BOUMEDIENNE OP ARABISCHE TOPCONFERENTIE:
Witte-Hiiisb eindjes
bij rechter Sirica
Pompidou en Brandt
werken aan EEG-top
Twee doden bij
explosie in
Postauto beroofd
Parijse metro
Herstel democratie op „gezonde fundering”
r
I
KLIMAAT LIJKT VERBETERD
CRISIS IN RKPN;
TWEE BESTUREN
IN EEN PARTIJ
3
DINSDAG 27 NOVEMBER
1973
2
Aanbevelingen
Boodschap
7
(Van onze speciale verslaggever in Athene)
zich tot nu toe van commentaar op de nieuwe situatie onthouden.
Portretten weg
Andere versie
mf>
het
am
?en
het
te-
het
mt
„Gezond'
ATHENE De nieuwe militaire junta in Griekenland heeft, zo is van
officiële zijde bevestigd, het huisarrest van drie kopstukken van de demo
cratische oppositie, ex-premier Kanellopoulos en de ex-ministers Mavros
en Zigdis, dat vorige week door Papadopoulos was ingesteld, opgeheven.
Zij genieten sinds gisteren weer volledige bewegingsvrijheid, maar hebben
-
fa
is
KOMENDE STRIJD BESLISSEND
(Van onze redacteur in Parijs)
Griekse studenten mogelijk vrij
15?
an
;re
an
iet
Ier
op
hogeschool gearresteerd waren, vrij te
laten.
kendstaande loannidis nu de dienst in
het land gaat uitmaken.
over het wederzijds begrip en de wil tot
verdere toenadering.”
iet
Er
■en
;en
en
ijn
iat
Iet
>e-
de
?en
ten
de
le-
:ijn
in
sti-
id-
ich
tie
De
?er
ol-
;es
we
len
eld
?er
(a-
:ou
op
iet
eer
eid
de
;is-
M.
So
in-
rl-
iar
de
eld
an
de
net
5u-
ijn
eid
ire
;ed
ing
aar
jor
<e-
na,
ed,
de
re-
?e-
N-
w).
le-
t.
no-
;n-
ren
lis-
ens
de
de
zen
ik-
md
de
de
?ht
De
ere
an
er-
m-
iat
iet
um
het
io
Be
ier
en.
■an
ep-
ie-
'an
ALGIERS. (AFP, Reuter en UPI)
President Houari Boumedienne van Al
gerije heeft gisteren in zijn hoedanigheid
van gastheer de topconferentie van Ara
bische staats- en regeringshoofden geo
pend met de oproep alle reële maatrege
len te nemen „met het oog op de
komende strijd die beslissend zou moe
ten zijn.”
Het overleg werd door de kaping
van de Boeing van de KLM over-
schaduwd. Een Palestijnse zegsman
in de Algerijnse hoofdstad noemde
haar „het werk van onverantwoor
delijke lieden”.
Ook de verguisde Markezinis, die wel
geteld 47 dagen aan de macht is geweest,
bevindt zich op vrije voeten. Daarente
gen verluidt dat ex-president Papado
poulos naar zijn buitenverblijf in Lago-
nisi, langs de weg van Athene naar
Kaap Sounion, is overgebracht en daar
onder zware militaire bewaking staat.
Nog lang niet iedereen is er echter
van overtuigd dat de als berucht be-
Onder de aanbevelingen die de
ministers van Buitenlandse Zaken
zouden doen, zijn volgens conferen-
tiekringen:.
Het was de eerste openlijke kritiek
van het Witte Huis op het werk van
Jaworski sinds deze zijn functie aan
vaardde na het ontslag van zijn voor
ganger, Archibald Cox, op 20 okt.
Tot het allerlaatste ogenblik heb
ben de Arabische ministers van Bui
tenlandse Zaken in Algiers gepro
beerd het eens te worden over een
agenda voor de topconferentie.
die niet alleen nooit zal afzien van
zijn expansionistische politiek, maar
bovendien zal proberen die doelen
te verwezenlijken”.
De Arabische staten moeten daar
om volgens de Algerijnse president
klaarstaan de strijd voort te zetten
„tot aan de bevrijding van de bezet
te Arabische gebieden en tot het
Palestijnse volk zijn rechten als na
tie herkregen heeft.”
Boumedienne richtte zich „tot de
De staatsgreep van de Griekse strijd
krachten is volgens berichten uit ge
woonlijk betrouwbare Atheense bron het
werk geweest van officieren van de
meest rechtse junta-vleugel. Als moge
lijke sterke man achter de schermen
wordt Dimitrios loannidis genoemd.
loannidis, tot voor kort chef van de
Griekse militaire politie, stond bekend
De deelnemers aan de conferentie
ontvingen gisteren een boodschap
van president Podgorni en premier
Kosigin van de Sovjet-Unie. Zij
verklaren daarin dat zij bereid zijn
bij te dragen aan „echte vrede in
het Midden-Oosten op basis van ge
rechtigheid”.
Drie Arabische leiders op weg naar de
conferentiezaal in Algiers (van links
naar rechts): de Algerijnse president
Boumedienne, president Sadat van Egyp~
te en koning Feisal van Saoedi-Arabië.
Koning Hassan II van Marokko, die zei
dat hij „dringende andere bezigheden”
had, heeft zijn broer naar de openings-
zitting gestuurd. Hassan zou vandaag per
schip arriveren- Koning Hoessein van
Jordanië is thuis gebleven. Volgens be
trouwbare zegslieden wilde hij zich dg
moeilijke situatie besparen die zou kun
nen ontstaan als een Palestijnse regering
in ballingschap wordt gevormd. De Pa
lestijnse guerrillaleider Jassar Arrafat is
wel aanwezig.
WASHINGTON (UPI, DPA en AP).
Geluidsbanden met gesprekken die
president Richard Nixon met mede
werkers heeft gevoerd over het Wa-
tergate-afluisterschandaal, zijn giste
ren ter hand gesteld aan rechter
John Sirica.
De bandjes werden, verpakt in een
beige, metalen houder van het type
waarin men gereedschap bewaart, in
de raadkamer van de rechtbank door
president Nixons rechtskundige advi
seur Fred Buzhardt aan Sirica gege
ven.
3. Aanmoediging aan die Arabi
sche landen die diplomatieke be
trekkingen onderhouden met Portu
gal, de republiek Zuid-Afrika en
Rhodesië, die banden te verbreken.
4. Het instellen van een olie-em-
bargo tegen deze drie staten.
Generaal Gizikis, de nieuwe president
van Griekenland met naast hem (links)
premier Androutsopoulos, tijdens de
eerste ministerraad van het nieuwe
militaire regime.
als een krachtig tegenstander van de
liberaliseringspolitiek van Papadopoulos.
Naar verluidt zou loannidis met vijf
medestanders besloten hebben in te grij
pen, „omdat Papadopoulos het Griekse
volk voor de gek hield met zijn belofte
van 'vrije verkiezingen in 1974”. loanni
dis’ volgelingen in het bewind zouden
steeds volgens de Atheense bron de
ex-chef van de militaire politie ertoe
overgehaald hebben in te grijpen, aange
zien volgens hen „geen sprake kon zijn
van eerlijke, vrije verkiezingen.” Nadat
tanks van het Griekse leger de studenten
opstand onderdrukt hadden, zou loan
nidis besloten hebben in te grijpen.
Op de redactie van menig Atheens
blad wordt druk gespeculeerd over de
kansen op een terugkeer van de „grote
verzoener” Konstantin Karamanlis en
men sluit die mogelijkheid niet bij voor
baat uit. Karamanlis’ pluspunt is immers
dat hij onder de huidige omstandigheden
voor iedereen, waarschijnlijk zelfs voor
de Centrum-Unie-leider Andreas Papan
dreou, de communisten onder de vroegere
EDA-leider Iliou en misschien zelfs nog
voor de officieren aan de conservatieve
kant een aanvaardbare figuur is.
Honderden verslaggevers die gisteren
in allerijl uit het buitenland zijn toege
sneld, wachtten tot 's avonds laat ver
geefs in spanning op de resultaten van
de eerste kabinetszitting onder premier
Androutsopoulos, die misschien wat
meer licht op de signatuur van het
nieuwe bewind zouden hebben gewor
pen. De ministersconferentie, die om elf
uur begon, duurde ’s avonds laat nog
voort.
niet erg was, want dat de bewusste
band niet een van de banden was die
de rechtbank had opgeëist”, aldus Ro
se Woods.
De rechter vertelde dat president
Nixon er op zijn (Sirica’s) verzoek, drie
aanvullende bandjes heeft bijgedaan.
Sirica zal er in de beslotenheid van
zijn kantoor naar luisteren om vast
te stellen of de verklaring van het
Witte Huis dat twee gesprekken met
betrekking tot Watergate nooit opge
nomen werden, geloofwaardig is.
De daadwerkelijke overdracht van
de omstreden banden is een mijlpaal
in de slepende juridische strijd tussen
de president en de Watergate-onder-
zoekers, maar er ligt nog veel juri
disch bekvechten in het verschiet.
President Nixon is nog niet terug
gekomen van zijn bewering dat de
meeste gesprekken over andere zaken
gaan dan de inbraak op 17 juni 1972
in het democratische partijbureau in
het Watergatecomplex, en dat die ge
sprekken geheim moeten blijven.
In de zonovergoten binnenstad van
Athene, waar voor het eerst sinds twaalf
dagen geen militairen, tanks en pantser
wagens te zien waren, kochten gisteren
duizenden mensen gretig de dagbladen,
die het relaas van de machtswisseling in
Een tweede presidentiële raadsman,
Leonard Garment, zei dat de houder
de geluidsbandjes bevatte van Nixons
gesprekken met betrekking tot Wa
tergate, opgenomen in het Witte Huis
en in de aangrenzende regeringsge
bouwen.
Sirica gaf de houder aan politiebe
ambten, die verklaarden dat ze hem
dag en nacht zouden bewaken. Het
Witte Huis heeft de bandjes zonder
'gerechtelijke tegenstand afgestaan
nadat Sirica er vorige week om had
gevraagd naar aanleiding van de me
dedeling dat een gedeelte onverstaan
baar is.
Volgens het Witte Huis gebeurde
dit door een „foutieve manoeuvre”
van president Nixons privésecretares-
se Rose Mary Woods, tijdens het
uitwerken van wat er op de band
stond. „Ik vertelde het de president
toen ik bij hem moest komen. Ik zei
dat ik bang was een vacuüm in de
„Haldemanband” te hebben veroor
zaakt. Hij antwoordde toen dat het
Volgens Boumedienne gaat die
strijd tegen een „zionistische vijand,
In Athene deden overigens gisteren
geruchten'de ronde dat het bewind be
sloten zou hebben om het merendeel
van de honderden studenten die vorige
week na de opstand in de technische
Inderdaad lijkt het klimaat sedert de
Frans-Duitse top die in juni in Bonn
werd gehouden, aanzienlijk te zijn ver
beterd. Een verbetering die dan vooral
op de rekening van de Arabische landen
mag worden geschreven, die met hun
bedreiging van de Europese economie
Frankrijk en Wesf-Duitsland nu duide
lijk wat dichter naar elkaar hebben
gedreven. Maar of die Frans-Duitse toe
nadering ook nog uit zal groeien tot een
daadwerkelijke Europese solidariteit, is
nog niet met zekerheid te zeggen.
Wel verklaarde kanselier Brandt voor
zijn aankomst in Parijs met nadruk dat
de EEG zijn eigen doodvonnis zou teke
nen als Nederland en ook de Bondsrepu
bliek in hun oliecrisis door de overige
zeven landen in de steek zouden worden
gelaten. Maar de Fransen, die door hun
premier zo juist weer waren gerustge
steld dat zij zich over hun zondagse
uitstapjes geen enkele zorg behoeven te
maken, lijken nog weinig haast te tonen
voor hun Europese bondgenoten over de
brug te komen.
Wat de uraniumverrijking betreft, zou
president Pompidou een stapje in de
richting van Brandt willen doen, door
zich nu voor het Duitse Uremco-project
te interesseren. Toch zou Parijs zijn
eigen methode voor de uraniumverrij
king nog niet definitief hebben afge
schreven.
Ook de Europese veiligheid is gisteren
opnieuw ter tafel gekomen, waarbij
bleek dat de Duitsers weinig voelen voor
het Franse plan deze problemen binnen
het kader van de Westeuropese Unie te
bestuderen. Kanselier Brandt acht het
veel logischer deze kwestie in de Euro-
groep van de NAVO te behandelen,
waarvoor Frankrijk zich echter nog al
tijd bijzonder kopschuw toont.
Niettemin hebben beide landen ten
aanzien van de komende Eurotop elkaar
wederzijds nog wel wat toegegeven.
Frankrijk aanvaardt op voorhand nu
ook de aanwezigheid van de ministers
van Buitenlandse Zaken in Kopenhagen,
terwijl West-Duitsland geen bezwaar
meer maakt tegen regelmatige herhalin
gen van het Europese topberaad in de
toekomst.
(Van onze redacteur in Parijs)
PARIJS. Twee mannen —Portu
gese arbeiders volgens de politie zijn
gisteravond in een Parijs metrostation
om het leven gekomen toen een lading
springstoffen, die zij bij zich hadden,
explodeerde. Een tiental reizigers werd
daarbij gewond, vijf of zes van hen
ernstig. Het metrostation moest gesloten
worden vanwege de zware verwoestin
gen.
De politie weet nog niet waarom de
mannen de springstoffen per metro wil
den vervoeren. De mogelijkheid van een
politieke aanslag wordt niet uitgesloten
geacht.
Het Witte Huis heeft gisteren het
bureau van de speciale Watergate
aanklager Leon Jaworski verant
woordelijk gesteld voor wat het
noemde het onlangs tot twee keer
uitlekken van informatie. Een van
deze gevallen werd verbijsterend ge
noemd.
2. Coördinatie van het gebruik
van de olie als wapen, waaronder
het opstellen van een lijst met de
namen van landen die olie krijgen
en landen die ervan beroofd wor
den.
1. Financiële steun aan de Afri
kaanse staten die hun betrekkingen
met Israel hebben verbroken en ga
ranties voor vorotgezette olieleve-
rantie aan die landen. Dat punt
verklaart waarschijnlijk de komst
naar Algiers van president Moboe-
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG. Er dreigt een crisis
binnen de Rooms-Katholieke Partij Ne
derland, de partij van Klaas Beuker, die
met één zetel in de Tweede Kamer
vertegenwoordigd is. Sinds afgelopen
zondag zijn er binnen de partij twee
besturen die elkaar de macht betwisten.
Het Tweede-Kamerlid Beuker, voorzitter
van het ene bestuur, heeft inmiddels
laten weten niet met het nieuwe bestuur
te willen praten.
Zondag heeft een groep van 83 ver
ontruste RKPN’ers in Utrecht een nieuw
bestuur gekozen. Volgens hen is het
bestuur onder leiding van Klaas Beuker
niet rechtmatig aan de macht gekomen
en daarom zou het eigenlijk ook niet
bestaan. De verontrusten wijzen erop
dat de statuten van de RKPN bepalen
dat een bestuursverkiezing in een alge
mene ledenvergadering moet plaatsvin
den. Het bestuur van Beuker zou via
een stemming per post tot stand zijn
gekomen.
Klaas Beuker verklaarde gisteren naar
aanleiding van de dreigende moeilijkhe
den binnen zijn partij: „In een schrifte
lijke stemming heeft 98 percent van de
leden steun gegeven aan het bestuursad-
vies voor de samenstelling van een
nieuw bestuur. Wij hebben nu voorna
melijk jonge academici in het bestuur.
Dat betekent dat een enkele oudere man
er buiten gevallen is. Dat is zielig voor
die man, vooral omdat het een goeie
man is, maar wij jongeren willen het nu
wel eens overnemen”.
Of Griekenlands kansen op een herstel
van de democratische verhoudingen nu
nog meer naar de achtergrond zijn ver
drongen, moet afgewacht worden. De
huidige machthebbers hebben welis
waar benadrukt dat zij uitvoering zullen
geven aan de doelstellingen van de revo
lutie van april 1967, maar tegelijkertijd
laten doorschemeren dat zij een herstel
van de parlementaire democratie niet
afwijzen. Wel dient dit, volgens een
proclamatie aan het Griekse volk, op
een „gezonde fundering” te geschieden.
Zes jaar, aldus de proclamatie, heeft
Griekenland hier vergeefs op gewacht.
Het is nu maar de vraag wat deze
regering onder „gezond” verstaat. Overi-
gfens wijzen insiders in de Griekse poli
tieke verhoudingen erop dat president
Gizikis bekend staat als een man met
zeer gematigde opvattingen. Dit hoeft
niet per se een gunstig voorteken te zijn.
Ook Konstantin Kollias, die onmiddellijk
na de machtsovername in ’67 als pre
mier naar voren werd geschoven, mani
festeerde zich gematigd, maar bleek in
feite niet meer te zijn dan een stuk
camouflage.
toe van Zaïre. Hij arriveerde giste
ren.
PARIJS. Het halfjaarlijkse Frans-
Duitse overleg dat gisteren tussen presi
dent Pompidou en kanselier Brandt in
Parijs begonnen i s en twee dagen zal
duren, wordt door hen vooral besteed
om de weg naar de Europese top, die 14
en 15 december in Kopenhagen gehou
den wordt, gezamenlijk voor te bereiden.
Gisteravond spraken de woordvoerders
van beide deputaties hun voldoening uit
hele wereld” met het verzoek oog te
hebben voor het onrecht dat het
Palestijnse volk wordt aangedaan
„en voor de bedreigingen waarmee
de andere Arabische buurlanden ge
confronteerd worden.”
De Algerijnse president verklaar
de dat een echte en langdurige
vrede in het Midden-Oosten niet
mogelijk is als geen bevredigende
oplossing van het Palestijnse vraag
stuk gevonden wordt.
President Boumedienne riep Eu
ropa op zijn betrekkingen met de
Arabische wereld te herzien en dan
niet alleen omdat deze energie le
vert, maar omdat het gaat om een
„grote mensengemeenschap die
recht heeft op leven en die staat op
haar waardigheid en soevereiniteit”.
Boumedienne bracht hulde aan
de communistische landen voor hun
houding tijdens de jongste oorlog in
het Midden-Oosten. „Hun hulp”, zei
hij, heeft de Arabische landen in
staat gesteld het op te nemen tegen
een vijand die op massale wijze met
moderne wapens toegerust was.”
Sprekende over de Arabisch-Afri-
kaanse alliantie die uit de jongste
oorlog is voortgekomen, zei Boume
dienne dat bepaalde Arabische lan
den „een duidelijk en ferm stand
punt ten opzichte van Portugal,
Zuid-Afrika en Rhodesië dienen in
te nemen”. Hij speculeerde op de
Arabische landen die diplomatieke
banden met genoemde staten onder
houden en ze zouden moeten ver
breken.
grote opmaak etaleerden.
De postauto werd omstreeks kwart
voor zes tussen Merkelbeek enSchinveld
klemgereden. De drie inzittenden dwon
gen de PTT’er met een vuurwapen uit te
stappen en in de kofferruimte van de
Opel te kruipen. De daders hadden ny
lonkousen over hun hoofd getrokken.
Vlak bij de plaats waar de postbesteller
gedropt was, werd later onder een heg
een pakket poststukken gevonden, waar
onder een aantal van de RABO-bank.
In de merendeels voorzichtig opge
bouwde commentaren kwamen de na
men van loannidis en Karamanlis niet
of nauwelijks voor. Scholen, fabrieken,
winkels en overheidsinstellingen functio
neerden normaal. Portretten vafï ex-
president Papadopoulos werden overal
verwijderd.
Het Amerikaanse ministerie van Bui
tenlandse Zaken heeft met nadruk de
beschuldiging van de hand gewezen dat
de CIA de Amerikaanse inlichtingen
dienst betrokken zou zijn geweest bij
de jongste staatsgreep in Griekenland.
Woordvoerder George Vest van het
ministerie van Buitenlandse Zaken zei
dat deze beschuldiging, die onder meer
geuit is door de Griekse oppositieleider
in ballingschap Andreas Papandreou
volkomen ongegrond is. Hij ontkende
voorts dat de nieuwe Griekse premier,
Adamantios Androutsopoulos, vroeger
voor de CIA heeft gewerkt. Androutso
poulos ié twaalf jaar lang advocaat in
Chicago geweest.
(Van onze correspondent)
SCHINVELD. Gisteravond is bij
het Limburgse Schinveld een postauto
overvallen door drie gewapende mannen.
Een 27-jarige Brunssumse postbesteller
werd meegenomen in een lichtblauwe
Opel, maar een kwartier later weer
vrijgelaten. De overvallers gingen er
vandoor in de rode Daf-bestelauto. In de
wagen moet zich volgens een voorlopige
telling meer dan 50.000 gulden bevon
den hebben( benevens enkele kluissleu
tels.
i
t. W
