Sleutelpositie voor Israëlische Religieuze Partij
Cairo
Koningin is
Nederlander
de eerste stap doen
van het jaar
Garagehouder
ging zelf
naar Koeweit
Hamsterbenzine
in vlammen
opgegaan
Vliegramp bij Turijn: 28 doden
ZES BASKEN VERBANNEN
grondwetstaken op
Grieks regime heft Hof voor
„Israël moet
Ml
Naar noorden van Frankrijk
GEORGE MAVROS: „GRIEKENLAND IS STUURLOOS SCHIP IN STORM”
WOENSDAG
2 JANUARI
1974
(Van onze redacteur in Jeruzalem)
Sfeer
ff
Palestijnen
Dajan
F
Stuurloos schip
Kleine partij
SS
fS
Vit
I
LIKOED WINT IN ISRAEL
een
stapel
De Palestijnse bevrijdingsbeweging
Al Fatah is niet van plan deel te
nemen aan een door koning Hoessein
voorgestelde conferentie van Egypte,
Syrië, Jordanië en de Palestijnse or
ganisaties over de toekomst van de
door Israel bezette westelijke Jor-
daanoever en het gebied van Gaza.
vormen die met een duidelijk mandaat
uit de bus zal komen. Aangezien de
Arbeiderspartij een regering van natio
nale eenheid, zoals de Likoed voorstelt,
van de hand wijst maakt dat een duide
lijk mandaat voor Genève zeer moeilijk.
Foto boven: Israëlische militairen aan
het front in de Sinaï brengen hun stem
uit. Op de achtergrond tanks in stelling.
Foto onder: de Israëlische premier Golda
Meir doet tijdens de algemene verkie
zingen haar stembiljet in de bu$.
HILVERSUM (ANP). Koningin Ju
liana is door de luisteraars van NCRV’»
actualiteitenrubriek „Hier en Nu” uitge
roepen tot de Nederlander van het jaar.
moord op de Spaanse premier Carrero
Blanco te hebben gepleegd.
Volgens welingelichte kringen neemt
de Franse politie aan dat de bewuste
vier mannen na de persconferentie kans
hebben gezien naar Spanje terug te
keren. Tot dusver zou niemand die bij
de persconferentie betrokken was, zijn
aangehouden. De Spaanse autoriteiten
hebben duidelijk uiting gegeven aan hun
misnoegen over het gebeurde in Bor
deaux.
De Franse politie was gisteren op zoek
naar acht Basken, maar er werden er
ATHENE (Reuter en AP) Het Griekse Hof voor Grondwetszaken is opgeheven.
Dit is officieel in Athene bekendgemaakt. Het hof was op 14 september van dit jaar
door de afgezette president Georges Papadoupolos in het leven geroepen met als
voornaamste taak toezicht uit te oefenen op het functioneren van de politieke par
tijen. Het hof telde elf rechters.
den”, meende daarom de leider van
de campagne van de Arbeiderspartij
Abraham Ofer te moeten zeggen,
toen duidelijk werd dat de Arbei
derspartij iets meer dan 50 zetels
zou krijgen en de Likoed bijna 40.
de en orde. Na de tweede wereldoorlog
en een drie jaar lange burgeroorlog
bevond het land zich in de greep van
binnenlandse controversen die het poli
tieke leven vergiftigden en de economi
sche en culturele ontwikkelingen
schaadden. Het is noodzakelijk dat alle
Grieken zich inzetten voor herstel van
eenheid en vrede. Met onze liefde voor
het land en ons geloof in de morele
waarden waarvoor we tot dusver gestre
den hebben als werkelijke democratie en
een onbelemmerd politiek leven” aldus
generaal Gizikis.
nog nimmer in een dergelijke kritische
situatie verkeerd”, aldus Mavros, wiens
partij samen met de Nationale Radicale
Unie bij de laatste verkiezingen die in
Griekenland zijn gehouden, 1964, tachtig
percent van de stemmen kreeg. Onder
de huidige staat van beleg zijn de poli
tieke partijen buiten werking gesteld.
Familieleden van enkele politieke ge
vangenen beweren dat het Griekse regi
me concentratiekampen op enkele Griek
se eilanden heeft heropend.
Israel, zo merkte men in Cairo op,
moet de eerste beslissende stap doen.
De Finse opperbevelhebber van de
VN-troepen in het Midden-Oosten ge
neraal Ensio Siilasvuo, wil overleg
plegen met Egyptische en Israëlische
bevelhebbers.
Volgens een VN-woordvoerder zou
hij met hen willen spreken over de
toenemende spanning langs het Suez-
kanaal.
Gisteren sprak Siilasvuo met de
Egyptische minister van Oorlog Ach-
med Ismail en met stafchef generaal
Mohammed Gamasy.
Voordat hij vandaag naar Genève
terugkeerde sprak hij in Tel Aviv
met de Israëlische minister van De
fensie Mosje Dajan.
De Israëlische troepen langs het
Suezkanaal waren maandag zoals ge
meld in opperste staat van paraatheid
toen de Israëliërs naar de stembus
gingen.
Ook Egyptische dagbladen maakten
melding van een verhoogde staat van
paraatheid als gevolg van de toename
de Likoed niet
is waarschijnlijk
voor Begin een grote opluchting geweest,
want het is in de huidige internationale
politieke situatie aantrekkelijker om op
positie te voeren met een groot-Israel-
gedachte, dan gedwongen te worden hun
starre politiek op te moeten geven.
slechts zes thuis aangetroffen. Zij zou
den deel uitmaken van de Baskische
afscheidingsbeweging ETA die verklaard
heeft de aanslag op Carrero Blanco te
hebben gepleegd. De ETA is in Frank
rijk verboden. Een van de zes is Juan
José Etchave die sinds vier jaar in
Frankrijk verblijft. Hij bezit een restau
rant in Talence aan de rand van Bor
deaux, het gebied waar de persconferen
tie van de ETA werd gthouden. Hij
heeft Amiens op 150 km ten noorden van
Parijs als verblijfplaats aangewezen ge
kregen. Waar de andere vijf moeten
blijven is nog niet bekend.
RIDDERKERK (ANP). Het heeft
op oudejaarsdag niet veel gescheeld of
een boerderij annex cash-and-carrybe-
drijf in Ridderkerk was volkomen in
vlammen opgegaan. Eigenaar B. Groe
nenboom, van de boerderij, had die dag
ruim 150 liter benzine gehamsterd en
dat opgeslagen in een geveltank aan de
buitenkant van zijn huis, waar vroeger
stookolie werd bewaard. Na het vullen
stroomde enige benzine over, die in kon-
takt kwam met de daaronder liggende
afvoerpijp van een gevelgaskachel.
JERUZALEM. Na een onbe
sliste oorlog zijn ook de verkiezin
gen in Israel onbeslist gebleven. De
kiezers hebben de Arbeiderspartij
willen straffen en de Likoed, de
rechtse oppositie, niet tot opvolger
willen kronen. „Heren, gelukkig
nieuwjaar en tot over drie maan-
historische ontwikkeling. „Voor het eerst
in de geschiedenis van het joodse volk is
er nu in de Knesset een meerderheid die
tegen een nieuwe verdeling is van het
historische moederland. Dat is iets wat
de hele wereld moet weten”, aldus Be
gin.
Dat de winst van
groter is geworden
Een soortgelijke bewering is gedaan
door een studente die een tijd lang is
vastgehouden. Voordat zij werd vrijgela
ten zou zij hebben vernomen dat de
politieke gevangenen zullen worden,
overgebracht naar de eilanden Jaros en
Leros.
Het nieuwe militaire regime, dat het
bewind van president Papadopoulos 25
november omverwierp, had de opdracht
gegeven de ongeveer 300 personen die
waren gearresteerd na de studentenrel
len in het land, vrij te laten. Nu zeggen
zij echter dat niet alle gevangenen zijn
vrijgelaten. Dimitros Papaspyrou, de
laatste voorzitter van de Griekse volks
vertegenwoordiging, heeft gezegd dat na
die tijd nog meer mensen zijn gearres
teerd. De kampen op de eilanden Aghios
Efstratios, Leros en Jaros werden drie
jaar geleden gesloten.
van de vijandelijkheden langs het
kanaal.
De VN-woordvoerder zei niets te
weten over de uit Israel afkomstige
berichten dat 300 Arabische militai
ren zouden zijn af gesneden van het
ingesloten Egyptische derde leger op
de oostelijke kanaaloever en dat zij
niet bevoorraad mochten worden.
President Idi Amin van Oeganda is
vandaag uit Kampala vertrokken
voor een reis door het Midden-Oos
ten. Hij wil besprekingen voeren met
de Arabische leiders. Hij gaat eerst
naar Saoedi-Arabië.
In een aan de buitenlandse persverte
genwoordigers in Athene gerichte bood
schap noemt Mavros zijn land „een
stuurloos schip in een storm, zonder een
verantwoordelijke en efficiënte rege
ring.”
Het nieuwe bewind, zegt Mavros, heeft
de pers gemuilkorfd en onder de huidige
militaire leiders heerst verwarring. „Het
land stevent af op een ramp. In haar
moderne geschiedenis heeft Griekenland
De opheffing is de tweede buitenwer-
kingstelling van een grondwetsartikel
door het nieuwe militaire regime, dat op
25 november de regering-Papadopoulos
afzette. Op 17 december beperkten de
nieuwe machthebbers de bevoegdheden
van de president van de republiek.
De huidige president, generaal Phae-
don Gizikis, heeft in een nieuwjaars
boodschap gezegd dat het nieuwe regime
de basis wil leggen voor een werkelijke
democratie.
De strijdkrachten grepen op 25 no
vember in ten behoeve van interne vre-
CAIRO (Reuter, AP en UPI).
Egypte is vastbesloten zijn troepen aan
het Suezfront niet terug te trekken
voordat Israel al het Egyptische ge
bied dat het in de oktoberoorlog
heeft veroverd, heeft ontruimd. Dit is
gisteren van diplomatieke zijde in
Cairo meegedeeld. Men zei dat dit
standpunt van Egypte de Israëlische
afvaardiging zal worden voorgelegd
als de besprekingen in Genève over
de scheiding van de troepen worden
hervat.
Een tweemotorige Fokker-Fellowship
van de particuliere Italiaanse lucht
vaartmaatschappij „Itavia” is gisteren bij
het vliegveld van Turijn neergestort. 38
inzittenden kwamen om het leven. Vier
inzittenden drie passagiers en de
tweede piloot konden gewond uit de
brandende wrakstukken worden gered.
Het toestel maakte een vlucht van Cata
nia op Sicilië via Bologna en Turijn
naar Genève. Alle slachtoffers zijn Itali
anen.
Volgens de controletoren op het vlieg
veld van Turijn heeft de piloot van de
Fokker-28 geprobeerd een noodlanding
te maken. Na het dalen voor de landing
begon het toestel weer te klimmen en
werd het radio-contact verbroken. Het
vliegtuig landde enkele kilometers ver
der, ploegde een diepe voor door een
weiland en ramde vervolgens een boer
derij. Een vleugel van de Fokker sneed
de boerderij in tweeën, maar de bewo
ners bleven ongedeerd. Een beginnende
brand in de wrakstukkenn werd snel
geblust en reddingsploegen slaagden erin
enkele overlevenden naar buiten te ha
len.
Het is nog niet duidelijk waarom de
piloot een noodlanding wilde maken.
Tijdens het ongeluk bedroeg het zicht
200 meter, maar er hingen wel mistflar
den. Op de foto: de wrakstukken van de
Fokker.
Aan de luisteraars was gevraagd op te
geven wie in 1973 de meeste indruk
heeft gemaakt en het gezicht van het
jaar heeft bepaald. Ongeveer de helft
van de stemmen ging naar koningin
Juliana, die speciaal geprezen werd om
haar kerstrede-
Tweede werd met ongeveer een
derde van de stemmen minister-presi
dent Den Uyl. De rest van de stemmen
ging met name naar oppositieleider Hans
Wiegel en naar oud-premier Biesheuvel.
Dit zei Aboe Ayad, de „tweede
man” van Fatah, maandagavond op
een massabijeenkomst in Beiroet ter
gelegenheid van de negende verjaar
dag van de Palestijnse commandobe-
weging.
Ayad herhaalde dat zijn organisatie
gekant is tegen een westelijke Jor-
daanoever onder souvereiniteit van
koning Hoessein en tegen een volks
stemming in dit gebied en in de
strook van Gaza. Dit is en blijft
Palestijns gebied en de inwoners zijn
Palestijnen, aldus de Fatah-leider.
Een steekvlam van tien meter hoogte
was het gevolg- De politie ging de brand
met schuimblussers te lijf, later geassis
teerd door de brandweer, waardoor de
boerderij gespaard is gebleven. Tegen de
hamsteraar is proces-verbaal opgemaakt.
Uit de ondergrondse tank van een
benzinestation aan het Floraplein in
Eindhoven is 7500 liter benzine ont
vreemd. De diefstal is pas op 31 decem
ber ontdekt. De daders hebben de benzi
ne vermoedelijk overgepompt in een
tankauto, via de put die normaal ge
bruikt wordt om de opslagtank te vul
len. Wanneer dit overpompen is gebeurd,
is niet bekend.
In de Arbeiderspartij wordt er nu
serieus rekening mee gehouden dat het
niet mogelijk zal zijn een coalitie te
I
DE NATIONAAL Religieuze Partij
neemt een sleutelpositie in bij het vor
men van een nieuwe regering. Zij komt
in de nieuwe Knesset met elf zetels en
is onmisbaar voor het vormen van de
nieuwe coalitie. De NRP heeft zich ech
ter evenals de Likoed tegen teruggeven
van de Jordaan-westoever verklaard
En het zal uitermate moeilijk zijn om
een regering met een duidelijk mandaat
te vormen als binnen die regering over
zo’n belangrijke vraag zulke fundamen
tele tegenstellingen bestaan. „Ik ben
somber gestemd over de politieke toe
komst van Israel”, aldus Ed van Thijn,
de leider van de PvdA-Tweede-Kamer-
fractie, die op uitnodiging van de Israë
lische Arbeiderspartij de verkiezingen
heeft bijgewoond.
„De verkiezingen gingen tussen twee
partijen, waarvan de Arbeiderspartij haar
programma had afgestemd op het wel
slagen van de Geneefse conferentie, ter
wijl de andere partij zich keihard tegen
het compromis heeft opgesteld. De stem
mers hebben meer naar het verleden
dan naar de toekomst gekeken. Met
name naar de fouten die de Israëlische
regering de eerste dagen van de oorlog
heeft gemaakt, en die het vertrouwen in
de huidige leiders heeft aangetast.
Daarvoor heeft men de Arbeiderspar
tij willen straffen, met als gevolg dat de
gematigde stroming binnen de partij
achteruit is gegaan. Het zou funest zijn
als Israel er niet in zou slagen een
regering te vormen die niet tot het
sluiten van compromissen in staat is.
Dat zou een verharding van de toestand
in het Midden-Oosten tot gevolg hebben,
en in Europa tot minder begrip voor de
positie van Israel en daarmee grotere
isolering van Israel tot gevolg hebben”,
aldus Van Thijn.
zei
me
na te
DOOR DEZE uitslag zal er noodge
dwongen een zwakke regering uit de bus
komen. Bovendien is de positie van Mos
je Dajan binnen de Arbeiderspartij ver
sterkt. Dat is des te paradoxaler omdat
op zichzelf zijn positie binnen de partij
bijzonder zwak is, en ook zijn populari
teit niet hoog is. De regering heeft een
grote fout gemaakt door zich niet voor
de verkiezingen van Dajan te ontdoen.
Nu is dat waarschijnlijk niet meer mo
gelijk.
De Likoed heeft gewonnen. Haar lei
der, Menachem Begin sprak van
De regering zwijgt in alle talen over
deze beschuldiging. Een vrouw van een
politieke gevangene had van andere ge
vangenen vernomen dat 45 mensen die
in Athene worden vastgehouden zullen
worden overgebracht naar het eiland
Aghios Efstratios in de Aegeische Zee,
waar een kamp voor gevangenen is.
George Mavros, leider van de Cen
trum Unie partij, verklaarden in een
nieuwjaarsboodschap dat Griekenland op
een ramp afstevent en dat de vorming
van een politieke regering een noodzake
lijke eis is.
KOEWEIT. (Reuter)— Een kleine
garagehouder uit Shoreham, in het
Engelse graafschap Sussex, heeft gis
teren in Koeweit met de minister van
Financiën en Oliezaken drie uur van
gedachten gewisseld over de bedoe
ling en de consequenties van de han
tering van het oliewapen door de
Arabische staten. Derrick Frost was
de dag tevoren naar het oliesjeikdom
gevlogen, nadat hij in Engeland geen
resultaat had bereikt met zijn klach
ten over de gevolgen van de olie-
schaarste voor zijn bedrijf.
De garagehouder die een
brieven had meegebracht van colle
ga’s die ook slachtoffer van de olie
crisis zijn geworden, was vol lof over
de wijze waarop hij in Koeweit werd
ontvangen. Hoewel het een officiële
feestdag was, had minister Abdel-
Rachman Al-Atiqi drie uur voor hem
uitgetrokken. Woensdag zal men hem
de olievelden laten zien. Over zijn
gesprek met de bewindsman
Frost: „Zijne excellentie heeft
zeker veel gegeven om over
denken- Ik geloof dat wij in de
toekomst over redelijke olievoorraden
zullen kunnen beschikken.”
DE SFEER bij de Likoed was overi
gens duidelijk beter en dynamischer dan
bij de Arbeiderspartij. Alle ministers
van de Arbeiderspartij waren aanwezig
behalve Dajan. Golda Meir had zich in
een kamertje opgesloten, waar zij zwij
gend naar het scherm zat te kijken, de
ene na de andere sigaret rokend. Alleen
minister van Financiën Shapir was ac
tief als altijd. Hij gelooft overigens dat
de verkiezingen ongunstiger zouden uit
vallen voor de Arbeiderspartij dan de
voorspellingen te zien gaven.
Anders bij de Likoed: een en al leven
digheid. Iedereen glunderend. Begin
wordt als hij binnenkomt met applaus
ontvangen. Een echte verkiezingssfeer.
De Arbeiderspartij heeft verloren.
Aangezien de NRP zich voor de ver
kiezingen duidelijk heeft vastgelegd op
het annexeren van de Jordaan-westoe
ver zal het vormen van een coalitie niet
meevallen. Maar de NRP is te koop. De
religieuze partijen hebben er altijd naar
gestreefd om van Israel een theocratie
te maken, en als hun genoeg voor de
invoering van de religieuze wetten
wordt geboden zouden zij best eens be
reid kunnen zijn op het gebied van de
buitenlandse politiek toch water in de
wijn te doen.
Het is daarom niet uitgesloten dat het
schermen met nieuwe verkiezingen in
kringen van de Arbeiderspartij al met
een een zet is geweest om de onderhan
delingspositie van de NRP te beperken.
DE WINNAARS van de verkiezingen
zijn behalve de Likoed vooral ook de
kleine partijen. Deze hebben gezamenlijk
ongeveer vijf zetels veroverd.
Lang niet alle proteststemmen zijn
daarmee naar de Likoed gegaan. Het
frustrerende van de verkiezingen is dat
iedereen eigenlijk beseft dat de Likoed
geen alternatief is voor de Arbeiderspar
tij. Er is geen alternatief voor de Arbei
derspartij en er is binnen deze partij
geen alternatief voor het huidige veel te
oude leiderschap. Dat is de tragische
realiteit in Israel. De proteststemmen
waren het duidelijkst bij de gemeente
raadsverkiezingen, die als een soort kop
pelverkoop aan de parlementsverkiezin
gen waren toegevoegd.
In Tel Aviv werd de partijbons van de
Arbeiderspartij Rabinoevitsh verslagen
door zijn Likoed-opponent Lahat. Het is
echter lang niet zeker dat Lahat nu ook
burgemeester zal worden. Want de ge
meentebesturen worden net als de rege
ring door coalities gevormd. En Rabinoe
vitsh, een Van de centrale figuren in het
apparaat van de Arbeiderspartij, zal er
ondanks zijn nederlaag waarschijnlijk
wel in slagen samen met de religieuze
partijen een coalitiemeerderheid te vor
men.
Dat gebeurt zonder blikken of blozen,
en maakt veel mensen in Israel moede
loos. En als Rabinoevitsh er toch in zou
slgen? Ach, dan maken we hem minis
ter, zo werd op het hoofdkwartier van
de Arbeiderspartij vlot gezegd.
PARIJS. (Reuter) De Franse auto
riteiten hebben in de vroege ochtend
van Nieuwjaarsdag in het Franse Bas
kenland zes Spaanse Basken opgepakt en
onder politiebewaking naar Noord-
Frankrijk overgebracht.
In Parijs beschouwt men deze actie
als een teken dat Frankrijk krachtig
gaat optreden tegen Baskische militan
ten, als reactie op de geheime persconfe
rentie van vorige week vrijdag in Bor
deaux waar vier mannen met puntmut
sen over het hoofd verklaarden de
«r*
ii"
gSsi»”'a =‘-
