WATERGATE-ONDERZOEK NAAR FONDSEN VAN OLIE-KRINGEN:
van CIA in
Chaos in
Westduits
ministerie
Troepenscheiding
duurt 40 dagen
Akkoord in Laos
Nieuwe verkiezingen
Stakers in Duitsland eisen
D’66 wil Drees
niet in Haagse
zeker 15 pet loonsverhoging
gemeenteraad
Protest tegen
in Israel verwacht
VOOR NIXON”
„Geen agenten
„ARABISCH GELD
niet doorgaan
hoorzittingen
vakbonden”
Boerma: Sahel helpen"
2
SOLDATEN REAGEREN MET APPLAUS
Regeringspartijen
tegen hoorzitting
over collegegeld
NOG GEEN OPDRACHT VOOR MEIR
Oellach president
van Bangladesj
HARDE ACTIES BITTERE PIL VOOR WILLY BRANDT
3
JANUARI
1974
VRIJDAG 25
Premier Heath:
Krogh
-•
Twee fasen
Rechts afgewezen
Zakgeld
„Kaakslag”
(Van onze redactie in Bonn)
Of er enig verband is tussen de giften
z
(Vervolg van pagina 1)
(Van onze parlementsredactie)
Dr.
(Van onze redacteur in Jeruzalem)
(Van onze parlementsredactie)
■rink
'iëne
ledig
con-
rbe-
ach-
;tino
d in
Een ander punt is de in 1971 door
een groep ontwikkelingshelpers in Peru
bestelde, toen ook toezegde en twee jaar
later de geleverde kunstmest.
VIENTANE (Reuter). De regering
in Laos en de Pathet Lao hebben giste
ren een akkoord ondertekend over het
aantal soldaten dat elk van de beide
partijen in de beide hoofdsteden de
regeringszetel Vientane en de koninklij
ke residentie Loeang Prabang mag
legeren.
Het akkoord is er een van een reeks
in het kader van het Laotiaanse vredes
verdrag.
BONN. Een van de jongere, veelbe
lovende ministers uit het Westduitse ka
binet, Erhard Eppler, is in opspraak
geraakt.
JERUZALEM. De Israëlische kabi
netsformatie zit in het slop. De kans dat
Israel binnenkort nog een keer naar de
stembus moet, wordt groter. Al twee
weken geleden had president Katzir pre
mier Golda Meir als kabinetsformateur
moeten aanwijzen. Maar dat zal nu niet
voor volgende week gebeuren.
De partijen willen er eerst zeker van
zijn dat de kabinetsformatie van Golda
Meir inderdaad zal slagen, zodat haar de
procedure van het teruggeven van de
opdracht bespaard zal blijven.
(Van onze redacteur in Washington,
mr. H. L. Leffelaar)
Deze nieuwe onthullingen hebben Re-
bozo’s verhaal dat hij de 300.000 gulden
van Howard Hughes als verkiezingsfond-
senbeheerder alleen maar „bewaarde” in
een onwaarschijnlijk daglicht geplaatst.
aan
was
de
de
ook zij wel weer eens naar het rege
ringscentrum opmarcheren.
Geen wonder dat de regeringsbanken
gisteren in de Bondsdag een uiterst ner
veuze indruk maakten.
lacht
'eken
•n de
ge-
dslid
van
van
die
ver-
i is
>urg
van
jofd
ioor
zerd
eeft
Irag
teld
t in
reft
uit
;ren
laar
ire-
litie
en
ren
?m-
vorig
n de
ld 94
Het
van
Het
kilo
In
bui-
lanse
eren
Italië
t het
t de
wer-
g of
del-
bo-
tllen
die
iter-
kan
dj -
- in
eren
tge-
gen
i de
iva-
ong
ie»
att-
lité’s
aan
Zo
niet
i de
vaste
omi-
ngen
vor-
de
fge-
plex
raf-
n -
eer-
rtest
De
dels
(Van onze redacteur in Bonn)
BONN. De eerste stakingen van dit jaar hebben nu ook de Bondsrepubliek
bereikt. In West-Berlijn legde gisteren het personeel van de stadsbussen en de
ondergrondse het verkeer lam. In Noord-Duitsland hielden zesduizend houtarbeiders
ermee op. De stakingen heten nog slechts als „waarschuwing” te zijn bedoeld een
waarschuwing aan de werkgevers, om geen loonsverhogingen onder de vijf percent
aan te bieden.
Aangezien de regering van nationale
eenheid met de rechtse Likoed-partij al
van het begin af is afgewezen door de
Arbeiderspartij, zal er niets anders op
zitten dan het uitschrijven van nieuwe
verkiezingen als de nationaaf-religieuze
partij haar eis niet wil intrekken.
Tweede Kamer aan de Rijn) van minis
ter van Financiën Helmut Schmidt over
de „naar verhouding met omringende
landen toch nog heel draaglijke inflatie”
en de „machtigste betalingsbalans ter
wereld, die wij bezitten”.
WASHINGTON. Volgens goedinge-
lichte kringen in de omgeving van de
speciale Watergate-aanklager Jaworski
strekt het onderzoek naar het schandaal
zich nu ook uit tot fondsen die Nixons
verkiezingscampagne uit het buitenland
kreeg.
Volgens niet bevestigde berichten zou
het comité voor de herverkiezing van
Nixon zeker 300.000 gulden hebben ge
kregen van Griekse tankermagnaten. Te
gelijkertijd wordt een onderzoek inge
steld naar de mogelijkheid dat Nixons
campagne ook geld kreeg uit Arabische
oliekringen.
DEN HAAG. De regeringspartijen in
de Tweede Kamer hebben zich gisteren
verzet tegen het houden van een hoor
zitting over de collegegeldverlaging
waarvoor de oppositie gepleit had. Ver
tegenwoordigers van studenten en de
universiteiten hebben de Tweede Kamer
om een dergelijke hoorzitting gevraagd,
nu de regering voorgesteld heeft het
collegegeld te verlagen van 1000 tot
500. De regeringspartijen zijn van me
ning dat de standpunten over het colle
gegeld duidelijk genoeg zijn.
maandagmiddag voltooid. De weg van
Cairo naar Suez zal dinsdag voor het
niet-militaire verkeer opengesteld wor
den. Journalisten zullen dezelfde dag
nog de stad Suez mogen bezoeken, aldus
generaal Gamassy.
De scheiding van de troepen geschiedt
onder toezicht van de VN-vredesmacht.
Er zal een „bufferperiode” van zes uur
van kracht zijn en wel vanaf het ogen
blik waarop een stelling is ontruimd
door de Israëliërs tot het ogenblik waar
op de Egyptenaren er bezit van nemen.
Na 5 maart, wanneer de operatie der
troepenscheiding is voltooid, zal de con
trole van de zones met beperkte bewa
pening door eenheden van het VN-leger
verricht worden.
De Israëlische soldaten in Egypte heb
ben zich al een paar dagen voorbereid
op de terugtocht. Zij bivakkeren in
geïmproviseerde hutten. Als de comman
dant hen komt vertellen dat ze over een
paar dagen niet meer op deze plaats
zullen zijn, is de reactie een enthousiast
applaus.
„Vandaag wordt het gebied ten zuiden
van de weg Suez-Cairo ontruimd, en
dan zal het derde Egyptische leger de
terugtocht kunnen beginnen naar Cairo,
waar ze zeker als overwinnaars worden
ingehaald”, zegt de commandant bitter.
Maar de soldaten schijnt het koud te
laten. Zo snel mogelijk hier weg, dat is
het enige wat hen interesseert.
Er zijn er nog die ijverig bezig zijn
een hut te timmeren, gemaakt van ma
teriaal dat ze in de omgeving hebben
opgescharreld. „Heeft dat nog wel zin
voor die paar dagen?” „Ach, je weet het
nooit”, is het antwoord, „bovendien, elke
dag dat we hier minder in de kou zitten,
is meegenomen”.
Be
de Persoonlijke Integriteit
Eagil Krogh, die medeverantwoorde
lijk was voor de inbraak in het kantoor
van de psychiater van Daniël Ellsberg, is
veroordeeld tot een gevangenisstraf van
een half jaar en een voorwaardelijke
straf van anderhalf tot zes jaar. Hij is
daarmee de eerste Witte Huis-medewer-
ker uit president Nixons onmiddellijke
omgeving die gevonnist is. Krogh was
leider van de groep misdadigers in
dienst van het Witte Huis.
Krogh, een advocaat, is de zoon van
een rijke zakenman. Op het Witte Huis
werkte hij onder John Ehrlichman, die
Rel -~o heeft ontkend ooit een rol
gespeeld te hebben als tussenpersoon
voor verkiezingsfondsen, maar inmiddels
is vast komen te staan dat hij in ieder
geval één keer 30.000 gulden in ont
vangst heeft genomen, blijkbaar een ca
deautje van een tweetal supermarkt-
miljonairs, als „zakgeld” voor de presi
dent en dat de president dat geld óók
als zodanig gebruikte.
A. H. Boerma, directeur-generaal
van de Voedsel- en Landbouworganisatie
(FAO) van de VN, vindt dat men het
gebrek in de Sahel-landen onderschat.
„Ik wil niet zeggen, dat de bevolking er
sterft, maar zij komt daar erg dicht bij”,
aldus dr. Boerma op een persconferentie
in Lagos. De toestand in Mauretanië,
Senegal, Mali, Niger, Boven-Volta en
Tsjaad is slechter dan vorig jaar. Er is
nog steeds groot gebrek aan water. De
FAO verzocht vorig jaar om 500.000 ton
graan, 50 tot 60.000 ton proteïnerijk
voedsel en bijdragen in contanten ter
financiering van het vervoer en de op
slag. Tot nu toe is 300.000 ton voedsel
binnengekomen en geen geld. De zes
Afrikaanse landen schatten hun behoef
te aan voedsel op 1,2 miljoen ton. „We
weten dat de toestand weer moeilijk zal
worden en de wereld moet dat ook
beseffen”, aldus dr. Boerma. Op de foto
het kadaver van een door honger omge
komen koe.
De lijsttrekker van de nationaal-reli-
gieuze partij, minister van Binnenlandse
Zaken Burg, zei eergisteren dat de nati-
onaal-religieuze partij onder geen voor
waarde deel zal nemen aan een regering
die niet eerst de wettelijke regeling van
wie jood is heeft veranderd.
Het is theoretisch mogelijk een rege
ring te vormen met slechts de Arbeiders
partij en liberalen, die een fractie heb
ben gevormd met de partij van de
burgerrechten van Shulamiet Aloni, een
fel bestrijdster van religieuze dwang.
Met de steun van de eenmansfractie van
de nieuwlinkse Moked-partij zou de re
gering dan een krappe meerderheid van
62 zetels uit een totaal van 120 in de
Knesseth hebben.
Maar het is ondenkbaar dat premier
Golda Meir de meerderheid van het
parlement afhankelijk zou willen stellen
van de drie Arabische fractieleden van
de Arbeiderspartij.
De federale rekenkamer, die ook alle
Westduitse overheidsdiensten moet con
troleren. heeft over het beleid op het
departement voor ontwikkelingszaken
van de 47-jarige sociaal-democraat op
uzlk een vernietigende wijze de staf
gebroken, dat zijn favorietenrol van mo
gelijke opvolger van Willy Brandt er
ernstig door in gevaar is geraakt.
Van planning, coördinatie of doelma
tigheid scheen niets te deugen.
LONDEN (Reuter). Premier Ed-
warth Heath van Engeland heeft giste
ren gezegd dat hij „ervan overtuigd is
dat er geen waarheid schuilt in de
berichten” dat agenten van de Ameri
kaanse geheime inlichtingendienst (CIA)
zijn geïnfiltreerd in de Britse vakbon
den.
In antwoordt op vragen uit het Lager
huis wees Heath op de „Categorische
ontkenning” van de beschuldiging door
de Amerikaanse ambassade in Londen.
Naar aanleiding van het desbetreffen
de bericht in de „Times” vorige week
vrijdag, hadden zes socialistische Lager-
huis-leden een motie ingediend waarin
ze de regering uitnodigen een onder
zoek in te stellen en eventuele agenten
het land uit te wijzen.
De „Times” had een getal van „mis
schien wel veertig” genoemd en gezegd
dat de infiltratie was ingegeven door
„vrees voor Arabische commando’s en
de industriecrisis in Engeland”.
De troepenscheiding zal in twee fasen
verlopen. De eerste fase duurt 28 dagen.
Aan het eind hiervan (21 februari) zul
len de Israëlische troepen definitief de
westelijke oever van het Suez-kanaal
ontruimd hebben.
De sociaal-democratische fractieleider
Herbert Wehner, van wie bekend is
welk een diep pessimisme over de toe
komst van de Westduitse maatschappij
hem drijft, reageerde zijn onlustgevoe
lens af in zulke bittere verwijten aan
het adres van de CDU-oppositie. dat van
een brug om de economische noodtoe
stand gezamenlijk het hoofd te bieden,
nu helemaal geen sprake meer kan zijn.
Kanselier Brandt zelf, die het liefst
een kabinet zou willen leiden zonder
Binnenlandse Zaken, schijnt er zich an
dermaal op in te richten verstrooiing in
de buitenlandse politiek te zoeken. In
Bonn rekent men voor het begin van de
zomer zowel met een reis van Brandt
naar Moskou, als met een trip naar
Peking.
Tevoren wordt eerst maarschalk Tito
in de hoofdstad verwacht, evenals,
waarschijnlijk zelfs nog komende lente,
de Poolse leider Girek. Wanneer dan ook
nog de wereldkampioenschappen voetbal
op tijd voor de nodige afleiding zorgen,
kan de Bondsregering zo best nog het
hele jaar doorkomen.
De conflictstof is niet de buitenlandse
politiek, maar de binnenlandse en wel
op het gebied van de religie. De natio-
naal-religieuze partij, die samen met de
onafhankelijk-Iiberalen de coalitie met
de Arbeiderspartij moeten voortzetten,
eist een herziening van de wet die
bepaalt wie als jood beschouwd moet
worden, en wel zodanig dat alleen de
orthodoxe interpretatie wettelijk aan
vaard wordt.
De Arbeiderspartij heeft voorgesteld
de zaak voorlopig in de ijskast te stop
pen, maar de andere coalitiepartners, de
liberalen, hebben laten weten in geen
geval in een regering te gaan zitten
waar concessies gedaan zullen worden
aannde religieuze partijen.
der in Washington ingesteld naar de rol
van Nixons vriend „Bebe” Rebozo, die in
Florida een villa naast die van de presi
dent heeft en die een van Nixons rijke
vrienden is. Deze zou hem belangeloos
tienduizenden dollars ter beschikking
hebben gesteld. Van Rebozo werd eerder
bericht dat hij 300.000 gulden in ont
vangst had genomen van een afgevaar
digde van de beruchte miljardair Ho
ward Hughes. Dat geld werd, volgens
Rebozo, ruim een jaar ongebruikt in een
kluL gestopt en daarna geretourneerd.
t Een fraaie drukpers van een half
miljoen, als ontwikkelingsbijdrage aan
een achtergebleven dorp in Venezuela
geschonken en daar nog steeds doelloos
roestend omdat Bonn vergat personeel
met de juiste instructies mee te zenden,
is slechts een enkel concreet voorbeeldje.
Deze harde acties, te zamen met de
dreigementen uit de hoek van de metaal
en de overheidsdiensten, betekenen voor
de Bondsregering een bittere pil en voor
bondskanselier Brandt persoonlijk een
zware teleurstelling, nadat hij gisteren
in het parlement nog emotioneel had
opgeroepen de looneisen dit jaar in elk
geval onder de tien percent te houden.
Een derde voorbeeld: 400.000 prepa
raten voor injecties tegen mond en
klauwzeer, bedoeld om een epidemie in
Sengal het hoofd te bieden, werden per
vrachtschip via een wekenlange reis
verstuurd, in plaats van, zoals de bedoe
ling was, per snelle luchtpost.
Nog ernstiger klinken de algemene
verwijten over het „topzware, van el
kaar niets wetende apparaat vol bureau
craten”, waar geen behoorlijke boekhou
ding bestond en waar op personeelsge
bied chaotische toestanden heersten.
Voor Eppler, die zich zo graag als
topmanager presenteerde, betekent deze
situatie een zware slag, ook al is er dan
van fraude geen sprake. Wekenlang
heeft de regering het rapport van de
federale rekenkamer overigens buiten de
openbaarheid proberen te houden.
Het is bekend dat Tweede-Kamer-
voorzitter Vondeling het aantal hoorzit
tingen van de Kamer zoveel mogelijk
wil beperken om het normale werk
voortgang te kunnen laten vinden.
De oppositie heeft zich over deze hou
ding van de regeringspartijen bijzonder
boos gemaakt. Met name vanuit DS’70
en CHU wordt de regeringspartijen ver
weten hoorzittingen uit de weg te gaan
nu dat voor hen politiek gevaarlijk
wordt.
DEN HAAG. De Haagse afdeling
van D’66 heeft fractieleider Drees van
DS’70 in een felle brief laten weten dat
zij zeer afwijzend staat tegenover het
voornemen van Drees om bij de komen
de gemeenteraadsverkiezingen als lijst
trekker voor DS’70 op te treden. „Het is
ongelooflijk, gezien de zwaarte van bei
de functies. Daar moet je een supermens
voor zijn. Wij zagen u altijd als een
mens van vlees en bloed. We maken ons
dan ook zorgen voor de Kamer en voor
de raad”, aldus de brief.
Op „Afrikaans” gebied zoals dit wordt
omschreven in Israëlische legerberichten,
spelen Israëlische soldaten nog een par
tijtje voetbal. Morgen begint kier de
terugtrekking van het Israëlische leger.
HAARLEM. De Stichting tot
houd van c
heeft aan de vast commissie voor Volks
gezondheid van de Tweede Kamer een
Protesttelegram gezonden, nadat bekend
"erd dat voorgenomen hoorzittingen in
verband met de wijziging van de Drink
waterwel niet zullen doorgaan.
In het telegram wordt gezegd dat „De
Stichting begrip heeft voor het feit dat
z>j die ijverden voor drinkwaterfluoride-
ring thans huiveren voor het aan het
daglicht komen van de feiten dat drink-
waterfluoridering een fiasco is geble
ken. ernstige gevaren voor de volksge
zondheid oplevert en dat in Tiel en
Culemborg ontoelaatbare proeven op
kinderen zijn gedaan, maar zij meent
dat een goede democratie om der wille
van de waarheid een schandaal nooit uit
de weg mag gaan. Waar de rechten van
de mens door een overheid worden aan
getast moet het volk zijn stem verhef
fen”, aldus het telegram.
De heer Drees toonde zich gisteravond
zeer verbaasd over deze brief. „Ik vind
het wel zot, die belangstelling van de
zijde van D’66 voor mij. Er
zijn wel andere gevallen die meer de
aandacht zouden vragen. Schakel (AR) is
naast Kamerlid ook burgemeester van
Noordeloos, Geertsema (VVD) was het
van Wassenaar, Koning (VVD) is ge
meenteraadslid in Rotterdam, Hanny
van Leeuwen (AR) in Zoetermeer, Wim
du Chatinier (KVP) ook hier in Den
Haag, en ga zo maar door”.
Volgens Drees is de combinatie van
Kamerlid en lid van de Haagse gemeen
teraad de lichtst denkbare combinatie.
„Als je burgemeester bent, heb je het
zwaarder”.
44./^/.-".
De ambtenarenbonden, met wie de
regering op het ogenblik het meest di
rect overhoop ligt, hebben een dergelijke
gedachte al als „kaakslag in het gezicht
van de werknemers” weggehoond, en de
jongste statistieken over de prijsontwik
keling in een land waar de regering
zelfs van prijscontrole niets wil weten,
logenstraffen Brandt nog eens extra. Zij
drijven de loonverlangens eerder in de
richting van 20 percent.
De angstspiraal is evenmin tegen te
houden met pralerij in de Bondsdag (de
Sl v-?
-
De tweede fase zal twaalf dagen in
beslag nemen. Hierin zullen de Israëli
sche troepen zich terugtrekken van de
oostelijke oever tot de Mitla- en Giddi-
pas. Een bufferzone van ongeveer tien
kilometer, waar troepen van de Verenig
de Naties gelegerd zullen zijn, zal de
Israëlische en Egyptische strijdkrachten
scheiden.
Vandaag beginnen de Israëlische troe
pen ook met de ontruiming van de
haven Adabiyah. ten zuiden van Suez en
de berg Atakhma. Deze operatie is
Het is een rijkdom, waarvoor de ge
wone man niets koopt. De studenten
evenmin, die gisteren in de Westduitse
hoofdstad de meest massale naoorlogse
demonstratie hielden, met als enige the
ma het verhogen van de stipendia tot
600 mark per maand. In haar wanhoop
had de Bondsregering daags tevoren een
verhoging tot 500 mark toegezegd.
De boeren beweerden woensdag, bij
monde van hun voorman de hereboer
Freiherr Von Heeremann, ter gelegen
heid van het begin van de jaarlijkse
grote agrarische tentoonstelling in West-
Berlijn, de Groene Week, dat er onmid
dellijk binnen de EEG twaalf percent
hogere prijzen voor hun landbouwpro-
dukten dienen te komen, anders zullen
van de olieb ronnen en die van de
olietransporteurs, is speculatief. Zo ook,
dat er een verband zou bestaan tussen
deze giften en de door senator Henry
Jackson onthulde samenwerking tussen
Amerikaanse benzineboeren en hun Ara
bische oliebazen.
Senator Jackson heeft gezegd over ge
documenteerd bewijsmateriaal te be
schikken dat de Amerikaanse leveran
ciers tijdens de laatste oorlog in het
Midden-Oosten op last van Arabische
olieproducenten hun aanvoer naar Ame
rikaanse militaire installaties inkrompen.
Als gevolg daarvan, zei Jackson,
moesten voorraden die bestemd waren
voor de Amerikaanse burgerbevolking,
werden aangesproken om in het oliete
kort bij de strijdkrachten te voorzien.
Een diepgaand onderzoek wordt ver-
JERUZALEM. De Israëlische gene
raal Elazar ontkende na de onderteke
ning van de overeenkomst van woensdag
dat Israel zich verplicht zou hebben
Egyptische militaire installaties onge
schonden terug te geven. „Dat geld, zo
zei Elazar. alleen voor civiele objecten”,
aldus meldt onze redacteur in Jeruza
lem.
DACCA (AP). Gisteren is Moeham-
med Oellach, gekozen tot president van
Bangladesh. Tot nu toe had hij ook de
functie uitgeoefend van plaatsvervan
gend president.
Hij werd benoemd door de
macht zijnde Awami-Liga en
enige kandidaat voor de post.
echter tot nog toe ontkend heeft iets
van de inbraak in Los Angeles af te
weten.
Kroghs veroordeling vond onder grote
belangstelling plaats, omdat verwacht
werd dat hij tijdens de zitting zou
verklaren dat de opdracht om in te
breken door president Nixon zelf werd
gegeven.
In plaats d; arvan zei hij na afloop
van de zitting dat hij geen „specifieke
instructies of bevoegdheden daartoe, di
rect of indirect, van de president had
gekregen”.
De indruk dat Nixon persoonlijk op
dracht tot de inbraak had gegeven, ont
stond doordat John Dean op een van
zijn zittingen voor de Watergate-com-
missie van de Senaat vertelde hoe Krogh
hem had ingelicht over de Ellsberg-
inbraak en toen had gezegd dat de
instructies regelrecht „uit het ovale kan
toor” (van Nixon) kwamen.
"44
>4
