Verklaring van negen landen eist Israels terugtrekking uit bezette gebieden
Tweede Kamer verdeeld over
standpunt
van EEG-landen
voor regering
Dansende
betogers
President vormt gevaar
voor eigen partij
Washington
en Bonn
verzoend
8
KVP kan geen
mensen vinden
s«V
Republikeinen door
Nixon in problemen
ES
Gratis kopstuk bij
f USSR
LET THE
PANOVS
127 voor 119
KISSINGER NIET
Op NAVO-vergadering
Chinees loopt weg van
Russische receptie
Britse soldaat gedood
NAAR OSLO VOOR
NOBELPRIJS
WOENSDAG 7 NOVEMBER
1973
„Afpersing”
Palestijnen
Kwaad bloed
Olieboycot
Groot-industriëlen
S3T
Voordelen
Zalen
I Jfan kri KJedoUse Wd
literfles
Royal Club tonic
van
L
EEG komt tegemoet aan Arabische eisen
(Van onze parlementsredactie)
vkN DER STOEL
van
(Van onze parlementsredactie)
I
l
(Van onze redacteur in Washington)
1
1
(Van onze parlementsredactie)
van
s
e
[B.
Wantoestanden in Duitse bejaardenzorg
(Van onze redacteur in Bonn)
f
le
ADVERTENTIE
11
ts
1
1
l
verd door een werkgroep van me
dici en psychologen.
De negen EEG-landen wensen verder
dat de resoluties van de Veiligheidsraad
worden uitgevoerd en dat vredesonder
handelingen binnen het kader van de
Verenigde Naties plaatsvinden.
De EEG-landen zijn met deze verkla
ring naar het oordeel van vele waarne-
De EEG-landen verklaren ook dat zo’n
vrede internationaal moet worden gega
randeerd. onder meer door het afvaardi
gen van vredestroepen naar de gedemili
tariseerde zones zoals die in resolutie 242
worden voorzien.
bejaardenverzorging
vaker
n
e
r
e
n
e
t
j
tl
o
e
tl
n
n
d
n
d
it
u
n
e
e
g
gelden als leider van zijn partij, willen
de Republikeinen een verkiezingscata-
strofe in 1974 voorkomen. Dit betekent
tegelijkertijd dat de strategie erop ge
richt zal zijn de partij en zijn kandida
ten los te haken van de president.
n
>e
ie
n
ir
;e
?s
;n
in
a
:t
ll
?i
n
•t
i-
•e
L-
;e
it
e
LO
De Watergate-affaire en de klungelige
manier waarop het Witte Huis de zaak
heeft geprobeerd goed te praten of weg
te moffelen, begint daarom kwaad bloed
te zetten bij republikeinse politici die
gelijk hebben, wanneer zij zeggen dat de
inbraak en de talloze schandalen niet
het werk van de partij waren, maar van
de president en zijn Witte-Huiskliek.
Inmiddels zijn vragen gerezen over de
aanstelling door Nixon van de nieuwe
speciale aanklager Leon Jaworski. Ja
worski, een miljonair uit Houston blij kt
zich als advocaat gespecialiseerd te heb
ben in het vertegenwoordigen van grote
maatschappijen en industrieën. Ook was
hij commissaris van een aantal bedrij
ven, waarvan er één, een stichting, de
trechter was voor ongeveer twee miljoen
gulden die de CIA, de buitenlandse in
lichtingendienst, doorstuurde naar een
anti-communistische groep van juristen
in Genève.
Israëlische diplomatieke kringen in de
Belgische hoofdstad noemden het EEG-
stuk het meest pro-Arabische dat de
EEG ooit heeft geproduceerd; „anti-Is-
raelisch en duidelijk tot stand gekomen
als gevolg van Arabische afpersing.”
\zuivelservice^/
Blijkens dat onderzoek dateert in het
Rijnland, dat als voorbeeld is geko
zen, een kwart van de 12.000 bed
den in de tehuizen uit de vorige
eeuw. Achttien „slaaphuizen” zou-
BELFAST (UPI). Een onbekende
man heeft gisteren in Newton Hamilton
in het Noordierse graafschap Tyrone een
op wacht staande Britse soldaat doodge
spoten.
Jaworski ontkent iets van deze CIA-
fondsen geweten te hebben, maar zijn
relaties met Amerikaanse groot-indus
triëlen, die altijd welkom zijn geweest
bij de regering van Nixon, heeft zijn
onafhankelijkheid als aanklager in het
geding gesteld.
(Van onze redacteur in Brussel)
BRUSSEL De regeringen van de negen EEG-landen vinden dat Israel
zich moet terugtrekken op de militaire posities van 22 oktober toen voor
de eerste maal een wapenstilstand van kracht werd. Ook zou Israel zich
moeten terugtrekken uit de gebieden die het sinds 1967 bezet houdt, met
dien verstande dat elk land in het Midden-Oosten moet kunnen bestaan
binnen veilige en erkende grenzen.
ben van mensen die psychiatrisch
zijn verpleegd. Eén van de vele
tekortkomingen, die hierbij aan het
daglicht komt, is dat psychiatrische
behandeling nog altijd niet wordt
beschouwd als onderdeel van een
moderne medische verzorging zoals
die in ziekenhuizen dient plaats te
hebben.
a. De ontoelaatbaarheid van het verwer
ven van grondgebied door geweld;
b. De noodzaak voor Israel om een ein
de te maken aan de bezetting van
gebieden die het sedert het conflict
van 1967 heeft volgehouden;
c. Eerbied voor de souvereiniteit, de ter
ritoriale integriteit en de onafhanke
lijkheid van elke staat in het gebied
en hun recht om in vrede te leven
binnen veilige en erkende grenzen;
d. De erkenning dat bij vestiging van
een rechtvaardige en blijvende vrede
rekening moet worden gehouden met
de legitieme rechten van de Palestij
nen.
De ministers van Buitenlandse Zaken
hebben in het allerdiepste geheim ook
gesproken over het olievraagstuk, nu de
Arabische boycot steeds meer om zich
heengrijpt en ook andere landen dan
Nederland voor de consequentie staan om
hun brandstofvoorziening te beperken.
In de verklaring bevestigt de minister
raad de wil van de lidstaten om indivi
dueel en gezamenlijk bij te dragen aan
een billijke oplossing van het probleem
van het Midden-Oosten. De raad is zich
bewust van de onderlinge afhankelijk
heid van de economieën van de lidstaten
van de EEG en heeft anderzijds aan de
commissie en de permanente vertegen
woordigers in de hoofdstad opgedragen
oplettend de situatie te blijven volgen,
die voortvloeit uit de schaarste aan ru
we petroleum, om daarover aan de raad
te rapporteren.
De ministers hebben onderling afge
sproken op dit punt geen enkel com
mentaar te geven.
De Nederlandse minister van Buiten
landse Zaken, Van der Stoel, achtte de
verklaring van de negen weliswaar een
voortzetting van het standpunt dat des
tijds bij het uitbreken van de oorlog al
namens de gemeenschap in Kopenhagen
werd geformuleerd, maar naar veler op
vatting komt zij erop neer dat Neder
land onder druk van de Arabische olie
boycot en van zijn EEG-partners door
de knieën is gegaan. Die opvatting krijgt
vooral gestalte in de te Brussel veel
gehoorde vraag of minister Van der
Stoel nu zal moeten aftreden.
In het stuk van de EEG-landen wordt
gezegd dat een terugkeer naar de mili
taire posities van 22 oktober een oplos
sing van andere dringende problemen
kan vergemakkelijken zoals dat van de
krijgsgevangenen en van het Egyptische
Derde Leger.
Een vredesovereenkomst moet naar
het oordeel van de EEG-landen vooral
berusten op:
Opmerkelijk Is dat de door Nixon
benoemde nieuwe vice-president Gerald
Ford, die als leider van de Republikei
nen in het Huis van Afgevaardigden als
geen ander de politieke gevaren van
Nixons ondermijning ziet, opgeroepen
heeft de landelijke Republikeinse partij
top bijeen te brengen.
OSLO (DPA). De Amerikaanse mi
nister van Buitenlandse Zaken, Henry
Kissinger, heeft aan de Nobelprijscom-
missie van het Noorse parlement laten
weten dat hij wegens andere verplich
tingen verhinderd is op 10 december de
Nobelprijs voor de vrede zelf in Oslo in
ontvangst te nemen.
Kissinger heeft de Amerikaanse am
bassadeur in Oslo, Thomas Byrne, op
dracht gegeven hem bij de prijsuitrei
king te vervangen.
De Noordvietnamese onderhandelaar
Le Doec Tho, die samen met Kissinger
de 510.000 Zweedse kronen van de No
belprijs voor de vrede deelt, heeft al
eerder meegedeeld af te zien van een
reis naar Oslo.
DEN HAAG. De eerste dag van de
besprekingen in de nucleaire planning-
groep van de NAVO heeft vooral in het
teken gestaan van de verzoening tussen
de Westeuropese NAVO-partners
voornamelijk West-Duitsland en de
Verenigde Staten.
den alleen nog geschikt zijii voor
de sloop.
In de zes grote „Landeskrankenhaü-
ser”, de psychiatrische inrichtingen
waar de meeste bejaarden belan
den, staan 7873 bedden in zalen
met meer dan vijf bedden, 4637 in
zalen met meer dan tien en 143
patiënten liggen in zalen met meer
dan 40 bedden. Er is gemiddeld één
wc per elf patiënten, één wastafel
per zes. Bijna de helft van de
bedden heeft niet eens een eigen
nachtkastje.
De Frankfurter Allgemeine Zeitung,
die de bezetting van deze „Landes-
krankenhaüser” beoordeelde aan
de hand van een politieverordening,
kwam op een overbelasting van 35
percent.
Noordrijnland-Westfalen is de eerste
deelstaat die wantoestanden in de
be j aarden verzorging „transparent
heeft gemaakt”, zei ons een woord
voerder van de regering in Düssel
dorf. In andere deelstaten van de
Bondsrepubliek zou de situatie niet
beter zijn. De gegevens zijn gele-
Het bewijs van zijn onafhankelijkheid
wordt geleverd als hij het onderzoek
van de ontslagen Archibald Cox voort
zet, op het punt waar het Witte Huis
kennelijk besloot dat het te pijnlijk
werd. Dat was waar Cox zich ging
verdiepen in de activiteiten van de zoge
noemde „loodgietersgroep” die o.a. de
inbraak in het kantoor van de psychia
ter van Ellsberg uitvoerde.
Het Witte Huis is inmiddels een public-
relationcampagne begonnen om stem
ming te kweken tegen de juristen van
Cox die na diens ontslag nog steeds deel
uitmaken van de nu door Jaworski
overgenomen Watergate-staf. Het Witte
Huis wil zich van deze advocaten ont
doen, en heeft al nadrukkelijk gezegd
dat Jaworski natuurlijk vrij moet zijn
om zijn eigen medewerkers aan te stel
len.
Deze groep (twee voormalige Republi
keinse kandidaten voor het president
schap, zes Republikeinse leiders in de
Senaat, negen uit het Huis van Afge
vaardigden, vijf gouverneurs, en onge
veer zes plaatselijke prominente Repu
blikeinen) is sinds het aan de macht
komen van Nixon in 1968 niet meer
bijeen geweest. Het is gebruikelijk in de
Amerikaanse partijpolitiek dat het lei
derschap van de partij in handen is van
de president.
De oproep van Ford komt er indirect
op neer dat wordt ingezien dat president
Nixon zich niet langer kan of mag laten
BONN. Tienduizenden bejaarden,
opgeborgen in Westduitse psychia
trische inrichtingen, horen daar
niet thuis. Dit blijkt uit een onder
zoek in Noordrijnland-Westfalen,
waar 2300 gezonde mensen, die ou
der zijn dan 65 jaar, hoog nodig
naar bejaardentehuizen zouden
moeten worden overgebracht.
spraak voor zo veel uitleg vatbaar
is dat er niets mee valt te doen.
Aantjes weigerde te geloven dat de
verklaring bewust zo is opgesteld
dat men er alle kanten mee uit
kan. „Het is een stuk van de negen
die nu een gemeenschappelijk be
leid kunnen laten zien, dat is be
langrijk”, aldus de ARP’er.
De Koster, buitenlandspecialist
de VVD-fractie zei: „Voor de Pa
lestijnen moet wat gedaan worden.
Daar heb ik zelf ook altijd voor
gepleit.”
KVP-fractieleider Andriessen noemde
het een goede zaak dat het vraag
stuk van de Palestijnen voortaan
een politiek en niet alleen een
Kirilenko deed zijn aanval tijdens een
toespraak bij de viering van de 58ste
verjaardag van de Russische revolutie.
De Chinese ambassadeur en zijn enige
begeleider, een tolk, verlieten daarop de
bijeenkomst.
mers verregaand tegemoet gekomen aan
de Arabische eisen die in het bijzonder
door Frankrijk werden gesteund.
Wat, van de andere kant bekeken, de
bejaardentehuizen betreft: in de
openbare „Helmen” zou 30 percent
van de bewoners en in de particu
liere 14 percent eigenlijk psychia
trisch moeten worden verzorgd,
maar de inrichtingen zijn overvol
met „verkeerde” patiënten. Geen
van de 92 onderzochte tehuizen
deed iets aan zo’n verzorging.
De Congresleden vrezen een Republi
keinse afgang in de nationale verkiezin
gen die volgend jaar worden gehouden,
en waarbij het gehele Huis van Afge
vaardigden en een aantal senatoren her
kiesbaar staan. Een opinieonderzoek
heeft aangetoond dat wanneer verkiezin
gen nu zouden worden gehouden, de
Republikeinen 22 punten achterstaan bij
de Democraten. Dit zou kunnen leiden
tot een ramp in de partij, vergelijkbaar
met die in 1958 en 1964, toen de Demo
craten een overwegende meerderheid be
haalden.
MOSKOU (Reuter). De Chinese
ambassadeur in Moskou, Lioe Hsin-
Tsjoean, is gisteren van een receptie op
het Kremlin weggelopen toen Andrei
Kirilenko, lid van het Politburo in een
toespraak Peking beschuldigde van het
voeren van een politiek van koude oor
log.
Het EEG-standpunt, waaraan de mi
nisters van Buitenlandse Zaken en hun
politieke top-ambtenaren twee dagen
hebben gewerkt, houdt bovendien in dat
met de wettelijke rechten van de Pales
tijnen bij het zoeken naar vrede reke
ning moet worden gehouden.
De bejaardenverzorging is in de
Bondsrepubliek vaker aanleiding
tot schandalen geweest, meestal
vanwege het gemak waarmee in dit
land particulieren tehuizen voor
oude mensen kunnen openen. Vori
ge week is in Bonn bovendien een
tussenbericht bekend geworden van
een uitvoerig onderzoek naar de
toestand waarin grote bejaardente
huizen verkeren.
WASHINGTON. Het ontluisterde
presidentschap van Richard Nixon be
gint voor Republikeinse politici door het
hele land een bedreiging te worden van
hun eigen posities. Het is de reden
waarom in het Congres steeds meer
stemmen opgaan om de huidige ernstige
crisis zo spoedig mogelijk tot een eind te
brengen, hetzij door een vrijwillig aftre
den van de president, hetzij door diens
afzetting.
Twee balletdansers hielden gisteren een
opmerkelijke demonstratie voor de Rus
sische ambassade in Londen. In een
symbolische dans protesteerden zij tegen
het feit dat de Russische balletdanser
Valery Panov én zijn vrouw Galina geen
visum krijgen om naar Israel te gaan.
Een aantal bekende kunstenaars bood
een petitie aan bij de ambassade, waarin
gevraagd wordt aan de Panovs emi-
gratiepapieren te geven. In Moskou
deelde Panov gisteren mee dat zijn
vrouw na een hongerstaking van vijf
dagen ernstig ziek is geworden en de
hongerstaking heeft moeten opgeven.
Hijzelf gaat wel door tot hij een duide
lijk antwoord heeft gekregen op zijn al
twee jaar lopende aanvragen, zo ver
telde hij. Panov en zijn vrouw werden
ontslagen bij het Kirov-ballet toen hun
emigratieplannen bekend werden. De
balletdanser beschuldigt de autoriteiten
van „weloverwogen artistieke moord”.
humanitair probleem is. Hij noem
de het juist dat de verklaring een
speciale rol ziet voor de VN en de
Veiligheidsraad om vrede in het
Midden-Oosten te brengen.
PPR-leider Bas de Gaay Fortman
noemde het EEG-standpunt vaag,
maar was blij met de speciale aan
dacht voor de Palestijnen. Hij vond
het begrijpelijk dat in de verkla
ring n iet nadrukkelijk solidariteit
met Nederland wordt betuigd.
CHU-fractieleider Kruisinga: „De
verklaring is van internationale po
litieke betekenis. Naar mijn me
ning omschrijven de ministers hoe
het conflict ongeveer opgelost kan
worden.”
Uitvoerig heeft de Amerikaanse minis
ter van Defensie Schlesinger de houding
van de Verenigde Staten in het Midden-
Oosten-conflict, voorzover dat de NAVO
betreft, ter discussie gesteld. Vooral met
zijn ambtgenoot van West-Duitsland Le
ber heeft hij in uiterst goede sfeer veel
strubbelingen uit de weg weten te rui
men.
De vergadering van de groep, waarin
acht NAVO-landen door hun ministers
Defensie waren vertegenwoordigd
(behalve Canada dat een ambassadeur
stuurde) begon gisteren met een uitvoe
rige uiteenzetting van Schlesinger over
de nucleaire strategische Oost-Westver-
houding in Europa. Daarna volgde een,
zoals een zeer goed geluimde secretaris
generaal van de NAVO mr. J. Luns het
noemde „zeer belangwekkende en ver
helderende” discussie.
Met de nucleaire problemen heeft de
planninggroep nogal onverwacht zeer
uitvoerig de situatie in het Midden-
Oosten aan de orde gesteld. De Neder
landse minister van Defensie Vredeling
daarover: „We hebben een bijzonder
openhartige gedachtenwisseling gehad.
Er zijn geen verwijten gemaakt maar er
is van man tot man in uitstekende sfeer
over de ons inziens onvoldoende consulta
tie voor de Amerikaanse alarmfase ge
sproken. De heer Schlesinger heeft toe
gezegd dat hij deze zaak nader zou
bezien. Hij gaf zelf toe dat de situatie
ook voor de Verenigde Staten op het
moment van de alarmfase „nogal ono
verzichtelijk” was. Wij hebben gepleit
voor het geven van meer achtergrondin
formatie in het vervolg”, aldus de Ne
derlandse minister over de strubbelingen
die er tussen NAVO-partners over de
maatregelen van de Verenigde Staten in
het Midden-Oosten-conflict waren.
De Tweede-Kamerfracties hebben
gisteren verdeeld gereageerd op de
EEG-verklaring over het Midden-
Oosten. Woordvoerders van VVD,
KVP, ARP en CHU noemden het
verheugend dat de negen tot een
gemeenschappelijk standpunt zijn
gekomen. PvdA’er Piet Dankert
sprak van een „onwerkbare en zin
loze verklaring.”
DEN HAAG. KVP-fractieleider
Andriessen heeft grote problemen om
nieuwe bewindslieden te vinden voor het
kabinet-Den Uyl. Nadat Andriessen lang
moest zoeken naar een opvolger voor
minister Brouwer van Landbouw, waar
voor staatssecretaris Van der Stee van
Financiën werd gevonden, heeft de
KVP-leider nu problemen met diens op
volging. Een aantal aangezochte kandi
daten heeft het al laten afweten.
Vooroordelen en onwetendheid vooral
zouden er de oorzaak van zijn dat
75 percent van de oudere bewoners
van psychiatrische inrichtingen
daar op bevel van de rechter naar
toe gaat. Vaak gaat het daarbij,
aldus de werkgroep, alleen maar
om verwarde bejaarden die ver
pleegd moeten worden. Ook men
sen die wel tijdelijk psychiatrisch
moeten worden behandeld, komen
echter veelal niet meer uit de in
richting.
Gebleken is dat ziekenhuizen en be
jaardentehuizen niets moeten heb-
De meeste fracties waren tevreden
met de aandacht die werd geschon
ken aan de wettelijke rechten van
de Palestijnen, maar Dankert
meende dat een dergelijke uit-
De sterkste papieren voor het staatsse
cretariaat op Financiën heeft nu d«
Helmondse KVP’er mr. A. J. J. M. Takx.
Gisteravond had hij een tweede gesprek
met Andriessen over de opvolging van
Van der Stee. De heer Takx, die zichzelf
een behoudende KVP’er noemt, heeft
een bureau voor belastingadviezen in
Helmond.
