Secretaris-generaal economische zaken:
Arabisch geld kan
bedreiging worden
Minister Lubbers: Extra inflatie
ijven ta?
Steenfabrieken
fuseren
Nu nog grotere
winsten
met de 6 NMB-
Spaarwinst-
biljcttcn.
Rentcvcrhoging tot 9%
4. V
A.
MM-
1
■I
8
■O’OO’
WwWW
PI 1
Voorzitter KvK Rotterdam
o
o
o
o
o
Bedrijf verlaat
Enschede
Frisdrankindustrie
verkocht meer
HOI®
iff -haf
SB
5^1
U hebt keuze uit 6 mogelijkheden:
EXTRA KERSTPRIJS AKTIE NATUUR
jgi wn
13
DONDERDAG
3
JANUARI
1 974
(Van onze redactie economie)
I
D
0
0
1 3
Vredesonderhandelingen
to
ƒ1.000,-
5.000,-
ƒ1.000,-
5.000,-
ƒ1.000,-
5.000,-
U stort
865,33
4.326,66
699,96
3.499,81
596,27
ƒ2.981,34
NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK
Zorgen over bemannin
Rente U ontvangt
7/2
7/2
8/4
8/4
9
9
Looptijd
2 jaar
2 jaar
4/2 jaar
4/2 jaar
6 jaar
6 jaar
-
Een andere manier van sparen, met een leuke
spaarwinst na 2, 4/2 of 6 jaar. De NMB Spaarwinstbiljetten
zijn aan toonder en verkrijgbaar aan de kas van elk
NMB kantoor.
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
■SSM»
I 4-H
Sombere perspectieven
(Van onze correspondent)
l
ADVERTENTIE
Olieprijs grote zorg
(Van onze parlementsredactie)
ADVERTENTIE
onsamenhangende
kunnen vormen.
De fracties van PvdA en KVP in de
Tweede Kamer blijven achter het plan
van de regering staan om benzinedistri-
butie te gaan invoeren. Ze delen de
nogal scherpe kritiek van VVD en D ’66
niet als zou distributie niet nodig zijn.
Het PvdA-Kamerlid Van der Hek toon
de zich wel bezorgd over de vele uitzon
deringen en extra toewijzingen die er
naar het zich laat aanzien komen. „Er
kunnen wel eens heel wat onbillijkhe
den gaan optreden bij de distributie”, zei
hij gisteren pessimistisch.
Vraag eens Inlichtingen over deze spaar
mogelijkheden.
Bij het overnemen van de wacht op
zijn ministerie bespeurt prof. Rutten een
ongunstige situatie voor wat betreft de
bemanning en de faciliteiten van de
Haagse departementen en aanverwante
instellingen. Die geldt zelfs bij vergelij
king met de economische faculteiten, die
in het universitaire bestel karig zijn
bedeeld. Hij wil zich niet wagen aan een
vergelijking met de top van de grote
ondernemingen.
Van der Mei noemde in zijn reactie
van gisteren nog een argument dat in
allerhoogste regeringskringen binnenska
mers de laatste weken zeer vaak wordt
De internationale economische betrek
kingen geven redenen tot grote zorg.
Volgens prof. Rutten blijkt uit de gang
van zaken rondom de energiecrisis in
Europees verband dat een EEG-econo-
mische unie wel eens een wijkend in
plaats van een wenkend perspectief
kan zijn. Als dat het geval is, ziet ook
de toekomst van de Europese handel er
op de lange duur sfecht uit. Er zijn geen
of onvoldoende recepten om al deze
moeilijkheden het hoofd te bieden. Fijn-
zinige besturing van de economie lijkt
nu een illusie. Er moet worden gewor
steld om aan ernstige schade te ontko
men.
7
ROTTERDAM. „Zij die het oliewa-
pen hanteren, bezitten nog een geheim
ENSCHEDE (ANP). Enschede ver
liest in de loop van dit jaar de werkge
legenheid voor circa 50 werknemers als
Johma salades, Nederlands grootste pro
ducent van kant-en-klare salades deze
gemeente gaat verlaten.
Het bedrijf dat binnen enkele jaren in
omzet groeide van 1000 tot anderhalf mil
joen kilogram produktie zal zich in Los
ser gaan vestigen. Het bedrijf zal daar
wanneer de prognoses uitkomen over
enkele jaren werkgelegenheid bieden
aan 120 personen. Zo werd gisteren mee
gedeeld op een persconferentie op het
gemeentehuis van Losser.
Johma is alleen eigendom van de 34-
jarige John Schreur en zijn, vrouw. Dit
jaar zet zijn bedrijf onder andere ander
half miljoen kant-en-klare huzarensala
des om.
De heer Fockema Andreae zei te ver
wachten dat het maatschappelijk kli
maat in Nederland belangrijk zal wor
den gewijzigd. Enerzijds door de nood
zaak „genoegen te moeten nemen met
minder”, anderzijds door de „vinding
rijkheid”, die van het bedrijfsleven zal
worden gevergd om over te schakelen.
Hierbij gaf hij als voorbeeld een beter
voorradenbeheer. „Grote concerns heb
ben tot 30 procent van hun vermogen in
voorraden vastzitten, en de beheerskos
ten daarvan belopen ongeveer 20 porcent
van deze waarden. Een betere beheer
sing van deze lasten belooft wereldwijd
profijt”.
DEN HAAG Te beginnen met 1974 ligt een aantal magere jaren
in het verschiet. Nu het nationaal inkomen trager groeit, moet er worden
gekozen tussen het beschikbaar inkomen per loontrekker en het inkomen
dat naar of via de publieke sector loopt. De harde strijd rond de personele
inkomensverdeling stemt overeen met deze netelige situatie. Grotere
openheid over groepen van inkomens is nu een van de aangewezen punten.
Die kan op den duur belangrijk zijn, maar lijkt sterk afhankelijk van de
manier van uitvoering. Zorgvuldigheid is geboden.
AMSTERDAM (ANP). Na het voor
de frisdrankenindustrie moeilijke 1972 is
in 1973 het verbruik van frisdrank weer
toegenomen, aldus de directeur van Co
ca-Cola Nederland, de heer G. C. van de
Zijpp, in zijn nieuwjaarstoespraak tot
het personeel. De heer Van de Zijpp
schat dat er ongeveer 11 pet meer fris
drank is gedronken, namelijk zo’n 815
mln liter.
Zowel Van der Hek als de woordvoer
der van de KVP noemden de voorgeno
men distributie noodzakelijk. Zij vonden
dat er voldoende aanwijzingen zijn dat de
invoer van olie in december flink is
teruggelopen. „De twijfels en het ver
moeden dat er weer meer olie is binnen
gekomen. zijn niet met cijfers aange
toond”, vond Van der Hek.
In de ARP, net als PvdA, D ’66 en
KVP een partij die de regering steunt,
denkt men weer anders over de distri
butie. Voor de radio, in de politieke
zendtijd, herhaalde oud-minister Rool-
Naast een komplete Bauknecht keuken t.w.v. 5.000.- als eind-
hoofdprijs voor de Aktie Natuur-puzzel, stelt Bauknecht ook graag
deze kompakte, praktische Mlnor-keuken voor appartementen,
kantoren, vakantiehuisjes, etc. t.w.v. 2.000.- als extra Kerstprijs
beschikbaar.
Wordt de minor-keuken gebruikt, dan ziet ze eruit als een heldere,
vriendelijke keuken waarin alles binnen armbereik. Is men klaar
met koken, dan sluit men eenvoudig de twee openslaande deuren
en de keuken is een kast geworden, waarvan niemand vermoedt,
dat hij een hele keuken verbergt. Bovendien wordt gelijktijdig door
een mikro-schakelaar de stroom voor het kookgedeelte automa
tisch uitgeschakeld (veilig, vooral voor vergeetachtigen).
Doe mee met de Kerstpuzzel van de Aktie Natuur in deze krant!
De eisen, die worden gesteld aan de
departementen in de sociaal-economi-
sche driehoek, variëren met de opvattin
gen over de taak van de overheid, onder
andere op economisch gebied. Wie hoge
re eisen stelt aan het overheidsbeleid zal
grote zorg hebben over de bemanning,
zegt de secretaris-generaal. Naar zijn
indruk begint de tijd te dringen de
positie van de centrafe overheid te ver
sterken. Ook op dit punt is hij beslist
minder optimistisch gestemd.
wapen in de internationale geldsfeer
door de kolossale geldmassa’s die zij in
het Westen hebben uitstaan. Het ver
moeden dat de westerse wereld gekraakt
kan worden door manipulaties met deze
vermogens, vraagt een resoluut ant
woord. Beheersing van de geldfunctie
zal het komend jaar een van de belang
rijkste opgaven worden voor onze wes
terse wereld”. Aldus woensdag de voor
zitter van de Rotterdamse Kamer van
Koophandel, mr. W. H. Fockema Andre
ae. in zijn jaarrede.
Het getuigt naar de mening van prof,
maar weer om nadere cijfers van het
Rutten nief van uitgeslapenheid steed.
Centraal Plan Burea te vragen. Met
steeds nieuwe berekeningen en dergelij
ke maken we onzelf steeds minder ge
loofwaardig. Ook op dit terrein is een
zuinigheidsactie dringend gewenst. Het
is onvermijdelijk dat de CPB-ramingen
een zekere foutenmarge bezitten. Maai
daaraan moeten geen onjuiste conclusies
worden verbonden. De opvatting dat
over de toekomst niet met zekere mate
van objectiviteit valt te oordelen is niet
zonder gevaar. Zij zou een vrijbrief voor
beleidsbeslissingen
sterk terugkeren in de loon- en prijs
ontwikkeling. Bij inflatiebestrijding is
niet alleen goede wil, maar zijn ook
goede instrumenten nodig. Zolang de
bereidheid ontbreekt die laatste meer
blijvend te scheppen en te hanteren,
moet men zich over het resultaat van
goede bedoelingen, matigingsacties e.d.
geen illusies maken, zegt de secretaris
generaal.
DEN HAAG-BILTHOVEN (ANP).
NeHoBo BV te Den Haag heeft het
aandelenpakket van BV Steenfabriek
voorheen Constant Terwindt te Biltho-
ven-Heukelum overgenomen. Beide be
drijven houden zich overwegend bezig
met het fabriceren en verkopen van
vloeren.
De combinatie bestrijkt een aandeel
van 10 pet van de vloerenmarkt in
Nederland, behaalt een totale omzet van
ruim 35 mln gulden en heeft een perso
neelsbestand van 300 man.
„Wij zien thans de olieprijzen oplopen
tot een veelvoud van de laatstelijk ge
contracteerde officiële prijzen. De geld
stromen beloven onmeetbaar te worden
en het internationale financiële systeem
ondergaat een onvoorstelbare kracht
proef”. Een mogelijk middel tot ont
spanning noemde de Rotterdamse KvK-
voorzitter onder meer het tonen van
bereidheid om „deze kapitalen te betrek
ken bij de financiering van voor de
wereld reële projecten en daarbij van
zelfsprekend ruimte te geven voor me
dezeggenschap”.
vink nog eens dat hij de distributie
uitgesteld wil zien, maar niet afgesteld.
Bij de behandeling in de Tweede Kamer
diende hij een door vrijwel geen enkele
andere fractie gesteunde motie in waar
in op dat uitstel van enkele weken
wordt aangedrongen.
„Een zo ingrijpende maatregel moet
beter worden voorbereid dan nu het
geval kan zijn”, was het argument van
Rooivink toen. Hij zei gisteren dan ook
dat hij graag uitstel zou zien, maar
waarschuwde tevens voor paniekreacties,
zoals ten aanzien van de Machtigingswet
de laatste dagen is gebeurd, met name
door de VVD. „De burger begrijpt er
dan helemaal niets meer van”, zei hij.
gehoord: de distributie moet doorgaan,
want als de vredesonderhandelingen in
Genève tussen Israel en de Arabische
landen mislukken, kan de olievoorzie-
ning weer een gevoelige dreun krijgen.
Men moet zich dus niet al te snel laten
leiden door invoercijfers die wat gunsti
ger lijken. Als de Nederlandse regering
bij zo’n nieuwe crisis opeens de distribu
tie moet gaan invoeren, roept iedereen
dat men te laat is en niet heeft vooruit
gezien.
Pensioenfonds. Het Algemeen burgerlijk
pensioenfonds wil ruimere beleggings-
mogelijkheden, zo heeft de hoofddi
recteur in zijn nieuwjaarstoespraak
meegedeeld. Daarbij wordt gedacht
aan beleggingen in de sfeer van de
recreatie en van voor rendabele exploi
tatie geschikte monumenten.
Gasunie. Maatregelen die nu, in verband
met de oliecrisis genomen worden,
mogen er niet toe leiden dat ons land
in de toekomst met nog ernstiger
energieproblemen krijgt te kampen, zo
heeft de hoofddirecteur van de Gasu
nie, dr. C. Krijgsman in zijn nieuw
jaarstoespraak gezegd. Hij beklem
toonde dat bezuiniging door de klein
verbruikers van het grootste belang is.
Een aantal belangrijke projecten op
het gebied van de leidingcapaciteit, die
waren gepland voor 1975, zullen al in
1974 worden gerealiseerd. Het bouw
programma van de Gasunie zal in
1974 een investering van 450 miljoen
gulden vergen.
Distributie. In verband, met de benzine-
distributie, die maandag ingaat, moe
ten alle garages, pomp- en servicesta
tions uiterlijk zondag 6 januari om
24.00 via hun vaste leverancier opgave
doen van de voorraden, die zij bij het
ingaan van de distributie bezitten.
Verzekering. De door de Engelse Com
mercial Union overgenomen verzeke
ringsmaatschappij Delta-Lloyd heeft
over het jaar 1974 een omzet gehaald,
die boven het miljard ligt. Het is de
hoogste omzet, die Delta-Lloyd ooit
behaalde.
Lichtreclame. Als gevolg van het feit
dat veel zaken willen gaan bezuinigen
op lichtreclame en omdat er op dat
punt ook wettelijke voorschriften gel
den, hebben de lichtreclamebedrijven
API in Naarden en Gooren in Best
een werktijdverkorting van twee da
gen per week aangevraagd. De orders,
zo verklaren beide bedrijven, zijn
sterk teruggelopen.
Dochter. De Franse Unileverdochter La
Roche aux Fées zal haar activiteiten
samenvoegen met het zuivelproduk-
tenbedrijf Vitho tot dusver een doch
ter van de Genvrain-groep. De Franse
regering heeft toestemming voor de
overname gegeven.
DEN HAAG. Bij een bezoek aan de
Rotterdamse Kamer van Koophandel
heeft minister Lubbers van Economische
Zaken verklaard dat het vooral de snel
stijgende olieprijzen zijn, die de regering
de meeste zorg geven. Er gaat een enor
me inflatoire werking van dergelijke
prijsverhogingen uit, zo zei de minister.
Hij vreesde dat de wereldhandel een
flinke klap zou kunnen oplopen omdat
de prijsverhoging van de olie in de
prijzen van een zeer groot aantal andere
artikelen gaat doorwerken.
De minister beloofde dat de regering
alles zal doen om ervoor te zorgen dat
Rotterdam zijn tegenwoordige economi
sche niveau zal kunnen handhaven.
Scheepvaartmaatschappijen, zo zei hij
hoeven zich geen zorgen te maken over
de bevoorrading van bunkerolie en pen
delaars, waar een groot deel van de
Rotterdamse continu-industrie me»
werkt, zullen voldoende benzine kunnen
krijgen, mits bewezen wordt, dat ze die
werkelijk nodig hebben om hun werk te
kunnen doen.
■i
D ’66 en VVD hechtten in eerdere
reacties wel veel waarde aan de ver
moedens dat er weer meer olie is bin
nengekomen in Rotterdam. Mevr
Goudsmit van D ’66 pleitte voor meer
benzine per bon en daarnaast een harde
re aanpak om verspilling tegen te gaan.
De VVD achtte de distributie een gevolg
van de opvoering van de olieprijzen en
verwerpt dat. Een oppositiegenoot van
de VVD, de CHU, stelde zich bij monde
van het Kamerlid Van der Mei heel wat
milder op tegenover de regering.
Tegelijkertijd schilderde hij de nood
zaak van een mentaliteitsverandering in
de werksfeer binnen het bedrijfsleven.
Hij pleitte voor werkoverleg, „het door
zichtiger maken van inkomensverhou
dingen”, en zei: „Het voorkomen van
maatschappelijke fricties is nu een taak
van eerste orde, willen de beschikbare
krachten van allen gericht kunnen blij
ven op aanpassing en vernieuwing, ten
einde verarming te voorkomen. Verar
ming is echt niet alleen maar iets van
geld. Het is het vervloekte langs elkaar
heenlopen. Het is de sfeer die in de
welvaart is opgewekt, de sfeer van de
kif, dje terug gebogen moet worden”.
Over de waardering van Rotterdam in
de rest van Nederland na de oliecrisis:
„De periode dat ons land zich kon ver
oorloven de functie van Rotterdam te
behandelen als een melkkoe, is voorbij.
Wij staan nu voor een uitdaging. Wij
zijn in het nieuws. Wij moeten opnieuw
de handen ineen slaan, samen met de
overheid. In Nederland moet Rotterdam
niet weglopen. In Rotterdam moet de
kar tegen de hol opgeduwd worden”.
De NAM is een proefboring begonnen in een klein olieveld bij Zweeloo. De exploi
tatie is door de gestegen olieprijzen mogelijk lonend geworden.
Dit zijn opmerkingen van prof. dr. F.
W. Rutten, secretaris-generaal van eco
nomische zaken. Hij maakte ze in een
artikel in Economisch-Statistische Be
richten en daarmee zet hij de traditie
voort van prof. dr. G. Brouwers, die hij
kort geleden opvolgde. Prof. Rutten
schetst een problematische toekomst. De
bedrijfsrendemènten zijn laag. Verdere
vermindering is gevaarlijk voor werkge
legenheid, investeringen en produktie.
Voorraadvorming en betalingsbalanssal
do zijn beneden het wenselijke peil.
Voor de jaren 1971 tot en met 1974 zal
de prijsstijging gemiddeld op ongeveer 9
percent per jaar uitkomen. Dat betekent
dat ook prof. Rutten voor dit jaar een
stijging van 12 tot 13 percent verwacht.
Hij spreekt van „cijfers, die doen den
ken aan open inflatie en tijden van
oorlog”. De oliecrisis is voor een deel
schuldig, maar het perspectief voor 1975
maakt dit feit niet veel rooskleuriger.
Een eventuele extra loonstijging zou op
korte termijn het reëel beschikbare loon
niet evenredig maar wel enigermate
doen stijgen.
Conflicten over de werkelijke verde
ling kunnen via het afwentelingsmecha-
nisme (o.a. prijscompensatie) zeer ver-
Er zouden regels moeten worden ge
steld. Zoals die dat aan de eerst verant
woordelijken ook in onzekere situaties
de gunst van de twijfel wordt gegeven,
zeker als het problemen van uitwerking
betreft. Het zal moeilijk zijn, zegt de
secretaris-generaal, de misvorming ten
aanzien van het onderscheid tusen
hoofd- en bijzaak weer ongedaan te
maken. Maar dit lijkt geboden voor
herstel van de geloofwaardigheid van de
economische politiek.
Dit betekent, dat elke Nederlander
vorig jaar ruim 300 glazen fris heeft
gedronken. De vraag naar Coca-Cola is
in 1973 sterker toegenomen dan die naar
de frisdranken van het bedrijf met een
andere smaak. De heer Van de Zijpp
deelde mee, dat er met de Skol-brouwe-
rij een overeenkomst is gesloten om
Coca-Cola in de aan de brouwerij ver
bonden café’s en restaurants te gaan
leveren. Deze introduktie zal in de loop
van 1974 plaatsvinden.
Dit jaar van onzekerheid zal ook voor
de frisdrankenindustrie een moeilijk
jaar worden. De heer Van de Zijpp
hoopte dat gezien de marktpositie van
de Coca-Cola organisatie en de al voor
ziene aanpassing aan de veranderde om
standigheden een gunstige ontwikkeling
en daarom een optimale werkgelegen
heid in de Coca-Cola bedrijven zullen zijn
gewaarborgd.
fef r.
