Vermoedelijk meer dan simpele vervanging minister-president
Omzet DSM
In Engeland al driekwart
miljoen werklozen
Israel
Nederland favoriet in
Algiers verontrust
over Frans racisme
Frankrijk gaat
door met
kernproeven
gestegen tot
4,5 miljard
3
tegen discriminatie
in belastingen
Protest bij president Pompidou
Veranderingen in
Chinese top
ARBEIDSCONFLICT IN MIJNEN DUURT VOORT
Rechtbank Utrecht:
via huurwet mag
INSTANTIES VAAK
achtergrond
ONBEREIKBAAR”
„HULPVERLENENDE
Laten „doorstromen”
Actie „Ombudsvrouw”
3
1974
DONDERDAG
JANUARI
(Van onze redacteur in Madrid, Robert Bosschardt)
Rodó
n
!t
(Van onze redacteur in Jeruzalem, mr. Jaap van Wessel)
Koekjes
Politiecommissaris
Sneu
(Van onze redacteur in Londen,
Rudolf Bakker)
et
LONDEN Terwijl het aantal
werklozen als gevolg van de mijn
staking is gestegen tot driekwart
miljoen, leek een oplossing van het
arbeidsconflict in de mijnen verder
weg dan ooit. Een nieuwe ontmoe
ting tussen werkgevers en werkne
mers liep gisteren op niets uit.
JERUZALEM „Wil jij met mij dansen, ja, alleen dansen. Het
is koud vandaag, laten wij ons warmen. Zullen we bij mij slapen of
bij jou?” Nee, dit is niet de seksuele voorlichting voor de Israëlische
radio. Het is de dagelijkse Nederlandse les op de Israëlische leger-
zender. Van tien uur tot kwart over tien kan iedere Israëliër zich be
kwamen in de Nederlandse taal.
MADRID Nadat generaal Franco gistermiddag in het Pardo-paleis
de eed van trouw had afgenomen van de nieuwe minister-president, Senor
Arias Navarro, werd algemeen verwacht dat hij zijn besprekingen met
deze nieuwe „sterke” man spoedig zou afronden. De samenstelling van het
nieuwe kabinet zou dan vandaag bekend gemaakt kunnen worden. Het
lijkt evenwel waarschijnlijk dat het demissionaire kabinet, dat slechts een
half jaar geleden was gevormd door Carrero Blanco, veel ingrijpender
veranderd zal worden dan de simpele vervanging van de omgekomen mi
nister-president zou zijn geweest.
„Anti-Opus Dei”
Genoeg kolen
Kabinetswijziging in Spanje verwacht
i
de
beschrijven als de „politieke erfboedel”
van Carrero Blanco.
eenkomst tegen Nederlanders: „Jullie
zitten nu in de kou hè.”
ir
is
De belangrijksten onder hen zijn: de
minister van de staatspartij, die na de
moord op Carrero Blanco zelfs geduren-
(Van onze redacteur in Parijs,
Frank Onnen)
ito-
sto-
ord.
ter
ton
wa-
rol-
f
t
e
H.
hte
de
ige
•eft
cht
ge-
de
lag
op
dat
uit
ge
in
ht-
IS
u
ik
nt
et
ie
en
‘r
n
it
it
le
e
t.
e
;t
eft
;e-
>e-
in-
je-
de
len
)or
g-
de
pn
au
em
;a-
[e-
let
ijs
en
>r-
et
et
in
»n
ne-
de
>rdt
•ec-
W.
an-
isch
ter-
:se-
no-
de
.ere
in
ïg-
>rd
op
*ek
300
ou,
de
Ike
ant
er
uit
iet
iet
ng
r-
ise
en
ifi-
en
ar
iet
er
al
ie
e-
>t,
Wat te denken van het dorpje Hat-
sor: in dit dorpje in Galilea is beslo
ten één maand niet de kachel te
stoken, als teken van solidariteit met
Holland dat vanwege Israel in de kou
zit. Wat vreselijk overdreven, zal men
in Nederland zeggen. Maar zeg dat
maar eens tegen een Israëliër. Dan
krijg je als reactie: „Kijk eens wat
geweldig bescheiden die Hollanders
ook nog zijn.”
UTRECHT (ANP). De Vinkeveense
onderwijzer C. M. W. Koper, die tot nu
toe weigerde „door te stromen” naar een
duurdere woning omdat de gemeente
Vinkeveen zich volgens hem ten onrech
te beriep op de huurwet, is gisteren door
civiele kamer van de rechtbank in
Utrecht in het ongelijk gesteld.
de tien dagen plaatsvervangend minis
ter-president was, Fernandez Miranda
(naar het schijnt wegens persoonlijke
verschillen met Arias Navarro); en een
aantal ministers die men zou kunnen
men deze glorieuze overwinning op de
kolenberg in het voorjaar zal hebben
behaald over de rug van naar schatting
meer dan een miljoen werklozen, een
aantal failliet gegane kleine en middel
grote industrieën, een rampzalige han-
delsbalans en een nog slechtere naam in
het buitenland als betrouwbaar leveran
cier van waren.
protesteren tegen de diverse uitbarstin
gen van racisme waarvan zijn landgeno
ten in Frankrijk de laatste tjjd het
slachtoffer zijn geworden. Sinds de
jongste zomer zijn door lynchpartijen en
onlangs een bomaanslag op het Alge
rijnse consulaat in Marseille verschillen
de Algerijnen gedood.
Dat is de in Israel algemeen aan
vaarde uitleg van de Arabische olie
boycot tegen Nederland. Nederland is
een nationaal instituut geworden. Er
is een comité voor dankbaarheid aan
het Nederlandse volk.
De vakbondsman Hileel Seidl heeft
dat georganiseerd. Het is dezelfde
man die direct na het afkondigen van
de olieboycot tegen Nederland een
deel van Israels benzine aan Neder
land wilde afstaan.
De heer Koper moet zijn huidige wo
ning binnen een maand ontruimen en de
sleutels aan de gemeente overhandigen
op straffe van een dwangsom van 100
per dag, zo bepaalde de rechtbank.
Hoewel partijen zich gisteren nog be
raadden over de vraag of men in cassa
tie zal gaan bij de Hoge Raad, ziet het
er wel naar uit dat deze principiële
kwestie uiteindelijk voor ’s lands hoog
ste rechtscollege zal worden uitgevoch
ten.
Bij de laatste kabinetswisseling bleek
echter al dat Rodo’s ster aan het tanen
was; hij werd „afgeschoven” naar een
ministerie dat, in de algemene sfeer van
verharding van de binnenlandse en her
nieuwde isolatie van de buitenlandse
politiek, duidelijk gedevalueerd is: Bui
tenlandse Zaken.
Andere bewindslieden afkomstig uit
het ministerie van Carrero Blanco en
Lopez Rodó die het veld zouden moeten
ruimen zijn de ministers van voorlich
ting, staatsvakbonden en (misschien) in
dustrie en handel.
„Frankrijk kan niet af zien van zijn
kernproeven”, zei Pompidou in antwoord
op de toespraak van de nieuwe ambassa
deur. Pompidou zei dat „wetenschappelijk
is bewezen dat deze proeven geen schade
toebrengen aan de gezondheid van de
mens en zijn omgeving”.
Australië is een van de landen die
vorig jaar heftig hebben geprotesteerd
tegen de kernproeven op de atol Moe-
roeroa en heeft zelfs enige tijd het
postverkeer met Frankrijk geboycot.
Volgens de geruchten zou slechts min
der dan de helft, en misschien slechts
éénderde van de ministers zijn porte
feuille behouden, hoewel enkelen onder
hen naar een ander departement ver
schoven zouden worden. Tenminste zes
van de achttien huidige ministers zouden
van het toneel verdwijnen.
Wat de nieuwe benoemingen betreft:
volgens de geruchten zou ditmaal niet
En is het niet gewenst om toch
enige relativering aan te brengen in
deze rage6 „Ach”, zeggen de mensen
die het beter weten, „Israël heeft al zo
weinig vrienden in de wereld. Laat ze
nou maar. Het is zo sneu
De nieuwe Spaanse premier Navarro
(links) na zijn beëdiging in gesprek met
generaal Franco.
De bekendste en belangrijkste onder
hen is Laureano Lopez Rodó, de Opus
Dei-man die al sinds 1956 in de hoogste
regionen van het bewind verkeerde, en
meer dan tien jaar lang bekend stond
als de „eminence grise” van Carrero
Blanco en derhalve van het kabinet. Via
Lopez Rodó werden talrijke andere Opus
Dei-technocraten tot de ministeriële
rang verhoogd, en slaagden de leden van
deze katholieke leken-organisatie erin
om vele sleutelposten zowel in de staats-
administratie als in economische centra
te bezetten.
De Algerijnen verwijten Parijs dat de
Franse politie, die het anders aan speur
zin en doortastendheid toch echt niet
ontbreekt, nog geen enkele dader van
die racistische misdaden heeft weten te
grijpen. En nog ernstiger achten de Al
gerijnen het dat de Franse regering nog
altijd geen enkele poging heeft onderno
men om het publiek uit te leggen dat de
Algerijnse gastarbeiders een levensbe
lang vormen voor de nationale economie
en de expansie.
Evenmin heeft Parijs gehoor gegeven
aan het Algerijnse verzoek alle proble
men die met de emigratie samenhangen
aan één verantwoordelijke minister of
topambtenaar toe te vertrouwen. En ook
op de over het algemeen erbarmelijke
woonomstandigheden van de gastarbei
ders wil de Algerijnse regering nog heel
veel afdingen.
Algiers heeft al gedreigd alle Alge
rijnse gastarbeiders in Frankrijk, onge
veer een half miljoen, terug te zullen
roepen indien hun veiligheid door de
Fransen niet beter zou worden gegaran
deerd. De beslissing zou voor Frankrijk
bijna even zware gevolgen hebben als
voor Algerije zelf, maar Algerije heeft
wel eerder bewezen zonodig voor radica
le stappen niet terug te deinzen. Niette
min wordt in Parijs gehoopt dat bij het
komende gesprek op het Elysée volgende
week eindelijk de maatregelen zullen
worden afgekondigd die nieuwe racisti
sche excessen in beginsel zouden moeten
voorkomen.
Toch blijft de regering erop hopen dat
de mijnwerkers het werk zullen hervat
ten onder de door de regering gestelde
voorwaarden, vooral onder druk van de
andere vakbonden, die hun leden meer
en meer zonder werk zien geraken. De
minister voor industrie heeft, niet geheel
als verrassing, verklaard dat er nu plot
seling toch voldoende kolenvoorraden
zijn om de winter door te komen, als de
Britten zich houden aan de zuinigheids
maatregelen van het ogenblik. De voor
raad blijkt deze week zelfs groter te zijn
dan mén aanvankelijk had berekend.
De minister vertelde er niet bij dat
PARIJS (AFP, DPA). Ondanks pro
testen uit de hele wereld tegen de
atoomproeven in de Stille Oceaan vorig
jaar zal Frankrijk zijn kernproeven
voortzetten. Dat heeft president Pompi
dou gisteren te kennen gegeven bij de
ontvangst van de geloofsbrieven van de
nieuwe Australische ambassadeur Ha
rald Anderson.
Die Nederlandse les is een groot
succes. Soldaten aan het front verstu
ren brieven naar de radio om bepaal
de zinnen nog eens te herhalen. Het
is toch zo’n moeilijke taal. Vooral dat
dansen is belangrijk, je weet per slot
van rekening nooit of er niet eens
een meisje uit Nederland komt. Het
is in het leger nog niet zo dat er
verplichte examens Nederlands zijn.
Wel neemt de leidster van een groep
vrouwelijke recruten samen met haar
pupillen de Nederlandse les door; het
Nederlands wordt samen geleerd met
alles wat de meisjes over wapens
moeten weten.
Heeft een rolverwisseling plaatsgevon
den, dan mag de vrouw b.v. niet haar
eigen zwangerschapskosten aftrekken.
Evenmin heeft zij in tegenstelling tot
de mannelijke kostwinner recht op
aftrek wegens andere buitengewone las
ten in verband met opleiding of studie
voor beroep, ziekte, invaliditeit, voorzie
ning in het onderhoud van naaste ver
wanten, kosten van geldlening, hypo
theekrenten e.d.
Alleen na indiening van een verzoek
om toepassing van de zgn. hardheids
clausule kan deze discriminatie onge
daan worden gemaakt. Via haar actie
wil de stichting Ombudsvrouw de indie
ning van een groot aantal verzoeken bij
financiën bevorderen waardoor meer
kans bestaat dat een wetswijziging tot
stand komt.
Nederlandse toeristen kunnen in
Elan en Ashkelon voor half geld in
hotels terecht. Een pro-Nederland-
geste met een commercieel reclame-
tintje overigens.
Het mooiste is wel de sigarettenre
clame van het merk Europa: iedere
dag een ander plaatje van Nederland
met de tekst: zo zou Europa moeten
zijn. De Nederlandse ambassadeur
Jongejans zou alleen al een dagtaak
kunnen hebben in het aanhoren van
veel Holland-speeches, het in ont
vangst nemen van kistjes sinaasappe
len van politieagenten en voor colle
ga’s in Nederland en het in ontvangst
nemen van Holland-dankbaarheid-pe-
tities.
Hileel Seidl is nog met een speciale
actie bezig: hij wil dat de Israëlische
posterijen in februari een speciale
postzegel uitgeven ter herdenking van
de februaristaking. Dat zal overigens
onder de huidige omstandigheden wel
niet lukken, maar dan moet er in
ieder geval een Nederland-stempel
komen. De acties die het comité on
derneemt zijn te veel om op te noe
men. Er is een speciaal Oranje Neder-
land-Israel-speldje. Daarop staan een
molen en een sinaasappel afgebeeld
met de tekst „Israël dankt het Neder
landse volk”.
Er zijn veel stickers en ook veel
Nederlandse artikelen. De stickers
PARIJS. De Algerijnse minister
van Buitenlandse Zaken Bouteflika zal
zich volgende week speciaal naar Parijs
begeven om bij president Pompidou te
hard onderhandelende Feather is nu tot
aan het eind zijn dagen Lord Vic. Het
enige communistische (en dus noodlij
dende) dagblad in Engeland, de Morning
Star, heeft een kop in de trant van:
schiet mij maar dood, daar is Vic ook
nog lord geworden.
In ieder geval is de onderscheiding
hoger dan die welke aan William White
law werd verleend voor zijn reddings
werk in Noord-Ierland. Minister White
law heeft nu als minister van Arbeid de
onaangename opdracht het kluwen van
arbeidsgeschillen van dit moment te
ontwarren. Naar men mag aannemen
wordt hij pas lord als hem ook dat nog
is gelukt.
UTRECHT (ANP). De stichting
Ombudsvrouw is een actie begonnen te
gen discriminerende belastingmaatrege
len, waardoor b.v. een gehuwde vrouw
die kostwinner is geworden geen buiten
gewone lasten mag aftrekken. De man
mag dat wel.
Dit zei de heer C. S. van Doesburg
gisteren bij zijn installatie tot hoofd
commissaris van de Utrechtse gemeente
politie. Hij klaagde erover, dat de pri
maire taak van de politie, de „rechts-
hantering”, danig in de knoei is gekomen
door allerlei preventieve en hulpverle
nende taken die de politie moet vervul
len.
Het wordt volgens hoofdcommissaris
van Doesburg ook tijd, dat de politie de
beschikking krijgt over meer personeel.
Dit is een voorbeeld uit een krantje
van de kibboets Kfar hamacabi.
„Vanavond wordt iedereen uitgeno
digd om sympathie te betuigen met
Holland, het kleine en mooie land dat
met wonderbaarlijke trouw aan onze
zijde staat in deze beslissende tijden.
Wij zullen films van Holland verto
nen en dia’s projecteren van enige
van onze kibboetsleden die dit jaar in
Nederland zijn geweest. Vrijwilligers
uit Nederland zullen wat van Neder
lands folklore laten zien.Bij de
koffie zullen we echte Hollandse
koekjes presenteren.”
Ook uitstapjes kunnen in het teken
van Nederland staan, zoals in een
rusthuis in het dorpje Ein Hacho-
reesh: als teken van saamhorigheid
met Holland gaan zij vandaag fietsen.
Liftende Nederlanders krijgen voor
rang van de lange rij wachtende
soldaten en worden met applaus ont
vangen. Dat is wel heel iets bijzon
ders als je weet hoe soldaten in het
algemeen staan te dringen om een
lift te krijgen.
Het idee dat Nederland in de kou
zit door zijn steun aan Israël is
algemeen aanvaard. Zelfs vice-pre-
mièr Allon zegt op een verkiezingsbij-
Beide partijen moeten nu een brief
opstellen met voorstellen voor loonsver
hogingen, die dan aan de Commissie
voor de prijzen dient te worden gezon
den. Deze commissie moet ervoor waken
dat binnen de regelingen ter handhaving
van de anti-inflatiepolitiek geen enkele
groep door het vastgestelde loonplafond
heenbreekt. De strijd gaat over de vraag
of, en zo ja, hoeveel geld de mijnwer
kers extra kunnen krijgen voor het feit
dat ze zich voor het werk moeten ge
reedmaken en na het werk moeten dou
chen en verkleden. Tot nu toe werd dit
niet tot de diensttijd gerekend en dus
ook niet beloond.
Behalve de Nederlandse les wordt
ook op scholen het onderwijs over
Nederland uitgebreid. In het alge
meen is de vrijdagmorgen nu voor
Nederland bestemd. Gewoonlijk
wordt op dit uur joodse geschiedenis
en zionisme onderwezen. Maar Ne
derland is al bijna een onderdeel van
de joodse geschiedenis, en bijna iden
tiek aan zionisme. Nederland, het
volk dat als enige in de wereld zijn
principes niet heeft prijsgegeven en
liever in de kou zit dan dat het Israel
in de steek laat.
Volgende week donderdag zal de
mijnwerkersleider die de onderhandelin-
gen voert voor zijn groep, verslag uit
brengen aan het uitvoerend orgaan van
de mijnwerkersvakbond. Dan zal worden
besloten of men de staking, die hoofdza
kelijk bestaat uit de weigering overwerk
te verrichten, zal afgelasten dan wel of
een stemming zal worden gehouden on
der de mijnwerkers. Zo’n stemming kost
twee tot drie weken.
Van regeringszijde legt men steeds
meer de nadruk op het door haar geda
ne aanbod van een loonsverhoging van
gemiddeld 16,5 percent, die de hoogste in
de geschiedenis van de Britse mijnwer
kers wordt genoemd. Men belooft van
regeringszijde dat na het accepteren van
dit aanbod met de mijnwerkers overleg
zal worden gepleegd over de toekomst in
het licht van de veranderde omstandig
heden als gevolg van de oliecrisis. De
mijnwerkers vrezen echter dat van deze
mooie beloften, zoals reeds zo vaak,
niets terecht zal komen zodra men een
maal weer aan het werk is gegaan.
de minister van de staatspartij, maar de
minister van Binnenlandse Zaken de
rang van vice-voorzitter van het kabinet
(en dus nummer vier in het regime na
Franco, Juan Carlos en Arias Navarro)
krijgen. De uitverkorene zou Garcia
Hernandez zijn, een zeer duidelijke
vertegenwoordiger van de „harde” en
„anti-Opus Dei”-lijn.
Op Buitenlandse Zaken zou benoemd
worden de schrijver van het boek „De
instelling der ideologieën”, Gonzalo Fer
nandez de la Mora, tot nu toe minister
van Openbare Werken. Waarnemers be
schouwen hem als de demagoog van het
bewind. Misschien maakt dat hem ge
schikt voor de komende onderhandelin-
gen met de regering-Nixon over de
verlenging van het basisakkoord Spanje-
Amerika, of voor de voortgezette touw
trekkerij met Engeland om Gibraltar.
Maar waarschijnlijk minder voor de
toch al delicate betrekkingen met de
Europese democratieën aangaande Span-
je’s positie ten aanzien van de EEG.
HEERLEN (ANP). Het DSM-con-
cern is er in 1973 globaal in geslaagd
zijn doelstelling te realiseren. De fors
stijgende omzetlijn van de vorige jaren
is royaal doorgetrokken en in 1973 is
een omzet bereikt van ongeveer f 4,5
miljard (1972: f3,4 miljard). Deze groei
kfinkt ook door in een verbetering van
het netto-resultaat (1972: f 112 mln.). Dit
heeft president-directeur drs. W. A. J.
Bogers woensdag gezegd in een nieuw
jaarsrede tijdens een buitengewone ver
gadering van de Centrale Onderne
mingsraad.
Die bijdrage tot de betere gang van
zaken zijn geleverd in alle sectoren,
aldus de heer Bogers. „Over de hele
linie was er een toeneming van
produktie. De groei was in 1973 voor het
grootste deel autonoom.”
Over de grondstoffen- en energiecrisis
wat DSM betreft zei de heer Bogers„Er
komen ongetwijfeld knelpunten, mis
schien zelfs heel grote. Dat hangt af van
de duur en de intensiteit van de boycot.
Maar we kennen ook de potenties van
een onderneming als DSM en daar
mee zullen we ons na een kort
stondige inzinking snel aanpassen en ons
fors herstellen. Dat herstel zien we
in twee richtingen: in een actief pogen
te komen tot een eigen aandeel in de
oliewinning en in een groei in minder
oliegevoelige richtingen.”
UTRECHT (ANP). Het is een
hoogst merkwaardige zaak dat professio
nele hulpverlenende organen op ver
schillende terrein hun taakuitoefening
menen te mogen beperken tot de kan
tooruren. De politie moet daardoor ’s
avonds, ’s nachts en tijdens de weekein
den als vervangster optreden, terwijl
haar taak al zwaar en omvangrijk genoeg
is. In die situatie moet heel gauw veran
dering komen”.
PEKING (UPI, Reuter, AFP). In
China hebben enkele tientallen militaire
bevelhebbers van standplaats gewisseld.
Naar het oordeel van waarnemers gaat
het om een reorganisatie, niet om een
zuivering. In het westen is men vam
mening, dat de positie van premier
Tsjoe En Lai is versterkt en dat diens
politiek van toenadering tot Amerika en
het westen in 1974 zal worden voortge
zet.
zijn ook op de kantine-auto’s van het
leger geplakt. Ook in het bedrijfsle
ven wordt de aankoop van Neder
landse artikelen gestimuleerd. Over
het hele land worden Nederland-
avonden georganiseerd.
De strijd tussen de vakbonden en de
overheid blijft beleefd en formeel. De
kort geleden wegens het bereiken van de
pensioengerechtigde leeftijd af getreden
secretaris-generaal van het overkoepe
lend vakverbond TUC, Vie Feather, is
door koningin Elizabeth tot „peer” ver
heven. De goedmoedige, maar altijd kei-
Er is nog geen opvolger van Lin Piao
als minister van Defensie benoemd.
Evenmin is nog voorzien in de functie
van chef van de generale staf, die va-
kant is na de val van Hwang Joengs
Eng.
De belangrijkste mutatie is de benoe
ming van Lit Tehsjeng tot bevelhebber
van het militaire gebied Sjenjang, dat
drie provincies van het oude Maridsjoe-
rije omvat. Daar hebben zich indertijd
de moeilijkheden met Russische militai
ren voorgedaan. Li is een van de vijf
ondervoorzitters van de partij en de
hoogste politieke commissaris. Hij was
voorheen commandant van Anhwei.
