Ezelinnemelk uit
koeiehoorn sinds lang
r
KIJKTIP
Oplossingen kerst en oudejaarspuzzel
niet meer in zwang
t
O
Pd
Uw eigen kruidentuintje
binnenshuis
voor
over
tips voor vrije tijd
Kaarsrecht de streep
vloeibare borgring
Geheim van
De baby en zijn voeding
Zaag voor steen en beton
op Karwei '74
Alles wat je wel
niet nodig hebt in een hobbykastje
en
ZATERDAG 19 JANUARI
1974
Erbij
25
(Van een medewerkster)
sr
STERILISATIE
)k
tijde vermeden worden, aangezien
van de melk aantast”.
Remus en Romulus, de stichters van Rome en het
legendarische tweetal dat door een wolvin was ge
zoogd, zijn het historische voorbeeld van het op suc
cesvolle wijze grootbrenen van mensenkinderen met
dierlijke melk. Vroeger echter had de moeder die haar
eigen kind niet kon of niet wilde zogen, een voedster
in dienst die van haar de taak van het voeden over
nam. Inderdaad werd tot het midden van de 19e eeuw
geregeld gebruik gemaakt van de diensten van voed
sters, zowel door moeders die te oud warén als door
zieke of invalide vrouwen die de taak van het voeden
niet aankonden.
ing
Fijngestampte tuinslakken, gruis van een hertege-
wei, oesterschalen en opium de ingrediënten voor
een heksenbrouwsel? Nee. Alleen maar substanties
die jarenlang door „deskundigen” werden aanbevolen
in recepten voor flesvoeding voor baby’s.
lil
Het succes hing daaarbij in belangrijke mate af
van het handhaven van een regelmatige „voedselvoor
raad” van goede kwaliteit. Hendrik van Navarra die,
in aanvulling op zijn heldendaden als ontdekker, zee
kapitein, inspecteur, etc., ook nog de tijd vond om een
korte studie te schrijven over verloskunde, adviseerde
alle voedsters een dieet van kruidensoepen. „Latuw,
zuring, ossetong en bernagie zijn heel geschikt”,
schreef de koning. „Maar rauw fruit moet te allen
het de kwaliteit
in
De zuigfles is nog in zwang.
handschoenen,
k
De lijst van prijswinnaars ziet er als volgt uit:
(V.V.VJ
6e
50,—
55
expan-
zw.,
16e
25,—
gelijk-
17e
25,—
18e
25,—
11
55
55
55
23e
25,—
55
55
55
ƒ100:
75:
50:
50:
50:
50:
25:
25:
25:
25:
25:
25:
25:
25:
25:
25:
25:
25:
55
55
25,—
25,—
55
55
25,—
25,—
50,—
50,—
estigin-
vereist.
Ie heer
1.00 tot
De oplossing van de Oudejaarspuzzel (het monsterkruis-
woordraadsel) is: In de ingevulde figuur kwam de letter E
206 maal voor. In verband met de plaatsruimte laten wij de
gedetailleerde oplossing achterwege.
ƒ250:
ƒ150:
21e
22e
14e
15e
7e
8e
Een kraamglas uit de achttiende eeuw.
Links de kraamvrouw, rechts de min die
het wiegje in beweging houdt.
11e
12e
13e
19e
20e
9e
10e
2e
3e
4e
5e
75,—
50,—
25,—
25,—
25,—
25,—
25,—
25,—
25,—
GEZINFORMATIE
Nog herinneren we ons de narig
heid, die we hadden bij het pasklaar
maken va'n een aantal handvorm-
stenen. De stenen waren een stukje
te groot. Op vele manieren poogden
we de stenen op de vereiste grootte te
brengen, maar steeds weer brak er te
veel af of ging de steen doormidden
G. F. Ploeg, Franz Leharlaan 125, Heemstede.
Mevrouw Visser-Van Roden, Van Leeuwenlaan 38,
IJmuiden.
P. van Bezu, Haarlemmerstraat 82, Hillegom.
Mej. S. Bronsveld, Gijzenveltplantsoen 23, IJmuiden.
M. Buys, Alex Flemingstraat 56, Haarlem.
J. Hoogendorp, Vinkenkrogtlaan 5, Velsen-Noord.
H. Hulzenga, Verl. Hoogstraat 5, Noordwijkerhout.
L. Staats, J. T. Cremerlaan 28, Santpoort.
H. Alders, Wijk aan Zeeërweg 34, IJmuiden.
P. Anker, Oranjestraat 25, IJmuiden.
C. A. Beckeringh, Grote Houtweg 173, Beverwijk.
A. Boos, Prof. Donderslaan 61, Haarlem.
Mevrouw H. Borst, Koningin Wilhelminakade 82
IJmuiden.
J. A. Geurtz, Obistraat 34, Haarlem.
A. Grupstra-Wouda, Schipbroekenweg 15, Santpoort.
M. Kraak-Alders, Pegasusstraat 81, Haarlem.
K. L. G. Minkhorst, P. C. Boutensstraat 203, Haarlem.
H. Ree jr., Binnenweg 89a, Heemstede.
Mej. J. Schaapman, Floraplein 8, Haarlem.
T. Schultz-Peters, Zandvoortselaan 177, Zand voort.
J. C. Willems, Middentuindorplaan 22, Haarlem.
Links de zuigbeker uit de achttiende
eeuw, rechts de zuigfles uit de negen
tiende eeuw, die vervaardigd is door
J. Huising uit Groningen.
Een handige verstekgeleider is uitgekomen bij Sandvik. Het is voortreffelijk
in zjjn eenvond. Men zet het basisstuk op het te zagen hout. Een opstaande zij
kant, zoals bij een „winkelhaak” of tekenhaak, zorgt ervoor, dat men de geleider
met de hand stevig aangedrukt kan houden. Met een draaias kan men de ge
leider zetten op 45, 60, 75 en 90 graden. Dat laatste is ook plezierig als men
kaarsrecht wil zagen en dus niet af hoeft te gaan op een potloodstreepje, dat
steeds weer onder het zaagsel zit. En men blijft door de zaagklem volkomen
recht. Bij los uit de hand zagen is dat wel anders. De verstekgeleider is van
stevig materiaal. 22 cm lang, 8 cm breed en 14 cm hoog. Het gewicht is 2,4 kg.
Een ander nieuwtje van Sandvik fs Gravelandseweg 401, Schiedam): Een
houtboor voor in een elektrische machine, gemaakt van gelegeerd staal, met een
kolf, die voorzien is van drie vlakke kanten, waardoor slippen in de boorkop
onmogelijk is. Er is een volledig assortiment van deze boren.
Speciaal voor in de winter en voor wie geen eigen tuin
bezit is er een leuke set verkrijgbaar voor een eigen kruiden
tuintje binnenshuis: De Keuken Potterie. Die set bestaat uit
een metalen ophangrek met vijf bloempotten van rode klei.
Vijf zakjes met geselecteerde kruidenzaden (zeker voldoende
voor een jaar verse kruiden) en een zak potaarde met kunst
mest worden bijgeleverd. U hoeft alleen maar de kruiden-
potterie liefst in de buurt van een raam, zodat er vol
doende licht bij kan komen aan de muur in de keuken op
te hangen, de potten met aarde te vullen en de zaadjes erin
te doen. Daarna geeft u de potjes regelmatig water en na
verloop van tijd schieten de kruiden omhoog. De set'bevat
de vijf belangrijkste kruiden, die een simpële maaltijd tot
een gerecht voor fijnproevers kunnen maken: Tijm, bieslook,
peterselie, selderie en rozemarijn. Voor het gebruik van deze
kruiden in verscheidene gerechten wordt een kookaan-
wijzing gegeven. Met deze kruidenpotterie heeft u in de
keuken het gehele jaar door verse kruiden onder handbe
reik. Het frisse groen staat bovendien erg gezellig.
150,-
100,—
55
winkels zouden liggen, zouden ze vaak
niet herkend worden als zuigflessen en
afwisselend worden beschreven als veld
flessen, handwarmers of warmwater-
kruiken voor het kinderbedje.
Even iets anders: een plezierige
kijk-tip. Een fijn boekje met een
miniverhaaltje en kostelijke tekenin
gen is „Kindje”, waarvan men hierbij
een „proeve” aantreft. Het verhaal in
het kort: het kindje weigert uit de
warme, behaaglijke buik van zijn moe
der te komen, ondanks alle verzoeken
daartoe van de hele familie. Tenslotte
gebeurt het dan toch omdat dat klei
ne ding wel eens echt gezoend wil
worden, (uitgeverij Kosmos, Amster
dam).
Andere Permatex-produkten: Form-
a-gasket nr. 1, een vloeibare snel
drogende pakking voor permanente
verbindingen; Form-a-gasket nr. 2.,
een niet hard worden kneedbare ver
pakking voor semi-permanente ver
bindingen RRX Multi-purpose-ce-
ment, een sneldrogende cement voor
lijmen van allerlei stoffen en het
voorkomen van lekkages.
We hebben uiteindelijk het kwantum
stenen klaar gekregen, maar wel ten
kostte van diverse .missers”. Hadden
we toen de wolframzaag importeur
Starink, Ruysdaellaan 44, Nieuw-
Loosdrecht) maar gekend. Vooral
voor zacht en bros materiaal is het
In de serie Permatex-producten
(importeur W. Harrems, postbus 181,
Diemen) is een nieuw, handig mid
deltje om bouten vast te zetten, uit
gekomen. Lock-nut is een vloeibaar
borgmiddel voor schroefdraad. Eén
druppel op de schroefdraad houdt de
verbinding bij elkaar. Lock-nut kan
gebruikt worden in plaats van de
borg-veerringetjes. Het getob rond die
veertjes en ringen is dus voorbij,
want zo is het toch: je bent met een
schroefdraad bezig en dan is ineens
dat ringetje weg; overal zoeken en
niet vinden natuurlijk. Of je hebt de
juiste maat net weer niet. Nu heb je
het plastic knijpflesje bij de hand. Er
kunnen daarmee honderden ringetjes
Het voeden met de fles was echter
nog steeds een riskante zaak, omdat het
reinigen van de flessen moeilijk was en
het steriliseren van de spenen dik
wijls gemaakt van de afgeknipte vin
gers van afgedankte
stukjes zachtgemaakt perkament of zelfs
van oude katoenen lappen was vrij
wel onmogelijk.
Volgens een Engelse medische publi-
katie, The Lancet, die in 1838 melding
maakte van een Frans experiment met
het voeden met de zuigfles, waarbij 85
van dé 382 kinderen hun eerste verjaar
dag overleefden, waren de resultaten,
„hoogst bemoedigend”. In datzelfde jaar
waren voedingsexperts van oordeel dat
koeiemelk te vet was voor zwakke ba
by’s. Zij adviseerden dan ook om aan de
inhoud van de fles zeer fijne stukjes
keukenzeep op alkalibasis toe te voegen,
of een „poeder”, bereid uit onder meer
schaaldieren.
In het midden van de 19e eeuw was
er babyvoeding te koop. In Londen ad
verteerde een zekere Liebeg zijn produkt
als zijnde „zeer redelijk geprijsd”. Zes
pennies per kwart liter kostte het, nau
welijks meer dan gewone melk. Het was
ook nauwelijks meer dan gewone melk.
Enkel room met wat bloem erdoorheen
om te binden. Een zeer rijke voeding
echter in 1862 gepatenteerd bevat
te helemaal geen melk. Dat was een
mengsel van gekookte tarwe, bloem, sui
ker en dubbelkoolzure potas (kaliumcar-
bonaat). Geen wonder dat plattelands-
baby’s, die slechts werden gevoed met
melk en brood voor de dorpelingen
waren dit trouwens de enige goedkope
voedingsmiddelen die direct verkrijgbaar
waren voorspoediger opgroeiden dan
welgestelde kindteren in de stad.
Vanaf omstreeks 1860 werden rijke
families hygiëne-bewuster en glazen
flessen, waarin schimmelvorming zich di
rect openbaarde, begonnen populair te
koeiehoorn of met
worden toegediend.
De eerste echte zuigflessen verschenen
omstreeks 1770. Het „baby-kroesje” had
de vorm van een miniatuur koffiekan
met een doorboorde tuit en was een van
de vroege grote successen van de Etrus-
kische pottenbakkerij die geëxploiteerd
werd door de Britse firma Wedgwood.
Deze rechtopstaandë zuigflessen hadden
afneembare deksels waardoor ze gemak
kelijk te reinigen waren, evenals bij
voorbeeld het bierkroestype, een tinnen
zuigfles die zeer in trek was in de
Verenigde Staten.
Omstreeks 1830 echter begonnen de
pottenbakkers met de produktie van
platte flessen, gemaakt van aardewerk
in het populaire blauw-witpatroon uit
die periode.
Wanneer deze artikelen vandaag in de
Een handige opbergruimte vormen
de MK hobbykastjes van Trenton
(importeur W. Harrems, postbus 181,
Diemen). Het frame is van staal, de
laatjes zijn van doorzichtige kunst
stof, zodat je direct ziet wat er voor
in is opgeborgen. Aangezien je die
laatjes weer kan onderverdelen
middels plastic schuifjes is het
handig in de etikethouders even te
vermelden, wat er achter is „opgesla
gen”. Een goed ding is. dat de laatjes
er niet uit kunnen vallen als je er te
hard aan trekt de doffe ellende
van laden omdat er een nokje is
aangebracht. Wil je het laatje er uit
hebben dan moet je het helemaal
optillen. Het kastje is gemakkelijk
mee te nemen. Er zit een handgreep
aan. Je kunt er natuurlijk van alles
in opbergen: spijkers, schroeven,
rommeltjes, naaibenodigdheden, garen
en band, speelgoed, tubes, kortom al
les, wat je normaal gesproken vaak
nodig hebt, maar het dan niet direct
kan vinden omdat het in de rotnmel-
massa ondergaat. Voor EHBO-spullen
en medicijnen is er een kastje met
een deur, zodat de kinderen er niet
bij kunnen (als je de sleutel tenmin
ste uit het slot haalt).
keiharde wolfram uitstekend. Het
zaagje kan in elke gewone zaagbeugel
geplaatst worden, al moet men wel
even attent zijn. Voor één van onze
beugels was het in feite net iets te
lang, zodat we er niet genoeg span
ning op konden krijgen.
Met de wolframzaag kan men har
de materialen zoals glas, tegels, beton,
porselein enz. behandelen, maar dan
moet men ook geduld kunnen op
brengen. Vooral bij karweitjes als
tegelzetten, precies metselwerk, in
stallatie met buizen en werken met
glas is het zaagje nuttig. De lengte
van oog naar oog is dertig centimeter.
De Franse auteur T. Phayre bracht in
1530 een „uitgebreide en gecorrigeerde”
versie uit van een boek dat hij schreef
over het voeden van zuigelingen. Hierin
waarschuwde hij de moeders onder
meer op te passen voor voedstermelk
waarvan de kleur „donker, rood, geel of
vaal” was. Verkleurde moedérmelk wees
volgens hem op een „wulpse en tegenna
tuurlijke” aard. In die tijd veronderstel
de men dat het geven van borstvoeding
een manier zou zijn om de karakter
trekken van de ouder op het kind over
te brengen.
Dit idee werd in de 17e eeuw echter
verworpen doordat de ezelinnemelk toen
in zwang raakte als babyvoeding. Hier
mee togen melkmeisjes naar alle grote
Europese steden om daar hun geluk te
beproeven met de huis-aan-huis-ver-
koop. Dergelijk kunstmatig voedsel zou
het kind met behulp van een holle
koeiehoorn of met een lepel moeten
worden. In 1900 had de glazen fles alle
andere typen vervangen.
De doktoren zijn het er echter nog
steeds over eens, dat er geen enkel
produkt is dat de vergelijking met moe
dermelk kan doorstaan, alleen al vanwe
ge de ziektekiemen. Veel moderne kin
derartsen zijn uiterst bezorgd over de
manier waarop propaganda gevoerd
wordt om de moeders in de ontwikke
lingslanden aan te moedigen afstand te
doen van de traditionele borstvoeding en
hiervoor het gebruik van flesvoeding in
de plaats te stellen. Deze bezorgdheid
komt voort uit het feit dat er aan het
reinigen van dé fles en de bereiding van
de voeding grote zorg besteed moet wor
den, waardoor kunstmatige voeding eer
der een belemmering dan een hulpmid
del is om de kindersterftecijfers in de
Derde Wereld terug te dringen.
vervangen worden. De grote
vraag is natuurlijk: hoe krijg je de
schroefconstructie weer los als dat
nodig is? Dat geeft geen problemen.
Maar de normale trillingen rond de
borging hebben geen invloed op de
Lock-nut.
Het grote evenement voor de doe-
het-zelvers, die vakbeurs Karwei ’74,
staat weer voor de deur. Van 28
januari tot en met 3 februari wordt
deze beurs gehouden in het jaar
beurscomplex in Utrecht. De eerste
drie dagen (28, 29 en 30 januari) is
Karwei ’74 alleen toegankelijk voor
de handelaren en detaillisten. Daarna
staan de deuren open voor iedereen,
dagelijks van 10 tot 18 uur. Tegelijk
met Karwei is er een beurs voor
handwerken, breien en zelfmaakmo-
de, Kreatief *74. In feite sluiten deze
handvaardigheden aan op de doe-het-
zelf-activiteiten. Ook hier zijn er
eerst drie vakdagen. Op de publiek-
kijkdagen (31 januari tot en met 3
februari) zijn de openingstijden 10 tot
22 uur, behalve op de laatste dag.
Dan sluit men om 17 uur. Voor
degenen, die ook nog het een en
ander over vakantie te weten willen
komen, is er ook in het Jaar
beurscomplex de ideeënmarkt
voor recreatie en toerisme, Vakantie
’74.
De oplossing van de kerstpuzzel luidt„Kerstboomslingers zijn
ketenen van de vrede. Het prikkeldraad op aarde zou zo’n
keten moeten worden. Helpt u mee
De lijst van de prijswinnaars ziet er als volgt uit
le prijs 250,
Mevr. J. G. Kruijer, Thomsonlaan 92,
Haarlem
S. Koffeman, Herculesstraat 7, IJmuiden
H. v. Dijk, de Genestetstr. 4, Heemskerk
C. Berbee, Broekweg 63, Lisse
Mej. A. Boskma, Cruquiusdijk 91,
post Vijfhuizen
J. W. Uiterdijk, de Tiemenlaan 5,
IJmuiden
A. F. Henrichs, Pegasusstr. 63, Haarlem
F. J. Wijker, Charivariusstraat 7III,
Haarlem
P. Vingerhoed, Wolframstr. 5, IJmuiden
J. J. v. Duyn-Kranz, Kleine Krocht 9,
Zandvoort
J. v. d. Heide, Schulpweg 348, Vëlsen-N.
J. G. Julsing, Dr. Leijdsstr. 89, Haarlem
T. van Vught, Rembrandtlaan 12,
Heemstede
R. Nelissen, lepenlaan 1, Bloemendaal
J. E. v. Schenke Brill-Parmentier,
Kleverlaan 112 A, Haarlem
W. J. van Doorn, Baden Powellstraat 13,
Haarlem
J. Grupstra, Schipbroekenweg 15,
Santpoort
M. Dekker-Terol, Lipkensstraat 8,
Hoofddorp
E. Bonarius, Julianalaan 7, Overveen
E. J. van Toorn, Soutmanstraat 40,
Haarlem
C. Loeff, Laan 20, Bennebroek
H. Sangers, Gen. Spoorlaan 501,
Haarlem
F. Hartendorp. Jansweg 40. Haarlem
I-
m
