer tevreden over de loop van dat
gesprek.
De Israëlische minister van Buiten
landse Zaken Eban heeft gisteren in
Boekarest met premier Maurer en mi
nister van Buitenlandse Zaken Macoves-
cu. van gedachten gewisseld over de
toestand in het Midden-Oosten. Hierover
is slechts meegedeeld, dat de sfeer har
telijk was.
SCHIPHOL. (ANP) Op Schiphol is
een tweede groep Chileense politieke
vluchtelingen aangekomen. Onder de
veertien volwassenen en zeven kinderen
bevond zich de echtgenote van de Ne
derlandse ex-priester Joep Wagener.
Wagener, die vier jaar in Chili heeft
gewerkt, is een maand geleden het land
uitgezet.
zelf een oneigenlijk gebruik is voor
nivellering van inkomens,,.
Toch wilden de werkgevers, gezien de
economisch moeilijke situatie door de
olieboycot, voor 1974 de vakbeweging
wel tegemoetkomen door een aftopping
toe te passen. Zo werd overeengekomen,
dat de prijscompensatie volledig zal
worden uitbetaald tot een jaarinkomen
van 35.000. Vanf 35.000 tot 45.000 zul
len de gestegen prijzen met 0,75 per per
cent prijsstijging worden uitbetaald, van
af 45.000 tot 60.000 een half percent per
percent prijsstijging en boven 60.000
een kwart percent.
Tijdens de bijeenkomst van de voor
zitters heeft de vakbeweging in het be
gin van de gesprekken die een groot
aantal malen werden geschorst voor on
derling beraad bij de materiële eisen
een pakket immateriële punten als on
losmakelijk geheel van het totale pakket
op tafel gelegd.
Donderdagavond zullen de voorzitters
nog trachten tot een akkoord te komen
over de verplichtingen van het uitbren
gen van een sociaal jaarverslag door
ieder bedrijf afzonderlijk, de verplich
ting dat ieder bedrijf alle inkomens
openbaar moet maken, het bedrijven
werk van de vakbeweging en de proble
men van de werkende jongeren.
Werkgevers en vakbeweging kwamen
overeen, dat indien de economische situ
atie door de olieboycot in 1974 zal ver
slechteren, men vroegtijdig bijeen zal
komen om de dan ontstane situatie te
bespreken. „De werkgevers deskundigen
zijn voor wat betreft de gevolgen van de
olieboycot somberder dan de regering”,
aldus VNO-voorzitter dr. J. Bartels.
Bonn heeft alle reden om zorgvuldig
te waken voor misbruik van de transit-
wegen. Het heeft zijn afkeer van com
mercieel opgezette organisaties om
vluchtelingen te helpen herhaaldelijk
uitgesproken, maar kan onmogelijk gro
te activiteit ontplooien om te voorkomen
dat Oostduitse burgers uit hun land
ontsnappen.
Een paar citaten uit commentaren,
die hoofdredacteuren van toonaange
vende, regeringsgezinde bladen heb
ben geschreven. Theo Sommer (Die
Zeit) kwalificeert het gedrag van de
Amerikaanse regering „tussen onge
past en onopgevoed”. Hans Heigert
(Süddeutsche Zeitung): „De Amerika
nen gedragen zich alsof er geen
bondgenootschap bestaat”. Rudolf
Augstein (Der Spiegel) schrijft over
„een Kissinger, die zijn verachting
voor Europa openlijk verkondigt”.
De ergernis is gericht tegen een
land dat de Europese gemeenschappe
lijke markt dwarsboomt, dat geen
zinvolle medewerking verleent aan de
oplossing van het monetaire pro
bleem, dat internationaal vaak over
de hoofden van zijn Europese bond
genoten heen beschikt en dat nu dus
geen neutraliteit accepteert in een
kwestie die toch niets met het Atlan
tische bondgenootschap te maken
Voor de Westduitsers is inmiddels
gebleken dat ook met de Russen te
praten valt. Toen de tijd van de
koude oorlog verstreken was, hebben
zij hun hoop op hereniging definitief
moeten begraven en hebben erkend
dat niet alle naar hun gevoel Duitse
grond voor Duitsers kan zijn. Waar
in het Centraal Akkoord zal een sobe
re prijsparagraaf worden opgenomen,
omdat ook de vakbeweging overtuigd is
van een sneller stijgen van de prijzen
als gevolg van de situatie in het Midden-
Oosten. Het aanvankelijke streefcijfer
van 5,5 percent als maximale stijging
van de prijzen zal niet worden opgeno
men. De werkgeversvoorzitters laten de
ondertekening van het Centraal Ak
koord afhangen van het prijsbeleid dat
het kabinet-Den Uyl in 1974 denkt te
voeren. Na 10 november hoopt men
hierover in het gesprek met de rege
ringsdelegatie opheldering te krijgen en
daaruit zullen de conclusies worden ge
trokken.
De heer W. Kok, die namens de drie
vakcentrales het woord voerde, zei dat
het punt van het hoger personeel buiten
de discussies is gehouden. Binnenkort
wordt er met de centrale werkgeversor
ganisatie een bijzondere vergadering aan
gewijd, omdat, aldus de heer Kok, de
werkgevers daaraan bijzondere waarde
hechten.
Tijdens het proces is namelijk ver
klaard dat Bonn het misbruik maken van
de „transitwegen” tussen Bondsrepubliek
en West-Berlijn officieel toestaat en on
dersteunt. Die aanklacht is door de wes
telijke regering als „absurd” van de
hand gewezen.
WASHINGTON (REUTER en DPA).
De Californische advocaat Donald II.
Segretti, die in 1972 tijdens de presi
dentsverkiezingen verantwoordelijk is
geweest voor „vuile streken” van de
Republikeinse Partij, is gisteren in Was
hington veroordeeld tot zes maanden
gevangenisstraf met een proeftijd van
drie jaar.
Gisteren werd bovendien bekendge
maakt dat het vanaf 15 november eens
zo duur zal zijn om de DDR binnen te
komen: 10 mark voor een dag in Oost-
Berlijn en 20 mark voor een dag elders
in het land. Voor die bedragen ontvangt
men aan de grens evenveel Oostduitse
marken, die in het land moeten worden
besteed. Door de verhoging worden
vooral degenen getroffen, die dankzij de
Berlijnse overeenkomst en de regeling
voor het grensverkeer tussen beide
Duitslanden, tegenwoordig familie en
vrienden in de DDR mogen bezoeken.
(Van onze parlementsredactie)
DEVENTER. VVD-fractieleider
Wiegel vindt dat de vroegere KVP-
minister van Buitenlandse Zaken, dr.
Norbert Schmelzer, voor overleg naar de
Arabische landen moet gaan om een
eind te maken aan de olieboycot. Wiegel
zei gisteravond op een politieke bijeen
komst van zijn partij in Deventer dat
minister van Buitenlandse Zaken Van
der Stoel zijn voorganger moet vragen
als hoofd van een Nederlandse delegatie
naar het Midden-Oosten te gaan.
Wiegel vindt de manier waarop de
Nederlandse regering nu probeert het
gesprek met de Arabische landen te ope
nen, niet goed. Alleen een missie op
hoog niveau kan volgens de WD-leider
zaken doen met de Arabische landen.
In Assen heeft het liberale kamerlid
Van Aardenne op een WD-bijeenkomst
gezegd dat de oliecrisis in Nederland
niet alleen is toe te schrijven aan het
beleid van de minister van Buitenlandse
Zaken. Hij zei dat het verkrijgen van
betere olieprijzen weleens de reden van
de Arabische boycot kon zijn. Ook Van
Aardenne had kritiek op de houding van
de regering inzake de oliecrisis.
Die mentaliteitsverandering in
West-Duitsland is samengegaan met
een duidelijke poging tot objectiviteit
Israel hield toch de Sinaï niet alleen
bezet, maar vestigde er bovendien
kibboetsiem en boorde er naar olie.
Gisterochtend werd bekend dat ook de
werkgevers geen vetorecht aan de Ne
derlandse Centrale voor Hoger Personeel
(NCHP) willen toekennen. Er was toen
geen behoefte aan dit punt op de agenda
te handhaven. De voorzitters van de
organisaties van ondernemers in het
midden- en kleinbedrijf, die aan de
gesprekken hebben deelgenomen, stelden
hun goedkeuring van het ontwerp cen
traal akkoord afhankelijk van het prijs
beleid van de regering.
de verdachten gericht leek te Lijn. Karl-
Heinz Hetzschold kreeg elf en een
half jaar, Jens Runge kreeg negen
en een half jaar en Hans-Dieter Voss
zeven jaar wegens „staatsvijandeljjke
mensenhandel”.
