Jordaanse order
OPEC: WINSTEN OLIECONCERNS BESNOEIEN
voor Zeeuws
bedrijf
Kritiek Samkalden
op distributie
Bezwaren tegen
duurdere plastic
vuilniszakken
Dollar fors
omlaag
HAL wil nieuwe
Werkgelegenheid krijgt in
holding
1974 enorme dreun
Vincent doet
Minder huizen
voltooid
bod op Figee
gestand
Mijnwerkers
België staken
in
donderdag
1 o
UITKERINGEN BELOPEN f 3 MILJOEN PER WEEK
een miljoen gulden aan prijzen
Kleiner overschot
op Westduitse
betalingsbalans
„Trieste paragraaf in geschiedschrijving”
15
1974
JANUARI
VERBAZING
O
iedere week te winnen
r w i
MISBRUIK
GENÈVE (AP) De voornaamste olie-uitvoerende landen ter wereld
hebben in Genève gisteren na een conferentie van drie dagen laten weten
dat zij de Westerse geïndustrialiseerde landen tot 1 april de tijd geven om
te tonen dat zij de inflatie aankunnen, en de winsten van de oliemaatschap
pijen zullen besnoeien. Gedurende deze periode zullen de inkomsten ver
kregen uit de oliemaatschappijen niet worden verhoogd, aldus de ver
klaring, omdat de „tax reference prices” onveranderd blijven. Dit zijn de
fictieve olieprijzen aan de hand waarvan de producerende landen vaststel
len hoe hoog de belastingen zijn die de maatschappijen hun schuldig zijn.
olie op lange termijn te
PW
X
Olieprijzen tot 1 april stabiel
(Van onze redactie economie)
(49.041)
(66.620)
De vaste verhouding tussen de leite
lijke marktprijs en de (bovengenoemde)
tax reference prices zal worden opgehe
ven.
Bauknecht weet wat vrouwen wensen, Bauknecht weet ook hoe
belangrijk de Nationale Aktie Natuur is, vandaar ons geschenk:
elke week keuze uit Bauknecht-apparaten tot een waarde van
850.-; bijvoorbeeld deze diepvrieskist.
Bauknecht Nederland BV, Tramsingel 88, Breda 01600-23933 m.i.v.
jan. '74 Karolusstr. 14, Oosterhout (NB).
AMSTERDAM. (ANP) Burgemees
ter Samkalden heeft gisteren kritiek ge
leverd op de wijze waarop de regering
de gemeenten heeft betrokken bij de
toewijzing van extra benzine voor perso
nenauto’s en ontheffing van het verbod
van winkel- en etalageverlichting.
Ui
De woestijnstad Zerqa, op ongeveer 60
km van de hoofdstad Amman, is nog
een jong industrie- en woongebied. De
centrale, die uit twee eenheden van elk
33.000 kw bestaat, zal energie leveren
aan de in Zerqa gevestigde fabrieken en
raffinaderijen.
De supervisie bij de uitvoering van de
bouw, die binnen enkele jaren gereed
moet zijn, heeft het Amerikaanse inge
nieursbureau Kuljian uit Philadelphia.
De centrale wordt gefinancierd door het
Koeweitse fonds voor Arabische econo
mie en de Wereldbank.
Volgens de Kamerleden zou een coö
peratie een prijsverhoging van ruim
veertig percent hebben aangekondigd.
Zij willen weten of deze verhoging past
in de huidige prijsgedragsregels en heb
ben zo nodig om maatregelen gevraagd.
Maar tezelfdertijd sloeg de minister de
verwachting door hem zelf enige da
gen geleden gewekt de bodem in dat
de terugkeer van de kracht van de
dollar zou gaan leiden tot een verlaging
der olieprijzen.
De vergadering, aldus Amoezegar, was
„zeer moeilijk en hard” geweest, maar
op vier punten was men unaniem tot
overeenstemming gekomen:
De economische commissie van de
Opec zal voortgaan met het bestuderen
der prijzen en trachten „binnen de
kortst mogelijke tijd” een prijzenstelsel
DEN HAAG (ANP). In vragen aan
minister Lubbers van Economische Za
ken hebben de Tweede-Kamerleden
Waltmans en Jansen (beiden PPR) be
zwaar aangetekend tegen de prijsverho
ging van plastic vuilniszakken, waarvan
zij „bij geruchte” vernomen hebben.
VOORBURG. „De werkgelegenheid
krijgt in ’74 een geweldige dreun door
de olie- en grondstoffenschaarst- en de
daar het gevolg van zijnde veranderin
gen in de produktie- en prijsverhoudin
gen. We krijgen op het ogenblik duizen
den aanvragen per week om arbeidstijd
verkorting binnen,” Dit zegt de 52-jarige
drs. F. J. Janssen, hoofd van de afdeling
werktijdregeling van het directoraat-ge-
neraal van de arbeid (ministerie van
Sociale Zaken) in Voorburg. Hij behan
delt met een legertje van zo’n honderd
ambtenaren al die aanvragen. Gisteren
publiceerden we al de cijfers omtrent de
stijgende werkloosheid.
DEN HAAG (ANP). In november
1973 werd volgens definitieve gegevens
van het Centraal Bureau voor de Statis
tiek met de bouw van 9.945 woningen
begonnen tegen 13.454 in november 1972.
Het aantal voltooide woningen bedroeg
in november 1973 13.555 tegen 15.520 in
de overeenkomstige maand van 1972.
De Opec „is van oordeel na van
verschillende verbruikende landen des
betreffende verzoeken te hebben ontvan
gen, dat het uitwisselen van meningen
en inlichtingen over zaken van gemeen
schappelijk belang met die landen, nut
tig kan zijn.”
De Opec, voegde minister Amoezegar
hieraan toe, was evenwel niet van plan
hiertoe uitnodigingen te gaan sturen aan
landen of groepen van landen, zoals de
EEG of de OESO.
voor ruwe
scheppen.
Het blijkt dat momenteel, uit de kas
van het Wachtgeld- en Werkloosheids-
fonds, drie miljoen gulden per week
wordt uitgegeven aan mensen die als
gevolg van de oliecrisis geen volledige
werkweek meer hebben. In dat fonds zit
overigens voor zo’n twee miljard gulden.
Het vragen aan de overheid om korte-
Tot en met 29 maart kunnen houders
van gewone aandelen en certificaten van
gewone aandelen Figee hun stukken nog
ter omwisseling aanbieden, zo heeft Vin
cent bekendgemaakt.
In december vorig jaar deelde Vincent
op een informatieve aandeelhoudersver
gadering mede dat reeds 87 pct. van de
aandeelhouders van Figee waren inge
gaan op het bod.
FRANKFORT (ANP). Op de lopen
de rekening van de Westduitse beta
lingsbalans is in november vorig jaar
een overschot van 1.716 miljoen mark
ontstaan vergeleken met een surplus van
2.134 miljoen mark in oktober en een
overschot van 93 miljoen mark in no
vember 1972. Dit blijkt uit voorlopige
cijfers van de Deutsche Bundesbank. De
lopende rekening sluit over de eerste elf
maanden van 1973 met een overschot
van 8.125 miljoen mark vergeleken met
een tekort van 662 miljoen mark over
dezelfde periode van 1972.
Als de olie-importerende landen niet
kunnen bewijzen dat zij de inflatie aan
kunnen en dat zij de winsten der maat
schappijen niet kunnen gaan drukken,
dan zullen de olieprijzen der produktie-
landen blijven stijgen, aldus is op een
persconferentie meegedeeld door de
Iraanse minister voor Oliezaken, Jam-
sjied Amoezegar.
heeft de behoefte de gemeenten in te
schakelen bij de uitvoering van de nieu
we voorschriften. Maar kennelijk heeft
zij onvoldoende inzicht in de manier
waarop dit moet gebeuren en wat dat
meebrengt voor de uitwerking en de
toepassing van haar regelingen, ook voor
de voorlichting daarover aan het pu
bliek.
„Maandagavond werkten in Amster
dam circa 100 ambtenaren in overwerk
om dinsdagmorgen de toegestane 7000
extra toewijzingen voor urgente gevallen
de deur uit te werken. Maar dezelfde
ambtenaren lezen voor zij aan de slag
gaan, dat de regering hard werkt aan
een verandering om die toewijzingen
sterk te verhogen, wellicht zelfs voor
100 percent te honoreren”, aldus burge
meester Samkalden.
Voorts zei hij, dat de vereiste beschei
den nu eens vroeger, dan weer later dan
de distributievoorschriften binnenkomen.
Deze voorschriften worden geregeld aan
gevuld en gewijzigd en bevatten dan
weer verwijzingen naar regelingen, die
nog moeten komen. „Dit leidt tot ver
warring bij de mensen en tot onbevredi
gende toestanden bij de gemeentelijke
administraties; waar zij hun ongenoegen
luchten.”
In het steenkolenbekken in Belgisch
Limburg hebben duizenden mijnwerkers
actie gevoerd voor loonsverbetering. Het
leek er gisteren overigens op dat de
staking aan het verlopen was.
Op de foto: groepen kompels voor de
ingang van een der mijnen.
re werktijden voor werknemers is niet
zo nieuw als velen veronderstellen. Tij
dens de Korea-cnisis in ’52 werd door
het ministerie voor zes miljoen uren
werktijdverkorting verleend. De beste
dingsbeperking in ’57 had tot gevolg, dat
AMSTERDAM (ANP). De koers
van de Amerikaanse dollar heeft giste
ren op de Amsterdamse wisselmarkt als
gevolg van diverse factoren een tamelijk
grillig beeld vertoond. De koers moest
echter, evenals op de andere wereldva-
lutamarkten, fors terug.
in het jaar daarop maar liefst 18 mil
joen uren werktijdverkorting werd toe
gestaan en de conjuncturele terugslag
in ’67 had negen miljoen verleende werk
loze uren tot gevolg.
Drs. Janssen: „In ’72 hadden we weer
een piekje, maar dat kabbelde in ’73
weer weg, totdat eind vorig jaar de
oliecrisis kwam. Ik schat, dat we in
december voor een half miljoen uren
arbeidstijdverkorting hebben verleend.
Op het ogenblik loopt het storm, maar
ik geloof toch wel dat er een verzadi
gingspunt gaat komen.”
De eerste twee autoloze zondagen
moesten de werkgevers hun personeel
dat werktijdverkorting kreeg, zelf uitbe
talen. Daarna is de overheid, als hun
verzoek was goedgekeurd, voor de be
trokken werknemers 80 percent van het
loon gaan betalen.
Drs. Janssen schat, dat van de 32.000
mensen voor wie op het ogenblik werk
tijdverkorting van kracht is, de helft
van hun werkgevers de resterende 20
percent loon krijgen bijbetaald. De an
dere 16.000 werknemers derven die 20
percent.
In bepaalde cao’s is de verplichting
opgenomen, dat de werkgevers het loon
tot 100 percent moeten aanvullen, in
andere cao’s staat die bepaling niet,
maar flink wat ondernemers hebben de
ze aanvulling vrijwillig voor hun reke
ning genomen. Volgens de Machtigings
wet staat het de regering vrij te bepalen
wat met die resterende 20 percent ge
daan moet worden. Zij kan die verplich
tend aan de werkgevers opleggen, zij
kan ook zeggen dat de werkgevers een
deel van die 20 percent moeten betalen,
zij kan de werkgevers ook ontheffen
van deze 20 percent. Een uitgemaakte
zaak is dit vooralsnog niet.
Er zijn bedrijven die van de crisissitu
atie gebruik maken om hun al langer
bestaande problemen daaraan op te han
gen. De criteria voor toewijzing van
kortere werktijd worden door het minis
terie van Economische Zaken echter
streng toegepast, zodat deze gevallen van
misbruik snel door de mand vallen.
Bij de criteria geldt, dat er geen
sprake mag zijn van een normaal be
drijfsrisico en dat de onderneming moet
aantonen eerst zelf wat aan de door de
oliecrisis ontstane situatie te hebben ge
daan, alvorens zij voor een vergunning
voor arbeidstijdverkorting in aanmer
king komt.
Een vergunning voor korter werken
wordt door minister Boersma in principe
voor tweemaal zes weken verleend. Is
zo’n bedrijf dan nog in moeidlijkheden,
dan dient het na te gaan in hoeverre
produktie en personeelsbestand beter op
elkaar kunnen worden afgestemd, met
andere woorden: moet een aantal perso
neelsleden al dan niet afvloeien. De
werktijdverkorting kan voor maximaal
een jaar worden verleend, telkens via
een vergunning voor zes weken.
Vooralsnog is minister Boersma niet
geneigd ontslagen al te snel toe te staan.
Hij denkt juist met het model van de
werktijdverkorting veel onheil te voor
komen, aldus drs. Janssen.
In zijn nieuwjaarstoespraak in de
Amsterdamse gemeenteraad zei hij, dat
de distributiewetgeving anno 1973-’74,
een „rijke, afwisselende, bijna steeds te
gelijk vermakelijke en trieste paragraaf”
levert voor de geschiedschrijving over de
stormachtig uitgebreide bemoeiingen van
het rijk met de gemeenten. De regering
De ministerscommissie van de Opec
zal haast zetten achter de schepping van
een ontwikkelingsbank die de onderont
wikkelde landen moet gaan helpen bij
het betalen van hun olierekeningen. De
ze mededeling heeft een einde gemaakt
aan de speculaties dat de Opec de arme
re landen speciale, lagere prijzen zouden
kunnen gaan rekenen.
ROTTERDAM (ANP). —De Holland
Amerika Lijn overweegt een nieuwe
tophoudstermaatschappij op te richten
en aandeelhouders respectievelijk hou
ders van bewijzen van deelgerechtgdheid
in HAL uit te nodigen hun stukken om
te wisselen tegen een gelijk nominaal
bedrag aan stukken in de nieuwe houd
stermaatschappij, een omwisseling dus in
de verhouding één op één.
Het zijn met name deze veilingprijzen
waarmee de automobilist en de huis
vrouw te maken hebben. Amouzegar
heeft gezegd dat de Opec speciale aan
dacht zal schenken aan de trend in de
produkt-prijzen. De groep is van mening
dat uit een eventuele stijging van de
prijzen in Europa, de Verenigde Staten
en Japan zou blijken dat de oliemaat
schappijen exorbitante winsten maken
en de consument onnodig laten bloeden.
JJs, i
VLAARDINGEN (ANP). Vincent
BV zal hun bod 1400 per aandeel van
1000) op NV Haarlemsche Machinefa
briek voorheen Gebr. Figee gestand
doen.
Met de oprichting van de nieuwe
houdstermaatschappij wordt volgens de
HAL een tweeledig doel beoogd. Aller
eerst is het gewenst een tophoudster
maatschappij te verkrijgen, die in moge
lijke internationale samenwerkingen niet
zal worden belemmerd door enige bepa
lingen van de huidige statuten, die deels
uit een ver verleden stammen. Deze
belemmerende bepalingen kunnen ten
gevolge van de daartoe vereiste meer
derheid in de praktijk niet worden ge
wijzigd. Ten tweede is het noodzakelijk
een tophoudstermaatschappij gereed te
hebben in verband met de wenselijkheid
ter verbetering van de resultaten te
onderzoeken tot nauwere samenwer
kingsverbanden te komen ook met
betrekking tot afzonderlijke bedrijfson
derdelen indien zich daartoe een ge
schikte gelegenheid zou voordoen.
TERNEUZEN (ANP). Het Zeeuwse
Ingenieurs- en Aannemingsbureau KBS
Holland BV in Terneuzen heeft van de
Jordaanse energiemaatschappij de op
dracht verkregen voor de bouw van een
elektrische centrale met een vermogen
van 66.000 kw, de „Hoessein Thermal
Power Station”, in Zerqa. Met de op
dracht is een bedrag van 18 miljoen
gemoeid, aldus het bureau.
In de wandelgangen van het grote
hotel waar de besprekingen werden ge
houden heerste algemeen verbazing over
de zeer terloopse verwijzing naar over
leg met de importerende landen over
„zaken van gemeenschappelijk belang”.
De prijsstop heeft alleen betrekking
op de officiële prijzen en niet op die
welke voor op de vrije markt verhan
delde olie worden gemaakt. Kwantitatief
is de laatste categorie echter van weinig
betekenis. De tax reference prijs be
draagt in de Perzische Golf thans 11.65
dollar per barrel. Op basis daarvan tou
cheren de zes Opec-landen in dat gebied
7 dollar aan royalties, terwijl de maat-
Na een iets hogere opening op 2,9600
daalde de koers scherp onder meer als
gevolg van het besluit van de Japanse
centrale bank om te gaan interveniëren
als de „zwevende” koers van de yen
onder een niveau van 300 yen per dollar
dreigt te komen. Voorheen werd inge
grepen op een koerspeil van 280 yen per
dollar.
Ook het plan van de Westduitse rege
ring om het kapitaalverkeer met het
buitenland op korte termijn te liberali
seren, zette dé koers van de Amerikaan
se munt onder druk, aldus wisselmarkt-
kringen.
Bij een nerveuze handel werd rond
het middaguur het laagste punt van de
dag van 2,9150 bereikt. Het bericht dat
de olieproducerende landen de olieprijs
tot 1 april hebben bevroren, veroorzaak
te een lichte stijging.
Het slot kwam op 2,9360-/ 2,9380,
drie cent beneden de slotkoers van dins
dag 2,9660-/ 2,9680).
Ook het Engelse pond sterling en de
Canadese dollar lagen zwak in de markt,
terwijl de Duitse mark de vastere stem
ming voortzette.
Ballast-Nedam. Een prognose voor 1974
voor de Ballast-Nedam Groep NV is
op dit moment onverantwoord, aldus
de voorzitter van de raad van bestuur,
de heer F. A. M. de Vilder.
In Nederland heeft het bedrijf een
vrij moeilijke tijd voor de boeg, maar
internationaal ligt het wat genuan
ceerder. Gezien de energieproblemen
zijn de vooruitzichten voor het ko
mende jaar onzeker, zo zei hij in een
in de personeelskrant opgenomen
jaarrede. Mede door het jaarplan, vol
gens de heer De Vilder een niet meer
weg te denken instrument, is 1973 een
duidelijk beter jaar geworden dan
1971-1972. Het herstel van het winst-
niveau heeft zich uitgestrekt over
vrijwel alle onderdelen van het be
drijf.
Resultaten Volkswagen. In vergelijking
met bet voorafgaande jaar is de winst
van Volkswagen AG in 1973 iets toe
genomen. Hoewel de omzet van de
moedermaatschappij een toeneming
van 14 percent tot ongeveer 11,8 mil
jard mark te zien gaf, bleek de winst
onbevredigend. De geconsolideerde
concernomzet verbeterde van 16 mil
jard mark in 1972 tot 17 miljard mark
in 1973.
Allied Breweries. De winst voor belas
tingen van het Britse bierconcern Al
lied Breweries Ltd (waartoe o.a. in
Nederland de Skol Brouwerijen beho
ren) is in het op 29 september geëin
digde boekjaar 1972-1973 gestegen van
52 mln tot 63 mln pond sterling, zo
heeft het concern bekendgemaakt. De
omzet nam toe van 423,3 mln tot 492,8
mln pond sterling en de aan de maat
schappij toekomende winst van 30,2
mln tot 35,9 mln pond sterling. De
winst per gewoon aandeel kwam uit
op 8,75 pence (v.j. 7,39 pence). Voorge
steld wordt een slotdividend van 1,96
pence waarmee het totale dividend
uitkomt op het hoogst toegestane be
drag van 3,99 pence (v.j. 3,81 pence).
Bredero Groep. Verenigde Bedrijven
Bredero NV zal 1973 afsluiten met een
resultaat, na afschrijvingen en belas
tingen, van ongeveer 10 mln (v.j.
ruim 8,3 mln). De omzet komt uit op
ruim 500 mln (v.j. 417 mln). De
liquiditeiten van de groep zijn ruim.
De grote projecten die bij de groep in
binnen- en buitenland in voorberei
ding en uitvoering zijn, verlopen tot
nu toe geheel volgens plan.
schappijen nog eens 11 dollarcent moe
ten betalen voor produktiekosten en wat
dies meer zij. Zodoende heeft de olie
voor de maatschappijen een kostprijs
van ca. 7.11 dollar per barrel van 159
liter. Deze kostprijs blijft ongewijzigd
van kracht.
Gerekend over de eerste elf maanden
van 1973 bedroeg het aantal begonnen
woningen 132.383 (144.675 in dezelfde
periode van 1972) en het aantal voltooi
de woningen 140.840 (136.521). De begon
nen woningen bestonden voor 103.678 uit
eengezinshuizen (109.278) en de voltooide
woningen voor 105.529 (99.493).
Het aantal in de eerste elf maanden
begonnen woningen bestaat uit 41.417
woningwetwoningen, 55.634
premiewoningen en 35-332
(29.014) ongesubsidieerde woningen, ten
aanzien van de voltooide woningen wa
ren deze aantallen respectievelijk 50.780
(48.072), 62.408 65.290) en 27.652 (23.159).
In de 12-maandsperiode december
1972-november 1973 werden 143.919 wo
ningen in aanbouw genomen (waarop
het aantal in die periode gemelde cor
recties ad 815 niet in mindering is ge
bracht) en 156.591 woningen voltooid.
Hiervan bedroeg het aantal bijzondere
wooneenheden (voornamelijk bejaarden
huisvesting) respectievelijk 20.540 en
21.040.
te»,.
