Beurzen laten hoofd
nog steeds hangen
HBEURS
Nog 4 manieren om minder aardgas te gebruiken
1
„Siamese tweeling” Schaefer en Van Dam aan vooravond debat:
99
Publikatie van Vereniging van Exploitanten van
Gasbedrijven in Nederland en N.V. Nederlandse Gasunie
99
ZATERDAG 17 NOVEMBER
13
1973
Schimmigheid eruit
Ideeëncentrale
AKZO
Laagterecord
1 Stook een graadje lager
Het binnenklimaat van uw woning is bestuurbaar.
Of het met de knop aan de kachel is, de radiator-
kraan of de kamerthermostaat, u kunt de temperatuur
in de hand houden. De meeste thermostaten staan te
hoog. Stook liever bewust, pas de temperatuur aan
de behoefte aan. Ongeveer 20°C kan voor velen een
aanvaardbare woontemperatuur zijn. Toch staan
veel thermostaten op 22°C, wat extra energie en
geld kost.
's Avonds straalt door uw raam niet alleen licht,
maar ook warmte naar buiten. Houd die warmte
binnen! U kunt die zélf best gebruiken nu we extra
zuinig moeten zijn met energie. Scherm dat koude
glas dus af. Sluit uw gordijnen. Let u wel op, dat de
gordijnen niet over de radiator hangen. In dat geval
komt de stijgende warmte in de ruimte tussen het
gordijn en het raam en verdwijnt voor een groot deel
naar buiten. Bovendien mist u dan de stralings-
warmte van uw radiator. Laat in dat geval liever uw
zonwering neer met gesloten lamellen. Doe het
iedere avond. Heus ’t helpt
Zuinig met warmte in huis. Dat probleem is niet
nieuw. Sinds september 1972 wordt dit onderzocht
door een werkgroep, waarin deskundigen van het
Instituut voor Milieuhygiëne en Gezondheidstechniek
TNO, het Instituut TNO voor Bouwmaterialen en
Bouwconstructies, de Nationale Woningraad en de
Gasunie zijn vertegenwoordigd. Begin 1974 zal de
studie in druk verschijnen. Met een reeks
aanbevelingen voor bouwkundigen en andere
vakmensen, maar óók voor de bewoners zelf.
De huidige energiesituatie maakt het volgens de
werkgroep en de gasindustrie gewenst van dit
laatste deel een samenvatting te maken, die
waarschijnlijk eind van dit jaar huis aan huis in
Nederland zal worden bezorgd.
3 Kamers leeg? Verwarming af.
Bewaar de warmte alleen voor de vertrekken die
echt in gebruik zijn. Doe in de kamers waarin men
niet verblijft de radiator geheel dicht (Maar draai de
radiator wel weer open bij vorst om bevriezing te
voorkomen.) Hebt u een gevelkachel zet hem dan
op de minimaalstand
4 Zonnewarmte is kosteloos
Wanneer u de zon in het stookseizoen volop naar
binnen laat schijnen, kan zij een behoorlijke bijdrage
aan uw woonwarmte leveren. Maar dan moet u de
zon wel de kans geven binnen te komen: zonwering
en gordijnen open.
2 Een uur warmte voor niks
Voor u naar bed gaat, tempert u natuurlijk uw kachel
of zet u de thermostaat een aantal graden (tenminste
vijf) omlaag. Doet u dat voortaan een uurtje eerder,
dan blijft uw huis echt nog wel warm genoeg totdat
u gaat slapen. U bespaart er flink wat energie mee.
Wel verschuiving, geen instorting woningbouw
et
(Van een medewerker)
Schaefer zal niet nalaten bewoners van
1Z.
et
jd
in overleg met het Ministerie van Economische Zaken.
Denkt u vanavond nog
even aan uw gordijnen?
index tot ver beneden de 900 in
zakte. Enkele weken geleden nog
lag de 1.000 binnen bereik.
et
et
ie
ie
at
*n
et
n.
Marcel van Dam geeft, voor het eerst,
een uiteenzetting over de manier waarop
hij het eerder bekend gemaakte nationa
le woningonderzoek wil opzetten. „We
hebben drie dingen op stapel staan: een
woningbehoeftenonderzoek, steekproeven
per regio die in totaal rond 40.000 wo
ningen omvatten, en aan de hand van de
uitkomsten van die twee een volkshuis
vestingsplan. Dat zijn de dingen waar
mee we ons in de eerste twee van de
vier jaar van dit kabinet willen bezig
houden. Daarna komt de verwezenlij
king”.
bewoners. De inventarisatie moet in 1975
worden afgerond”.
Komt de vernieuwbouw van de grond,
kan de bouwwereld zich aanpassen aan
deze relatief snelle veranderingen, willen
de huiseigenaren meewerken en zijn er
voldoende geldmiddelen voor vrij te ma
ken?
Zo blijkt de AKZO al haar investe
ringsplannen op de helling te hebben
gezet om diverse objecten met het oog
op de gewijzigde grondstoffenvoorziening
nog eens kritisch te kunnen doorlichten.
Door zijn omvangrijke petrochemische
grondstofverwerking is de oliecrisis voor
50
at
1-
et
et,
et
de
f-
-s:
r-
!t,
ie
3n
k
?-
ht
u-
ge
te
et,
k„
et
ge
en
30
le
Is,
te
a-
lis
2).
n,
ig
Eur
'd
4
?r.
o-
a-
x
le
et
;te
a-
et
iet
e-
:et
)k.
d.
1),
1:
s-
80
is.
1:
et,
>k.
^g
er.
en
•n,
a-
li-
ne
li
kt
E-
et
et
n-
1.:
lis
JP
Is.
Verder komt er op Volkshuisvesting
een ideeëncentrale voor gemeentelijke
en provinciale besturen. De opzet ervan
Is een bestuurscollege direct te (aten
profiteren van bestuurlijke ervaringen
die elders hun W'aarde hebben bewezen.
vernieuwde huizen duidelijk te maken
hoe hun nieuwe huur in elkaar zit. „Je
kunt aan de buitenkant niet zien wat er
aan de onderkant, de fundering moet
gebeuren om het huis in stand te hou
den. Bij het ene huis zullen de ver-
nieuwkosten daarom een stuk hoger uit
vallen dan bij het andere. Daarom zul
len de bewoners een degelijk stuk infor
matie moeten krijgen over wat het aan
deel van de overheid in de vernieuw
bouw is, wat de verbouwingskosten zijn.
Als we de schimmigheid uit de samen
stelling van het huurbedrag weten te
halen, zaf het velen een stuk duidelijker
zijn waarom een huis zoveel huur moet
opbrengen”.
dit bedrijf van groot belang. Ondanks de
fraaie winstcijfers over het derde kwar
taal moest de koers deze week toch rond
zes gulden terug.
Maar ook Philips, die veel minder
direct betrokken is bij eventuele moei
lijkheden van grondstof aanvoer en ook
fraaie winstcijfers over het derde kwar
taal behaalde, moest enkele guldens te
rug. Zwaar werd Hoogovens getroffen
met een verlies van tien gulden. Dit
werd in verband gebracht met de grote
ollebehoefte van het bedrijf voor zijn
produktieproces. De KLM krabbelde
verder terug tot even 70 gulden.
waar moet ik de grens leggen tussen
nieuwbouw en sloop. Hoe moet zo’n
wijk eruit zien: de infrastructuur. Kort
om, een sociaal plan voor de wijk, voor
de stad, op grond van de wensen van de
Beiden vragen zich intussen wel af of
vernieuwbouw-speculatie zo’n omvang
zal gaan aannemen. Van Dam met name
wijst erop dat een deel van de aantrek
kelijkheid van het speculeren verloren
gaat doordat de huren in beginsel niet
mee omhoog mogen na de vernieuw
bouw, dat wil zeggen, niet louter op
grond van de waardestijging van de
objecten. „Alleen de verbeteringen, en
dan nog voor dat deel dat de verhuurder
zelf heeft betaald, mogen in de huur
worden doorberekend”.
Ondertussen bleef de Amerikaanse
dollar keihard ondanks de felle baisse
op de New Yorkse effectenbeurs. Boze
tongen beweren dat dit een spelletje is
van de oliesheiks om zodoende hun mil-
jardenbezit in dollars op te vijzelen in
ruil tegen de verliezen in de olie-export.
Andere beweren dat de dollars gezocht
worden om aanvullende oliaankopen te
verrichten in bijvoorbeeld Irak dat in
Arabische kring van deze dollarpraktij-
„Om bij het laatste te beginnen”, zegt
Van Dam, „de financiering is nog een
flessenhals. Er is een zekere terugloop
van de nieuwbouw, maar die was al onder
het vorige kabinet merkbaar. Maar wat
critici van dit kabinet voortdurend roe
pen, dat de hele woningmarkt instort, dat
is helemaal niet waar.
Schaefer: „De aannemers gaan zich nu
meer op de vernieuwbouw richten. Juist
voor de kleine aannemer biedt de ver
nieuwbouw goede kansen. En wat de
grote betreft, als ik zie dat een bedrijf
als Intervam een sector vernieuwbouw
heeft opgericht, dan is dat een goede
ontwikkeling”
„Een wat de eigenaren betreft, ach,
zes jaar lang zei iedereen dat de ver
nieuwbouw er nooit zou komen. Maar
toen ik vorige week in Amsterdam was,
hoorde ik dat niet minder dan 1700
huiseigenaren hadden geïnformeerd naar
de regelingen voor vernieuwbouw. Zoiets
zegt toch een heleboel”.
Dit zijn twee uitspraken van de
staatssecretarissen, ook wel de Siamese
tweeling van het ministerie van Volks
huisvesting en Ruimtelijke Ordening ge
noemd. Wij spraken met hen aan de
vooravond van de behandeling van de
huisvestingsbegroting in de Tweede Ka
mer, waarin toch wel verweven specia
lismen huur- en subsidiebeleid (Mar
cel van Dam) en stadsvernieuwing en
vernieuwbouw (Jan Schaefer) onge
twijfeld grote aandacht zullen krijgen
Het huidige kabinet wil de inspraak
bij de stadsvernieuwing democratiseren.
Dit, democratisering van de inspraak, is
dan ook het thema van een publi
katie die nog voor het eind van het jaar
moet verschijnen. De bedoeling ervan is
in gangbaar Nederlands uit te leggen
hoe allerlei ingewikkelde regelingen
over stadsvernieuwing van verscheidene
departementen in elkaar zitten
„De grote ramp voor vele actiegroepen
Is, dat zij onvoldoende kennis hebben
van de elementaire feiten, waardoor zij
zeer veel tijd verdoen. Dat frustreert”,
zegt Schaefer, die verantwoordelijk is
voor deze uitgave, die naar allerlei in
stanties zal worden verzonden en die
verder voor iedereen tegen „een zacht
prijsje” verkrijgbaar zal zijn
Door schade en schande wijs worden is
dikwjjls vermijdbare arbeid. Te denken
valt aan de aanpak van onderzoekingen
of van inspraakprocedures op het gebied
van de volkshuisvesting en de ruimtelij
ke ordening, of de verwerking van de
resultaten.
„Waarom zouden ze niks leren van de
ervaringen van een ander? Dat levert
tijdwinst op, bespaart arbeidskracht en
kosten, en vermijdt onlustgevoelens bij
de bevolking”, aldus Jan Schaefer,
Schaefer geeft toe dat de vernieubouw
de aanpassing van oude stadswijken aan
hedendaagse wooneisen (anders dan het
inlopen van achterstallig onderhoud) een
mogelijkheid tot speculatie in zich
heeft, ook al moet de huiseigenaar bij
verkoop na vernieuwbouw in het alge
meen de ontvangen subsidies terugbeta
len. Het valt niet te loochenen dat een
blokje vernieuwde huizen in waarde ge
stegen is, maar dat deze waardestijging
mogelijk is geworden door de investe
ring van gemeenschapsgeld.
Van Dam en Schaefer zeggen dat in
dien de speculatie omvangrijke vormen
gaat aannemen, een hierop toegespitste
wetgeving evenmin zal uitblijven. „Maar
wat is op het ogenblik het grootste
belang? Toch zeker dat mensen in oude
wijken, die het liefst in die wijk blijven
zitten in aanvaardbare woonomstandighe
den komen te leven? Voorlopig zullen
we die kans voor lief moeten nemen”.
„Het eerste, globale onderzoek, dat
volgend jaar gereed moet komen, omvat
4000 ondervraagden en moet een alge
meen antwoord geven op de vraag hoe
je in de woonbehoefte kunt voorzien
door verbouwing, vernieuwbouw en zui
vere nieuwbouw. Wezenlijk is, dat de
samenstelling van zelfstandige woon-
ruimtezoekenden, evenals de woonbe
hoeften, sinds de oorlog geheel veran
derd zijn. Toch bouwen we in grote lij
nen nog steeds volgens de behoeften die
vlak na de oorlog golden”
AMSTERDAM Ook deze week
stond de beurs in Amsterdam in
het teken van de oliecrisis. Maar
onze beurs niet alleen. Ook in
Londen, Düsseldorf, Tokio en niet
te vergeten New York liet men de
zen week het hoofd hangen. Wat
Wall Street daarbij presteerde,
grensde bijna aan het ongelooflijke.
Op meerdere dagen viel het koers-
peil rond 25 punten, waardoor de
„Maar als ik de aantallen weet, weet
ik nog niets van een wijk. Het worden
immers steekproeven. Dan gaan we be
ginnen met een inventarisatie van de
behoeften per wijk, uitsluitend in pro
bleemgebieden. Hoe moeten de huizen
er per wijk uitzien. Kwaliteitseisen:
Hij kondigt aan, behoudens parlemen
taire goedkeuring, „maar dat geldt voor
al onze vele plannen”, een huurgewen-
ningsbijdrage te willen geven, zodat
mensen kunnen wennen aan hun door
vernieuwbouw verhoogde huur, „vanuit
de opvatting dat de mensen zoveel mo
gelijk in hun eigen buurt of huis moeten
kunnen blijven. Kijk, het gaat niet aan
bij vernieuwbouw centrale verwarming
te laten vervallen omdat de huur dan
voor sommige betrokkenen te hoog zou
uitvallen in verhouding tot hun inko
men. Toch moet het huis die hogere
huur opbrengen. Een over drie jaar
uitgesmeerde, in omvang afnemende
subsidie is dan een billijke tegemoetko
ming”.
Maar net als hier te lande worden de
geesten daarginds steeds meer bezig ge
houden met het energievraagstuk, waar
bij berichten over distributieplannen
voor benzine en oliebeperkingen voor de
industrie schering en inslag zijn. Angst
dat de nationale produktie volgend jaar
flink terug moet, was de aanleiding tot
het gooi- en smiitfestijn in Wall Street,
dat wat de sombere stemming aangaat
alleen door de donkere dagen van de
Kennedy-moord en de Cuba-crisis werd
geëvenaard.
De bezorgdheid over de gevolgen van
het energietekort is echter algerrreen.
Het 'westen is aangewezen op de olieaah-'
voer vanuit de Arabische wereld. Vpor-,
ons land speelt daar tussendoor nog eens
de extra last van de boycot.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Jan Schaefer: „De huurders verdienen een por in de
rug als zij klachten hebben over hun ingewikkelde huurprijs. Zij moeten
zelf met woningbouwverenigingen of beleggingsmaatschappijen om de
tafel gaan zitten om te praten over de kosten van hun woongenot. Noem
het een soort CAO-overleg. Aan enkele minima, zoals de hoogte van de
huur, moet worden voldaan, maar over een serie extra’s beheer, onder
houd. huisregels kan worden overlegd. Zo’n inspraakprocedure moet
wettelijk worden geregeld”.
Marcel van Dam: „Tientallen jaren
zijn miljarden in onze woningbouw
geïnvesteerd. Maar niemand heeft ooit
de moeite genomen een onderzoek in te
stellen naar de werkelijke woonbehoef
ten; elk huis dat gebouwd werd was
goed. Maar wat wil je als je honger
hebt, eet je alles. Ons ministerie komt in
1974 met enkele globale studies over de
Nederlandse woonbehoeften en in 1975
wordt begonnen met een groot nationaal
gericht onderzoek”.
De lokale industrie en daarmee de
algemene beursindex sloegen hierdoor
deze week opnieuw een nieuw laagtere
cord van het jaar aan. Een weinig
betrouwbare factor vormde ook de hoge
mate van onzekerheid in kringen van de
regering en fret bedrijfsleven. Het slui
ten van een akkoord over lonen en
prijzen is nu definitief van de baan. En
in plaats daarvan baant de regering de
weg naar een volledige prijs- en inko
menspolitiek. waarbij natuurlijk ook een
dividendstop wel eens betrokken zou
kunnen worden.
Angst en pessimisme vertalen zich on
middellijk in forse koersverliezen. De
kroon spande deze week het confectiebe
drijf Macintosh, dochter van de Staats
mijnen, die niet minder dan 30 gulden
verspeelde of 150 punten op oude basis.
Elsevier verloor 25 gulden. ACF en Océ
Van der Grinten 20 gulden-. Hagemeijer,
KNP, Stevin, Wessanen, Meneba en
VNU 10 tot 15 gulden.
ken beschuldigd wordt
