Arabische mening over reis van Amerikaanse minister:
Grote stijging invoerprijzen
Heath: „Onze hoop
voorlopig opzij
mars over een mijnenveld
Genève:
Fluoridering
drinkwater
straks via wet
Nieuw kabinet
op Antillen
Nixon morgen
in ziekenhuis
Bepaal uw
eigen winst met NMB
Spaarwinstbiljetten
NMI
Le Doec Tho en
Kissinger gaan
opnieuw praten
■■■I
I
PRIJZEN GEZINSCONSUMPTIE IN 1974 10,5 PCT. HOGER
VIERENTWINTIG URIGE WERKWEEK
U hebt keuze uit 6 mogelijkheden:
rr
EGYPTENAREN
HALEN VLIEGTUIG
NEER
achtergrond
Astronauten Skylab
zagen Kohoutek
3
DECEMBER 1973
V R IJ D A G
1 4
Syrië
Vertrouwen
Prijsbeleid
Looptijd
U stort
N
Controle
‘J
H
Morele steun
Laatste schot
Prioriteit
Een andere manier van sparen, met een leuke
spaarwinst na 2,41/? of 6 jaar. De NMB Spaarwinstbiljetten
zijn aan toonder; zij zijn te verkrijgen aan de kas van elk
NMB kantoor.
f 873,44
ƒ4.367,20
714,70
ƒ3.573,49
621,49
ƒ3.107,44
2
2
6
6
ƒ1.000,-
5.000,-
ƒ1.000,-
5.000,-
ƒ1.000,-
5.000,-
GENÈVE Komende dinsdag gaan in Genève, na een kwart eeuw
Van strijd sedert de aanvaarding van het VN-plan tot verdeling van
Palestina, partijen aan de conferentietafel zitten om via rechtstreeks
overleg te proberen tot werkelijke vrede in het Midden-Oosten te
komen. De Israëlische vice-premier, Yigal Allon, noemde de nog te
volgen weg „meer een mars over een mijnenveld”, dan „een wande
ling in het park”.
Jaarlijks onderzoek
jaar
jaar
4!4 jaar
4/2 jaar
jaar
jaar
7
7
7%
7%
81/4 °/o
8’/4
(Van onze redacteur in Beiroet,
Herman Ralfes)
Rente U ontvangt
°/o
(Van onze redactie buitenland)
(Vervolg van pagina 1)
i
■ijk
van
ADVERTENTIE
(Van onze redacteur in Londen)
j
vember werd de strategie met het
oog op het komende vredesoverleg
bepaald.
Maar of dit positivisme tegenover vre
de bij de onderhandelingen in Genève
straks tot een snel akkoord zal leiden, is
Het kabinet heeft niet zover willen
gaan als Duitsland, waar de werving van
alle buitenlandse werknemers uit niet-
EEG-landen is stopgezet.
rika zich straks meer op de Arabische
wereld zal gaan richten.
troepen bevonden zich toen op de
oostelijke oever van het Suezkanaal
in de Sinaï. De Israëlische militairen
hadden een bruggehoofd op de weste
lijke oever gevormd.
is
is
iet
im
ei
sen
de
het
op
om
en
lun
len.
<en
zan
teel
zan
in
ien
of
ren
HOUSTON (DPA). De drie Ameri
kaanse astronauten van Skylab hebben
gisteren de komeet Kohoutec met het
blote oog kunnen zien.
Commandant William Pogue berichtte
aan Houston dat Kohoutec „heller, lan
ger en duidelijker dan woensdagmorgen”
was geweest.
Pogue en zijn mede-astronauten Carr
en Gibson, hebben de „komeet van de
eeuw” tot nu toe alleen door middel van
hwa telescoop kunnen waarnemen.
Vraag eens Inlichtingen over deze nieuwe
spaarmogelijkheid.
NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK
in
tad
;rd,
de
ge-
jl.
/an
?a-
ge-
ire
en,
ige
rd.
oet
ol-
iek
icb
;en
cht
vel
.R-
tu-
of
de
ro-
rij-
of-
aar
ger
tw
len
fo-
er-
ik-
dit
en.
zer
re
ar
ers
de
aen
ild.
an
der
aar
zei
len
de
ijn
m-
we
de
■ar
in-
en
ja-
>r-
eft
er
te
it-
)S-
[is-
lag
de
w-
dat
it”,
om
an,
en.
ja-
ale
ros
lire
lies
ISRAEL LIET weten dat de kwes
tie van zijn krijgsgevangenen in Syrië
de hoogste prioriteit had. Het dreigde
zelfs in Genève niet met de Syriërs
aan tafel te gaan zitten als niet
tevoren een lijst van deze gevangenen
zou worden ingediend en het interna-
van Economische Zaken en Ruimtelijke
Ordening. Voordat de ministers hun be
slissing nemen, zullen wel eerst de nor
male beroepsprocedures worden afge
werkt. Onder de Nederlandse bodem zijn
nog zeer grote hoeveelheden kolen aan
wezig. Het kabinet meent dat het boven
de grond brengen van deze kolen veel te
duur is geworden. Minister-president
Den Uyl: „Importeren van kolen is veel
goedkoper.”
TOEN HET laatste schot was ver-
klonkeil, begon zich echter pas goed
de macht te manifesteren van een
geheel nieuw strijdmiddel het po-
litiek-economische oliewapen dat
de Arabische landen voor het eerst
hadden aangewend om druk op Israel
en diens vrienden uit te oefenen.
Nooit tevoren was de wereld zo
rechtstreeks geconfronteerd met ont
wikkelingen die verband hielden met
de strijd in het Midden-Oosten. Ne
derland kreeg te maken met een vlieg
tuigkaping (de KLM-Boeing Missis
sippi op 25 november). Voorts was
het, buiten de Verenigde Staten, het
enige land dat zich geplaatst zag voor
een olieboycot. Maar landen overal
ter wereld ondervonden de weerslag
van de olieproduktievermindering
die in januari 30 percent zal bedra
gen en die leidde tot een crisissi
tuatie in het al jaren dreigende ener
gietekort.
Aan Arabische zijde sloten de lan
den zich hechter aaneen, met uitzon
dering van Lybië, welks leider, kolo
nel Gadaffi, verklaarde „hoogst ra
zend” te zijn dat hij niet voor het
begin van de strijd was geraadpleegd
door Egypte, het land waarmee hij op
1 september een unie had willen
aangaan. Op een topconferentie van
zestien Arabische landen op 26 no-
LONDEN. Aanstaande maandag zal
in Engeland een nieuw budget worden
ingediend om de moeilijkheden het
hoofd te bieden, als het energieverbruik
voor de industrie tot 65 percent zal zijn
teruggebracht, de export stagneert, juist
nu veel deviezen nodig zullen zijn om de
aanzienlijk duurder geworden olie te
gaan betalen.
Premier Heath verklaarde voor de te-
BEIROET „Kissinger ruimt op
zijn huidige reis door het Midden-
Oosten de laatste okstakels op voor
het begin van de vredesconferentie
tussen de Arabische landen en Is
rael in Genève”. Dat is steeds het
in volle overtuiging gegeven ant
woord van Arabieren op de vraag
wat de Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken precies komt
doen.
De minister van Buitenlandse Za
ken. Abba Eban, was optimistischer.
Na het bestand van 22 oktober ver
klaarde hij dat Israel nu tenminste
de belofte had gekregen dat recht
streeks zou worden onderhandeld.
WASHINGTON (AFP). President
Nixon wordt morgen in het marinehos-
pitaal in Bethesda bij Washington opge
nomen om er zijn jaarlijkse onderzoek
te ondergaat. Dit heeft het Witte Huis
meegedeeld.
Het onderzoek vindt doorgaans pas
eind december plaats, maar aangezien
Nixon’s arts, Walter Tkach, gaat trou
wen en een huwelijksreis gaat maken, is
het vervroegd.
Tkach zei onlangs dat zijn patiënt in
voortreffelijke gezondheid verkeert en
„dat men dat zo moet zien te houden”.
WILLEMSTAD (ANP). De Neder
landse Antillen hebben een nieuwe rege
ring. Formateur en NVP-partijvoorzitter
Juancho Evertsz heeft de gouverneur
van de Nederlandse Antillen drs. B. M.
Leito de lijst met namen van de nieuwe
ministers overhandigd. Het nieuwe kabi
net kan rekenen op de steun van vijf
tien van de tweeëntwintig staten (parle
mentsleden.
Alhoewel aan het regeringsprogramma
nog de laatste hand wordt gelegd, ver
klaarde de formateur en nieuwe minis
ter-president Juancho Evertsz dat de
nieuwe regering ernaar zal streven een
Antilliaanse staatsvorm te construeren
met grotere zelfstandigheid voor de An
tillen als geheel en ook voor de eiland
gebieden apart.
In de oppositie zijn de Frente Obrero
(Curacao) van Papa Godett (drie zetels),
de Arubaanse PPA (drie zetels) en de
DP van Rozendal (1 zetel).
Tot gevolmachtigd minister in Den
Haag is benoemd de NVP-er drs. Ri
chard F. Pieternella (33).
Via de Prijzenwet zullen ook de divi
denden worden bevroren. Huurverhogin
gen zullen aan maxima worden gebon
den. Dit geldt ook voor het vakantie
huisje en de huur van een standplaats
voor caravan of tent. De pachtprijzen
mogen per 1 maart 1974 met niet meer
dan 1 percent stijgen.
Minister Boersma van Sociale Zaken
zei, dat via de Loontechnische dienst zal
worden nagegaan of iedere Nederlander
zich aan de af te kondigen maatregel zal
houden. Op verzoek van de vakbeweging
zal het kabinet bekijken of de onderne
mingsraden de bevoegdheid kunnen krij
gen nauwlettend na te gaan, of de
bedrijven zich aan de maatregelen hou
den en of in die bedrijven de cao’s
optimaal worden nageleefd.
Daarvoor heeft het vier oorlogen
gevoerd. Hij zei toen echter ook:
„Eén ding zullen wij niet aanvaarden,
terugkeer naar de grenzen van voor
de oorlog van 1967. De Israëliërs zijn
er meer dan ooit van overtuigd dat
het van belang is grenzen te hebben
die verdedigd k nnen worden.”
Voor Egypte was bevrijding van
alle bezette gebieden echter de inzet
van de oorlog die op 6 oktober begon.
Daarom wil het dat in Genève een
vast schema wordt uitgewerkt dat
Israel tot geleidelijke terugtrekking
verplicht.
verklaring zeer kwaad. Niet zozeer om
dat men ertegen is, maar vooral omdat
Nayef Hawatmeh het grote woord het
eerst heeft gesproken, en daarmee veel
nieuwe bewondering in de vluchtelin
genkampen heeft geoogst.
Ook in Syrië is men in blijde afwach
ting. Weliswaar werd in Damascus ge
suggereerd, dat niet over de kwestie van
uitwisseling van krijgsgevangenen mocht
worden gesproken, maar wanneer Kis
singer in Damascus begint over de be
zette gebieden en de kwestie van de
krijgsgevangenen daarvan een onderdeel
uitmaakt, dan is ook Syrië wellicht be
reid tot minder absolute eisen.
Het is misschien wel daarom, dat ook
aandacht moet worden besteed aan de
gedachtengang, dat een belangrijk deel
van Kissingers reis ook is iet verder
herstellen van vertrouwen bij de Ara
bieren in de Amerikaanse politiek, aan-
gewakkerd met de mededeling dat Ame-
Minister van Buitenlandse Zaken
Amerika, dr. Henry Kissinger, bracht
gisteren een kort bezoek aan Algiers,
waar hij sprak met president Boume
dienne (rechts). In het midden de Al
gerijnse minister van Buitenlandse Za
ken Bouteflika en Kissingers adviseur
Sisco.
Het Centraal Plan Bureau heeft bere
kend, dat in 1974 de invoerprijzen met
maar liefst 15 percent zullen stijgen, de
arbeidsproduktiviteit stijgt nog met 1
percent, doch het nationaal produkt zal
gelijk blijven aan dat van 1973. De
betalingsbalans zal met 8 miljard ver
slechteren. Berekend is dat de prijzen
voor de gezinsconsumptie met 10,5 per
cent zullen stijgen en de loonsom per
werknemer met 12 percent. De versnelde
omschakeling van olie op aardgas zal in
1974 f 2 miljard gaan kosten. Dat is
ongeveer 1,5 miljard meer dan reeds
was geraamd. Dit bedrag geeft in 1974
20.000 mensen een geheel jaar lang extra
werk.
Uit de bekendmaking, die gelijktijdig
ook in Hanoi werd gepubliceerd, blijkt
dat men problemen van wederzijds be
lang wordt bedoeld de steeds toenemen
de vijandelijkheden tussen Zuidvietna-
mese troepen en de troepen van het
Bevrijdingsfront, ondanks het bestand
dat begin januari door Kissinger en Le
Doec Tho werd getekend.
Kissinger komt vermoedelijk naar Pa
rijs vanuit Genève waar hij de opening
van de vredesconferentie over het Mid
den-Oosten zal bijwonen.
„Beheersing van inkomens en prijzen
is nu geboden. Nu al hebben we te
maken met een ernstig hoge prijsont
wikkeling. Het kabinet gaat uit van de
stelling, dat waar minder te verdelen
valt dit in ieder geval rechtvaardig moet
gebeuren”, aldus premier Den Uyl. Bin
nenkort zullen door minister Lubbers
extra prijsmaatregelen worden afgekon-
digd. Dit zal per bedrijfstak gebeuren.
Dat geldt ook voor de vrije beroepen,
waar de inkomens uiteenvallen in hono
raria en kosten. De kosten zullen in
ieder geval niet mogen stijgen. Vandaar,
dat men via de Prijzenwet de vrije-
beroepsbeoefenaren wil dwingen de no
ta’s te specificeren om te kunnen nagaan,
of ook zij niet meer inkomensstijging
declareren dan 15 per maand.
tionale Rode Kruis geen toestemming
zou krijgen hen te bezoeken. In di
plomatieke kringen vermoedt men
dat Syrië dé kwestie van de krijgsge
vangenen wil gebruiken als pressie
middel om terugtrekking uit de be
zette gebieden te bewerkstelligen.
„Wel zullen we bij aanvragen om
gastarbeiders zeer scherpe criteria aan-
leggen. Allereerst zullen we kijken naai
de werkomstandigheden in het aanvra
gende bedrijf en nagaan waarom Neder
landers het werk daar niet willen doen.
Daarbij zullen we bekijken, of in het
betrokken bedrijf de cao wel wordt
nageleefd, omdat door niet-naleving van
een cao Nederlanders vaak niet in zo’n
bedrijf willen werken”, aldus minister
Boersma.
JERUZALEM (UPI). Israël heeft
gisteravond bekendgemaakt dat een on
bemand verkenningsvliegtuig bij het Su
ez-front „uit de koers is geraakt en op
Egyptisch gebied is neergestort”.
Egyptische luchtafweer heeft een Is
raëlisch spionnagevliegtuig neergescho
ten boven de zuidelijke sector van het
front langs het Suez-kanaal, zo meldt
het persbureau voor het Midden-Oosten.
Met het veranderen van de leiding
van het leger de oorlogs-stafchef
Sjazli zou vervangen zijn door Gamassy,
de onderhandelaar bij kilometerpaal 101
heeft zeker Egypte alles op vrede
gezet.
Dit gokken op vrede van Cairo wordt
in Beiroet bijna dagelijks gedramatiseerd
in knokpartijen, schietpartijen soms, tus
sen groepen Palestijnse commando’s, die
het al met elkaar oneens zijn over wat
er straks met de „buit” van Kissingers
reis met een stuk ontruimd Palestina
moet gebeuren.
De leider van het pro-Chinese Volks
front voor de bevrijding van Palestina,
Nayef Hawatmeh, heeft het allemaal
veroorzaakt met zijn woorden, dat de
Palestijnen blij moeten zijn met elk
stukje bevrijd Palestina en dat daarop
ook een staat moet worden gevormd om
zelfstandig de strijd voort te zetten.
De andere groeperingen zijn over die
WASHINTON (AFP). De Ameri
kaanse minister van Buitenlandse Zaken,
Henry Kissinger, en zijn Noordvietname-
se tegenspeler Le Doec Tho zullen elkaar
op 20 december in Parijs ontmoeten. Ze
bespreken dan problemen van weder
zijds belang. Dit heeft het Witte Hui»
bekendgemaakt.
Ook het kabinet draagt financieel een
extra steentje bij in de orde van grootte
van. 750 miljoen. Hiervan zal een derde
door de gemeenten moeten worden be
zuinigd en tweederde door het rijk. Half
januari zal minister Duisenberg van Fi
nanciën meedelen op welke begrotings
posten hij het halve miljard wil be
knibbelen.
Van de huidige werkgelegenheidspro
gramma’s, vooral in het noorden van het
land, zal 20 percent worden bestemd
voor de vernieuwbouw van woningen en
de warmte-isolering. „Dit bespaart per
woning een derde van het energiege
bruik en behoeft niet meer te kosten
dan 2000 tot 2500 per huis”, aldus
minister Lubbers van Economische Za
ken.
Om problemen rond de extra aardgas
winning te voorkomen, zal de Wet op de
Ruimtelijke Ordening dusdanig worden
gewijzigd, dat beslissingen over explora
tie en exploitatie worden genomen op
centraal niveau, d.w.z. door de ministers
Bij al het praten over concrete oplos
singen bij Kissingers verblijf in de Ara
bische hoofdsteden, kunnen voor de toe
komst de resultaten in de abstracte sfeer
belangrijker blijken. Maar dat sluit nog
niet uit, dat de Arabieren iets nodig
hebben om hun gezicht te redden. Het is
misschien in dit verband goed dat de
kwestie van terugtrekking tot de posities
van 22 oktober nog móet worden opge
lost.
De strijd in de Sinaï en op de
Hoogte van Golan die wel de
proeftuin van een nieuwe wereldoor
log zijn genoemd en de rol die
beide supermachten daarbij speelden,
hebben de politieke situatie in het
strategisch belangrijke gebied zo in
grijpend gewijzigd dat van een terug
keer naar de oude situatie geen spra
ke meer kan zijn. Het was een oorlog
die in verband met de Amerikaans-
Russische detente geen werkelijke
overwinnaar zou mogen opleveren.
Op 22 oktober kwam het tot een
bestand na aanvaarding door de Vei
ligheidsraad van een Amerikaans-
Russisch voorstel. De Egyptische
DEN HAAG. Minister Vorrink van
Volksgezondheid en Milieuhygiëne
heeft bij de Tweede Kamer een wets
ontwerp ingediend om de fluoridering
van drinkwater wettelijk mogelijk te
maken. Het wetsontwerp was noodza
kelijk geworden omdat de Hoge Raad
op 22 juni van dit jaar had verklaard
in een zaak die een aantal mensen
had aangespannen tegen de gemeente
Amsterdam, „dat de toevoeging van
stoffen aan het drinkwater, teneinde
daarmee een geheel buiten de eigenlij
ke drinkwatervoorziening gelegen doel
te dienen... een maatregel is van zo
ingrijpende aard, dat zonder wettelij
ke grondslag niet kan worden aange
nomen dat een waterleidingbedrijf
daartoe de vrijheid heeft”.
Minder zeker wordt men echter als
men zich af vraagt of dat ook betekent
dat Kissinger nieuwe garanties aan de
Arabieren zal geven over een totale
Israëlische terugtrekking.
Het Egyptische dagblad „Al
Achram” schreef op 12 december dat
82 landen zich bereid hebben vre-
klaard een Palestijnse regering in bal
lingschap te erkennen zo deze zou
worden gevormd.
levisie: „We zullen onze hoop en onze
doelstellingen voor de toekomst voorlo
pig opzij moeten zetten.”
Essentiële industrieën, zoals de voe
dingsindustrie,-zullen door de maatrege
len, zoals de driedaagse werkweek, niet
worden getroffen. Winkels die open
kunnen blijven zonder licht en warmte
te gebruiken, kunnen dat doen.
Een sprankje hoop hebben de berich
ten verspreid over de geheimzinnige ver
dwijning van de nieuwe minister voor
arbeid William Whitelaw en de leiders
van de vakbonden van de spoorwegman-
nen. Men neemt aan dat zij in het
geheim zullen proberen een oplossing
voor dit desastreuze arbeidsgeschil te
den.
De leider van de mijnwerkers, Gorm-
by, heeft gisteren nog weer eens bij
herhaling verklaard dat het onjuist is de
schuld voor de crisis op de schouders
van de mijnwerkers te leggen. Hoe uit
eenlopend de belangen in de Britse
vakbondswereld zijn blijkt wel uit het
feit dat in dezelfde televisie-uitzending
de leider van de vakbond van postbe
ambten erop hamerde dat de anti-infla-
tieplannen van de regering nu juist tot
iedere prijs dienen te worden gesteund.
Het was overigens dezelfde vakbondslei
der die enige jaren geleden Engeland
aan de rand van een instorting bracht
met een eindeloos schijnende poststa
king.
Enige weken geleden verscheen een
lang artikel in het Amerikaanse week
blad Time over de mateloze problemen
waarin de Britten zichzelf sinds het
aflopen van de laatste wereldoorlog
steeds weer hebben gestort. De titel van
het artikel was: „Hun duisterste uur,
sinds het vorige.”
In het links-Engelse weekblad The
New Statesman van deze week staat in
een hoofdartikel te lezen: „Het ongeluk
kige feit doet zich nu eenmaal vooor,
dat het Britse volk, Britse kranten en
vaak ook de Britse Labour Partij en
zeker haar leider ieder voor zich een
wanhopige makende neiging vertonen
om, zodra de geringste mogelijkheid zich
voordoet, terug te hobbelen naar de
veertiger jaren.”
Na de onafhankelijkheidsoorlog
van 1948, de veldslag in de Sinaï in
1956 en de Zesdaagse Oorlog in juni
1967 was het de 18-daagse oorlog van
oktober dit jaar die tenslotte de stoot
gaf tot de vredesconferentie.
Kissinger ruimt obstakels op
Door het herstel van de communicatie
met vriend nummer één en vijand
nummer één, kan misschien straks de
scherpe zijde van de Arabische eisen
van nu iets worden afgezwakt, opdat
ook Israel zich in zijn zucht naar veilig
heid kan blijven laten gelden tegenover
de Arabieren.
BESLOTEN WERD Egypte en Sy
rië feitelijke en morele steun te ver
lenen. Voorts werd de Palestijnse Be
vrijdingsorganisatie (PLO) erkend als
de enige vertegenwoordigster van het
Palestijnse volk, aanvankelijk voor
koning Hoessein van Jordanië een
reden niet naar Genève te gaan.
Hoessein is voorstander van een
verenigd Arabisch Koninrijk. Dit zou
moeten bestaan uit Palestina op de
westelijke Jordaan-oever met Jeruza
lem als hoofdstad en Jordanië op de
oostelijke oever met als hoofdstad
Amman. Op 15 maart 1972 maakte
hij dit voorstel bekend. Dit plan werd
door de Palestijnse verzetsorganisaties
verworpen.
De Palestijnse verzetsleiders heb
ben inmiddels ook intensief overleg
gepleegd, onder meer in Moskou,
maar hebben tot dusver nog niet het
definitieve standpunt ten aanzien van
de vredesconferentie bepaald. PLO-
leider Yasser Arafat verklaarde op 3
december dat het doel van de Pales
tijnse revolutie is het vestigen van
een democratische staat op het totale
grondgebied van Palestina.
Minister Vorrink heeft nu in het wets
ontwerp laten opnemen dat geen en
kele stof aan het drinkwater mag
worden toegevoegd die niet dient om
het drinkwater deugdelijk te maken
of noodzakelijk is voor het transport
van het water. Een uitzondering geldt
alleen voor de toevoeging van fluor.
De minister wijst er in de toelichting
bij het wetontwerp op, dat de heilza
me werking voor het gebit van geflu
orideerd water onomstotelijk is bewe
zen, dat er nooit iets gebleken is van
nadelige effecten en dat de Wereldge
zondheidsorganisatie zich achter de
fluoridering van leidingwater heeft
gesteld.
iets waar Kissinger zelf waarschijnlijk
ook pessimistisch over is. De zenuwen
zijn nog te gespannen in het Midden-
Oosten om de soepelheid op te brengen
die nodig is voor het wederkerig aan
vaarden van een allesomvattend com
promis.
