Twee Heemskerkse families
betalen Kalkar-heffing niet
verantwoord
en zelfs
bröwishal
V
Gewetensbezwaarden moeten toch betalen
B. en W. Haarlem ongerust
over Kalkar-project
Vragen aan bisschop over
eigentijdse problematiek
„Deelneming
noodzakelijk”
„Er zijn andere (goedkopere) methodes voor elektriciteitsop wekking'
in onderzoek naar
ZONDAG 9 DECEMBER IN REGINA CAELIKERK
Kort IJmondnieuws
„Meer geld steken
zonne-energie”
DINSDAG 20 NOVEMBER
1973
Minister Langman:
Drinkwater
EERSTE PRIJS VOOR
HOOGOVEN HARMONIE
(Van een onzer verslaggevers)
Democratische weg
(Van een onzer verslaggevers)
Kritisch
FOTO ENGEL b.v.
BEVERWIJK De bisschop van Haarlem, monseigneur Th. J. Zwart
kruis, gaat op zondagmorgen 9 december om tien uur in de Regina Caeli-
kerk aan het Hilbersplein voor in de eucharistieviering. Na deze dienst
staat hij een interview toe over knellende vragen en problemen van de
huidige tijd.
ontwikkeling
moet
Zonne-energie
is de prijs en het beeld
van deze merkviewer, die
U tevens een helder beeld
en een onbeschadigde film
garandeert. Gezamenlijke
inkoop van meer dan
150 INFO Vakzaken maakt
het ons mogelijk U dit
kwaliteitsprodukt aan te
bieden
voor de
lage prijs
van slechts
sluiten niet mee te doen en aan
de kant moeten blijven toe
kijken”, aldus minister Lang
man. Hij achtte na langdurige
bestudering van de veiligheids
maatregelen deelneming verant
woord en zelfs noodzakelijk. Er
was toen al 140 miljoen aan het
project betaald. De wet finan
ciering ontwikkeling snelle
kweekreactor moet globaal
220 miljoen opleveren. Op de
elektriciteitsrekening komt sinds
kort een zinnetje voor, hetwelk
duidelijk maakt, dat men ver
plicht is drie percent meer te be
talen dan de eigenlijke regeling.
„Het past toch niet een ver
kapte belasting te koppelen aan
een stroomrekening”, meent de
heer Kuiken.
bied van de research nemen ook
Reactor Centrum Nederland te
Petten en het TNO te Delft deel.
Toen minister Langman van
het kabinet-Biesheuvel dit jaar
de deelneming van Nederland
aan de ontwikkeling van de
SNR in de Tweede Kamer ver
dedigde, was ér geen tijd te ver
liezen. „De Duitsers, die
70 percent van de kosten van de
kweekreactor voor hun rekening
nemen, staan te popelen om de
schop de grond in te steken.
Voor de Nederlandse energie
voorziening in het algemeen en
de Nederlandse industrie in het
bijzonder zou het vervelend zijn
als de Nederlanders zouden be-
IJMOND Burgemeester en Wethouders van Haarlem vragen de
raad een adres aan de regering te zenden waarin blijk gegeven wordt van
de ernstige ongerustheid over de plaats die de kernenergie inneemt in het
nationale energiebeleid. In een nota komt bet college tot de conclusie dat
kernenergie in het verleden teveel is gezien als de energiebron voor de
toekomst. Daarbij werd te weinig aandacht geschonken aan juist de na
delige kanten van de kernenergie. Die zwaarwegende nadelen worden in
de nota opgesomd. Het college spreekt op basis hiervan dan ook zijn on
gerustheid uit over de Nederlandse deelneming aan het Kalkarproject.
Kernenergie
Kalkar
Veel ongelukken
Kalkar is een plaatsje in
West-Duitsland, twintig kilo
meter over de grens. Op een
steenworp afstand van de Rijn
wordt daar een nieuw type
kernreactor gebouwd: Een
snelle natriumgekoelde kweek
reactor, kortweg SNR, die drie
honderd megawatt moet leveren.
Als het experiment met het
prototype slaagt zijn Nederland,
Duitsland, België en Luxemburg
van plan een serie van der
gelijke reactoren langs de Rijn
te bouwen.
Nederland werkt van 1966 af
samen met Duitsland, België en
Luxemburg aan de ontwikkeling
van de SNR. Er is een internatio
naal consortium opgericht, dat
zich zal bezighouden met de ont
wikkeling van deze en andere
kweekreactoren. In het consor
tium nemen van Nederlandse
zijde deel de VMF, Rijn-Schelde-
Verolme en Philips. Op het ge-
KW
e
ADVERTENTIE
SCHERP
ANEGANG 32, HAARLEM
MGR. TH. J. ZWARTKRUIS
BOERHAAVEPASSAGE
BLOEMENDAALSESTRAATWEG 86,
SANTPOORT-ZUID.
KLEVERPARK 7, HAARLEM
GEN. CRONJÈSTRAAT 21, HAARLEM
FLORIS v. ADRICHEMLAAN 84
Tenslotte zijn er nog twee kerstcon
certen en wel dinsdag 18 december in de
Regina Caeli-kerk Beverwijk en vrij
dag 21 december in de Dr. Prinsenhal in
Heemskerk.
In een brief aan het PEN hebben de
twee families hun weigering de belasting
te voldoen zeer uitvoerig uiteengezet.
De reeks vragen wordt als volgt beslo
ten. „Ziet u mogelijkheden van een groei
naar één beleid in de Nederlandse kerk
provincie of niet een dreigend uit elkaar
groeien zoals nu bijvoorbeeld het bisdom
Roermond en de overige bisdommen? De
beleidslijnen kunnen toch niet gevormd
En wat het programma van het korps
voor dit jaar betreft kan nog worden
vermeld dat de Hoogoven Harmonie za
terdag 24 november ook medewerking
verleent aan de intocht van Sint-Nico-
laas. Vervolgens wordt maandag 26 no
vember in Den Haag een concert gege
ven op het jubilarissenfeest van Hoogo
vens.
van de kleinverbruikers te verdisconte
ren. Maar we zijn van plan niet te
betalen, indien de belasting wordt ge
bruikt om de snellekweekreactor in Kal
kar te ontwikkelen. Betaling volgt pas
als men het geld gaat gebruiken om
bijvoorbeeld zonne-energieprojecten aan
te pakken”.
Mevrouw Kuiken is overtuigd van de
bijzonder gevaarlijke ontwikkeling van
de kernenergie. „Men begint aan een
project waarvan men niet weet hoe het
eindigt”. Ze begrijpt, dat de beslissing
om alle Nederlandse gezinnen drie per
cent meer te laten betalen dan de elek
triciteitsrekening aangeeft, via democra
tische weg tot stand is gekomen.
„In Noord-Holland hebben Provinciale
Staten het besluit op 7 augustus j.l.
genomen om die heffing in de tarieven
„Bovengenoemde risico’s zijn ook te
rug te vinden in ’t zogenoemde Pigford-
rapport van de Amerikaanse Atoom
energie Commissie (ASC). Op grond van
deze gegevens heeft een Amerikaanse
rechtbank in juli j.l. de bouw van een
snelle kweekreactor stopgezet. In Zwe
den heeft men onlangs de verdere ont
wikkeling voorlopig stopgezet”.
(Van een onzer verslaggevers)
HEEMSKERK Twee Heemskerkse families hebben geweigerd de be
lasting van drie percent over hun stroomrekening aan het PEN te betalen
als bijdrage aan de ontwikkelingskosten van het snelle-kweekreactorpro-
ject in Kalkar (West-Duitsland). De Groningse fysicus Smit, die eveneens
weigerde de door de voormalige regering-Biesheuvel verplicht gestelde
bijdrage te betalen, is vorige week van het lichtnet afgesneden.
Het college stelt de raad voor er bij
het adres aan de regering op aan te
dringen mede ter tegemoetkoming
aan de principieel gewetensbezwaarden
de aanwending van de 3 percentshef-
fing in elk geval ruimer te stellen dan
alleen ten behoeve van de financiering
van de snelle kweekreactor. Vooruitlo
pende op een wetswijziging die ruimere
aanwendingsmogelijkheden van de ver
kregen fondsen biedt wil het college
geen ontheffingen verlenen.
KW 11 ƒ8400, KW 29 ƒ7800, KW
ƒ12.700, KW 51 ƒ3600, KW ƒ80 ƒ4700, KW
87 ƒ2900, KW 88 ƒ9400, KW 113 ƒ6700,
KW 123 26.000. KW 132 4400. KW 145
ƒ10.300, KW 149 ƒ6800, KW 150 ƒ7200,
KW
221
De kleinere kotters zijn de haven in
het geheel niet uitgeweest, terwijl de
grote kotters op woensdag nog probeer
den wat er mogelijk was.
In hun conclusie stellen B. en W. dat
ze kernsplitsing niet zien als lange ter-
mijnoplossing voor de wereldenergie-
voorziening. Er zou meer geld gestoken
moeten worden in de ontwikkeling van
de toepassing van zonne-energie. Wat de
ruimtevaart op dit gebied al tot stand
heeft gebracht stemt hoopvol. Daarbij
zal mondiale samenwerking noodzakelijk
zijn.
Al op vrijdag echter waren de mees
ten terug met uiteraard zeer geringe
vangsten, die dan ook voor enorme prij
zen van de hand gingen. De gemiddelde
prijs per kilogram tong liep op van
12,- tot ruim 13,- per aangevoerde
kilogram, terwijl de scholprijzen gingen
tot 110,- per kist van 43 kg.
blijven staan. Hij zou wellicht nog als
opslagruimte voor radio-aktief afval
kunnen dienen; het blijft een bedenke
lijke erfenis voor het nageslacht.
„Er is nog geen oplossing voor de
hoeveelheden zwaar radio-actief materi
aal, waarin resten van plutonium, dat
een potentiële dreiging in zich bergt. De
afvalstoffen dienen minstens 200.000 jaar
streng bewaakt te worden om te voor
komen dat het met mens of dier in
aanraking komt”.
„De veiligheid van de snelle kweekre
actor laat te wensen over. Er kunnen
radio-actieve stoffen ontsnappen. Het
koelwater kan besmet raken, wat in dit
geval inhoudt, dat het drinkwater van
de Rijn, waarvan miljoenen Nederlan
ders afhankelijk zijn, voorgoed onbruik
baar is. Mocht zich een ongeluk voor
doen, dan wordt vrijwel geheel Oost-
Nederland gedurende lange tijd onbe
woonbaar. Overigens is een van de eer
ste snelle kweekreactoren de Enricho
Fermi-centrale in de VS na een nog
beperkt gebleven ongeluk in 1966, voor
goed gesloten”.
Wet
financiering ontwikkeling snelle kweek
reactor in werking getreden, waarin is
bepaald dat de elektriciteitsbedrijven
een heffing verschuldigd zijn van 3
percent van de opbrengsten, ter finan
ciering van een kweekreactor in Kal
kar. Deze 3 percentsheffing wordt zoals
bekend doorberekend aan de consumen
ten.
Per 40 kilo:
Tarbot 360-241; Griet 234-132; Kabel
jauw één 193-158;Kabeljauw twee 222-
146; Kabeljauw drie 194-128; Kabeljauw
vier 170-120; Kabeljauw vijf 148-180;
Schol één 130-114; Schol twee 144-118;
Schol drie 136-110; Schol vier 142-92;
Wijting drie 128-102; Wijting vier 108-
100; Haring één 43,80-36,80; Makreel
twee 55-40; Makreel drie 61-16,80; Schar
120-88; Haai 43,80-36.80; Makreel
twee 55-40; Makreel drie 61-16,80; Schar
120-88; Haai 92-70; Steenbolk 80-67;
Horsmakreel 41; Krab 54-51; Baars 114-
104.
Aan de maandagmarkt werden de vol
gende besommingen gemaakt:
Wie meer informatie over Kalkar
wenst is donderdagavond van harte wel
kom in het huis van de familie De
Groot aan de Scheldestraat 10 te Heems
kerk (telefoon 37267) waar een voorlich
tingsbijeenkomst wordt gehouden.
Kalkar ligt in West-Duitsland nabij
de Nederlandse grens.
De Heemskerkse families menen, dat
er andere (goedkopere) methodes zijn
voor elektriciteitsopwekking. Het oor
spronkelijk op 300 miljoen geschatte
project in Kalkar blijkt thans reeds 2
miljard te gaan kosten. Volgens de echt
paren Kuiken en De Groot dienen de
elektriciteitsmaatschappijen hun mede
werking aan het innen van de heffing
voor Kalkar te staken. De laatste klacht
begin der jaren vijftig werd een aantal
kernreactoren gebouwd met als doel: de
vreedzame toepassing van kernenergie
vervolmaken op vele gebieden: funda
menteel onderzoek, materialenonderzoek,
medische toepassingen, landbouwkundige
toepassingen, opwekking van warmte en
elektrische energie, voortstuwing van
schepen enzovoort. Een bescheiden rol
spelen nog de grote vermogensreactoren,
die bedoeld zijn om de samenleving van
elektrische energie te voorzien. Naar die
reactoren gaat vandaag de dag de groot
ste zorg uit, aldus B. en W.
Het college zegt wel gelukkig te zijn
met fondsvorming ten behoeve van on
derzoek naar nieuwe energiebronnen,
waarbij mede aandacht zal moeten wor
den geschonken aan milieu-aspecten.
Ook de oliecrisis waarmee Nederland
momenteel wordt geconfronteerd toont
volgens B. en W. aan welke problemen
kunnen rijzen als de geïndustrialiseerde
maatschappij verstoken raakt van de
nodige energie. Maar er bestaat onge
rustheid over de keuze van de regering
om de fondsen te gebruiken voor de
ontwikkeling van het Kalkar-project. De
feiten, prognoses en redelijke vermoe
dens waarop de ongerustheid is geba
seerd is verwoord in de informatieve
nota aan de raad.
Om alles vlot te laten verlopen heeft
de werkgroep communicatie, die een en
ander heeft voorbereid, in de kerken
van Onze Lieve Vrouw van Goede Raad,
de Agathakerk en de eigen parochiekerk
stencils laten verspreiden met 10 vragen,
welke aan de bisschop voorgelegd kun
nen worden. Bovendien bestaat de gele
genheid op de achterzijde van het for
mulier nog andere vragen te formuleren,
waarop de parochianen graag een ant
woord of suggestie van de bisschop wil
len hebben. Deze vragen moeten uiter
lijk dinsdag 20 november bij de pastorie
ën van de centrumparochies worden in-*
geleverd.
De eerste vraag, die de werkgroep
communicatie aan de bisschop wil stel
len, luidt: „Hebt u bezwaar tegen de
gehuwde priester?”, waarbij onderscheid
gemaakt wordt tussen een gehuwde, die
priester wordt, en een priester, die in het
huwelijk treedt. „Waarom”, zo wordt ter
verduidelijking gesteld „wordt een ge
huwde met een juiste instelling en een
voldoende intelligentie en scholing in
het algemeen niet toegestaan het pries
terlijk ambt uit te oefenen? Een gehuw
de is toch niet minder dan een onge
huwde?”
Voorts wordt de bisschop ook ge
vraagd hoe hij denkt over de vrouw in
het kerkelijk ambt in het kader van de
gelijkwaardigheid tussen man en vrouw.
Een van de andere vragen luidt: „Hoe
moeten wij in deze tijd de onfeilbaar
heid van de paus zien? De paus en zijn
naaste medewerkers zijn toch ook men
sen?”
betreft de vrijstelling van de grootver
bruikers de heffing te betalen.
De directeur van het PEN, de heer
Verwoerd, liet de families vorige week
in een brief weten, dat, als men bezwa
ren had tegen betaling van de heffing,
men zich moet richten tot de directeur-
generaal van de energievoorziening, die
in het Ministerie van Economische Za
ken te Den Haag zetelt. Het elektrici
teitsbedrijf wees op het feit, dat de wet
tot heffing van de zogenoemde Kalkar-
bij dragen langs democratische weg tot
stand is gekomen en verzocht de families
alsnog de 39 en 87 cent te voldoen.
Ook wordt dieper ingegaan op het feit,
dat de Nederlanders terecht of ten
onrechte de naam hebben lastige
christenen te zijn door hun kritische,
ongehoorzame en eigenzinnige opstelling
ten opzicht van het Vaticaan en de
paus. De vraagstelling over dit onder
werp luidt: „Is dat nu zo? Valt dat
misschien mee of zijn de katholieken in
andere landen precies hetzelfdef? En als
dat zo is, hoe zien de katholieken in die
andere landen ons dan?”
Het Provinciaal Elektriciteitsbedrijf
Noord-Holland heeft geen genoegen ge
nomen met de weigering van de families
(A. Kuiken, Maasstraat 134 en A. de
Groot, Scheldestraat 10) en hun verzocht
de belasting, respectievelijk 39 en 87
cent, alsnog te voldoen. „We hebben wel
begrepen, dat directeur Verwoerd ons in
de brief wees op het aspect van wanbe
taling: als er niet wordt betaald, worden
we van het lichtnet afgesneden”, vertelt
mevrouw Kuiken.
De Heemskerkse echtparen echter zijn
van plan hun principes voor deze drei
ging niet op te geven en willen die 39 en
87 cent dan ook niet aan het PEN
ovennaken. De elektriciteitsrekening is
door beide families wel betaald.
(Van een medewerker)
IJMUIDEN. Aan de maandagmarkt
werd in IJmuiden aangevoerd:
5450 kg. Tong, 25 kisten Tarbot, 228
kisten Kabeljauw. 131 kisten Wijting;
378 kisten Schol; 60 kisten Schar; 2580
kisten Haring; 155 kisten Makreel; 35
kisten Varia.
Prijzen in guldens:
Per 1 kg: Grote Tong 12,11-10,74;
Groot middel tong 15,52-13,68; Kleinmid
del Tong 15,27-13,25; Tong één 14.49-
13,19; Tong twee 12.53-11,70; Tarbot
14,80-12,32;
IJMOND. Op het verleden week
in Leiden gehouden vierdaagse muziek
festival, jaarlijks georganiseerd door de
Algemene Unie van Muziekverenigingen,
heeft de Hoogoven Harmonie in de
hoogste afdeling een eerste prijs be
haald. De jury kende deze onderschei
ding toe voor het uitvoeren van „Spirit
of live” van M. Boekel en „Kaukasische
schetsen” van I. I. Delhaye. Wel moest
door de Hoogoven Harmonie de verleden
jaar verworven wisselvlag thans worden
overgedragen aan „Concordia” uit
Treebeek.
In een historisch overzicht wordt ge
steld dat in 1942 de eerste kernreactor
een vreedzame toepassing van kerne
nergie werd ontwikkeld. Rond het
Snoepgoed weg. In de sociale werk
plaats De Tunnel in Velsen-Noord is in
de nacht van zondag op maandag inge
broken. Er verdween snoepgoed ter
waarde van 150 gulden.
Transistorradio gestolen.In de nacht
van zondag op maandag is uit een per
sonenauto, die geparkeerd stond in de
Stengholtstraat in IJmuiden, een transis
torradio gestolen.
Scholier bekende. Een vijftienjarige
scholier uit Velsen heeft bekend een
bromfiets te hebben gestolen. Verder
Bij kernsplijting wordt gebruik ge
maakt van uranium. Daarvan zijn de
natuurlijke voorraden beperkt. Daarom
wordt er momenteel gestreefd plutonium
als vervangende brandstof bewust te
kweken. In elke kernreactor ontstaat
wat plutonium, maar onder bepaalde
omstandigheden kan de plutoniumpro-
duktie dusdanige vormen aannemen dat
het interessant kan worden ze zoveel
mogelijk uit de uitgebrande brandstof
terug te winnen en te verkopen als
nucleaire brandstof. Een kernreactor
waar de productie van plutonium cen
traal staat wordt kweekreactor genoemd.
Tevens heeft zo’n reactor een behoorlijk
vermogen om energie op te wekken,
zodat men dan beschikt over een ener
giebron annex plutoniumfabriek. Zo’n
(snelle) kweekreactor wil men in Kalkar
bouwen. Het woordje „snelle” Wijst op
zodanige splijtingscondities dat hét kwe
ken van plutonium zoveel mogelij be
vorderd wordt.
Voor de lozing van radio-aktief afval
zijn normen opgseteld, die in soÜimige
wetenschappelijke kringen worden aan-
gevachten. In de Verenigde Staten
worden ze strenger geïnterpreteerd
dan in Nederland. De bestaande en
in aanbouw zijnde kerncentrales blij
ven echter ruimschoots beneden de nor
men. Wat evenwel voor Nederland de
gevolgen zijn voor de stralingsbelasting
als in 1978 voor 10.000 megawatt aan
elektrisch vermogen van kerncentrales
langs de Rijn staat opgesteld is een open
vraag, aldus de nota.
Wat de veiligheid van kernreactoren
betreft wordt in de nota gesteld dat het
risico van een kerncentrale in theorie
klein is: een risico van 1 dode per 100
miljoen mensen per jaar (het risico van
daarnaast bijvoorbeeld de elektriciteit is
1 dode per miljoen mensen per jaar).
Dat de theorie door de praktijk in het
gelijk gesteld wordt kan nog niet wor
den gezegd. Er hebben zich regelmatig
kleinere of bijna-ongelukken voorgedaan
door het vrijkomen van radio-aktiviteit
in de omgeving. Dit alles slaat op de tot
dusverre gebouwde typen kernreactoren.
Met snelle kweekreactoren met groot
vermogen is in het geheel nog geen
ervaring opgedaan. Bij kleine snelle
kweekreactoren zijn relatief echter al
veel ongeukken gebeurd. Een kernreac
tor is na enkele tientallen jaren versle
ten. Ontmanteling zou ernstige risico’s
Er is strenge bewaking nodig tegen
sabotage. Een stof als plutonium mag
nooit in verkeerde handen komen. Op
het punt van vervoer van radio-aktieve
stoffen in het jaar 2000 circa 700
ritten in ons land zullen regoureuze
eisen moeten worden gesteld aan de
containers waarin het materiaal zit.
Tevens wordt de aandacht gevraagd
voor het afnemen van de communicatie,
waardoor voor veel mensen de band met
de kerk losser is geworden. Deze minder
wordende communicatie wordt volgens
de werkgroep veroorzaakt door onder
meer de drastische vermindering van het
aantal parochiepreisteirs en het feit, dat
veel katholieken het niet meer noodza
kelijk vinden om iedere zondag naar de
kerk te gaan.
Vragen, die naar de mening van de
werkgroep communicatie nog aan de
bisschop kunnen worden voorgelegd,
zijn: „Bestaat volgens u het gevaar, dat
de huidige polarisatie d.w.z. het uiteen
groeien naar uitesten van progressief en
conservatief, doorzet?”, „Welke voorstel
ling kunnen wij ons maken van het
leven na het leven hier op aarde” en
„Kunt u in het kort een leidraad geven
voor de godsdienstige opvoeding van on
ze kinderen onder andere met betrek
king tot de eerste communie en de
biecht?”
beter functioneren indien hierin ook
jongere kardinalen zitting zouden heb
ben?”. De werkgroep communicatie
voegt hieraan toe vaak de indruk te
hebben, dat het bestuur van de kerk
zich te star, te vasthoudend opstelt en
zodoende te weinig waarde hecht ssan in
spraak van onder af. Dit onderwerp
wordt afgerond met de vraag: „Als u het
Met ingang van 1 juli is de
ƒ10.300, KW 149 ƒ6800, KW 150
KW 187 7000, KW 195 5800,
206 5600, KW 217 2200, KW
ƒ4800, KW 226 2070, KW 4 5800,
KW 127 2000, KW 174 11.000,
KW 209 2500, KW 213 3400, SCH. 117
ƒ5300, SCH. 249 4900, VL 1 ƒ570, WR
45 4600, WR 57 8900, IJM 30 9700.
Spanvissers KW 42 KW 135
51.000, KW 44 KW 85 35.000.
DEN HELDER. Opnieuw waren het
de weergoden die de visserij gedurende
nagenoeg de gehele week onmogelijk
maakten.
bisschop?”
doen?”
met zich brengen. De reactor is dus
gedoemd tot in lengte van jijren te
bekende hij bij de Zeewijkschool te
hebben ingebnoken.
„Zou het bestuur van de kerk zo
wordt verder aan de orde gesteld „niet
