Slachtoffer
conflict om
N-Guinea
i
•w
s
mi
Te oud
Vrachtjes
Staatsbemoeienis
17
ZATERDAG 10 NOVEMBER
1973
ïir Erbij
w
WWlAfWWIAAfWVVVliWVWWWIAAAAAflAAAAflftAfWWIAfWWIfWMWIAAAAAfVIAfVIAAAA/VWWVVWtAAAAfVVWlA/VVVWVWVVVVVVVW
SEMI-ARTS IN DJAKARTA MOET NU
ALS GIDS ZIJN BROOD VERDIENEN
THEO KLEIN
WRflflAivwvwvwwvvwvyvwwyvvwvvwwvwwwwvvwvyvwvv^^
voor dikke meisjes
Magere tijd
SOPHIE TUCKER
Maria Callas, 35 kg vermagerd.
PEGGY BAKER
irtfïfMMWIfWMWIRfWWMWMWMMVMMWWWWWMWWWWWWWMMI*
’en
LSt-
eer
itie
erk
Het enige alternatief was toen nog het
centraal station, waar de „gidsen” hun
vrachtjes proberen op te pikken. De
eerste weken had hij geluk. Wat Fran
sen en Belgen zorgden ervoor dat hij
een bedragje naar zijn vrouw over kon
maken. Het was niet veel, maar Soeba
gijo heeft intussen geleerd het kleinste
te waarderen. Hij vertelt: „Vijftien jaar
geleden had ik dit niet voor mogelijk
gehouden. Ik* had toen net mijn diploma
voor semi-arts in mijn zak. Ik hoefde
nog slechts een practisch jaar af te ma
ken om me arts te mogen noemen. Maar
toen raakte Nederland in conflict met
Indonesië over Nieuw-Guinea. Ik moest
met nog enkele medestudenten het land
uit. Naar Duitsland. Daar kon ik niet
verder studeren. Ik moest hele dagen
gaan werken om aan geld te komen. Ik
had al eerder gewerkt. Van ’46 tot ’50,
als bediende op schepen van de Maat
schappij Nederland. Het was in die tijd
Drieëndertig jaar was Soebagijo, enig
kind van een Javaanse bestuursambte-
Wat te denken van de dikwijls
gehoorde en goedkope bewering dat
mannen, hoewel zij misschien naar
de Twiggies in de straat gluren, hun
wat gezette vrouwen prefereren op
grond van het feit dat ze meer hou
den van iets stevigs om te knuffelen?
Een overdreven verhaal, gebaseerd op
dat snertonderzoek in Canterbury.
na
rde
tan
>en
de
oei
jn
jn
ro
ie
af
ie
in
ir
I-
19
ar-
te-
ter
:o-
ge-
eld
er-
ro-
in
Ia
de
ille
len
ten
en
de
Der
or-
ten
ser
ind
ïke
iat.
;en
50-
itie
erk
am
nis
dat
en.
der
en
ten
ge-
djn
en-
ven
3ke
245
len
ge-
de
ra
t.-
o-
•r-
en
de
e-
e-
de
en
er
’dt
ie-
zo
n-
las
or
ft
ig
n-
in
>n
is
co-
ta-
:o-
di-
iat
;en
it-
de
,en
en
5t-
in
als
kan slapen. Thuis in Malang verdient
mijn vrouw wat bij met de verkoop van
zelfgebakken koek. Mijn kinderen zitten
allemaal op de katholieke school. Ik
hoop ze met behulp van de kerk een
redelijke opvoeding te kunnen geven”.
voor mij de enige mogelijkheid om aan
een baan te komen. Intussen probeerde
ik me eerst op een Engelse en een
Amerikaanse, en later een Nederlandse
universiteit te laten inschrijven. Uitein
delijk lukte het me met behulp van een
hofmeester aan boord en een kennis in
Amsterdam, op de Vrije Universiteit te
komen. Zeven jaar heb ik in Amsterdam
afwisselend gestudeerd en gewerkt.
Maar toen ik eenmaal vlak voor mijn
laatste studiejaar stond werd er roet in
het eten gegooid”.
gaan omdat zij het ook deed. On
danks die beroemde dubbele kin en
omvangrijke buste had ze een knap
pe, rijke, beroemde en talentvolle
man die haar overlaadde met in het
oogspringende juwelen. Hij moedigde
haar aan om flink te eten en zei
dikwijls dat hij het niet erg vond dat
ze dik was.
Wie nog meer? Mae West, maar die
is nu 81. Als goedgevulde halfgodin-
nen een dezer dagen zouden vragen,
„kom eens langs”, zouden ze waar
schijnlijk jarenlang eenzaam zitten
wachten in hun weelderige boudoirs.
Dik is niet in de mode. Zelfs vrouwe
lijke operasterren, die gewoonlijk dik
waren, zijn ervan afgestapt. De 126
kilo wegende Camille’s of Mimi’s be
staan niet meer. Maria Callas, een
dik jong meisje, vermagerde door
grote vasthoudendheid met 35 kilo;
pas daarna werd ze beroemd.
hij tot elke prijs zou willen wonen en
werken. „Ik wil alles aanpakken, als ik
naar, toen hij noodgedwongen naar zijn
geboorteland terugkeerde. „Er was intus
sen erg veel veranderd. Op elk gebied
was er veel meer staatsbemoeienis. Ik
kon mijn laatste jaar aan de universiteit
niet afmaken omdat er een maximum
leeftijd van 28 jaar was vastgesteld. Ik
ben toen naar Malang gegaan, waar ik
thuis privéles heb gegeven aan leerlin
gen van de middelbare school en aan
studenten die zich op examens voorbe
reiden. Ik werd er niet rijk mee, maar
we konden er tenminste samen net van
leven. Gemiddeld verdiende ik zo’n
17.000 roepia (120 gulden) per maand.
Tot er onlangs werd bepaald dat elke
leraar, ook ik, lid moest zijn van een
overheidsvereniging. Ik had daar de pa
pieren niet voor. Bovendien deugde mijn
accommodatie volgens hun normen niet.
Ik moest mijn lessen staken. Mijn enige
mogelijkheid was nog een noodsprong
naar Djakarta. Ik heb hier een kleine
ruimte gehuurd, zodat ik ’s avonds ten
minste met een dak boven mijn hoofd
Ondanks mevrouw Mills’ onbezorg
de bewering, ben ik vastbesloten me
strikt te houden aan crackers en
knolselderij en zalige puddingen en
overheerlijke cakes met verachting te
negeren. Als niemand van een dik
meisje houdt, zoals nu wetenschappe
lijk is bewezen, dan word ik maar
slank om algemeen bewonderd te
worden. Het lijkt absurd dat we be
oordeeld worden op uiterlijke ver
schijning. Uit dit beestachtige onder
zoek blijkt echter dat alles beoor
deeld wordt aan de hand van het
meetlint en dat de maten een graad
meter zijn voor de populariteit bij de
andere sekse.
Hij valt op door zijn goedverzorgde uiterlijk. Grijs haar, een ge
distingeerd brilletje, onberispelijk shirt en kaki broek. Zittend op
de stoep van het telegraafkantoor in Djakarta staart hij quasi-
geïnteresseerd in een krant. Zijn gedachten zijn in werkelijkheid
echter elders. Vanachter zijn bedrukte schuilhoek tuurt hij naar de
buitenlander die die dag misschien van zijn diensten als gids gebruik
wil maken. Dat idee is niet zo gek. Hoewel Soebagijo pas drie weken
in Djakarta woont, en dus onmogelijk zelf op de hoogte kan zijn van
alles wat er in die onmetelijke mensenzee te koop en te zien is, kan
hij zich al zeer verdienstelijk maken door het Indonesisch in vloeiend
Frans, Duits, Engels of Nederlands om te zetten. Een voltooide hbs-
opleiding in Malang (Oost-Java), gevolgd door zeven jaar studie in
de medicijnen aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, waren voor
de nu 47-jarige Soebagijo voldoende om de moderne talen volledig
onder de knie te krijgen. Hij prijst zich er nu gelukkig om. Zijn talen
kennis is momenteel voor de Indonesische semi-arts de enige bron
van inkomsten. Na een eindeloze reeks mislukte sollicitaties en po
gingen om op de een of andere manier aan de slag te komen is Soe
bagijo, vader van vijf schoolgaande kinderen, ten einde raad midden
september van Oost-Java naar de Indonesische hoofdstad getogen om
daar al scharrelend aan de kost te komen.
Eén aspect van dit wetenschappe
lijk onderzoek irriteert me werkelijk.
Waarom werden er geen foto’s van
dikke mannen getoond? Waarom zou
den vrouwen méér hun best moeten
doen dan mannen om er goed uit te
zien? Germaine Greer schetste eens
een zelfingenomen huisvader met
bretels, grote vooruitstekende buik en
een stoppelige dubbele kin. Hij vond
het niet nodig er beter uit te zien
omdat hij een man was. Conclusie:
dikke mannen zijn afschuwelijk. La
ten we eens een onderzoek naar hén
houden!
Zoals zovele Indonesiërs ziet Soebagijo
Nederland als een aards paradijs, waar
maar terug zou mogen naar Nederland.
Ik heb gelezen dat er op het ogenblik
tienduizenden buitenlandse gastarbeiders
in Nederland werken. Mijn pogingen
zijn echter mislukt omdat ik de Indone
sische nationaliteit heb en er geen fami
lie van me in Nederland woont. Maar
ik blijf het proberen. Alles is
beter dan het bestaan dat ik nu leid. Als
ik hier niet wegkom, zal ik waarschijn
lijk de rest van mijn leven zo moeten
blijven scharrelen. In Indonesië krijgen
mensen als ik geen schgn van kans”.
Nu haar huwelijk echter is stukge
lopen, houden veel dikke meisjes zich
aan een strikt dieet en vragen zich af
of Liz er ook een begin mee heeft
gemaakt-
Dikke meisjes die het wél gemaakt
hebben? Daar was bijvoorbeeld de
vrouw van schilder Rubens: groot,
rijk en bewonderd en regelmatig af-
gebeeld in veel belangrijke rollen op
zijn levendige schilderijen. Ze hup
pelde altijd gezet, naakt en roze rond
als de heldin op bijna al zijn schil
derijen. Dan waren er de immense
naakten, onsterfelijk door de liefde
volle zorg van Titiaan. Blijkbaar
hield men vroeger van vrouwen met
grote brede heupen. Maar dat is alle
maal lang geleden.
Een van de beroemdste Engelse
dikkers, de vrolijke en met vele on
derkinnen bedeelde pianiste Gladys
Mills, kwam met een antwoord aan
het adres van de verachte weten
schapsmensen: „Onzin, onzin, onzin”.
„Mijn man, mijn familie, mijn pu
bliek, ze hebben altijd van mij ge
houden. Het is dom om alle dikke
vrouwen onder één noemer te bren
gen- Er zijn verschillende types. Wat
zou het leven saai zijn als alle vrou
wen hetzelfde waren. We komen ge
lukkig in alle vormen en maten
voor.”
Soebagijo heeft in de loop der tijd zijn
vingers blauw geschreven aan sollicita
tiebrieven. En niet alleen op banen in de
medische sector. Soebagijo: „Tot op he
den solliciteer ik nog steeds. Maar zon
der succes. Ik ben intussen te oud ge
worden voor een goede baan. Voor een
overheidsbetrekking kom ik wegens
mijn leeftijd allang niet meer in aan
merking. De jongeren die op een beurs
van de overheid gestudeerd hebben, krij
gen overal voorrang. Veel mensen van
mijn generatie, die op eigen kosten ge
studeerd hebben, maar die zelf niet rijk
genoeg zijn om zich van een goede
positie te verzekeren, zijn naast de
maatschappij komen te staan. Wij zijn
het slachtoffer van de politieke moei
lijkheden in de vijftiger en zestiger ja-
ren”.
Het is een nare, magere tijd voor
dikke meisjes. Dit blijkt uit een we
tenschappelijk onderzoek, gehouden
door een groep experts in Engeland.
Mollig is bepaald niet mooi volgens
dit Engelse onderzoek- Aan duizenden
mensen werden naaktfoto’s getoond
van vrouwen met onherkenbaar ge
maakte gezichten. Het waren foto’s
van twee dikke, twee magere en twee
slanke vrouwen.
Een groot gedeelte van hen die de
foto’s bekeken, verwierpen de dikke
als lelijk, onaantrekkelijk en niet ge
slaagd. Het ergste was, dat niemand
ze echt mooi vond. Bijna geen enkele
man die aan het onderzoek deelnam,
voelde iets voor een gezette vrouw
als echtgenote. De magere vrouwen
brachten het er weinig beter af. Ze
werden af en toe beschreven als
„magere lat” of „spriet”. Goedge
vormde, slanke vrouwen daarentegen
werden over het algemeen geliefd,
gerespecteerd en bewonderd.
Als vrouw, die altijd heeft gestre
den tegen extra pondjes, niet altijd
met waarneembaar succes, kon ik het
niet helpen dat ik ontstemd was over
dit uitermate onvriendelijke weten
schappelijk onderzoek en zocht ik in
mijn geheugen gejaagd naar voor
beelden van corpulente dikkers die
zich waar hebben gemaakt. Ik vond
het geen gemakkelijke opdracht.
Elizabeth Taylor is natuurlijk ja
renlang een voorbeeld geweest voor
alle dikke dames. Ze heeft velen van
ons ongetwijfeld in slaap gesust met
een onjuiste veilige gedachte, zodat
wij te veel gingen eten in de veron
derstelling dat we ermee door konden
„Ik had geen andere keus. Mijn
inkomsten waren weggevallen en in
Malang had ik totaal geen uitzicht
meer op werk. Als ik niet naar Dja
karta was gekomen had mijn gezin
misschien honger moeten lijden”,
aldus Soebagijo, die als een illegale
gids in de buurt van het station en
het telegraafkantoor opereert. Op
de eerste dagen na zijn vlucht uit
Malang had hij eerst geprobeerd
om wat geld te verdienen met de
kaartverkoop op de zwarte markt.
Soebagijo: „Dat ging een paar da
gen goed. Niemand kende me, dus
kon ik bijvoorbeeld bij een bio
scoop wat kaartjes kopen, die ik
dan later op de avond weer door
verkocht. Na een tijdje kregen de
„gevestigde verkopers” me echter
in de gaten. Die hele handel is in
Djakarta in handen van groepen
uit de krottenwijken. Zij hebben me
er snel uitgewerkt”.
Vreemd genoeg kent ook een
ontwikkelingsland als Indone
sië academici die in hun eigen
beroep niet aan de slag kunnen
komen. In tegenstelling tot hun
Nederlandse collega’s kunnen
zij echter in de meeste ge
vallen geen aanspraak ma-
op financiële bijstand,
voor een
maar één
een
bron van inkomsten zoeken,
desnoods op de straat. Tot die
laatste kaste verviel onlangs de
heer Soebagijo, 47 jaar, zeven
jaar studie medicijnen in Am
sterdam, maar in de Indonesi
sche hoofdstad Djakarta zon
der werk. Hiernaast het relaas,
dat hij aan onze verslaggever
Theo Klein deed.
ken op financiële
Scholing of niet,
werkeloze blijft er
mogelijkheid open: Zelf
van
Zoals gezegd was Soebagijo niet de
enige die onder de politieke verwikke
lingen te lijden had. „In totaal keerden
wij in ’59 met een groep van zeventien
afgestudeerde of bijna afgestudeerde
studenten naar Indonesië terug. Daarbij
waren onder andere twee juristen, een
sinoloog en enkele semi-artsen. Van die
groep is er geeneen in zijn eigen vak
aan het werk geraakt. De één schrijft
wat artikelen, de ander probeert met
schilderen aan de kost te komen”.
blWMWWWWWWWWWWMWWWWMMWVWWlIlfWlflfWMlfWWWMWWWWW^
V
