Nobelprijzen uitgereikt
Sacharov met
zijn vrouw in
ziekenhuis
Afluisterapparaten
bij „L’Express
tegen martelen
n
Griekse kranten
monddood gemaakt
verdwijnt
van
achtergrond
Papoea’s doen
beroep op
Nederland
Wereldcongres
DAJAN: „EERST GEVANGENENLIJ ST NAAR RODE KRUIS”
'Sn j
„Spook
München"
1
w
dinsdag
W*-
Patrouilleboot na
NA KRITIEK WEER KRANT GESLOTEN
botsing op Elbe
gezonken
3
DECEMBER
11
1973
(Van onze redacteur in Jeruzalem, mr. J. van Wesel)
€2
Maximale druk
Vurige wens
Marienbad
Schadeclaims
Gekkenhuis
I iB
Kemraketten
PRAAG-BONN De Westduitse bondskanselier Willy Brandt en
zijn minister van Buitenlandse Zaken Walter Scheel zijn vandaag
naar Praag gereisd om het verdrag tot normalisering van de be
trekkingen met Tsjecho-Slowakije te tekenen. De twee buurlanden
trachten daarmee een erfenis van wantrouwen te begraven die uit
de tweede wereldoorlog was overgebleven. De onderhandelingen die
het sluiten van een normaliseringsverdrag mogelijk maken hebben
bijna drie jaar in beslaggenomen, maar zijn desondanks nog niet ge
heel rond.
Geen commentaar
Met de KOOI
POTKACHEL
ALLESBRANDER
KOOI
1
Israel weigert gesprek met Syrië
de
(Van onze redacteur in Parijs)
meur-
(Van onze redacteur in Athene)
3D
menselijke
Israëlische zegslieden wijzen erop dat
Israel bij haar principiële besluit blijft
om positief te reageren op de uitnodi
ging voor deze vredesconferentie.
diend en dat er ooit betalingen zullen
worden gedaan.
d vier
;rweer
wezen
ig van
is dan
e om-
i van
tit de
ing te
Raad
voor-
EINDHOVEN (ANP). Twéé organi
saties van papoea’s in ons land hebben
de Eerste en de Tweede Kamer gevraagd
zich opnieuw te bezinnen op de rechten
van de papoea. Aanleiding tot deze stap
is de herdenking van het 25-jarig be
staan van de universele verklaring van
de rechten van de mens.
De papoea’s kunnen van deze rechten
geen gebruik maken onder Indonesisch
bestuur, zeggen
de
de
el
vooruitgeschoven stellingen in de noorde
lijke sector van het front. Syrisch artil
lerievuur dwong de oprukkende eenheid
zich terug te trekken.”
Nauwelijks zes dagen later, terwijl
vijf Griekse journalisten in de gevange
nis zitten, durfde de hoofdredacteur van
ATHENE. Het radicale christelijke
blad de „Christianiti” heeft een inval
gehad van de militaire politie. Daarna
werden de kantoren gesloten. Het is de
tweede Griekse krant in één week tijd
die het slachtoffer is geworden van de
willekeur van het militaire regime. Een
week geleden werd het conservatieve
blad de „Vradini” overvallen door de
militaire politieagenten, omdat dit blad
in een hoofdartikel had gevraagd om het
herstel van de democratie.
ezin-
idvo-
ielas-
n de
:h te
i be-
i de
t be-
.-sing,
Ko-
par-
cem-
werd
>artij
vorig
rmee
zelf
nand
HANNOVER (DPA). Bij een bot
sing tussen een tankmotorschip uit Ber
lijn en een patrouilleboot van de Oost-
duitse grenstroepen in de buurt van de
vernielde Elbe-brug bij Dömitz (Neder-
Saksen) is gisteren het Oostduitse vaar
tuig gezonken.
stoe-
J. M.
lads-
ussi-
irden
1 te-
lities
■Idigt
gaan
:h in
doen
n de
ische
male
4
eege-
actie,
n dat
Alle
telijk
■1 om
d nu
extra
;um.”
diana
in de
ch in
haar
leden
ileum
in de
1 ge-
otaal
ie de
Mid-
id en
zich
lit de
>g dat
m af-
i aan
se ad-
isteren
ter in
•echts-
verbod
iten is
waar-
reden,
m de
zonder
d van
S van
en 34-
op de
ig was
nthef-
ir van
nan.
de „Christianiti”, de heer Psaroudakis,
het aan een nog veel fellere aanval te
doen op het nieuwste Griekse regime. De
majoor van de militaire politie die het
blad kwam sluiten, vroeg de hoofdredac
teur hoe diens felle stijl te rijmen viel
met het christelijke karakter van het
blad. Psaroudakis antwoordde: „Ik zal
het evangelie voor u opslaan en daarin
zult u nog veel fellere taal aantreffen”.
Hierop merkte de majoor op: „Als je
geen grijze haren had, dan zou ik je
anders leren”. Waarop Psaroudakis zei:
„U behoort geen respect te hebben voor
de kleur van mijn haar, maar voor mijn
ideeën”.
Dank zij een tip van een arbeider die
indertijd aan die installatie meewerkte,
ontdekte de directeur van „T’Express”,
Servan-Schreiber indertijd een geheime
micro-zender ter grootte van een dames-
polshorloge en van Japanse makelij in
zijn bureau.
tan de
d van
ver-
t een
tt niet
In het laatste nummer van de Christi
aniti roept Psaroudakis uit: „De tiran is
verdwenen, nu is het de beurt aan de
tirannie. Het leger heeft Papadopoulos
ten val gebracht, maar waarom zit Pa
padopoulos dan niet in de verdachten-
bank. Is er misschien sprake van spelen
onder één hoedje door de nieuwe en de
oude machthebber. Is het misschien zo
dat het leger heeft ingegrepen om Papa
dopoulos te redden en niet het land?
Met andere woorden: is met Papadopou
los de tirannie gevallen, of is een nieu
we tirannie ontstaan die te zijner tijd
opnieuw een dictator zal produceren en
misschien wel van een erger soort dan
de vorige?”
Stel dat morgen een andere groepering
van het Griekse volk het land zoge
naamd gaat redden, laten we zeggen de
priesters, de arbeiders of de onderwij
zers. Het land zou een gekkenhuis wor
den”.
uiten-
ingers
dat er
(wat
i van
•opese
e At-
t oog-
intieel
JERUZALEM Israel is niet bereid om op 18 december in Genève met
Syrië te gaan praten voordat Syrië de lijst met namen van Israëlische
krijgsgevangenen aan het Rode Kruis heeft overhandigd. Dat heeft mi
nister van Defensie Dajan maandag in de Knesset bekendgemaakt. Dit
betekent overigens niet dat Israel de opening van de conferentie in Genève
zal boycotten.
Mevrouw Tulik of Tulikova
heeft geen reden tot klagen. Ze werkt
als schoonmaakster in het Interhotel
Esplanade en verdient per maand
1600 kronen. Ze heeft vier kinderen,
waarvan er een studeert.
conciërge van het krantengebouw, zijn
al gehoord.
Maar enig spoor van de daders schijnt
nog steeds niet te zijn ontdekt. Het
vermoeden is echter wel dat ze officieel
niet tot het Franse politieapparaat be
hoorden, maar eerder in los verband
voor de minister van Binnenlandse Za
ken werkten.
Die officieuze politiediensten, ofwel
„barzouzes”, hebben de laatste vijftien
jaar onder het Gaullistische regime een
steeds sterkere uitbreiding ondergaan,
waartegen het syndicaat van de officiële
politie dezer dagen juist weer heftig
heeft geprotesteerd.
Overigens zijn de weggetrokken
Sudeten-Duitsers in Duitsland geble
ven en geloven weinig mensen dat er
schadeclaims bij Praag worden inge-
MOSKOU (AP). De dissidente Rus
sische natuurkundige Andrej Sacharov
en zijn vrouw, die al enige tijd door de
geheime politie onder druk worden ge
zet, zijn voor een medische behandeling
in een ziekenhuis in Moskou opgenomen.
Dit is gisteren in dissidente kringen
vernomen.
Het gaat Israel er op het moment om
maximale druk uit te oefenen op Syrië
om vóór het begin van de conferentie de
namen van de Israëlische gevangenen
vrij te geven, vooral nu de Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken Kissin
ger deze week bij zijn reis naar het
Midden-Oosten ook naar Damascus gaat.
de
vorige week open was, zou dat beteke
nen dat Egypte nu de toegang weer
heeft afgesloten, ondanks de aanwezig
heid daar van de Amerikaanse Zevende
Vloot.
Door de Israëliërs wordt echter, be
halve de verklaring die Dajan heeft
afgelegd, met geen woord over de Bab el
Mandeb gesproken. Het wordt in de pers
weggedrukt, er worden geen commenta
ren aan gewijd en woordvoerders weige
ren erop in te gaan.
Een bevolkingsgroep waarvoor het
akkoord tussen Bonn en Praag van
meer belang kan zijn wordt gevormd
door de Tsjechoslowaakse burgers
van Duitse origine. Er wonen nu nog
85.000 personen van Duitse afkomst
in Tsjecho-Slowakije. Volgens het
Westduitse Rode Kruis zouden 25.000
van hen naar Duitsland willen emi
greren. Wat partijen in het akkoord
voor deze mensen zijn overeengeko
men is niet bekend. Er is uitsluitend
sprake van „een uitwisseling van
brieven over humanitaire kwesties”
betreffende deze bevolkingsgroep.
Israel heeft Kissinger op het hart
gedrukt vooral het onderwerp van de
krijgsgevangenen ter sprake te brengen
en daarbij ook de Russen in te schake
len.
De Israëliërs hebben herhaaldelijk ge
zegd dat zij met het ingaan van het
bestand op 22 oktober harde beloften
d met
sl van
n de
:al op
ai.
De grootste hindernis die de res
pectieve onderhandelaars moesten ne
men was het verdrag van München
dat zonder Praag er in te kennen
Sudetenland bij Hitler-Duitsland
bracht. Sudetenland was een deel van
Tsjecho-Slowakije met een bevolking
van ongeveer drie miljoen Duitse
Tsjechen. Na de oorlog werden de
meeste van deze etnische Duitsers
door Tsjecho-Slowakije naar Duits
land gestuurd.
PARIJS Na de onthulling van het
satirische Franse weekblad Le Canard
Enchainé, dat een van zjjn medewer
kers vorige week drie pseudo-loodgieters
op heterdaad betrapte terwijl ze bezig
waren geheime microfoons in een redac-
tiebureau te installeren, heeft gisteren
de directi evan het weekblad ,,’lExpress”
bekendgemaakt ook het slachtoffer
van overeenkomstige politieke spionage
te zijn geweest.
Overigens heeft de Israëlische minister
van Defensie volgens militaire kringen
in Washington de Verenigde Staten ver
zocht om de leverantie aan Israel van
kernraketten die van de grond af afge
vuurd worden op andere doelen op de
grond. Het Amerikaanse ministerie van
Defensie zou nog geen toezeggingen ge
daan hebben.
Er zou evenwel meer kans op zijn, dat
Israel vliegtuigraketten krijgt, die afge
schoten zouden kunnen worden door
vliègtuigen die buiten het bereik blijven
van raketten van Russische makelij, die
aan Egypte zijn geleverd.
Syrische en Israëlische troepen zijn
gisteren langs de bestandslijnen in de
Golan-heuvels opnieuw met elkaar in
botsing gekomen. Volgens een woord
voerder in Damascus rukte een Israëli
sche eenheid op „in de richting van onze
van de Verenigde Staten en de Sovjet
unie hebben gekregen voor de vrijlating
van de krijgsgevangenen zowel in Syrië
als Egypte.
Een mysterieuze affaire is intussen de
blokkade van de Bab el Mandeb. Vorige
week verklaarden zowel generaal Bar
Lev als generaal Yariv dat het bestand
met Egypte „te land, ter zee en in
lucht van kracht was”. „Ter zee” is
kryptische vertaling voor de Bab
Mandeb.
Als de Bab el Mandeb inderdaad
In het eerste jaar van de onder
handelingen stond Praag op het
standpunt dat het verdrag „van nul
en gener waarde was vanaf het eer
ste begin”. Tsjecho-Slowakije zou dan
kunnen stellen dat de Sudeten-Duit
sers verraders waren, of omdat zij
tijdens de oorlog voor de Duitsers
vochten, of zelfs omdat zij de Duitse
wetten gehoorzaamden.
Dit zou automatisch alle aanspra
ken ongeldig maken die de Sudeten-
Duitsers bij de regering in Praag
kunnen indienen wegens verbeurd
verklaard eigendom en zou hen zelfs
kunnen blootstellen aan vervolging
wegens verraad als zij ooit weer voet
op Tsjecho-Slowaakse bodem zetten.
Twee opvarenden zijn verdronken.
Een derde kon zich zwemmend naar de
oostelijke over van de Elbe in veiligheid
brengen.
De oorzaak van de aanvaring is nog
niet bekend. Vermoed wordt echter dat
de patrouilleboot niet op tijd voor de
tanker is uitgeweken.
Welke mogelijkheden tot contact
met haar familie in de Bondsrepu
bliek heeft mevrouw Tulik? ,,Ik ben
nog nooit in de Bondsrepubliek ge
weest, vertelt ze. Vroeger was het op
de een of andere wijze mogelijk dat
men bezoeken bracht aan tantes en
ooms. Tegenwoordig kan men slechts
naar de naaste verwanten. Maar de
voorschriften worden niet zo erg
streng gehanteerd.
Mijn dochter regelde vorige zomer
een bezoek en men liet haar zonder
meer naar de Bondsrepubliek gaan.
Voor zover ik weet zijn er geen
problemen als de mensen naar hun
allernaaste verwanten willen”.
Bonn stelde dat het verdrag van
München immoreel was, verkeerd en
niet langer geldig, maar legde er de
nadruk op dat het eens had bestaan.
Veel overeenkomsten zijn onder
dwang getekend, zo zei de Bondsre
publiek, en het verdrag ongeldig ver
klaren vanaf het eerste begin zou een
gevaarlijk wettelijk precedent schep
pen.
Vermoedelijk onder druk van Mos
kou is Praag tenslotte overstag ge
gaan. In het verdrag dat Brandt en
de Tsjecho-Slowaakse premies Lubo-
mir Strougal zullen ondertekenen
heet het nu dat „de Bonsrepubliek
het verdrag moreel veroordeelt”, dat
„de tweelanden de ongeldigheid van
het verdrag proclameren” en dat „uit
deze annulering het wegvallen van
elke juridische consequentie volgt
voor de personen die fysiek en mo
reel aan het verdrag waren onder
worpen”.
kije, stelt vast dat zelfs de namen
van de vrouwelijke leden van de
Duitse cultuurbond de Tsjechische
uitgang „ova” dragen. De inlijving
van de Duitse bevolking in het Tsje
chische leefklimaat is volledig.
De Zweedse koning Carl Gustav
(rechts op de foto) heeft gisteren in het
concertgebouw van Stockholm de Nobel
prijzen voor literatuur, scheikunde, na
tuurkunde, medicijnen en de ereprijs
voor economische wetenschappen uitge
reikt. Acht van de tien prijswinnaars
namen hun prijs persoonlijk in ont
vangst. De ernstig zieke Australische
auteur Patrick White liet zich door de
schilder Sidney Nolan vertegenwoordi
gen, en de 87-jarige gedragsondrzoeker
Karl von Frisch, door zijn zoon.
De prijs voor medicijnen ging naar
Karl von Frisch, Konrad Lorenz en de
uit Nederland afkomstige Nico Tinber
gen (links op de foto).
In Oslo is de Nobelprijs voor de Vrede
uitgereikt in afwezigheid van de beide
prijswinnaars, de Amerikaanse minister
Henry Kissinger, en Le Doec Tho, lid
van het Noordvietnamese politburo. Kis
singer liet zich vertegenwoordigen door
de Amerikaanse ambassadeur in Oslo,
Thomas Byrne, die door enkele honder
den betogers met boe-geroep en sneeuw
ballen werd opgewacht bij de universi-
teit van Oslo. Le Doec Tho heeft de
prijs geweigerd omdat het bestandsak-
koord nog geen vrede heeft gebracht in
Vietnam.
Na de sluiting van de „Christianiti” en
de „Vradini” is het duidelijk dat de pers
volkomen monddood is gemaakt. De
kranten publiceren vrijwel alleen de re-
geringscommuniqués en onthouden zich
van ieder commentaar.
De hoofdredacteuren zijn tot twee
maal toe door de militaire politie ontbo
den om aan te horen dat alleen geschre
ven mag worden wat in het belang is
van het regime.
Opmerkelijk is dat de militaire politie,
een lichaam dat in de eerste plaats
bestemd is om dronken en gedeserteerde
soldaten op te pikken, hier in Grieken
land kan uitmaken wat geschreven mag
worden of niet. De militaire politie
vormt een staat in de staat.
Ondertussen zijn arrestaties aan de
orde van de dag. De terreur is heviger
dan ooit. Het volk is gedeprimeerd. De
vermaakcentra en de winkels in deze
gewoonlijk drukke kerstmaand zijn leeg.
De inflatie is schrikbarend, terwijl de
inkomens niet worden aangepast. Men
weet niet door wie men precies gere
geerd wordt. En iedere dag verwacht
men in Griekenland een nieuwe staats
greep.
De socialistische internationale heeft
gisteren een beroep gedaan op de NAVO
om Griekenland als lid te schorsen,
totdat de democratie in dat land is
hersteld. De oproep is gestuurd naar de
Een officiële uitnodiging is echter nog
niet ontvangen en er is nog geen proce
dure vastgesteld hoe de besprekingen
zullen plaatsvinden, zodat Israel er nog
niet op in hoeft te gaan hoe het tech
nisch mogelijk zal zijn een Israelisch-
Syrische ontmoeting te vermijden als
Egypte en Syrië beide aanwezig zullen
zijn in Genève. Israel heeft er geen
bezwaar tegen met Egypte aan één tafel
te gaan zitten.
zit u nooit in de kou. Brandt op hout,
turf en kolen (volop te krijgen).
Vlot model, pijpaansluiting op standaard
hoogte. Grote vulopening.
Als NOODKACHEL of voor permanente
verwarming van huiskamer, keuken (ko
ken), werkplaats en tweede woning.
Prijs 298,— inkl. BTW. Handel korting.
Wordt thuis verzorgd, kompleet met pijp,
elleboog en pook.
Stuur voor uitgebreide informatie deze
advertentie met uw adres ongefrankeerd
naar
Antwoordnummer 111, Vrouwenparochie
of bel 05180-1569, 1954. 1112
05109-1818, 1762.
Zegslieden verklaarden dat de 52-jari-
ge „vader van de Russische waterstof
bom” wordt behandeld voor een te hoge
bloeddruk. Zijn vrouw, die onlangs tot
vijfmaal toe door de geheime politie aan
een verhoor werd onderworpen, heeft
last van een oogziekte.
Verwacht wordt dat de Sacharovs
twee tot drie weken in het ziekenhuis
zullen moeten blijven. Vrienden van het
echtpaar zeggen zich geen zorgen over
hun toestand te maken.
Het gerechtelijk onderzoek naar aan
leiding van de aanklacht van Le Canard
Enchainé wordt inmiddels voortgezet
Verscheidene getuigen, waaronder de
PARIJS In Parijs is gisteren het
wereldcongres tot afschaffing van mar
teling, georganiseerd door Amnesty In
ternational, geopend. In aanwezigheid
van ongeveer 300 vertegenwoordigers uit
de meeste landen ter wereld.
„Het feit dat een dergelijke conferen
tie noodzakelijk is in 1973, 25 jaar na de
afkondiging van de verklaring van de
rechten van de mens, is een ontstellend
bewijs van de crisis die in de wereld
heerst”. Aldus de voorzitter van Amnes
ty International, Sean Macbride (links
op de foto) oud-minister van Buiten
landse Zaken van Ierland, in zijn ope
ningstoespraak.
Tot de aanwezigen op de conferentie
behoren deskundigen, geleerden, politici,
vertegenwoordigers van regeringen, in
ternationale organisaties, de wereldraad
van kerken en niet-gouvernementele or
ganisaties.
Adhesie-betuigingen zijn onder
meer ontvangen van VN~secretaris-gene-
raal Kurt Waldheim, president Kenneth
Kaoenda van Zambia, bondskanselier
Willy Brandt, de premiers van Zweden,
Olof Palme, Denemarken, Anker Jorgen
sen, Candada, Pierre Trudeau, Finland,
Kalevi Sorsa, en Nieuw-Zeeland, Nor
man Wirk.
De Amerikaanse vertegenwoordigster
van Amnesty International, mevrouw
Amelia Augustus, heeft gisteren een pe
titie tegen marteling met meer dan één
miljoen handtekeningen overhandigd
aan de voorzitter van de VN-assemblee,
Leopoldo Benites.
Aan menselijke contacten ont
breekt het niet. Op de vraag welke
vurige wens ze heeft antwoordt me
vrouw Tulik: „Dat eindelijk de oude
problemen eens worden opgelost.” Ze
ken niet begrijpen waarom nu nog, 35
jaar na het verdrag van München,
„dit spook” tussen beide landen en
volkeren niet is verdwenen.
Een verslaggever van het Westduit
se DPA is enige tijd geleden met een
van deze mensen gaan spreken ter
belichting van de situatie waarin zij
leven. Hij bracht een bezoek aan de
plaats Mariënbad in Sudetenland.
Mevrouw Anna Tulik uit Mariën
bad is Duitse. In Mariënbad is ze
geboren en opgegroeid, daar heeft ze
ook de stormachtige gebeurtenissen
van 1945 en daarna meegemaakt. Ze
mocht indertijd blijven. Haar familie
behoorde tot de Duitse „anti-fascis-
ten”. Twee familieleden kwamen met
een geruïneerde gezondheid terug uit
het nazikamp Dachau.
Niemand verwijt haar tegenwoor
dig dat ze Duitse is. Maar toch stelt
mevrouw Tulik zich aan de bezoeker
voor als „Anna Tulikova”. Ze is niet
de enige. Wie in de „Prager Volkszei-
tung” bladert, het orgaan van de
Duitse minderheid in Tsjecho-Slowa-
ze.
