Vo
De uitgelezen Gysbreght van Card B riels
Vondels stuk
opgevoerd in
Westerkerk
AUTODEALERS
AUDI-NSU
Agenda
DAF-NAM
ES MAZDA
DATSUN
2.98
SLAGER RES
anan
fiKKJOKOENE
NAPO b.v.
OU
ALFA HAARLEM
RENAULT
SIMCA
Lada-Zastava-Scaldia
SKODA
TOYOTA®
KOSTER’S
VOLVO
AUSTIN
TRIUMPH
MERCEDES - BENZ
hl
AUTOBEDRIJF
KONING BV.
CITROEN
IIH
Waa
VAUXHALL - BEDFORD
HANOMAG
HENSCHEL
Autobedrijf E. G R 0 E N
VAN BUGNUM
PEUGEOT
Garage A. v. Uitert Zn.
W. KOKS
VAN WIJK
autobedrijf^
lilll
4
WOENSDAG
DECEMBER
1973
5
WOI
1 ALFA ROMEO
Bedrijfsautomobielen
Velserbeek n.v.
Velsen-IJmuiden
automobielbedrijven N.V.
DONDERDAG BIEFSTUKDAG
250 gram BIEFSTUK
IJMUIDEN
PLEIN 1945-53
VUGHT Het riante buitenver
blijf van de producer-regisseur in
Vught trilt op zijn grondvesten als
hij de secretaresse van de hoogste
baas van de Amro Bank met rol
lende toneel-„r” laat weten wie er
aan de lijn is. „Carel Briels hier”,
klinkt het als een orkaan door het
werkvertrek. En dan wat milder:
„M’n lieve kind, ik wil Van den
Brink niet storen, maar vertel mij
eens: Welke maatschappelijke func
tie bekleedde meester Jan Neyen-
bandring bij jullie ook al weer”?
Trompstraat 9-11 - IJmuiden
Telefoon 1 18 48
Alleenverkoop voor
IJmuiden - Velsen - Santpoort
DELFTSTRAAT 50
TEL. 023-319138
HOOFDAGENT
SAM VAN LINGEN
B.V. AUTOMOBIELBEDRIJVEN
VAN DONGEN
AUTOMOBIELBEDRIJVEN
IJMUIDEN B.V.
Automobielbedrijf Kuyt
VAN DONGEN
AUTOMOBIELBEDRIJVEN
IJMUIDEN B.V.
Zentveld v. Breemen
Automobielbedrijf
J. GIESBERTS
LADA - ZASTAVA
en SCALDIA dealer
Automobielbedrijf
W. G. TWEEHUYSEN
Zjjlweg 242 Haarlem - Tel. 326340
GEBR. BEEKMAN B.V.
N.V. AUTOMOBIELBEDRIJF
Overveen Tel. 023-326250
Fiat agent voor IJmuiden, Drie
huis, Santpoort, Bloemendaal,
Haarlem, Heemstede, Benne-
broek en Zandvoort.
Filiaal IJmuiden:
Huygensstraat 67 - Tel. 11159
IJmuiden's dealer
Showhal Vfechtstraat 2 tel: HOOI
Service+Adm. Bloemstr.34 tel: 15141
Beverwijk
Öf
1
Om
r.
A
0
ADVERTENTIE
Mercedes-Benz
Né
OFFICIAL
ADVERTENTIE
(~VOIAZO)
U6ER
SIMCA
Carel Uriels nu.
I
Onder auspiciën van de stichting zal op 1 (én op 2)
januari a.s. een oude traditie worden hersteld: Een mas
sale Gysbreght-voorstelling op de enige plek waar zij
behóórt te worden opgevoerd, namelijk in Amsterdam.
Briels heeft er de Westerkerk voor uitgekozen. Een zeer
bijzonder gezelschap zal Briels’ Gysbreght op Nieuw
jaarsdag brengen: Een uit hooggeplaatste Nederlanders
bestaande „cast” die onder Briels’ bezielende leiding in
1942 tot een „gave artistieke prestatie" kwam. De enige
niet-amateur speelt de rol van Badeloch: Josephine van
Gasteren.
GROENEWEG 69
IJmuiden - Tel. 1 02 71
Briels zegt het in dit tijdsgewricht niet gemakkelijk te
vinden aan de kost te komen. „Ze hebben me gevraagd
voor het 700-jarig bestaan van Amsterdam. Ze willen
365 dagen feestvieren. Maar er is geen sou en geen am
bitie. Nou, ik hóéf niet, hoor"!
KALVERSTRAAT 9
IJMUIDEN TEL. 14806
NIJVERHEIDSWEG 15 HAARLEM
023 - 32 32 40
Een scène uit de voorstelling van dertig
jaar geleden.
SCHELDESTR. 81-83 - IJMUIDEN
TEL. 02550—1 55 65
KROMHOUTSTR. 62 - IJMUIDEN
TEL. 02550—1 68 01
ELKE WEEK EEN
VOORDEELAANBIEDING
IN ACCESSOIRES
maar als massaregisseur had ik het in
mijn hart graag nog omvangrijker ge
zien”.
Het grieft hem dat de televisie geen
enkele interesse heeft getoond voor zijn
Gysbreght. „Ze vinden Billy Smart ken-
nenlijk belangrijker”, zegt hij met ge-
Wüstelaan 99 - Santpoort
Telefoon 023 - 37 80 25
Carel Briels als regisseur van de Gys
breght in 1942.
VOOR IJMUIDEN
EN OMSTREKEN
AUTOMOBIELBEDRIJF
Haarlem e.o.
STER DEALER
Off. dealer voor Haarlem
en omstreken
Joh. de Breukstraat 1, Haarlem
Telefoon 0 23 - 25 05 00
Europaplein - Beverwijk
Telefoon 02510 - 3 55 13
DEALER
voor de gem. Velsen, Driehuis en
Santpoort.
’s-Gravenlust 37 Velsen-Zuid
Tel. 02550-13811 bij Brandweerkaz.
SHOWROOM:
Scheldestraat 81-83 - IJmuiden
Tel. 02550 - 1 55 65
Jan de Windstraat 2
Beverwijk. Tel. 02510-39118
Betelgeuzestraat 6
f Tel. 02550 - 14324 - 17250
De
al dir
mand;
bij h(
voorzi
hoeff
deze
mand
trekki
plaats
delijk
Dit a
voor
juryli
aand<
Hel
een
het t
hoeff
dersc
van
le aa
van
heer
Ve
tot
bedr:
genv
onlai
moei
nemi
de N
van
wild
IJ
IJrr
lob;
Dor
hav
Tan
mui
Ave
ter,
den
Rot
da
bo
rm
Cc
Mi
N<
TUSSENBEEKSWEG 7-9
IJMUIDEN-O. - TELEFOON 1 41 56
voor Gemeente Velsen e.o.
ook voor uw reparaties
ook voor betrouwbare occasions
met BOVAG-certaficaten
EGMONDSTRAAT (tussen Krom-
houtstraat en Strandweg) IJmuiden
Telefoon'1 02 44 - 134 40 (02550)
R<
ro
m
A;
de
AUTOMOBIELBEDRIJF
dealer voor Beverwijk e.o.
Graafwijkstr. 40b, Beverwijk
Telefoon 02510 - 2 56 04
Showroom Jan Alsweg 20
E
Bla
che
Ha;
Ko
Sto
Lai
Be’
na-
Za;
pei
be<
ma
Bs
ma
bu
dealer voor
de gemeente
Velsen
Min. van Houtenlaan 10 - Velsen-Z.
Tel. 16245 t.o. sportp. Schoonenberg
OFFICIAL DEALER
voor gemeente Velsen e.o.
IJMUIDEN: DOKWEG 38
TELEFOON 02550 - 17819
SANTPOORT: HAGELINGERW. 132
TELEFOON 023 - 377757
Dealer voor de gemeente Velsen
AUTOMOBIELBEDRIJF
W. IMMERS
Van Dalenlaan 171 - Santpoort-Z.
Telefoon 023 - 37 85 50
Dealer voor Haarlem en1 omgeving
IJmuiden en Velsen
Kleine Gent is er „om tezamen in deze onrustige tijden
te komen tot een goed gesprek, gedachtenwisseling en
confrontatie". Het huis staat onder bescherming van
Briels’ stichting „Al het nog goede”, dat de vriendschap
wil binden op basis van „solidariteit, respect, realiteit,
maar ook hoffelijkheid en romantiek”.
Mr. J. C. S. Nyenbandring blijkt lid
van de Raad van Bestuur van de Amro-
bank te zijn geweest. De heer Briels (57)
legt er de nadruk op dat hij naar deze
dingen zorgvuldig informeert omdat hij
de zaken graag goed in de krant heeft
Kaan. Nyenbranding speelde 32 jaar ge
leden de rol van Gysbreght in het ge
lijknamige treurspel van Joost van den
Vondel. Het stuk, opgeleverd even vóór
de instelling van de Kultuurkamer, werd
geregisseerd door Carel Briels.
EIGENLIJK WAS DE voorstelling
verboden, maar de Duitsers streken met
de hand over hun hart als voldaan werd
aan de voorwaarde dat de naam van de
„Duits-vijandige” Briels niet zou worden
genoemd, dat hij niet zou worden gehul
digd na afloop van de voorstelling en de
dagbladen geen recensies aan de Gys
breght zouden wijden.
Inderdaad viel er in de kranten over
deze produktie van het Utrechts en
Leids Studenten Toneel geen letter te
ontdekken, maar Briels kreeg zijn re
censies tóch, namelijk per persoonlijke
brief van de verschillende kunstverslag-
gevers. „De voorstelling was prachtig”!
zegt Briels nu.
Over de repetities die hij sinds half
september in de Amsterdamse Wester
kerk houdt ten behoeve van twee Gys-
breght-voorstellingen op 1 en 2 januari
a.s. zegt Briels: „Nyenbandring speelt de
rol van Gysbreght nog altijd even mooi”.
Trouwens, de gehéle cast van 32 jaar
geleden, voor zover in leven, voldoet
uitstekend aan de door Briels gestelde
sportvakanties voor op. We hebben nu
52 repetities achter de rug, maar al die
52 repetities zijn ze er geweest. Dat is
geen kleinigheid”.
Briels vertelt nog wat méér over zijn
uitgelezen spelersmateriaal. „Voormalig
NS-directeur dr. P. Th. Posthumus Mey-
jes, de man van „De Spoorwegen spre
ken”, de zondagmiddag-radiorubriek die
de oudere lezers zich nog wel herinne
ren, is helaas overleden. Hij speelde in
1942 de rol van vader Willebrord. In zijn
plaats is mr. J. Kapelle, hoofd public
relations van de Heineken-brouwerij,
gekomen. Broer Peter wordt ook nu
weer gespeeld door mr. D. H. C. Itt-
mann, directeur exploitatie van de Ne
derlandse Spoorwegen”.
„Mr. F. H. Westermann, directiesecre
taris van de levensverzekeringsmaat
schappij Utrecht NV, speelt weer de rol
van de Bode en Broeder Poortier wordt
nu vertolkt door mr. J. Jolles, president-
directeur van het Algemeen Nederlands
Persbureau. Trouwens, mr. Jolles heeft
het hele management van de voorstel
ling in handen. Dat is misschien wel een
aanbeveling voor de Nederlandse kran
ten”.
Twijfels over „een volle bak” heeft Briels nauwelijks.
„Die beide voorstellingen zullen zijn uitverkocht. Dat kun
je tegenwoordig van de schouwburg niet meer zeggen”,
aldus de regisseur, die er geen moeite mee heeft het hui
dige toneelsubsidiesysteem aan de schandpaal te nagelen.
Reden waarom Briels heeft gewild dat de aanzienlijke
produktiekosten door particulieren bijeen werden ge
bracht.
verwachtingen. Want net als 32 jaar
geleden voert de man die ooit de Cecil
B. de Mille van Europa werd genoemd,
ook nu weer de algehele regie van het
eeuwenoude spel.
TENTOONSTELLINGEN
Kennemer Oudheidkamer (Huize Schey-
beeck, Velserweg 2). Geopend op woensdag
van 14 tot 17.30 uur en op donderdag van 19.30
uur tot 21.30 uur. Voor groepen op aanvraag
bij P. Prins, Lijsterbeslaan 23, Beverwijk. Tel.
02510-25120.
BR AB AN DER CAREL BRIELS, veel geroemd en ver
guisd organisator van massale stunts als de Slag bij
Waterloo ter gelegenheid van het 150-jarig bestaan van
het koninkrijk, op goede voet met het Huis van Oranje
en talrijke notabelen, is na vele jaren door diepe dalen
van tegenslag te zijn gegaan, sinds kort bewoner van
huize Kleine Gent, een wit-bepleisterd omvangrijk
onderkomen in Vught dat hij dienst wil laten doen als
ontvangstcentrum voor zijn vele vrienden en relaties uit
binnen- en buitenland.
VELI
heer W
ken vi
enige
manda
scheid
temidc
den. E
uitnod
ring b
se Pn
dinsda
„Beecl
grootser aangepakt. „Maar we hebben
ons nu eenmaal beperkingen moeten op
leggen. Je moet roeien met de riemen
die je hebt. Dat geldt voor het aantal
mensen dat meespeelt, maar ook voor
het schminken, kappen en kleden. Ik
doe het allemaal naar beste vermogen,
NADAT DE organisator van konin
klijke spelen en andere extravagante
luisterrijke evenementen, aanstichter
van het achteraf niet geheel spontaan
gezongen Wilhelmus in Willem Duys’
„Vuist” en regisseur van het gouden
regeringsjubileum van koningin Wilhel
mina (de film werd begin september op
de TROS-tv vertoond), in scherpe be
woordingen het telefoon-doorverbin-
dingssysteem in zijn huis heeft veroor
deeld („Die rot-telefoon in dit pokke-
huis”), vertelt hij dat het vroeger bij
studentenopvoeringen van Gysbreght de
gewoonte was een toneelberoemdheid als
ere-actrice voor de rol van Badeloch uit
te nodigen.
„Ik zou graag zien dat u in de krant
zet dat wij er bijzonder gelukkig mee zijn
dat mevrouw Josephine van Gasteren,
dochter van de grote klassieke treurspel-
kunstenaar Louis van Gasteren, de rol
van Badeloch wil spelen. Door haar en
ónze bedoelingen kunnen wij misschien
met deze voorstelling een hommage aan
de grote Gysbreghtvertolkers van weleer
brengen”.
Na nog eens te hebben uitgelegd dat
het zijn bedoeling is met deze Gys
breght-voorstelling het beroepstoneel
aan te moedigen „een eeuwenoude tradi
tie” te herstellen („het is geenszins be
doeld als een provocatie tegen de stad
Amsterdam”) doet Carel Briels omstan
dig uit de doeken dat beide voorstellin
gen onder auspiciën van zijn nog zeer
jonge stichting „Al het nog goede’ ge
heel uit particuliere fondsen moeten
worden bekostigd. „Wij verdommen het
om subsidie aan rijk of gemeente te
vragen. Daarom moet ik een beetje op
bedeltocht, want zonder subsidie heb je
uiteraard de beschikking over beperkte
middelen”.
Hij vertelt dat Elsevier zich garant
stelt voor de recette van tweemaal ne
genhonderd plaatsen. Maar dat bedrag
kan de totaalkosten van de produktie
natuurlijk niet goedmaken. Vandaar dat
„enige vooraanstaande Amsterdamse za
kenlieden” de helpende hand hebben ge
boden. „Als ik het zó zeg, dan kan dat
ook een timmerman zijn”, zegt Briels
diplomatiek, vergetende dat hij zich zo
even heeft laten ontvallen dat zich onder
„de goede gevers” Brenninkmeyer en
Heldring en Pierson bevinden.
HET LIGT IN BRIELS’ voornemen de
Gysbreght met Nieuwjaar als een soort
wijdingsdienst te brengen. „De Wester
kerk is een waardige plaats daarvoor en
er wordt zelfs met zoveel woorden in
het drama naar verwezen. De ondergang
van een stad, de kerk die vernietigd
wordt, het is allemaal heel up-to-date.
Die ondergang van Amsterdam, die
speelt zich toch af op het ogenblik!
Behalve de rotzooi die we van de Metro
hebben, speelt zich die ondergang vooral
in geestelijke zin af. Bovendien kan ik
in die Westerkerk het idee verwezenlij
ken dat de mensen ter kerstnacht gaan,
zoals het stuk wil”.
„Ik laat aan het begin van het spel de
hele stoet van executanten de kerk bin
nentrekken. Publiek en spelers zijn ge
huld in een mysterieus licht. De edelin-
gen kan ik ook écht ter kerke laten
gaan. En als de noodklokken voor het
naderend onheil geluid worden, dan zijn
dat de échte klokken van de Wester
kerk. Misschien dat ik in dit verband
nog even de sobere decors van mijn
vriend Jan Sonnebom uit Den Bosch
kan noemen en de welwillende mede
werking van het kerbestuur van de
Westerkerk. Ik ben hen daar bijzonder
erkentelijk voor”.
Briels zegt dat hij de reien opvoert
zoals het Griekse drama dat wil: met
zeven stemmen. Een interessante bijzon
derheid daarbij is dat twee meisjes die
in 1942 in de reien meespeelden, nu
„gestegen” zijn tot de creatie van belang
rijker rolen: mevrouw mr. Reina Ver-
heyen-Van Heukelom is de Raphael en
mevr. dr. Lies van Rijckevorsel de Klae-
ris.
Liever had Briels de produktie nog
fronste wenkbrauwen. „De enige gunst die
ik aan de gemeente Amsterdam ga vra
gen is, of ze de Westerkerk in de
schijnwerpers willen plaatsen”.
Hij is ervan overtuigd dat de kerk op
1 en 2 januari uitverkocht is. „De direc
tie van Krasnapolsky heeft een arrange
ment getroffen dat de bezoekers van de
voorstelling vast in de Gysbreght-sfeer
kan brengen: men kan er namelijk vóór
de voorstelling Vondeliaans dineren.
Mooier kan het niet, lijkt me”.
PETER HUYSMAN
BIOSCOPEN
City Theater, woensdag geen voorstelling;
donderdag 20 uur: „MASH.”
DIVERSEN
Museum Beeckestein, Rijksweg Velsen-Zuld.
Diverse stijlkamers dagelijks te bezoeken van
10 tot 12 en 14 tot 17 uur.
Bedrijfsruimte Hoogovens, Bessemerstraat,
Velsen-Noord. elke dinsdag geopend van 12-
13.30 en elke donderdag van 12-13.30 en van 20-
22 uur. Voor andere dagen en tijden volgens
telefonische afspraak: 02510-94159 of 91022.
Galerie ,,’t Hart”, Koningin Wiihelminakade
54, dagelijks van 10 tot 18 uur: expositie Ruth
van Os en Cor van Duin.
Noordelijk Koetshuis, dagelijks (behalve
maandag) van 14 tot 17 uur: expositie Doris
Groeneveld en Hans Landsaat.
dealer voor: IJMUIDEN - DRIE
HUIS - SANTPOORT - VELSEN-N.
- BEVERWIJK - HEEMSKERK -
WIJK AAN ZEE - ASSENDELFT
BRIELS, een koortsachtige blik boven
de afgezakte brilleglazen, vertelt dat hij
in augustus van dit jaar met Nyenband
ring over de Gysbreght zat te praten en
hoe jammer het werd gevonden dat de
oer-Nederlandse tragedie van het toneel
was verdwenen. Het idee werd toen door
Briels geopperd om het nog eens met de
groep van vroeger over te doen. Zo
werden de plannen voor wéér een nieu
we massaproduktie (totale medewerking
rond de 100 man) geboren.
Briels: „De Gysbreght is zo’n zeven
jaar geleden als gevolg van de negatieve
actie Tomaat voorgoed uit de Amster
damse schouwburg gekegeld. Vele tradi
tionele families in Nederland hebben het
mét mij niet kunnen verkroppen, dat
dat stuk traditie in één klap uit Amster
dam verdween. Men is er later nog wel
eens mee op tournee geweest, maar je
gaat met De Nachtwacht van Rem
brandt óók niet aan de deur leuren. De
Gysbreght hoort in de hoofdstad thuis.
Ik vind het beledigend en onjuist tegen
óver Van den Vondel om zo’n belang
rijk klassiek drama zomaar van het
repertoire te schrappen. Het was boven
dien een van de laatste tradities van
Amsterdam, waaraan talloze beroemde
namen verbonden waren, zoals die van
Verkade, Rooyaards, Bouwmeester, Van
Dalsum, Huf, Van Gasteren, Charlotte
Kohier en nog vele anderen”.
Aan de muren van zijn imposante
woning: tientallen foto’s van Briels in
gesprek met vorstelijke personen, met
vermaarde artiesten (Marion Anderson,
enz.). Affiches die herinneren aan vroe
gere toneelprodukties en oranje-evene-
menten. Briels ook zelf, geportretteerd
als toneelspeler: „Hamlet”. De Briels-
van-nu vervolgt: „De Gysbreght is ge
woon een goed stuk. Elke journalist zou
het drama goed moeten lezen: het is het
meest perfecte voorbeeld van reportage
en onvoorstelbare verslaggeving. Ook
van compositie is de Gysbreght een
enorm stuk. Het heeft een ongelooflijk
diepe betekenis, maar het is - en dat
weet ik echt wel - een klassiek drama”.
„Ik dacht eerst dat de jeugd er geen
enkele belangstelling meer voor hard.
Vergeet het maar. Ik heb me er bij de
audities voor de reien over verbaasd hoe
groot het enthousiasme onder de
Utrechtse studenten was. Je zou denken:
het is alleen Pinter wat de klok slaat.
Maar nee hoor: de zénuwen béidden ze,
toen ik ze aannam. Dat geeft toch wel
te denken. Want het is toch geen sinecu
re voor die kinderen, al die verschrikke
lijke repetities. En ze moeten er vaak
hele einden voor reizen”.
Ook de oude cast van 32 jaar geleden,
die zich nu weer heeft verenigd, is al
maanden lang hard aan het werk om
wat bijzonders van de beide voorstellin
gen te maken. „Ik moet zeggen dat ik er
toch respect voor heb: die mensen zeg
gen er hun festiviteiten en hun winter-
a
