Volop Dansplezier bij Nederlands Danstheater
kwartet in ZERO
detectives
thrillers
Ruim aanbod
en
van
Burton Greene met
I
mar iette
I, F
'I ''"l ,fflT
- ir i
."jdöfe i
kan
Jan Brusse en
Parijs
Kreta
zijn vriendin
I Mi
Slag om
13
Franse literaire
Dürer-vondst in
Aanmoedigingsprijs
HAVANK TERPSTRA MET GOEDE VERHALEN
VERVELENDE THRILLERS VAN TOEN
SAAI
NICK CARTER
KADO IDEE 7
Dagboek ter perse van
jong Arnhems meisje
SCHADUWEN
voor Guus Baas
RENDELL
Arnhems museum
prijzen toegekend
WOENSDAG
2 8
NOVEMBER
de schr^va s van tescki>3iquej>'
DEN HAAG Maandagavond
bracht het Nederlands Danstheater
EAST IS EAST and
WEST IS WEST
ROD1ER-PARIS
Het aanbod van detectiveromans, thrillers en aanverwante ont
spanningslectuur is voor deze winter weer zo enorm groot dat be
spreking van alle nieuwigheidjes in dit genre zou neerkomen op mis
schien wel een volledige pagina per week. Afgezien van het feit dat
wij onze lezers hiermee niet willen opzadelen, laat ook de kwaliteit
van het gebodene vaak zoveel te wensen over dat recensering ervan
niet of nauwelijks nieuwswaarde heeft. Ik zal opnieuw een poging
doen het „betere werk”, althans dat werk dat door mij als „beter”
wordt ervaren, de aandacht te geven die het verdient.
1 9 7
in de Koninklijke Schouwburg in
Den Haag de première van „vie
wers” van de 26-jlarige Jiri Kylian.
Dinsdagavond ging in dezelfde
schouwburg de tweede voorstelling
van dit werk en toen kon ik erbij
zijn, wat een absoluut genoegen be
tekende.
>5
stig „Viewers” van Kylian
(Van onze kunstredactie)
BURTON GREENE
SSx-
Scene uit „Viewers
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Zij ontmoeten elkaar bij
t
J. B.
JAAP FABER
Juwelier - Horloger
Barteljorisstraat 2 Haarlem
Telefoon 023 - 31 02 02.
„JE LEEFT niet in Parijs. Je leeft
mét Parijs. Je hebt een verhouding
met die wijsgerige, wispelturige, soms
wrede vriendin. Je kunt alleen doen
wat zij wil. Je bij haar aanpassen.
Ondanks haar egoïsme van haar hou
den. Dat doe ik nu 25 jaar. Ik leef
van haar, want -ik verdien de kost
met over haar te schrijven, over haar
te vertellen”.
Wel weer erg goed geschoten heeft
Bruna met „Het naakte gezicht” van
Sydney Sheldon in de uitstekende
vertaling van R. Germeraad. Het is
een verhaal over een New Yorkse psy
chiater die meent te worden bedreigd
door een of meer van zijn patiënten na
eerst zelf door de politie van twee
ARNHEM. (ANP) De stichting de
Gelderse Bloem, die met subsidie van de
provincie Gelderland werk van nog on
bekende jonge schrijvers uitgeeft, gaat
het dagboek uitgeven dat het Arnhemse
meisje Karin Beks op 13-jarige leeftijd
schreef.
Karin is de dochter van het kunste
naarsechtpaar Elma en Maarten Beks.
De heer Beks is graficus. I
Maandag 3 december wordt het eerste
exemplaar in het provinciehuis in Arn
hem uitgereikt. Het dagboek zal binnen
kort ook in het Frans verschijnen. De
vertaling is reeds klaar.
JAPANSE
I KWALITEITSHORLOGES
Sint-Nicolaas uit Spanje
Orient horloges
uit Spanje
De echte vrouwelijke Franse
mode. Tricot-couture in een
verrassend kleurengamma.
Combinaties van frisse zwier
en plezierige allure
zonder dat het uw budget te
boven gaat. Jumpers en
vesten in 18 kleuren en 14
J modellen.
9 Pantalons, rokken en bijpas-
sende kousen.
rensmeris” nauwelijks serieus geno
men maar uiteindelijk weet hij toch
de oplossing van een zeer mysterieus
geval aan te dragen. Vertaling: H.
Swilden^.
Ook heeft Bruna weer twee mis
daadromans uitgegeven in de uitste
kende serie „Crime Classics”, ditmaal
„Uitstel van Betaling”, een zeer span
nend en goed vertaald verhaar van C.
S. Forester dat men zou kunnen
rangschikken in de categorie „psycho-
ligische thrillers”. In dezelfde serie
kwam uit „In de greep van de angst”,
van Eric Ambler, een naam die voor
liefhebbers van dit genre lectuur
geen nadere aanbeveling nodig heeft.
nodigde Kylian uit iets voor hun in Den
Haag te komen maken.
Op de prachtige „petite symphonie
concertante” van Frank Martin bedacht
Kylian een ragdun verhaal, dat hem een
maximum aan mogelijkheden bood om
zich volop in dansplezier uit te leven. In
een museum hangen enkele schilderijen
waar een aantal bezoekers op reageren.
Een van de doeken kan het publiek niet
zien, maar wel zijn we getuige van de
vreemde reacties daarvan op mensen die
het wel kunnen zien. De verrassing van
het ballet zit hem uiteindelijk niet in
het feit dat het schilderij een spiegel
blijkt te zijn, maar wel in de voortdu
rende reeks bewegingsvondsten die Jiri
Kylian ons onvermoeibaar voorzet.
Vaak is het zo dat als een choreograaf
een aardige beweging heeft bedacht, hij
daar zo blij over is dat hij hem einde
loos herhaalt. Kylian heeft dit niet no
dig, voor iedere muzikale wending vindt
hij steeds weer verrassend passende ge
baren, waardoor net alleen de muzikale
structuur volkomen helder voor ons uit
gestald wordt, maar wé tevens van de
ene surprise in de andere rollen.
pese sfeer heeft, die bijzonder prettig
aandoet naast de vele Amerikaanse in
vloeden, die het Nederlands Danstheater
ons tot nu toe zo rijkelijk heeft laten
ondergaan.
CONRAD VAN DE WEETERING
Ook uit. de oude doos, maar naar
mijn smaak aanzienlijk minder ge
slaagd,. zijn twee heruitgaven bij Bru
na van Ivans (pseudoniem van mr. J.
van .Schevichaven), namelijk „Het
Spinneweb” en „De man uit Frank
rijk”, Dit» zijn boeken die in 1917 voor
het eerst zijn verschenen. Ondanks de
bewerkingen van Edith Visser zijn
dezeverhalen, wat de uitgever op de
achterkant van de paperbacks ook
beweert, wel degelijk wijdlopig en
verouderd. Het is lectuur die nauwe
lijks meer kan boeien, het is erg
zoetjes, langdradig en erg saai. Zonde
van de moeite, eigenlijk.
land in angstige spanning op Kreta
wachten om te worden geëvacueerd.
Het waren echter niet alleen tien
dagen van afwachten, doch het wa
ren tevens tien dagen van helse
strijd, waarbij de gevreesde luftwaffe
zich bepaald niet onbetuigd liet.
De Royal Navy was en bleef op
haar post; de grote schepen ontweken
de niet aflatende bommenregen, ter
wijl de kleinere vaartuigen de man
nen van de stranden weghaalden.
Wingate’s spannende-verhaal, uitge
geven bij Hollandia te Baarn, is ge
baseerd op authentiek feitenmateriaal
en werd aangevuld door verslagen
van overlevenden van de evacuatie.
J.B.
En dan ten lotte nog enkele woor
den over een misdaadverhaal uit „den
ouden doos”. Bij uitgeverij „Skara-
bee” in Laren verscheen enige tijd
geleden „De drie raadselachtige kris
tallen” van niemand minder dan Nick
Carter. Ondanks het mooie plaatje op
de omslag waarop een man is te zien
die met afschuwelijke marteling
wordt bedreigd, is het,een zouteloos
verhaal. Deze „story of hypnotic po
wer” van „de grootste detective van
Amerika” js flauw, dom, langdradig
en vervelend. Dat is het altijd ge
weest en zal het altijd blijven, on
danks de modieuze hang van alles
wat „uit grootmoeders tijd” afkomstig
is.
en zo
naar
Bij uitgeverij Het Spectrum ver
scheen in de Prisma Detective reeks
„Huiswerk voor een Speurder” van de
zeer voortreffelijke Ruth Rendell.
Voor de liefhebbers van haar „Who
dunnit” detectives: Inspecteur Wex
ford werkt deze maal buiten de ver
trouwde sfeer van Kingsmarkham en
raakt betrokken bij een moord in
Londen als hij een paar dagen logeert
bij zijn neef, een zeer hoge politiedie
naar. Aanvakelijk wordt de „boe-
het doek en dan ook de min of meer
rustige muziekfragmenten voor hun re
kening nemen. Ten derde het knotse
paar, gedanst door Marilyn Lewis en
Johan Meyer, dat in grote verwarring
raakt door wat ze zien en dat in een
razend tempo en met een eindeloos aan
tal perfect uitgevoerde kromme pasjes
van de ene waanzinnige stand in de
andere duikelt.
Alle dansers kweten zich uitstekend
van hun taak en straalden een uniek
plezier uit bij het uitvoeren van deze
bewegingen bij deze muziek, waarbij
vooral Marilyn Lewis en Johan Meyer
een extra pluim verdienen. Ook de
sprankelende vertolking van de Petite
Symphonie Concertante van Frank Mar
tin mag niet onvermeld blijven. Hier
voor waren verantwoordelijk Rahel
Mengelberg-Draber aan de harp, Ron
van Eek op het klavecimbel en Nico de
Rooy aan de vleugel. Het Balletorkest
stond onder leiding van Jan Stulen.
AMSTERDAM. (ANP) De Vereni
ging van Letterkundigen (VVL) heeft de
Mr. H. G. van der Viesprijs 1974
groot 2000 gulden toegekend aan de
auteur Guus Baas uit Maastricht voor
zijn toneelstuk „Kop, poten en de lief
de”. Een eervolle vermelding in het
juryrapport kregen de auteurs Inez van
Dullemen en Dick Walda.
De Mr. H. G. van der Viesprijs wordt
eenmaal in de twee jaar door de VVL
toegekend en is bedoeld ter aanmoedi
ging van jong talent op het geibed van<l&
toneelschrijfkunst.
VASTBERADENHEID en moed
spreken uit het boek „De slag om
Kreta 1941” door John Wingate ge
schreven. De auteur, van wiens hand
ook „De slag om het Kanaal 1940-
1943” verscheen was tijdens de Twee
de Wereldoorlog onderzeebootcom-
mandant. Hij kent zijn materie dus
van haver tot gort.
In zijn nieuwste boek beschrijft hij
de totale ineenstorting van het Mid-
deilandsezee-front en hoe 27.000 geal
lieerde soldaten en marinemannen uit
Engeland, Australië en Nieuw-Zee-
Jiri Kylian kreeg zijn dansopleiding in
Praag. Aan het conservatorum daar
worden de leerlingen niet alleen door
kneed in zowel oude als nieuwe danstech-
nieken, maar ook in bewegingsanalyse,
muziekanalyse, muziek-, kunst- en dans-
geschiedenis en nog enkele vakken. Het
resultaat is dan ook dat als je iemand
die daar afgestuurd is loslaat op een
partituur om er een ballet op te maken,
hij in ieder geval weet waar hij mee
bezig is. Een opleiding om jaloers op te
worden.
Na zijn opleiding ging Kylian een jaar
naar Engeland en daarna kwam hij in
1968 terecht bij het Ballet van Stuttgart,
waar John Cranko toen de scepter zwaai
de. Als Cranko maar een spat talent bij
iemand ontdekte, deed hij alles om dat
tot ontwikkeling te laten komen en zo
mocht Kylian in Stuttgart zijn krachten
op enkele choreografieën beproeven. Het
Nederlands Danstheater zag op een van
zijn reizen de resultaten hiervan en
Maar ziet, opnieuw is bij Bruna een
boek met inspecteur Carlier als
hoofdpersoon en middelpunt ver
schenen, ditmaal vier verhalen, ge
bundeld onder de titel „Schaduw-
Kwartet”. Zowel „Schaduw in de
Rally, Schaduw als goudzoeker, Scha
duw tussen de bomen en Schaduw op
het kerkhof” zijn uitstekend door
dachte en spannende korte verhalen
met een uitstekende plot en doen
nergens al te onwaarschijnlijk aan.
Na „De Schaduw en de Zwarte
Hond” dachten wij een tijdje dat het
schrijvers-„duo” Havank-Terpstra
zo’n beetje met een üitgedroogde in
spiratiebron te kampen had. Dit zou
teloze en onwaarschijnlijke verhaal
tje, met een veel te oubollige en meest
al uiterst vervelende Schaduw was
voor mij een dieptepunt in de Scha
duwen na Van Kampen (Havank).
Een voorbeeld van beter werk is in
ieder geval de nieuwste Desmond
Bagley, „De man met de twee gezich
ten”. Ook deze roman van Bagley, die
men gerust de opvolger, althans de
gelijke, van Alistair Mclean kan noe
men, is weer uiterst spannend en
knap geschreven. Een compliment
aan vertaler Dolf Koning bovendien
voor de uiterst soepele wijze waarop
hij het boek ook voor de meest
kritische lezers onder het Nederland
se publiek in onze taal heeft overge
bracht.
„De man met de twee gezichten” is
een verhaal dat speelt in het grensge
bied tussen Finland en Rusland. De
hoofdpersoon is een man die plotse
ling o ntdekt dat hij een ander is
geworden. Als hij op een ochtend in
de spiegel kijkt, ziet hij een pafferig
gezicht met een groot litteken en een
vormeloze neus tegenover zich, een
beeld dat geheel verschilde van dat
wat hij nog de vorige dag bij het
scheren als het zijne had ervaren.
Het blijkt tenslotte neer te komen op
eën intrige van de onderscheidene
geheime diensten in oost en west die
belang h adden bij een persoonsver
wisseling en daarbij rustig Lun toe
vlucht zochten tot plastische chirur
gie. Je moet er maar opkomen. „De
man met de twee gezichten” is een
uitgave van Elsvier.
(Van onze correspondent)
ARNHEM. In het Arnhems mu
seum is onlangs een bijna schokkende
vondst gedaan. Min of meer bij toe
val kwam de houtsnede-cyclus „Het
leven van Maria”, door Albrecht
Dürer tussen 1503 en 1510 in Neu
renberg gemaakt, aan het licht.
De houtsneden zijn gevonden in
een map met prenten uit het legaat
van de Arnhemse patriciër Alexander
Verhuell (1822-1897). Deze Verhuell
liet zijn vermogen en kunstverzame
ling na aan de stad Arnhem en legde
daarmee de grondslag voor wat thans
het gemeentemuseum is.
Dürer heeft na een reis naar Italië
in 1505 „Het leven van Maria” in
boekvorm uitgegeven. Een jaar -of
wat later werden daar nog twee
prenten en een titelpagina aan toege
voegd. Gebleken is dat het Arnhems
museum de hele serie, op de titelpa
gina na, compleet in huis heeft.
moorden te zijn beschuldigd. Dit is
met recht een boek „om in één ruk
uit te lezen”. Verder verschenen nog
bij Bruna van het Franse schrijvers
duo Boileau en Narcejac „Een leeg
vertrek in Zeezicht”, een zeer span
nende thriller, „Geheime opdracht Is-
tanboel” van Don Smith en Fraude
met Franje” van Dick Francis.
PARIJS. De Franse schrijver Tony
Duvert heeft maandag de „Prix Medicis”
ontvangen voor zijn boek „Paysage de
Fantaisie”. De „PrixMedicis” voor de
buitenlandse roman ging naar de Tsje
chische auteur Milan Kundera voor zijn
boek „La vie est ailleurs”. De „Prix
Femina” is toegekend aan Michel Dard
voor zijn roman „Juan Maldonne”.
De Tsjech Milan Kundera is na de
invasie van de troepen van het War-
schau-pact in 1968 uit de communisti
sche partij gezet. Zijn’ boek mocht niet
in Tsjecho-Slowakije verschijnen. De
Franse editie is dus de oorspronkelijke
uitgave van deze roman.
De bezetting is ruwweg in drie groe
pen onder te verdelen. Ten eerste het
corps de ballet, dat zelfs nauwelijks
moeite doet de schijn te wekken alsof ze
reageren op het schilderij (de spiegel).
Ten tweede het serieuze paar, gedanst
door Mea Venema en Gerard Lemaitre,
dat niet al te erg ondersteboven is van
Grote Houtstraat 26 - Haarlem
Burton Greene en zijn groep spelen
jazzmuziek die moeilijk in een bepaald
kader valt te plaatsen. Greene heeft
sterke invloed ondergaan van sommige
Oosterse muziek, met name voor wat
betreft de Indiase raga’s. Daarnaast
klinkt vaak zijn voorkeur voor klassieke
muziek door in jazzy interpretaties van
een componist als Bela Bartók.
De musicus, wiens voorouders uit
Roemenië komen vertelt zelf: „We ma
ken „electric” muziek, afgeleid uit folk-
lore-bronnen, met jazz-invloeden daar
aan toegevoegd. Daarnaast bestaat er
een belangrijke invloed vanuit de Oos
terse filosofie en muziek, bijvoorbeeld de
Indiase raga’s. Grote nadruk ligt op het
basisaspect van melodie en ritme, de
contrapunt melodieën van de sopraan-
en baritonsaxofoons met de piano ver
mengd met drums, bongo’s, bellen, gong
en percussie-effecten.”
voorvallen uit andere contreien van
dat heerlijke Frankrijk worden ons
evenmin onthouden.
Een niet te versmaden tractatie
vormen deze vijfentwintig verhalen,
Deze Jan Brusse-bundel, gelardeerd
met alleraardigste tekeningen van
Storchi uit Parijs, werd uitgegeven
door Van Holkema en Warendorf te
Bussum.
Het programma werd voltooid met
„Huescape”, „After Eden” en „Septet Ex
tra”. „Viewers” is voor het eerst in
Amsterdam te zien op donderdag 29
november in de stadsschouwburg. Het is
een ballet dat naar meer smaakt en dat
meer zal vermoedelijk aangeboden wor-
den in het volgende Holland Festival,
waarvoor Jiri Kylian een nieuw werk in
voorbereiding heeft. Hoewel ik het niet
precies zou weten te analyseren, zou ik
zeggen dat zijn werk een typisch Euro-
Ook al uit de oude doos,
mogelijk nog vervelender, is
mijn smaak „De geheimzinnige sma
ragd” van Edgar Wallace, vertaald
door A. Vogels. Dit verhaal speelt
zich af in de „Hogere kringen” van
Londen. Vooral het „piepjonge vrou
welijke rechercheurtje” irriteert ma
teloos. Volgens mij had dit kletsver-
haaltje beter niet weer kunnen wor
den uitgegeven.
HAARLEM. De momenteel in Am
sterdam woonachtige Amerikaanse jazz
pianist Burton Greene zal aanstaande
zaterdag met zijn kwartet in ZERO aan
de Bakenessergraeht in Haarlem optre
den. Green kreeg bekendheid in het
voormalige Electric Centre door het ge
ven van jam-ins op woensdagavond,
maar treedt verder weinig op in Haar
lem. Hij wordt begeleid door Bruce
Grant (saxofoon en fluit) e n Daoud
Amin en Ivan Krillzanin, beiden op
percussie-instrumenten.
Aldus begroet Jan Brusse. die voor
al bekendheid verwierf met zijn radio-
rubriek „Paris vous parle” en in niet
mindere mate met zijn televisie-ma-
gazine „Hier Parijs”, de lezer in zijn
nieuwste bundel „25 jaar Parijs in 25
verhalen”.
Wederom geeft chroniqeur Brusse
in deze bundel blijk van zijn diepge
wortelde liefde voor die vrolijke,
charmante, wispelturige en soms wre
de vriendin, die men in de wandeling
Parijs noemt. Dagelijks observeert
Jan zijn mademoiselle Paris. Steeds
weer ontdekt hij bij haar kleine en
grote geheimein, die hij dan op voor
treffelijke wijze aan ons overbrengt in
een mélange van Franse esprit en
Hollandse nuchterheid.
Niet alleen Parijs krijgt in deze
jubileumbundel al doet de titel dit
vermoeden aandacht, doch ook
een aantal sfeervolle en pikante
’I k iHnjJ
hm» llKg
