Geven van „harde cijfers” volgens havenbedrijf nog niet mogelijk
Anti-inflatiemaatregelen
Odyssee langs Londense benzinepompen
bekijven (te
LEERPLICHT SLECHT
Shell-directeur
voorziet ramp
Prijs van goud en
metalen omhoog
gaan voorbij aan oliecrisis
„SITUATIE PARTIELE
Werkgevers: „Geen ruimte
meer voor loonsverhoging
op
9
3
b
EEG-ministerraad keurt resolutie goed
KATHOLIEKE WERKENDE JONGEREN
99
7
een miljoen gulden aan prijzen
PPR wil op defensie
begroting bezuinigen
11
WOENSDAG 5 DECEMBER
1973
(Van onze correspondent)
Schatting
bij
Vraagtekens
,5
Diefstal
Ijskast
voor 1
Prijzen
Andere bestemming
en
le
ntie,
DEN HAAG. De regering baseert haar taxatie van de omvang van de
oliecrisis vrijwel uitsluitend op de prognoses van de internationale olie-
maatschappijen over de verminderde aanvoer van ruwe olie.
De boycot die enkele Arabische landen tegen Nederland hebben afge-
kondigd, is tot nu toe nauwelijks effectief. Door verlegging van de aan-
voerstromen o.a. door meer olie uit Nigeria en Iran naar Rotterdam te
brengen vangen de internationale oliemaatschappijen de gevolgen van
de boycot vooralsnog goeddeels op.
Het effect voor Nederland van de produktievermindering van ruwe olie
die een aantal Arabische landen hebben doorgevoerd, wordt geschat op
een vermindering van de aanvoer van olie met ten hoogste 15 procent.
van
Wat er dus van de anti-inflatiemaat-
Eigenschuld
b
(Van onze correspondent)
(Van onze redactie economie)
b
ADVERTENTIE
(Van onze correspondent)
iesef dat deze beter hun
DEN HAAG. Mr. G. A. Wagner,
president-directeur van de Koninklijke
Shell voorziet een ramp als de oliere-
stricties van de Arabische landen zouden
doorgaan. Hij meent dat er alle reden is
om te geloven dat een politieke oplos
sing gevonden kan worden, maar dat die
ook wel noodzakelijk is om die ramp af
te wenden.
LONDEN (ANP)— De prijzen van tin,
koper, lood en zink zijn gisteren op de
Londense metaalbeurs sterk omhoog ge
gaan, waarbij de speculatieve vraag naar
metalen oversloeg naar de goudmarkt.
De goudprijs gaf een stijging te zien van
5,25 dollar tot 105,50 dollar per fine
ounce, hetgeen het hoogste peil was sinds
7 september.
BRUSSEL. „Een exercitie met één
oogklep voor”. Zo luidt het oordeel van
de Nederlandse minister van Financiën
W. Duisenberg over het pakket anti-
inflatiemaatregelen dat de EEG-minis
terraad gisteren heeft goedgekeurd.
Dat er Russische tankers met olie op
de Waterweg zouden liggen, ontkende de
heer Wagner. Rusland is geen export
land en heeft ook niet zoveel olie. Een
oliepijplijn bestaat er niet
8 uur
orstel-
Deze conclusies laten zich trekken uit
gesprekken met insiders uit de olie-
industrie, het bedrijfsleven en de Rotter
damse haven. De veel gehoorde klachten
over de vaagheid van de regering inzake
de verminderde aanvoer van olie, die
onder andere maandagavond nog te ho
ren waren van de zijde van de vakbon
den na hun „vertrouwelijk” beraad met
de regering, zijn eenvoudig te verklaren:
de regering beschikt niet over de„harde
cijfers” waarom wordt gevraagd. Het
kabinet-Den Uyl bevindt zich daarmee
overigens niet in een unieke positie. Het
gezaghebbende Britse blad The Econo
mist schreef maandag: „De (Britse) rege
ring heeft werkelijk geen idee hoeveel
olie doorkomt”.
Het enige „harde cijfer” dat tot nu toe
is genoemd, is afkomstig van premier
Den Uyl. Zaterdagavond verklaarde hij
dat de aanvoer van ruwe olie in Rotter
dam met 25 percent was verminderd
tijdens de laatste week van november
de eerste week dat het effect van de
boycot voelbaar kon zijn (de olietankers
hebben vier tot vijf weken nodig voor
hun reis van de Perziche Golf naar
West-Europa).
De werkgevers hebben de regering
meegedeeld een open oog te hebben voor
de problemen van de regering met be
trekking tot de prijzen. Gewezen werd
op de sterk stijgende prijzen van im-
Deze lichtgewicht SINGER Starlet naaimachine kunt u elke week
winnen, alsu voor 1.-meepuzzeltmetdeAktieNatuurindeze
krant.
De kleine compacte lichtgewicht van Singer, met de slimme
„één-hands-greep” is eenvoudig te bedienen, geen ingewikkelde
obstakels of constructies. Hij kan zig-zaggen en blindzomen; maakt
moeiteloos knoopsgaten en zet razendsnel knopen aan. Winkel
waarde/ 549.-. Doe mee!
Door de gedeeltelijke leerplicht zijn er
volgens de KWJ slechte ervaringen met
de werkgelegenheid. Werkgevers zetten
Volgens de Britse ANWB hebben
de automobilisten de benzineschaarste
regelen overblijft is een soort „spijs
kaart” van mogelijkheden en instrumen
ten die de landen naar believen moeten
toepassen met name in het eerste kwar
taal van het komende jaar.
Op zichzelf behelzen deze Europese
bedenksels geen nieuws. Zij lijken voor
namelijk de Franse belangen te dienen
omdat Parijs nu de onplezierige strijd
tegen de inflatie die het hoe dan ook
niet kon ontgaan als een gevolg van de
Europese politiek binnenslands kan ver
kopen. En het valt nog allerminst in te
zien hoe de aanbevolen beperking van
de overheidsuitgaven bijvoorbeeld valt
te rijmen met de bestrijding van de door
de oliecrisis toenemende werkloosheid
die juist zoveel meer overheidsuitgaven
vergt.
Samengevat richt de EEG zich op de
beperking van de overheidsuitgaven, be
perking van de geldhoeveelheid onder
het publiek, indamming van de prijsstij
gingen en medewerking van de sociale
partners bij het matigen van hun eisen.
Inwisselingstermijn verlengd. De termijn
voor de inwisseling van zilveren gul
dens en rijksdaalders, die sinds 1 ja
nuari van dit jaar geen wettig betaal
middel meer zijn, is weer verlengd.
Ditmaal tot 31 december van het vol
gend jaar. Op 1 november jl. stond
volgens het ministerie van financiën
voor meer dan 85 miljoen gulden aan
zilveren guldens en voor meer dan 75
miljoen aan zilveren rijksdaalders uit
'casj
goed
•or
iwe
ir.
H’LEM
5 4 8 30.
kunnen worden gecompenseerd. „Minis
ter Boersma van Sociale Zaken wilde
hierover echter geen uitspraak doen”,
aldus dr. Bartels, die zei, dat de werkge
vers teleurgesteld waren over het feit,
dat ook nu de regering nog geen concre
te cijfers ter beschikking had. „Let eni
ge wat we hebben gehoord, is dat de
cijfers met de dag veranderen. Als je
iedere dag alleen m aar nieuwe cijfers
afwacht, kun je geen beleid opbouwen”,
zo menen de werkgevers.
Niettemin ontstaat op basis van ande
re informatiebronnen de indruk dat de
oliemaatschappijen de gevolgen van de
boycot tegne Nederland goeddeels hebben
kunnen opvangen door meer olie uit
Nigeria en Iran naar Rotterdam te ver
voeren. Dit wordt ook bevestigd door
berichten uit Engeland en Frankrijk.
Opdracht tot hamsteren. B. en W. van
Enschede hebben de gemeentelijke
reinigingsdienst opgedragen een mil
joen plastic vuilniszakken in voorraad
te nemen. Op deze manier wil men
een buffervoorraad vormen voor het
geval particulieren en detailhandel
binnenkort als gevolg van de hamster-
woede zonder plastic huisvuilzakken
komen te zitten.
DEN HAAG. De werkgevers zijn in
tegenstelling tot de vakbeweging van
mening, dat er begin 1974 geen enkele
ruimte voor een reële loonsverbetering
meer aanwezig is. VNO-voorzitter dr. J.
Bartels zei gisteravond de regering te
hebben meegedeeld het irreëel te vinden,
dat nog steeds wordt gewacht op het
voeren van cao-overleg op door de olie
crisis achterhaalde uitgangspunten. Ook
dient te worden bezien in hoeverre de
te verwachten prijsstijgingen in de lonen
De stormloop op goud hield ditmaal
geen verband met een waardeverminde
ring van de Amerikaanse dollar die ten
opzichte van de meeste belangrijke
munteenheden juist in waarde omhoog
ging. Handelaren zeiden dat de toeloop
verband hield met de scherpe koersda
ling van industriefondsen op de belang
rijke effectenbeurzen en met de alge
mene economische onzekerheid als ge
volg van de energiecrisis. Beleggers gin
gen blijkbaar over tot grote metaalaan-
kopen in het
waarde behouden dan effecten.
Het beleid van de maatschappijen
wordt mede bepaald door de belangrijke
logistieke positie van Rotterdam, waar
ruim 25 percent van de ruwe olie wordt
aangevoerd di ealle EEG-landen geza
menlijk verbruiken. Een woordvoerder
van Paktank, de grootste onderneming
in Rotterdam die opslagtanks voor olie
exploiteert, heeft laten, d oorschemeren
toegezegd dat België en West-Duitsland
wel olie kunnen krijgen, ook als die via
Rotterdam wordt aangevoerd. Na hun
bezoek aan Londen verklaarde een
woordvoerder van de Britse regering dat
de Arabische landen niet hebben willen
verhinderen dat olieprodukten vrij kun
nen worden doorgevoerd binnen de EEG,
zoals in de gemeenschappelijke markt is
voorzien.
dat alle tanks boordevol zitten en voor
geruime tijd volledig zijn „besproken”.
Beursomzetten hoger. Met een effectieve
omzet van 2,1 miljard gulden is op de
Amsterdamse effectenbeurs in novem
ber voor driehonderd miljoen gulden
meer omgezet dan in oktober. In no
vember 1972 bedroeg de omzet echter
tweehonderd miljoen meer. In de af
gelopen maand zijn - met uitzonde
ring van die van bank- en verzeke
ringswezen - alle ANP-CBS-indices op
de laagste stand van het jaar beland.
Een ander probleem is naar de me
ning van de KWJ het jeugdloon. „Als
argument voor jeugdloon wordt gehan
teerd: je bent nog in opleiding. Nu
krijgen ze door de gedeeltelijke leer
plicht eindelijk een beetje opleiding en
wat gebeurt er Dan wordt er
vanwege die opleiding nog weer eens
20 percent van je loon afgetrokken.
Diefstal kun je wel zeggen”, aldus het
Nationaal Bestuur.
Het loon van de leerplichtige 15- en
16-jarigen moet volgens de KWJ aan
zienlijk omhoog. Zij wil invoering van
het minimumloon, dat nu 985,40 be
draagt, voor 17- en 18-jarigen. Een 16-
jarige moet, als hij één dag naar school
gaat, 80 percent van het minimumloon
ontvangen. Een 15-jarige, wanneer hij
twee dagen naar school gaat, 60 percent.
In de plannen van de regering ligt het
loon 300 a 400 gulden lager. De KWJ wil
minstens een loon van 615,90 voor 17-
en 18-jarigen. De 15- en 16-jarigen zou
den daar dan respectievelijk 60 en 80
percent van moeten krijgen.
Ook de inhoud van het vormingswerk
moet volgens de KWJ drastisch verbe
terd worden.
in de aanvoer komen veel voor. Het
effect van de boycot kan pas tegen half
december werkelijk beoordeeld worden.
De enige cijfers op grond waarvan de
regering de alarmklok heeft geluid en
die inderdaad wel onrustbarend kunnen
zijn, kunnen slechts betrekking hebben
op de hoeveelheden ruwe olie die nog
naar Europoort onderweg zijn. En dat is
alleen bij de internationale oliemaat
schappijen bekend, aldus deze kringen.
(Van onze correspondent)
jongeren onder druk, omdat ze naar een
vormingscentrum gaan. In de personeels
advertenties vraagt men de laatste ja-
ren steeds vaker een hogere minimum
leeftijd. „Wil de uitbreiding van de ge
deeltelijke leerplicht geen puinhoop
worden, dan moeten duidelijke maatre
gelen worden genomen. Er moeten ga
ranties komen, dat 15-jarigen ook met
twee dagen onderwijs en vorming nog
werk kunnen krijgen”, aldus de KWJ.
In kringen van het Rotterdamse ha
venbedrijf worden bij die uitspraak
vraagtekens geplaatst. Het is nog te
vroeg om na een week al van een
duidelijke vermindering van de panvoer
te spreken, zo wordt gezegd. Fluctuaties
De Financial Times meldde onlangs
dat de Engelse regering bij de oliemaat
schappijen had geprotesteerd tegen het
feit dat tankers die met niet-Arabische
olie onderweg waren naar Engeland
plotseling een andere bestemming (Rot
terdam) hadden gekregen. Ook in
Frankrijk, dat slechts voor ruim 20 per
cent afhankelijk is van de internationale
oliemaatschappijen voor de aan voer van
ruwe olie (de overige 80 percent wordt
geleverd door Elf-Erap en de staatsolie-
maatschappij Compagnie Frangaise des
Pétroles) is geconstateerd dat de rant
soenering die de maatschappijen en indi
viduele basis over al hun Europese afne
mers hebben doorgevoerd, in Frankrijk
tot een verminderde aanvoer heeft ge
leid.
DEN HAAG (ANP). De PPR-frac-
tie in de Tweede Kamer wli op de
defensie-begroting 1974 bezuinigen tot
een bedrag van ƒ188.906.800.
aan zichzelf te danken: als ze op de
de normale manier te werk zouden
gaan in plaats van maar voortdurend
hun tanks compleet vol te gieten,
zou er meer dan voldoende zijn om
iedereen te helpen.
Zo wanhopig gedroegen de Londen
se automobilisten zich dat ze achter
tankauto’s aan gingen rijden en die
net zo lang volgden tot ze het kost
baarste parfum-van-het-ogenblik er
gens afgeleverd hadden. In het Lon
dense district Southwark volgden naar
schatting zestig auto’s een tankwagen
tot die zijn waar bij een garage
af geleverd had. De daaropvolgende rij
en bij de pomp veroorzaakten een
complete verkeersopstopping. In Da
genham werd de druk van de aan
stormende rijen op een pompstation
zo groot dat de eigenaar een houten
hek voor zijn oprit plaatste en vertel
de dat de pompen gesloten waren. De
automobilisten die vooraan stonden
gaven even vol gas en reden de
barrière aan splinters.
Ook voor de Londense taxi’s die
niet bij pompen hoeven te worden
bediend en die op dieselolie rijden
dreigt gevaar omdat er ook gebi k
aan dieselolie begint te ontstaaan.
Het is evenwel niet duidelijk gewor
den waarom Nederland een in het licht
van de omstandigheden nauwelijks bete
kenisvolle resolutie heeft helpen goed
keuren maar anderzijds nadrukkelijk
heeft vastgelegd dat e^n Europees anti-
inflatiebeleid ondenkbaar is bij een geï
soleerde oliepolitiek die de lidstaten hun
eigen taaie boontjes laat doppen. Zoals
Duisenberg vaststelde was van een toe
nemende Europese gezindheid bij Frank
rijk en Engeland de landen die het
hardste rennen om een gezamelijke Eu
ropese oliepolitiek zolang mogelijk te
ontlopen) nog niet veel te merken.
De werkgeversorganisaties hebben het
kabinet gevraagd alles in het werk te
stellen de produktie van het bedrijfsle
ven zoveel mogelijk op peil te houden
en de stijging van de produktiekosten
zoveel mogelijk te beperken. Het opvan
gen van de nadelige gevolgen voor de
werkgelegenheid dient naar het oordeel
van de werkgevers een belangrijk, maar
niet het enige element te zijn van het
regeringsbeleid.
(Van onze redacteur in Londen)
LONDEN. Automobilisten in
Londen hebben de kolder in hun kop
gekregen. Hun zucht om de benzine
tank tot de laatste druppel gevuld te
hebben, voert hen tot een ware Odys
see langs de benzinepompen van de
Britse hoofdstad.
Een directeur van een grote in Neder
land gebaseerde multinationale onderne
ming gaf ons tenslotte als schatting dat
de vermindering in de aanvoer van ruwe
olie op lange termijn niet meer dan 15
percent zal bedragen als gevolg van
de produktievermindering in de Arabi
sche landen, dus niet als gevolg van de
boycot.
Deze zegsman, die over vele internati
onale contacten, ook in de olie-industrie
beschikt, bevestigde ook de stelling dat
de Arabische landen „onvoldoende heb
ben beseft welke betekenis Rotterdam
als oliehaven in Europa heeft, toen zij
besloten Nederland te boycotten als
„straf” voor zijn pro-Israëlische houding.
Ook consul Machmoed Rabani van Koe
weit liet maandagavond tijdens een tele-
visie-uitzending doorschemeren dat de
Arabieren de betekenis van Rotterdam
als aanvoer- en doorvoerhaven voor olie
en olieprodukten hebben onderschat.
In dit verband wordt erop gewezen
dat de olieministers Belaid Abdessalaam
van Algerije en Zaki Yamani van Saoe-
di-Arabië tijdens hun afgelopen zondag
afgesloten rondreis door Europa hebben
Ternaaien. De Belgische minister van
Economische Zaken Claes, heeft giste
ren gezegd dat er vertegenwoordigers
uit Iran in België zijn voor de eindfa
se van het overleg tussen Iran en
België inzake het vestigen van een
raffinaderij in Ternaaien.
Olieveiling. Van Claes is ook de opmer
king dat een van de grote olieprodu
cerende landen heeft aangekondigd
vijftien miljoen ton ruwe olie te zul
len verkopen aan de meest biedende.
De naam van het land wilde de Belg
niet geven.
Vijfjarenplan. De Amerikaanse commis
sie voor atoomenergie heeft een elf
miljard dollar kostend vijfjarenplan
voorgesteld om de VS minder afhan
kelijk te maken van buitenlandse
olievoorziening. Het voorstel - zo
meldt de Washington Post - zou onder
meer de ontwikkeling inhouden van
door kernenergie aangedreven olietan
kers en ijsbrekers.
portgoederen. „We zullen met z’n allen
de broekriem wat strakker moeten gaan
aanhalen. We hebben de regering daar
om gevraagd ook te gaan bezuinigen,
omdat anders een te grote druk op de
particuliere sector wordt gelegd”, aldus
dr. Bartels. Hij meent, dat de particulie
re bestedingen op een verantwoord peil
moeten blijven.
De werkgevers hebben de regering er
op gewezen, dat ten aanzien van de
onzekerheid die nu nog steeds bestaat
over het al of niet nemen van maatrege
len en het karakter daarvan, de kritie
ke grens is bereikt. „We behoeven
beslist nog niet in een paniektoestand te
raken, maar elke dag die de regering
langer zwijgt, nader je het punt waarop
inderdaad van paniek sprake zou kun
nen zijn”, aldus dr. Bartels.
Dit oordeel berust op het feit dat
geheel wordt voorbij gegaan aan de
gevolgen van de oliecrisis bij de benade
ring van het inflatievraagstuk en dit
leidt er dan onder meer toe dat Neder
land met zoveel woorden eeft laten
weten de EEG-maatregelen slechts te
zullen toepassen voorzover dit uitkomt
in de benarde toestand die de oliecrisis
heeft teweeggebracht.
Uitspraken van regering over
olie gebaseerd op prognoses
Dr. Bartels zei van minister Lubbers
van Economische Zaken te hebben be
grepen, dat de wet op de selectieve
investeringen wel zal worden afgekon-
digd, maar daarna in de ijskast gelegd.
Bovendien heeft minister Boersma de
werkgevers gezegd bereid te zijn gelden
aan te wenden uit de beschikbare pot
voor de bestrijding van de werkloosheid
om bedrijven die door de energiecrisis in
moeilijkheden zijn gekomen, te steunen.
De werkgevers hebben ook bezwaren
tegen de invoering van de verhoogde
jeugdlonen en de gelijke beloning voor
mannen en vrouwen per 1 januari om
dat daardoor toch al zwakke bedrijfs
takken zwaarder worden getroffen. De
werkgevers wilden graag een temporise-
ring van deze maatregelen, doch het
kabinet wil zover nog niet gaan. Wel
denkt de regering aan uitstel van invoe
ring van deze maatregelen. Het kabinet
zal hierover deze week nog, een besluit
nemen.
Bij de behandeling van de defensie
begroting in de kamer zal namens de
fractie o.m. een amendement worden
ingediend, waarin gesteld wordt dat de
aanschaf van o.m. het Oerlikon-luchtaf-
weergeschut en de aanschaf van nieuwe
pantservoertuigen geen doorgang moet
vinden. De kamer, aldus een toelichting
op dit wijzigingsvoorstel, heeft immers
nog geen gegevens ter beschikking
waaruit kan blijken dat de aanschaf
dit nieuwe materieel gewenst is.
De vraag of Londen inderdaad geen
benzine meer te geven heeft, is er
een die niemand met zoveel woorden
kan beantwoorden. Benzinepompen
sluiten zonder nadere aankondiging
omdat ze geen benzine meer hebben,
maar ook omdat ze hun benzine
voorraad niet geheel wilden „uit
schenken”. Boze tongen maken mel
ding van een derde theorie, die in
houdt dat benzinepomp houders ook
net als de pub-houders liever
lui zijn dan moe en hun kostbare
vloeistof liever in een korte periode
op maximale snelheid verkopen dan
er de hele dag mondjesmaat over te
doen.
i wor
den er dan vervaardigd dat een groot
deel van de produktie stoppen moet.
Ook weigeren binnenschippers kleine
vrachten te vervoeren met hun schaarse
en dure olie.
DEN HAAG. Het Nationaal Be
stuur van de Katholieke Werkende Jon
geren (KWJ) vindt, dat het slecht gaat
met de partiële leerplicht. „Er zullen
duidelijke garanties moeten komen voor
de werkgelegenheid van werkende jon
geren, die verplicht een of twee dagen
per week naar school gaan. Er moet
voor hen een betere loonregeling komen.
En natuurlijk is het erg belangrijk, dat
de inhoud van die dagen onderwijs en
vorming, aansluit bij de wensen en er
varingen van werkende jongeren.” Dit
staat te lezen in het vandaag verschenen
KWJ-orgaan W.J.
In KRO’s Brandpunt gaf de heer
Wagner gisteravond als voorbeelden van
de ramp, dat een directeur van een
rubberfabriek hem had gezegd dat hij
1500 arbeidsplaatsen verliest als de snel
heidsbeperking op de autowegen aan
houdt. Zoveel minder autobanden
jy
afi t
