I
consulaat
Bom
in
Onderzoek naar geheimzinnige ziekte
Premier Den Uyl na eerste dag in Kopenhagen
Verwarring in Athene
over vrijlatingen
oorlog
Palestijnen winnaars van
Kissinger
bij Feisal
Twee doden bij
hevige storm
in Duitsland
Wilson stelt voor
Snel Europese
valuta en pas
nodig
„nationaal program
I
mi ih
achtergrond
1
F
i
nW l
I
I
BIJ KUNSTSTOFPRODUKTIE IN WEST-DUITSLAND
Ouders wachten tevergeefs
„Samen werken en mouwen opstropen”
2
3
1 973
ZATERDAG 15 DECEMBER
i
I
i
Mr. BERKHOUWER:
Logisch
Papadopoulos
(Van onze redacteur in Jeruzalem, mr. Jaap van Wesel)
JERUZALEM De grote winnaars van de Yom Kippoer-oorlog
zijn uiteindelijk zij geworden die aan de gevechtshandeling nauwe
lijks hebben deelgenomen: De Palestijnen. Weliswaar is er op de
Arabische topconferentie in Algiers geen Palestijnse regering in
ballingschap uitgeroepen daar was Saoedi-Arabië tegen omdat
daardoor koning Hoessein te veel voor het hoofd zou worden gestoten
maar wel is nu algemeen in de wereld het recht van de Palestijnen
op een onafhankelijke staat erkend.
Arabische ministers
REALITEIT
F
T
streven
in
i
ierse
ge-
iwde
nge-
pui-
die
iriek
kne-
istig
Mr. Berkhouwer betoogde dat de regio
commissie van het Europese parlement
een sterk voorstander is van geconcen
treerde steun aan werkelijke noodgebie-
den. Hij zei het Euregio gebied niet
hiertoe te rekenen.
„Financiële hulp kan niet het enige
middel zijn tot eliminatie van regionale
problemen. Nationale fondsen zullen in
de eerste plaats de regio moeten steu
nen. Slechts in het uiterste geval mag
men kunnen rekenen op steun van de
Europese commissie fondsen”, aldus de
heer Berkhouwer.
Over het opnemen van banktegoeden
door de Arabieren bij Europese banken,
zei mr. Berkhouwer dat dit slechts posi
tief kan werken in de monetaire wilder
nis die momenteel in Europa heerst.
Drs. Den Uyl sprak van „een sfeer
van grote welwillendheid over en weer,
waarin geen boos woord is gevallen”.
Maar dit zegt weinig, omdat nog niet
inhoudelijk over de energiecrisis is ge
sproken, en slechts omtrekkende bewe
gingen zijn gemaakt. Morgen, als de
Premier Den Uyl heeft tijdens het
beraad het voorstel gelanceerd, een con
ferentie te beleggen van de negen rege
ringen, de Europese Commissie en verte-
De voorzitter van de mijnwerkersvak-
bond, Joe Gormley, zei dat de bonden en
de werkgevers het vrijwel eens zijn in
hun benadering van de crisis.
oliecrisis wel ter sprake komt, kan een
geheel andere discussie ontstaan”.
genwoordigers van werkgevers en werk
nemers. Deze conferentie moet trachten
een oplossing te zoeken voor „de ernsti
ge crisis die zich gaat aftekenen”. Het
voorstel van de Nederlandse premier is
nog in discussie.
Van Nederlandse kant, zo hoort men
ter zijde, wil men ten koste van alles
vermijden dat de EEG-landen (het vere
nigd Europa, met andere woorden) be
trokken raakt bij de vredesonderhande-
Het gaat om grote drukketels, waarin
uit olie gewonnen vinylchloridegas
tot poeder wordt gecomprimeerd.
Bij het schoonmaken van die ketels
worden nu strenge veiligheidsmaat-
De veroorzaker van de ziekte is nog
niet precies vastgesteld. Ze komt
echter het meest voor bij arbeiders
die schoonmaakwerk verrichten.
Ooggetuigen hebben verteld dat een man
een bom in het consulaat gooide. Burge
meester Gaston Deferre heeft de aanslag
„een politieke en racistische daad” ge-
HAMBURG (DPA). De storm heeft
in West-Duitsland twee levens geëist. T i
Hamburg vielen twee havenarbeiders in
de haven.
nas-
jaar
in
i in
aan
litse
mk-
per-
der
met
de
heen
een
Hij
een
stel-
ge-
dat
n en
heel
rest-
zich
stel-
,vor-
zich
j de
:mo-
het
van
het
om
iken
reau
volg
■abi-
nan-
ver-
Bij een bomaanslag op het Algerijnse
consulaat in de Franse havenstad Mar
seille zijn vier mensen gedood. 23 men
sen werden gewond, van wie tien ern
stig. De slachtoffers zijn allen Algerij
nen, op een lichtgewonde Franse vrouw
na.
:wa-
rijnt
g te
:ens,
illen
üer-
t nu
als
eko-
KOPENHAGEN (ANP) De staats- en regeringsleiders van de landen
der Europese gemeenschap beschouwen de vooruitzichten voor 1974 als
zeer somber. Dit heeft de Nederlandse premier, drs. J. M. den Uyl, na af
loop van de eerste dag van de Europese topconferentie in Kopenhagen te
genover Nederlandse journalisten verklaard. „De vooruitzichten zijn nog
somberder dan die welke zijn uiteengezet in de recente nota van de Ne
derlandse regering”, zo voegde hij hier aan toe. Ik geloof niet, dat nog
veel regeringsleiders voor volgend jaar nog enige groei van hun nationaal
product zien.”
Het Palestijnse succes is snel over
geslagen naar de Westoever. Namen
de Arabieren in de bezette gebieden
in en direct na de oorlog een afwach-
tende houding aan, de laatste weken
is de openlijke sympathie op de west
oever losgebarsten: Arafat wordt ge
zien als de nationale leider, en niet
koning Hoessein.
Palestijnse staat als een realiteit gaan
zien.
Behalve Israel heeft ook Jordanië
het moeilijk met de Palestijnse staat
die op de Jordaan-westoever en in de
Gaza-strook zou moeten komen. Ko
ning Hoessein sprak zich weliswaar
uit voor een referendum, maar voeg
de daar meteen aan toe dat hij niet
naar Genève zou komen als daar ook
een onafhankelijke Palestijnse dele
gatie vertegenwoordigd zou zijn. In
Amman werd deze week nogal ver
rassend bekend gemaakt dat Jordanië
toch naar Genève zal komen, zelfs al
komt daar een onafhankelijke Pale
stijnse delegatie. Ook dat is een duide
lijke Palestijnse overwinning.
lol-
9ina
j de
ig is
ren
oor-
af-
red-
adi-
ver
ier-
oten
rden
Wat meer soepelheid ten aanzien van
de mijnwerkers kan vrede brengen, zo is
hun oordeel. Maar premier Heath blijft
op het standpunt dat inwilliging van
hun looneisen tot een loon-race zou
leiden die fataal zou zijn voor anti-
inflatie-beleid-
(Van onze redacteur in Athene)
ATHENE. In Athene is de spanning
opgelopen: de studenten die vorige
maand na de bezetting van de Techni
sche Hogeschool in de Griekse hoofdstad
werden gearresteerd, worden nog steeds
gevangen gehouden. De tientallen ouders
noemd. „Ik kan de daders slechts ver
oordelen”, zo zei hij. In Marseille wonen
behalve veel Noordafrikanen ook veel
voormalige Franse kolonisten, die na de
onafhankelijkheidsoorlog Algerije moes
ten verlaten. Afgelopen zomer zijn ver
scheidene Algerijnene tijdens een golf
van racisme vermoord. De aanleiding
was de moord op een Franse buschauf
feur door een geestelijk gestoorde Alge
rijn. Op de foto hulpploegen voor de
Algerijnse ambassade.
Deze Nederlandse reserve vloeit lo
gisch voort uit eerder gevoerd beleid.
Het was immers ook Nederland dat bij
de voorbereiding van de veiligheidscon-
ferentie er op stond dat behalve Arabi
sche landen ook de Israëlische vertegen
woordigers in de tweede fase te Genève
zouden worden gehoord.
BEIROET-RIAD (DPA, AFP en UPI).
De Amerikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken, Henry Kissinger, is gis
teravond in de hoofdstad van Saoedi-
Arabië aangekomen voor nieuwe bespre
kingen met koning Feisal.
De
pu-
met
nor-
nge-
atie-
/ak-
echt
de
leeft
:ette
ouw
ont-
nge-
eits-
den-
ning
En het is dan ook bijna vanzelf
sprekend dat de Palestijnen op de
Westoever uit hun apathie van de
laatste zes jaar zijn ontwaakt en
De Palestijnen zullen op de een of
andere manier in Genève vertegen
woordigd zijn, en de facto is de
resolutie van de Verenigde Naties van
1967 uitgebreid met erkenning van de
politieke rechten van de Palestijnen,
iets wat in de oorspronkelijke resolu
tie niet stond en waar nu zowel
Amerika als ook de Westeuropese
landen toe zijn overgegaan. Israel
heeft daarop gereageerd met het oude
standpunt dat aan zijn oostgrens
slechts plaats is voor'één staat: Jor-
danië-Palestina of Palestina-Jordanië,
maar geen twee staten.
Het leidende trio Golda Meir, Mos
je Dayan en Gaiili heeft nadrukkelijk
een onafhankelijke Palestijnse staat
van de hand gewezen, al zag vice-
premier Alon in de nieuwe formule
ring van het partijprogram wel dege
lijk een opening voor de erkenning
van iets als het Palestijnse volk.
en andere familieleden van de naar
schatting driehonderd studenten wacht
ten gisteren tevergeefs op hun vrijlating
die eerder deze week door de regering
was aangekondigd.
bel (de partner van de Nederlandse
artillerie-inrichtiingen) vastgesteld,
maar ook bij BASF en Bayer. Ook
Hoechst produceert PVC.
De ongerustheid is nog toegenomen
omdat een officier van de ESA, de
Griekse militaire politie, tegenover de
wachtende ouders verklaarde dat hem
over vrijlating niets bekend was. De
hoofdcommissaris van de Atheense poli
tie deelde gisteren mee dat er bij de
politie geen studenten gevangen worden
gehouden. Het lot van de studenten is
dus blijkbaar in handen van de gevrees
de militaire politie, die ressorteert onder
loannides, een van de belangrijkste en
meest gevreesde militairen onder de
nieuwe machthebbers.
In Athene wordt nu rekening gehou
den met een nieuwe uitbarsting van
protest onder de studenten. Volgende
week worden namelijk herdenkingsdien
sten gehouden voor de studenten die bij
de bloedige gebeurtenissen van eind no
vember het leven verloren. Dit kan ge
makkelijk aanleiding geven tot nieuwe
bloedige onlusten.
Het bezoek van de Arabische ministers
hoort men ook wel schetsen als een
manoeuvre om gezichtsverlies bij het af
zwakken van de olieboycot te beperken
in het gezelschap van de geteisterde
Europese groten zouden zij gemakkelijker
kunnen besluiten tot verzachting van hun
maatregelen. Deze opvatting echter is,
zo zei een 'diplomaat, zöi ongeveer de
gunstigste prognose die men kan stellen.
ENSCHEDE (ANP). 1973 dreigt het
jaar van de Arabieren en het jaar van
de anti-climax te worden wanneer de
conferentie in Kopenhagen die momen
teel gaande is geen vergaande beslissin
gen neemt. Aldus mr. Berkhouwer,
voorzitter van het Europese parlement
in een toespraak tot de leden van het
Togog (Twente-Oost-Gelderland Belan
gengemeenschap), tijdens hun jaarverga
dering in het gemeentehuis in Enschede
vrijdagmiddag.
„We - zullen nu moeten komen tot
Europese valuta en Europese paspoor
ten”, aldus mr. Berkhouwer.
De reeks stormen vijf in zeven
weken heeft in totaal vijftien men
senlevens geëist. Bij scheepsongelukken
verdronken 13 mensen. Gisteren werden
zes zeelieden jewond toen hoge golven
in de monding van de Weser de brug
van een Amerikaanse sleepboot wegsloe
gen.
niet gerust op die Palestijnse staat.
De Israëlische leiders vrezen dat
het inbinden van Arafat en de zijnen
van taktische aard is. Als zo’n Pale-
siijnse staat eenmaal verwezenlijkt
zou zijn, zo vrezen zij, dan zou dat de
springplank kunnen vormen voor het
uiteindelijke Palestijnse doel: de be-
vrijding van geheel Palestina. Een
eliminering van Israel in fasen dus,
die al jaren in de Arabische gedach
tenwereld terug is te vinden: eerst
het in 1967 bezette gebied bevrijden
en dan het in 1948 bezette gebied
bevrijden. Vandaar de grote angst
voor en de heftige oppositie tégen
zo’n Palestijnse staat.
Wat Israels veiligheid betreft is
koning Hoessein een veel gunstiger
partner. Een Palestijnse provincie in
een verenigd Jordaans-Palestijns ko
ninkrijk zou voor Israel een veiliger
gedachte zijn omdat de Jordaanse
koning uit zelfbehoud de Palestijnen
nooit al te grote autonomie zal geven.
Zijn de Israeli’s bang uiteindelijk in
zee gedreven te worden, koning Hoes
sein vreest uiteindelijk de woestijn in
gedreven te zullen worden. Dat
maakt Israel en Jordanië tot natuur
lijke bondgenoten, zoals dat ook in de
jaren tussen ’67 en ’73 het geval is
geweest.
De Palestijnse bevrijdingsorganisa
tie en haar onafhankelijke leden zo
als de Fatah en het populaire demo
cratisch front van Hawatmeh heb
ben intussen verklaard genoegen te
zullen nemen met een Palestijnse
staat die beperkt blijft tot de Jor-
daanwestoever. Het opgeven van het
aloude ideaal van een Palestijnse
staat in heel Palestina wordt ver
klaard doordat de Palestijnen nu rea
listisch moeten zijn. Hoewel de toon
in de Arabische wereld anders is dan
voorheen, geen dreigingen om Israel
van de kaart te vegen, is Israel toch
Veel Atheners geloven dat de tweede
junta in actie is gekomen om Papado
poulos te redden. De ex-dictator leeft
vrij, beschermd door een uitgelezen lijf
wacht, in een luxe villa nabij Athene.
Zijn vrouw wordt regelmatig gezien in
de chique winkels van de Griekse
hoofdstad. De mogelijkheid dat Papado
poulos achter de schermen nog een be
langrijke rol speelt, wordt niet uitgeslo
ten geacht.
Volgens het Amerikaanse persbureau
UPI zijn de militaire autoriteiten in
Griekenland gisteravond toch begonnen
met de vrijlating van enkele personen
die vorige maand waren aangehouden.
regelen in acht genomen, maar de
produktie zelf is niet onderbroken.
Het ziet er naar rjit dat de affaire,)
die blijkbaar lang buiten de publi
citeit kon worden gehouden nu
een politieke begeleiding krijgt.
Van de kant van de SPD is het
ministerie van gezondheid in Bonn
deze week om een ambtelijk on
derzoek gevraagd. De SPD in
Troisdorf, dicht bij Bonn, bracht
het onderwerp in discussie, nadat
er geruchten over een geheimzinni
ge ziekte bij Dynamit-Nobel de
ronde waren gaan doen.
Wilson vroeg onder meer invoering
van een vermogensbelasting en subsidie
op voedselprijzen. De regering moet
maatregelen nemen voor een „rechtvaar
diger Engeland” en delen van de wet op
de industriële betrekkingen (die de ver
houding tussen regering en vakbonden
heeft verziekt) voorlopig maar in de
ijskast zetten.
Scherpere prijscontrole, bestrijding
van de speculatie en een gunstige inves
teringsregeling voor belangrijke bedrijfs
takken als de kolenindustrie en de win
ning van olie uit de Noordzee maken ook
deel uit van Wilsons voorstel.
In vakbondskringen is de afkondiging
van een driedaagse werkweek in de
industrie op protest gestuit. Vakbondslei
ders menen dat de regeringsmaatregelen
er toe kunnen leiden dat de helft van de
22 miljoen werknemers met arbeidstijd
verkorting krijgt te maken. De crisis in
Engeland is, behalve door de Arabische
beperking van de olieproduktie, veroor
zaakt door een weigering van de mijn
werkers om overuren te maken en een
stiptheidsactie bij de spoorwegen.
(Van onze redacteur in Bonn)
BONN. Een ernstige beroepsziekte
hebben Westduitse artsen vastge
steld bij arbeiders in kunststoffa-
brieken. De ziekte treedt op bij de
produktie van polyvinylchloride
(PVC), de uit olie gefabriceerde
basis voor tal x an plasticsoorten.
Bij Dynamit-Nobel in Troisdorf lij
den meer dan veertig arbeiders aan
de nieuwe ziekte, die al enkele
keren een dodelijke afloop zou
hebben gehad. Vooral bij jonge
mannen zouden de sympthomen
LONDEN (AFP). Oppositieleider
Harold Wilson heeft de Britse regering
gisteren voorgesteld haar economisch en
sociaal beleid ingrijpend te wijzigen, zo
dat het land eensgezind kan meewerken
aan oplossing van de huidige crisis. Het
„nationaal program” dat Wilson voor
ogen heeft moet uitgaan van het princi
pe dat „de breedste schouders de zwaar
ste lasten moeten dragen”, en anderzijds
de Britten aansporen „de mouwen op te
stropen en samen voor Groot-Brittannië
te werken”.
Saoedi-Arabië is de derde etappe van
de tweede rondreis van'de Amerikaanse
minister door het Midden-Oosten. De
eerste twee etappes waren Algerije en
Egypte.
In de komende 48 uur zal Kissinger
verder overleg plegen met de regeringen
van Syrië, Jordanië en Libanon alvorens
naar Israel te vliegen en van daar naar
de vredesconferentie in Genève.
De voornaamste onderwerpen, die Kis
singer met Feisal gaat bespreken zijn
het Arabische olie-embargo en Feisals
eis, dat de oude stad Jeruzalem onder
Arabisch gezag wordt gesteld.
Donderdagavond had premier Golda
Meir van Israel verklaard, elk compro
mis te zullen afwijzen aangaande het
statuut van Jeruzalem „dat verenigd
moet blijven en de hebreeuwse staat tot
hoofdstad moet dienen”. Jeruzalem zou,
in de ogen van Meir, zodoende een
uitzondering vormen bij het compromis
inzake gebiedsafstand, waarover me
vrouw Meir met de Arabieren zou wil
len onderhandelen.
Wilson zei dat speculatie met land en
gebouwen de afgelopen jaren 800 mil
joen pond sterling heeft opgebracht,
waarover nauwelijks belasting is be
taald. „Een nationale belasting voor die
genen met de grootste rijkdommen is
van wezenlijk belang als we rechtvaar
digheid willen verkrijgen”. Ook op de
wereldmarkten voor grondstoffen is
enorm gespeculeerd, aldus de Labour-
leider.
lingen die volgende week in Genève
tussen Israel en de Arabische landen
moeten beginnen. Niettemin
Frankrijk en Engeland er juist wel naar
daar invloed te laten gelden en dit zal
dan zonder enige twijfel een pro-Arabi-
sche invloed worden.
De zes Arabische ministers van Bui
tenlandse Zaken krijgen hun gesprek
met de negen van de EEG in de marge
van de Europese topconferentie, die gis
teren kort na het middaguur in de
Deense hoofdstad is begonnen, aldus
meldt onze speciale verslaggever
Kopenhagen, Henk Kolb.
Het staat nog niet vast of zij alleen
met hun vollega-bewindslieden zullen
confereren, want er zijn ook geruchten
dat ze zullen worden toegelaten tot een
ontmoeting waarbij de regeringsleiders
eveneens aanwezig zijn.
De Arabische aanwezigheid blijkt de
topconferentie nog vóór zij eigenlijk een
aanvang had genomen op een uiterst
verwarrende wijze te beïnvloeden. Dui
delijk is in elk geval wel dat de minis
ters uit de olielanden tevoren in Parijs
hun tactiek gezamenlijk hebben bepaald
en het is wel zeker dat zij zich terdege
door Franse aanwijzingen bij die gele
genheid hebben laten inspireren.
Van Nederlandse zijde zullen er zon
der twijfel bezwaren worden opgebracht
om met de Arabieren alléén te praten:
men stelt zich de vraag in hoeverre het
mogelijk is ten opzichte van het Midden-
Oosten een politiek van gelijke behan
deling voor Israel in de Arabische staten
te voeren zonder Israel in de gelegen
heid te stellen zijn standpunt ook te
bepleiten.
„SOMBER VOORUITZICHT”
Die erkenning van het Palestijnse
volk is ook tot het Israëlische publiek
doorgedrongen zoals ook in Israëli
sche officiële kring wordt gezegd.
Men kan zich trouwens niet aan de
indruk onttrekken dat ook velen bin
nen de regering en het regeringsap
paraat nu zover zijn dat zij een
Al is Arafat de grote ster op de
Jordaan-westoever, dat betekent niet
dat men zich voorstelt dat de West
oever van de Oostoever gescheiden
zou moeten worden. Deze worden nog
steeds als een geheel beschouwd, met
dit verschil dat de bevolking hier
president Arafat zou prefereren bo
ven koning Hoessein.
opnieuw met aanslagen tegen de Is
raeli’s zijn begonnen. Aan wapens
was niet zo moeilijk te komen: die
lagen in en direct na de oorlog im
mers voor het oprapen.
En Israel heeft op zijn beurt weer
terug moeten grijpen naar maatrege
len die het in de onrustige jaren ’68
en ’69 hanteerde: het uitwijzen van
verzetsleiders en het opblazen van
huizen.
Het stadsbestuur in Nabloes, altijd
al de meest Palestijnse politiek be
wuste stad op de Westoever, werd bij
dé militaire gouverneur géroepen en
gewaarschuwd tegen aanslagen zoals
die tegen een militaire gouverneur
van Nabloes afgelopen zaterdag.
Vooral verbanning naar Jordanië is
een zeer afschrikwekkend middel: het
gaat hier veelal immers om lieden die
in Jordanië direct in de gevangenis
belanden vanwege anti-koninklijke
gezindheid. En de reputatie van de
Jordaanse gevangenissen is niet al te
best.
Twee redacteuren van de pro-Pa-
lestijnse krant El Fajer hebben zich
dan ook meteen tot het Israëlisch
hooggerechtshof gewend na de uit
wijzing van de acht Palestijnen om
te voorkomen dat ook zij zouden
worden uitgewezen. „Evenals de acht
zullen ook wij nu de besluiten van de
conferentie in Algiers publiceren”, zo
verklaarden zij, „en wij willen niet
dat dit een reden tot uitwijzing
wordt”.
snel merkbaar worden: duizelig
heid, hoofdpijn, zweten en koude
rillingen.
In een ernstiger stadium worden de
bloedvaten aangetast, hetgeen
zichtbaar wordt door gezwbllen
Vingertoppen. Er treden chronische
afwijkingen aan de lever op, het
ademen wordt steeds moeilijken
Een medisch team van de univërsiteit
van Bonn onderzoekt de ziekte al
geruime tijd. Het beschouwt het
verloop als „zeer ernstig”. Volgens
niet-bevestigde berichten is de
ziekte niet alleen bij Dynamit-No-
