OPVANG- EN BEHANDELINGSINSTITUUT IN SANTPOORT BESTAAT 12 1/2 JAAR
Onderwijs-wethouder M. Roessingh
sprak behartigenswaardige woorden
f
K3l
H
r
5
BIJ INGEBRUIKNEMING KLEUTERSCHOOL
■8
II
„DRIE-IN-DE-PAN”
■k
IJMUIDER COURANT
ZATERDAG 17
NOVEMBER
1973
4
door Ton Kors Jr.
Gesteldheid
Gezondheidszorg
iÈ
1
Minikoekepannen
(Van een onzer verslaggevers)
IJMUIDEN Wethouder M.
Roessingh heeft vrijdagmiddag bij
de officiële ingebruikneming van de
kleuterschool „Drie-in-de-pan” een
aantal behartigenswaardige woor
den over scholen, het onderwijs en
de verhouding openbaar en bijzon
der onderwijs gezegd.
Tevoren waren de deuren offi
cieel geopend en hadden de kleu
ters, die eerder op de dag al feeste
lijk bijeen rond een poppenkast
waren geweest, talloze ballonnen
opgelaten. Overigens onder zeer
gure weersomstandigheden.
jongens en meisjes uitgroeien tot mensen die zeer
ernstig gestoord zijn in hun gevoelsleven, tot aan het
psychopatische of criminele toe. Door deze problemen
al zeer vroeg te onderkennen en door een plaatsing
in een behandelingsinstituut is het mogelijk ernstige
verscheurdheid bij deze kinderen te voorkomen. Vanaf
1960 heeft St. Raphael ruim honderdtachtig kinderen
opgenomen en behandeld, die allemaal hun weg in de
maatschappij gevonden hebben, zij het met moeite.
Het internaat biedt op het ogenblik onderdak aan zo’n
zeventig jongens en meisjes.
Onzeker
Contact met ouders
SANTPOORT Vrijdagavond heeft het instituut
St. Raphaël aan de Middenduinerweg zijn twaalf
eneenhalfjarig bestaan gevierd. Dit instituut werd in
I960 opgericht om zoals psycholoog-directeur dr.
p. F. Verdonck het noemt de nood te lenigen bij de
opvang van kinderen met gedrags- en aanpassings
moeilijkheden. Een gesprek met hem maakt iets dui
delijk van de enorme betekenis van de op vang en
behandeling van dit soort kinderen. Zonder een insti
tuut zoals St. Raphaël, bestaat de kans dat deze
..JL
St. Raphael en het moeilijk opvoedbare kind
Liefde, warmte en begrip, opvang en behandeling
Ij
1
I
r
Ifiii
*5»
Voor wat betreft de schooi
n
en uw
zonder
tweg ii
■norgens
isgenote
Versport
te gaan,
onderwijs. Door de integratie wordt de
ontwikkeling van een kind niet meer in
afzonderlijke brokstukken uiteengetrok
ken, maar zal er een veel natuurlijker,
harmonischer proces van ontwikkeling
in de school bereikt kunnen worden.
Met betrekking tot de verhouding tus
sen openbaar en bijzonder onderwijs, zei
de heer Roessingh te hopen wanneer
hij politiek gesproken daartoe de kans
krijgt dat hij het groeiende onderlin
ge begrip en de groeiende onderling»
samenwerking tussen openbaar en bij
zonder onderwijs zal kunnen versterken.
^rieden
wij tot
eren. S.
313215
VWXMM
zikkelde
atie bij
W op 1,
lanschaf
en Van
Sterdam.
Vrij-
e van al
337372.
11
„Het is gelukkig zo,” merkt dr. Ver-
ompleet
y” Lan-
il Urn.
de ge-
Ik heb nu maar twee voorbeelden
gegeven. Beide typen kinderen hebben
onvoldoende zelfwaardering. Het zijn in
gedeukte mensjes, die niet zichzelf kun
nen worden.”
iicolaas-
ev. ver
verwerk,
iouman-
in 151,
■13064.
teristiek element in de wijk en het func
tioneren van scholep daar, zei de wet
houder voor deze school op dit moment
geen gebruik te zien in de avonduren.
Toch doet het gemeentebestuur zijn best
iets van een meervoudig gebruik in de
toekomst te realiseren, wanneer de lage
re school gebouwd is in Zeewijk.
„Goed onderwijs in goede gebouwen is
een belang voor de hele buurt,” merkte
de wethouder op.
Vervolgens bepaalde hij zich tot een
eventuele prognose van het onderwijs in
Zeewijk. Prognoses duiden erop, dat de
kleuterbevolking de 4- en 5-jari-
gen na 1974 in Zeewijk niet meer zal
stijgen. Gezien de overvolle klassen op
dit moment zal er nog jarenlang behoef
te zijn aan deze kleuterschool, conclu
deerde de heer Roessingh.
md Ra
nk. wil
et nette
zelfde
-'L ggj
Ir. Van der Schans begiet een bloempot,
waaruit als symbool van de school een
plant oprijst.
ita
contact-
r onge-
geschei-
en we-
e gratis
iaallijst.
blanco
discretie
serieuze
in be-
Inter-
Postbus
Tel.
Post-
1228.
wwmm
Het ligt in dezelfde sfeer als de hek
ken die nu geopend zijn, terwijl we ze
in het begin altijd gesloten hadden.
Want al is het gaas vijf meter hoog, de
jongens klauteren er toch wel overheen
om weg te lopen. Je kan ze beter met
een hek van liefde en begrip omringen,
dan hoeven ze niet weg te lopen.”
De inspectrice van het kleuteronder
wijs, mejuffrouw Voorbrood roemde de
sfeer in de school, als gevolg van het
goede samenspel tussen leidsters en kin
deren. Namens de Oudercommissie bood
de heer Oosterlee een bandrecorder aan,
welke hoofdleidster mej. J. I. Vlietstra
ter hand werd gesteld. Mejuffrouw Sa-
bee van de dependance mocht een kof
fiezetapparaat in ontvangst nemen. Na
mens de collega’s schonk mevrouw
Schildwacht de nieuwe school een aan
tal zeer leuke wandplaten. Als buurman
sprak de heer Langelaar van de nabijge
legen Kruisbergschool zich uit voor een
goede onderlinge samenwerking en ver
standhouding.
Aan het slot sprak mejuffrouw Vliet
stra een woord van dank. Daarin betrok
zij allereerst al degenen, die aan de
totstandkoming van de school hadden
meegewerkt Zii kregen een miniatuur
koekepan met daarin geschreven „Drie-
in-de-pan”.
Tijdens de officiële viering vrijdag
avond heeft psycholoog-directeur dr,
P. Verdonck een inleiding gehouden
over 12V2 jaar St. Raphael. Het ac
cent van de avond viel op een lezing
van de Leuvense professor De Batse-
lier, hoogleraar in de criminologie en
psycho-therapeut. Deze leidde twee
filmdocumentaires in „De Duisternis
is mijn vriend” en „Ik ben een psy
chopaat”. Deze films bestaan uit op
namen van het grafisch en picturaal
werk van twee gestoorde mensen die
tijdens hun jeugd geen behandeling
voor hun gedrags- en aanpassings
moeilijkheden hebben gekregen. Hun
indrukwekkende kunstwerken zijn
tot en met 3 december in het insti
tuut te bezichtigen.
Pietkos.
■0. Piet
ilhelmi-
1. Tel.
De beslissing een openbare school te
bouwen is genomen aan de hand van
cijfers. Bovendien kiezen veel ouders
overigens niet meer principieel voor een
bepaalde schoolrichting, maar voor een
school-dichtbij of een school-met-een-
goeie-naam, aldus de wethouder, die er
daarnaast op wees, dat het aantal leer
lingen van het bijzonder onderwijs dat
van buiten Zee- en Duinwijk naar deze
wijken toevloeit, ruim elfmaal zo groot
is als het aantal openbare klantjes. Om
gekeerd gaan tweemaal zoveel openbare-
schoolleerlingen naar scholen buiten
deze wijken.
Hij verklaarde zich verder voorstander
van de integratie van kleuter- en basis-
•WWW»
eeft tijd
jh. van
üstratie.
lesnoods
imputer
‘stingen.
:en. Br.
akt nr
Volgens dr. Verdonck lijkt het er op
dat alle gedragsstoornissen afkomstig
zijn vanuit het milieu op de opvoeding.
„Ik geloof ook dat een erg belangrijke
factor de lichamelijke gesteldheid is.
Een voorbeeld: een jongen die groot,
sterk en atletisch is, zal vanuit d eze
gesteldheid veel meer opgewassen zijn
tegen allerlei problemen dan een kind
dat klein is, mager, licht gebouwd. De
laatste zal de moeilijkheden ontwijken,
de eerste stuift er op af.
De uitspraak „Er zijn geen moeilijk
opvoedbare kinderen, alleen maar moei
lijke ouders” is volgens dr. Verdonck
dan ook onzin en goedkoop. „Je zal
maar als goedwillend ouder een kindje
hebben dat tijdens de zwangerschap of
de geboorte een zeer kleine, nauwelijks
vast te stellen hersenbeschadiging heeft
opgelopen. Zo’n ouder doet zijn best om
te ontdekken waarom zijn kind zich zo
vreemd gedraagt. De oorzaak komt pas
veel later aan het licht, je kan in zulke
gevallen bepaald niet zeggen dat de fout
bij de ouders schulit, terwijl kinderen met
stoornissen die vanuit de hersenen ver
oorzaakt worden, veel meer voorkomen
dan we tien jaar geleden mogelijk acht
ten. Ook in het kind zelf zijn dus
factoren aanwezig die tot onaangepast
gedrag leiden.” Ook vindt hij het jammer
dat veel ouders, maar ook medici de
gedrags- en aanpassingsstoornissen in
een te laat stadium onderkennen. Uit de
praktijk is hem gebleken dat een vroeg-
De behandeling kan uit verschillende
aspecten bestaan, zoals de spel-, ge-
spreks-, creatieve bewegingstherapie en
een gepaste schoolopleiding. Indien nodig
wordt met behulp van medicamenten
een behandeling voorgeschreven. Omdat
het milieu zo’n grote invloed heeft,
wordt veelvuldig contact onderhouden
met de- ouders. Door middel van ge
sprekken met maatschappelijk werk-
(st)ers worden zij bij de behandeling
betrokken en indien nodig begeleid door
psychologen en pedagogen. Veel kinde
ren gaan dan ook regelmatig voor een
weekeinde of een vakantie naar huis.
Ook d e cijfers maken duidelijk dat
een terugkeer naar huis na de behande
ling veel voorkomt. Vanaf 1967 tot nu
109 behandelde kinderen keerden er 61
terug in het eigen gezin, 16 kwamen
terecht in een pleeggezin en 32 anderen
werden opgenomen in andere insituten.
In de jaren daarvoor keerden van de 78
opgenomen jongens en meisjes vijftien
kinderen terug naar hun eigen gezin,
eenzelfde aantal werd in een pleeggezin
opgenomen terwijl de 48 anderen terecht
kwam in andere instituten.
Dat zoveel kinderen weer in het eigen
gezin terecht komen, vindt dr. Verdonck
een gelukkige omstandigheid. Ook dat het
aantal zogenoemde justitiële kinderen
afneemt. Het zijn kinderen, die onder
een voogdij vereniging-vallen of van wie
de ouders door de justitie uit de ouder
lijke macht ontzet of ontheven zijn. Van
1960 tot en met 1966 werden meer dan
honderd justitiële kinderen in Santpoort
opgenomen, terwijl 35 zogenoemde vrije
plaatsingen plaats hadden, plaatsingen
waarin de ouders vrijwillig toestemden.
Van 1967 was het aantal justitiële plaat
singen slechts 39, het aantal vrijwillige
75.
Pratend over 12‘/2 jaar St. Raphaël
komt dr. Verdonck op het contact met
de naaste omgeving in Santpoort. Hij
constateert dat er steeds meer begrip
ontstaat voor de kinderen. „Het is on
vermijdelijk dat er in deze buurt wel
eens een ruitje sneuvelt. Maar de men
sen hier hebben zich gerealiseerd dat elk
kind wel eens iets stuk maakt. Als er
iets kapt is of er is wat kattekwaad
uitgehaald zijn de omwoners minder
snel geneigd te zeggen: „Ook dat zal
Raphaël wel gedaan hebben. Deze ver
andering is erg fijn, vooral voor de
kinderen en hun contacten met deze
omgeving. Een beetje begrip is zo be
langrijk.
„Voor een goed begrip” zo legt dr.
Verdonck uit „deze kinderen hebben
geen intellectuele tekorten. Ze hebben
een normale verstandelijke aanleg en zij
hebben dezelfde mogelijkheden als elk
ander kind.” Alleen door ontwikkelings
stoornissen komen zij met zichzelf en de
wereld in conflict. De stoornissen zijn
meestal zo ernstig dat opneming en een
jeer geëigende behandeling noodzakelijk
zijn.
Verdonck geeft een voorbeeld van een
jongetje bij wie het milieu, de opvoeding,
zeer duidelijk belemmerend heeft ge
werkt. „Sommige ouders hebben andere
gedragsverwachtingen van een kind die
in strijd zijn met de natuurlijke geaard
heid van zo’n jongen of meisje. Een
vader of een moeder kan bijvoorbeeld
weinig hebben, waardoor de behoefte
van het kind aan actie, beweging wordt
afgeremd. Het kind wordt dan te lang in
de box gehouden. Het mag niets; niet
rennen, niet roepen of met blokken
smijten, geen rommel maken. Langza
merhand ontstaat dan ook een psycholo
gische box. Op deze manier heeft het
kind geen gezonden uitlaait, waardoor
het zijn dynamiek, zijn gezonde agressie
niet kwijt kan raken. Zo’n kind gaat
kattekwaad uithalen, vriendjes plagen,
vechten, het wordt de schrik van de
buurt en komt zelfs tot stelen. Zijn
dwang om iets te ondernemen moet er
uit, hoe dan ook.”
Ook omgekeerd kunnen volgens dr.
Verdonck moeilijkheden ontstaan. „Een
kind kan van nature gereserveerd zijn.
Het kan prijs stellen op privacy; het
heeft bijvoorbeeld niet zo veel behoefte
aan praten; het is een stil kind. De
opvoeders en dat kan natuurlijk ook de
juffrouw op school zijn, verwachten iets
anders en zeggen: Toe joh, vertel eens
wat en doe eens mee. Het kind wordt
dan gedwongen zich op de buitenwereld
te richten en heel dynamisch te zijn. In
wezen in strijd met de natuurlijke ge
aardheid, waardoor ernstige neurotische
stoornissen kunnen ontstaan.
De heer Roessingh noemde de nieuwe
school een prachtige school, maar zei te
vermoeden dat de scholen voor morgen
er toch anders zullen uitzien. De bouw
voorschriften namelijk hebben de nei
ging achter te lopen, daarom achtte hij
het in het belang van het Nederlandse
onderwijs, dat het keurslijf van bouw
voorschriften spoedig wordt afgeworpen,
zodat er ruimte ontstaat, letterlijk be
doeld. voor nieuwe vormen van onde"
tijdige behandeling het meest effectief
is.
Voor het vaststellen van een behande
ling is een uitgebreid onderzoek door
deskundigen noodzakelijk. Belangrijk
daarbij vindt dr. Verdonck het besef om
kinderen niet te snel een etiket op te
plakken. „Er spelen zoveel factoren een
rol dat elk onderzoek verschillend is en
vanzelfsprekend elke diagnose.
Daarna vertelt dr. Verdonck uitge
breid over de moeilijkheden waarbij hij
en zijn staf geconfronteerd worden. Zo
komt hij met veel kinderen in aanraking
die tijdens de opvoeding gevoelsmatig
verwaarloosd zijn. „Het zijn kinderen
die geen vreugde kunnen ervaren bij het
spelen, praten, met een ander iets doen.
Ze eisen meestal veel aandacht en zijn
in hun gedrag weinig meegaand. Ook
zijn er veel kinderen met een zogenoem
de ik-zwakte. Kinderen met een te klei
ne eigenheid. Zij voelen zich onzeker en
kunnen zich te weinig verdedigen tegen
over de prikkels van buiten. Het zijn
meestal kinderen die zich snel laten
beïnvloeden.” Zonder behandeling blij
ken dit later mensen te zijn die zich
snel op sleeptouw laten nemen en zich
laten verleiden, zelfs tot ernstig crimi
neel gedrag.
Om al deze moeilijkheden te onder
kennen is een uitgebreid onderzoek
noodzakelijk door een groot aantal des
kundigen. Ook voor de behandeling zijn
pedagogen, psychologen, leiders en leid
sters, therapeuten, logopedisten en ande
ren beschikbaar, zeventig in totaal. St.
Raphaël kent zes therapeutische groe
pen, die elk een eigen gebouw ter be
schikking hebben waar de kinderen wo
nen, eten, slapen, spelen, kortom met
elkaar leven.
■K-':
donck op „dat het justitieel apparaat, de
voogdij en de kinderbescherming door
drongen zijn van andere mogelijkheden
dan ontzetting of ontheffing uit de ou
derlijke macht. Ook deze instituten zijn
steeds meer binnen de sfeer van de
geestelijke gezondheidszorg gekomen.”
Verder heeft een verschuiving plaats
gehad van de medische behandeling naar
de pedagogisch, psychologische begelei
ding. „Vijftien jaar geleden speelde in
dit soort instituten de psychiater een
dominerende rol, hij voerde dikwijls een
eenmansshow op. Toen werden kinderen
met gedragsstoornissen over het alge
meen naar de psychiater verwezen. Dit
soort moeilijkheden werd als abnormaal
beschouwd en dan moest je naar de
psychiater. Langzamerhand is het door
gedrongen dat deze kinderen tijdens hun
ontwikkeling stoornissen hebben opge
daan en veel beter door een team van
pedagogen en psychologen behandeld
kunnen worden. Ook de psychiater
speelt daarbij zijn rol, maar in het
teamverband.”
b'
13®
a
T f
as;
