TELVINGERS
weer
terug
Achttien landen
naar songfestival
ELO
HRJJ
Top de pop pop dertien
FLMS
Dylan
Examens
Poppeppers
STUDIO
WITTE BIOSCOOP
SOOSACENDA
|S
AD ’S GRAVESANDE STOPT MET
Publiekstheater met
Hollandse Ronselaar
Zero Zienema
onder redactie van Ferry Tromp
„SEIZOENLANGE ZENUWRACE”
15
3 1
1974
QNDERDAG
JANUARI
V.a. zaterd. 13.00 tot maand. 13.00 u. gesloten
f
T-
KANTOORBOEK- PAPIERGROOTH ANDEL
Ged.Oude Gracht 103-105 Haarlem 32 /i G 50
Gat van Nederland laat mensen
zien zoals ze zelf zijn
(Van onze RTV-redactie)
HILVERSUM. Waarom houdt
Het Gat van Nederland al na twee
te bestaan? Omdat
seizoenen
AD ’S GRAVESANDE
CHARLES BOOST
wennen. Enfin,
Electric Light Orchestra.
wewiiinw
1
J
van afwil en het niet waarschijnlijk
wordt geacht, dat de VPRO na Hans
Keiler en ’s Gravesande nog iemand
weet te vinden, die de seizoenlange
I zenuwrace met de eigen creativiteit
kan volhouden-
op
eindredacteur Ad ’s-Gravesande er-
Of je nu Dylan-fan, Dylan-
hater of „geen mening’ ’bent, het
feit dat Bob Dylan na acht jaar
van bijna volmaakt kluizenaar
schap terug is in de concertzalen
en terug is op de plaat (materiaal
als „Self Portrait” was allemaal
oud en door Columbia bijeen ge
gaard) zal bijna zeker het belang
rijkste popnieuws van het nog zo
jonge jaar 1974 worden. Vooral
nu Dylan verkozen heeft terug te
komen met aan zijn zijde Robbie
Robertson’s The Band en op een
manier die helemaal Dylan is
zoals hij zo langzamerhand al bij
na uit onze herinnering was ver
dwenen.
Bob Dylan, gefotografeerd tijdens zijn
recente optreden in Chicago.
zelf ook weer even
oordeel zelf maar.
Amerika is in ieder geval dolblij
met de terugkomst van het fenomeen.
DEZE WEEK een Buster Keaton-pro-
gramma dat de gelegenheid biedt een
AMSTERDAM. Het Publiekstheater
brengt op 2 maart in de stadsschouw
burg in Amsterdam „De Hollandse Ron
selaar” in première, naar het stuk „De
Ronselaar” van George Farquhar, die
zelf in Engeland recruten ronselde voor
het leger van de hertog van Marlbo
rough. Chiem van Houweninge bewerkte
en regisseerde dit stuk voor het Pu
bliekstheater. Harry Banning schreef er
de muziek voor. Lyn Wolseley tekent
voor de choreografie.
Het verhaal waarbij de vrienden Joey
en Carl betrokken zijn, speelt zich ge
deeltelijk in Clichy, gedeeltelijk in Parijs
af, waar een bohemienachtig leven van
weinig eten en veel vrouwen geleid
wordt. Het klinkt interessanter dan het
is, maar Jens Jörgen Thorsen brengt op
enkele filmgrapjes na, weinig profiel
aan het gegeven dat in herhalingen ver
valt en een nogal chaotische constructie
gekregen heeft.
MuiJS
en
de
IJmuiden.
exa-
Ad 's-Gravesande vindt het een te
zware opgave om een programma van
j een dergelijk hoge kwaliteit in zo’n hoge
frequentie eens in de drie weken
ruim vijf kwartier samen te stellen.
„Ik ben er zo constant mee bezig, dat ik
I na één seizoen snak naar iets anders.
Het is niet zo dat ik ondersteboven val
j van vermoeidheid, maar je kan een zo
hoge tax op jezelf niet langer dan één
Astrid Nijgh is van het bed in het
bad gestapt- Na „We doen wat we
doen” houdt ze zich nu op 45-toeren
bezig met de „Bathroom Blues”.
„De Hollandse Ronselaar” speelt in
Enkhuizen, de thuishaven van kapitein
Wimpel, waar matrozen worden geron
seld. De handeling speelt zich af op de
straat en in de kroeg. Sluwe trucs om
brave borsten aan boord te krijgen en
verliefdheidsperikelen bepalen de lijnen
van het blijspel.
Een elpee om heel goed in de gaten
te houden en als je centen hebt te
kopen is „On the third day” van
Electric Light Orchestra. Op single
hebben ze zich al onderscheiden met
„Show down” en met hun merkwaar
dige combinatie van harde rock en
klassieke muziek zijn ze nu hard op
weg naar een plaats in de top van
het internationale popwezen.
Zero, jeweetwef, dat centrum op de
Bakenessergracht, gaat uitgebreid op
de filmtoer. Op het ogenblik verschij
nen er alleen op zaterdagavond om
elf uur „levende beelden” op het
scherm maar de belangstelling daar
voor is ondanks het „late” uur zoda
nig, dat Zero de zaak voor uitbreiding
vatbaar acht. Vandaar vanaf zaterdag
9 februari „Zerozienema”, elke week
één film (of een paar films van één
en dezelfde man) die op vier avonden
tussen 8 en 10 uur gedraaid wordt.
Een soort bioscoopje dus eigenlijk.
met felle lampen binnenstappen bij de
man die we willen portretteren. De man
moet niet merken dat de televisie op
visite is. Verder moet er een relatie zijn
tussen de interviewer en de geïnterview
de Je mag nooit van tevoren zeggen:
nou ga ik een klootzak interviewen! Je
moet zelf open zijn, je moet er altijd
van uitgaan dat er een interessant en
boeiend mens tegenover je zit.”
Naast Bogarde als de butler en James
Fox als Tony is er nog een mooie rol in
de film van Sarah Miles als Tony’s
verloofde die tevergeefs tracht de fatale
invloed van Barrett te doorbreken.
Wat voor fihns? Dezelfde als die
nu op de zaterdagavond te zien zijn:
fifms uit de zogenoemde alternatieve
distributiekanalen die om een of an
dere reden de bioscopen niet gehaald
hebben maar toch boeiend genoeg
zijn om te laten zien. Dat niet halen
zit hem dan ook. niet in hun kwaliteit,
maar bijvoorbeeld in de politiek-soci-
ale strekking, of in het experimentele
of in het feit dat het een muziekfilm
is. Zo’n beetje de toer dus van de
eenmaal per week (op vrijdagavond)
draaiende Witte Bioscoop in de Sme-
desstraat met wie Zero over haar
activiteiten dan ook van te voren
overlegd heeft gepleegd. „Zeroziene
ma” wordt zaterdag 9 februari geo
pend met een langdurige fiïmmani-
festatie van 12 uur ’s middags tot 3
uur 's nachts. Negen hoofdfilms wor
den er dan vertoond waaronder twee
die nog nooit in Nederland te zien
waren en tussen twaalf en twee voor
de „kleine jeugd” gratis de film „Fa-
bio en de grote tovenaar”. Volgende
week daarover in deze rubriek meer.
AL WEER ENKELE jaren oud iS
Zabriskie Point, een nachtvoorstelling in
Roxy. Niet de beste van Antonioni, maar
om een indruk te krijgen van de ont
wikkeling die de Italiaanse regisseur de
laatste tijd heeft doorgemaakt, best de
moeite waard. In de normale voorstel
lingen prolongeert Roxy Lady sings the
blues, met soulzangeres Diana Ross als
Billy Holiday.
Twee nieuwe Chinese vechtfilms draai
en deze week tegelijkertijd in Haarlem
Frans Hals toont „Kung-Fu, de ijzeren
man”, al even spannend als „In de
klauwen van de draak” die Lido binnen
haalt. De hoofdrol in de laatste film
wordt gespeeld door de beroemde acteur
Bruce Lee.
Aan het Nederlandse songfestival zal
voorts medewerking worden verleend
door de winnaressen van de laatste vijf
Eurovisie Songfestivals. Dat zijn Lenny
Kuhr (1969), Dana (1970), Severine
(1971), Vicky Leandros (1972) en Anne-
marie David (1973). De presentatie is in
handen van Willem Duys.
voelt wordt vriendelijk doch dringend
verzocht een dergelijke sticker te
ontwerpen. Wie niet kan tekenen
mag ook zonder meer zijn idee instu-
ren. Het adres: HRJJ, antwoordnum
mer 30, Haarlem. De prijzen: 1. (75;
2. 50; 3. 25.
HRJJ? Een moeilijke toestand, ty
pisch produkt van de denkwereld der
zwaargewichten die volledigheid „te
allen tijde laten prevaleren” boven
begrijpelijjheid- HRJJ staat voor de
„Haarlemse Raad voor de Jeugd en
Jongeren”, wie of wat dat dan ook
mogen zijn.
In ieder geval zijn we wel zo vrij
de lezers van deze rubriek daaronder
te rekenen en vandaar dat we hier
nog maar even een oproep herhalen
die elders in deze krant ook al eens
te vinden was. De HRJJ wil voor zijn
moeilijke letters en moeilijke naam
een eenvoudig aanstekelijk en aan-
sprekelijk vignet hebben, zeg maar
een mooie sticker. Wie zich geroepen
kluchtwerk
hoofdschotel The
Het Nederlandse songfestival wordt op
woensdag 27 februari gehouden in het
jaarbeurs Congrescentrum in Utrecht.
Het wordt rechtstreeks door de NOS-
televisie uitgezonden. Het duo Mouth en
McNeal zal hier drie liedjes zingen, die
een jury heeft gekozen uit de in totaal
46 liedjes, die zijn ingezonden. Elf tele
foon) ury’s in het land kiezen hieruit het
liedje, waarmee Mouth en McNeal ons
land in Brighton zullen vertegenwoordi
gen.
HILVERSUM. Aan het Eurovisie
Songfestival 1974, dat op zaterdag 6 april
in Brighton wordt gehouden, zullen
achttien landen deelnemen, waaronder
voor de eerste maal Griekenland.
De vertegenwoordigers (sters) van de
verschillende landen zullen in de vol
gende, door loting vastgestelde volgorde
optreden: Finland, Engeland. Spanje.
Noorwegen. Griekenland. Israël, Joego
slavië, Zweden, Luxemburg, Monaco, Bel
gië. Nederland. Ierland. Frankrijk. West-
lië.
„Wij vinden dat je van de actualiteit
iets leuks kunt maken en tegelijkertijd
de kijker alle informatie kunt geven die
er is. Misschien is het een handelsmerk
van de VPRO. Bij Achter het Nieuws of
Hier en Nu hebben ze andere opvattin
gen: volgens hen krijg je de informatie
waar het om gaat alleen als je de
persoon in kwestie in fel lamplicht zet
en zorgvuldig je shots gaat uitmeten.
Dat je meteen de sfeer van zo’n kamer
met een man erin verneukt, kan ze niets
schelen.”
ROTTERDAM. Economische Hoge
school. Geslaagd voor het doctoraal exa
men economische wetenschappende
heer D. van den Bos, Heemstede.
„The Servant” is een geraffineerde
studie in machtsverhoudingen en in de
wijze waarop van macht geruild kan
worden. Dirk Bogarde als de perfecte
Engelse butler ziet kans zijn zwakke
meester, de lichtelijk decadente Tony te
gaan domineren daarbij een geleidelijk
ontluisteringsproces op gang brengend
dat psychologisch verantwoord is en fa
scinerend om naar te kijken.
seizoen waarmaken. Dat heb ik vorig
jaar niet begrepen: Keiler stopte meteen
al na het eerste seizoen en dat vond ik
toen onvoorstelbaar. Maar ik ben niet
vergeten wat hij toen tegen me zei: niet
langer doen dan één jaar. En hij heeft
gelijk gekregen.”
„Het Gat is een erg goed programma
en erg goede programma’s zijn bijna
nooit een lang leven beschoren. Is mijn
Gat slechter dan dat van Keiler, zoals ik
vaak hoor en lees? Ik geloof het niet en
ik ga er ook niet onder gebukt als het
waar zou zijn. Bij Keiler zaten ook wel
eens minder sterke afleveringen. Maar
hij had een voorsprong. Hij bracht iets
nieuws, hij groef het Gat van Neder
land, dat meteen zo goed door pers en
publiek werd ontvangen, dat er van een
bijna opgeblazen legende-sfeer sprake
was. Het verwachtingspatroon van het
Gat was van meet af aan zo hoog, dat
alleen enorme prestaties goed genoeg
waren.”
Hoe het Gat aan zijn onderwerpen
komt? „Er is maar één manier: beden
ken. Een van de medewerkers komt op
een idee of ze krijgen het van mij. En
dat idee kan komen door een stuk in de
krant of door mensen die je spreekt. Of
het is een plan waar je jarén mee
loopt.”
„Het Gat heeft zeven medewerkers.
Bijna iedereen maakt wel één item ter
aflevering. We selecteren verschrikkelijk
zwaar. Met zo’n kleine groep mensen
kunnen we ons geen mislukkingen per
mitteren. Dat gebeurt ook haast niet;
het zijn bepaald geen kleine jongens die
het Gat volmaken: Hans Verhagen, Jan
Lenferink, Frank Wiering, Emile Fal-
laux, Rob Klaasman, Gied Jaspars en
Theo Uittenbogaardt. Veel van de aan
vankelijk weggevallen onderwerpen
worden nog eens bekeken en gaan dan
met veranderingen in een latere editie
van het Gat mee.”
„Het grootste probleem zit in de be
ginfase, in de selectie van de onderwer
pen. Een enkele keer is er van een
moeilijkheid geen sprake: het feestje van
de Orloffs bijvoorbeeld selecteerde zich
bij wijze van spreken zelf”.
Ad ’s-Gravesande heeft geen antwoord
op de vraag, wat voor programma Het
Gat van Nederland is en wat voor
onderwerpen in de filosofie van zo’n
programma passen. „Aan het begin van
het seizoen hebben we zwaar zitten
bomen over wat het Gat eigenlijk moest
1. (1) Dirty Ol’Man Three Degrees; 2. (9) Den Uyl is in den olie Vader
Abraham en boer Koekoek; 3. (3) Rock ’n Roll The Oats; 4. (5) The most
beautiful Girl Charlie Rich; 5. (4) Ella André Moss; 6. (6) Is everybody
happy? Jackpot; 7. (11) Jailhouse Rock Elvis Presley; 8. (2) Someday,
Somewhere Demis Roussos; 9. (7) La Montanara Heino; 10. (20) Mrs. Vande-
bilt Paul McCartney and Wings; 11. (8) Baby Blue George Baker Selection;
12. (14) Oh lonesome me The Walkers; 13. (24) Teenage Rampage The
Sweet.
Wie onwetend de kamer binnen
stapt als „On the third day”, kant 1
op de draaitafel ligt denkt tien tegen
één dat de lang verwachte nieuwe
Beatles-elpee er dan toch gekomen is.
En toch draai je je niet in walging
af, dendert niet onmiddellijk het
woord „kopie” door je hoofd, heeft
ELO dus niets te maken met een
groep als Smyle (met alle respect
overigens), Jeff Lynne, de begaafde
schrijver, zanger, gitarist, oprichter
en producer van ELO, schreef ook
alle nummers voor deze elpee, behal
ve „In the Hall of the Moutain
King”. Hij is erin geslaagd de zaak in
de hand te houden; Beatle-iaanse
muziek te maken op een eigen ma
nier. Niet alles heeft trouwens die
treffende gelijkenis met Lennon c-s.
Op kant 2 is het effect ineens weg,
maar de muziek is er niet minder
om- ELO is op het ogenblik bezig met
een succesvolle Amerikaanse toernee
en hoopt medio februari in Europa te
verschijnen.
„Eigenlijk een kwestie van camera
werk dus. Als de VPRO niet zulke keien
had als Paul van den Bos, Jan de Bont
en noem er nog maar een paar op, dan
waren we nergens. Je werkt al jaren
met die mensen, ze worden een verleng
stuk van jezelf. Ze weten precies waar
ze moeten staan, wat ze moeten pakken.
Ze zien wat jij ziet en wat je ook
later op het scherm terug wilt zien. Je
spreekt niets van tevoren af. Regisseren
komt er niet aan te pas, het is een
kwestie van aanvoelen.”
Ad ’s-Gravesande beschouwt Het Gat
van Nederland niet als iets revolutionair
nieuws. „Het heeft voorgangers gehad.
De dingen die Trino Flothuis in Hoepla
deed, dat waren duidelijke voorlopers.
Als Trino nog leefde, had hij zeker ook
in het Gat gezeten. En Hoepla en Flot
huis hadden weer voorbijgangers in de
radio: Rob Klaasman, Paul Haenen, de
gebroeders Haasbroek. Ze zitten tegen
woordig allemaal bij de televisie.”
Ad ’s-Gravesande kapt met Het Gat
van Nederland. Een beslissing die hem
moeilijker valt dan hem aan te zien is.
’s-Gravesande: „Het is geen duivels
kunst, geen magie, wat we doen in het
Gat maar er zijn er maar een hand vol
die het kunnen. En die handvol werkt
aan het Gat mee. Miskleunen of afval
lers kunnen we niet hebben. En daarom
denk ik dat het Gat gedempt wordt als
ik er uitstap. Het spijt me eigenlijk toch
wel heel erg.”
DE DEENSE REGISSEUR Jens Jörgen
Thorsen heeft een eerste poging ge
waagd om een boek van Henry Miller,
de literaire seksuele krachtpatser, te
verfilmen. Het enige wonderlijke aan de
hele affaire is dat niet eerder iemand op
een dergelijk idee is gekomen, want de
naam Miller zou men zo zeggen
bezit toch nog steeds een semi-p'órno-
grafische attractie. Tenzij de jonge gene
ratie van het ogenblik Miller een onin
teressante oude bok vindt. In ieder geval
wordt hij er door de film van Thorsen
niet interessanter door. Zeker niet dis
verbeeldt door de acteur die Joey speelt,
Miller moet voorstellen en er als een
weinig imposante sex-jager uitziet.
ZATERDAGAVOND KOMT Zero met
een van de bekendste films van Joseph
Losey, de Amerikaanse filmer die dank
zij de communistenjacht in Hollywood in
de jaren vijftig onder leiding van sena
tor McCarthy naar Engeland vluchtte en
betrekkelijk lange tijd nodig heeft gehad
om tot publiek en kritiek door te drin
gen. Na wisselend succes kwam de door
braak in ’63 met „The Servant”, waarin
Losey voor het eerst samenwerkte met
Harold Pinter (die het scenario schreef)
daarbij uitgaande van een roman van
Robin Maugham).
AMSTERDAM. Vrije universiteit.
Geslaagd voor het examen arts nc. 1: de
heer L. Vlasveld, Haarlem. Voor het
examen arts nc. 2: de heer L. J. O.
Timmermans, Haarlem. Wiskunde
natuurwetenschappen, m.o.-biologie:
heer P. A. C. Fraterman,
Sociale wetenschappen doctoraal
men: de heer Y. Jonker. Haarlem.
zijn. Een heleboel mooie volzinnen heb
ben we toen op papier gezet, maar na
een paar maanden werken herinner je
je daar niets meer van. De enige filoso
fie die ik kan bedenken is. dat het Gat
dingen en mensen moet laten zien zoals
ze echt zijn.”
„De mensen zeggen van het Gat dat
het een satirisch programma is. Dat
bestrijd ik, op de inbreng van Kees van
Kooten en Wim de Bie natuurlijk na. Het
is onzin te zeggen dat de makers van
het Gat bezeten zijn van een drang om
de maatschappij te vernieuwen.
„De mensen die ik spreek, hemelen
het Gat altijd op. Briefschrijvers zijn
meestal negatief en die beide polen hou
den elkaar aardig in evenwicht. Maar of
je wat aan die reacties hebt? Ik betwij
fel het. De mensen die wij in het Gat
portretteren, zijn over het resultaat al
tijd zeer te spreken, hoe dubieus dat
portret ook is uitgevallen. Voor mij een
bewijs dat het Gat die mensen denk
aan Willem Oltmans, aan Hiltermann
heeft laten zien, zoals ze werkelijk zijn,
herkenbaar vooral voor de man zelf.”
Wat is het geheim van het „ware
beeld” dat het Gat laat zien? Ad ’s-
Gravesande: „Geen geheim. Wij komen
niet, zoals bijna iedere andere tv-maker,
Frans Hals gaat de nacht in met
Zeppelin LZ 36. Palace heeft Als het
bloed kookt in de nacht voor stellingen.
Prolongaties zijn er verder in Cinema
Palace (Live and let die) en in Luxor
(Jesus Christ Superstar).
Matinees tenslotte in Palace (Tom en
Jerry festival) en Studio (Dik Trom in
het circus en op zondagmorgen een Sissi-
film).
ZERO, Bakenessergracht 8-10, vrij
dag: David Cartwright met lyrische
folk (21 uur); zaterdag: Jazzkwartet
met Eef Albers, Arnold Dooyeweerd
en de ritmesectie van Biehive (21
uur)
Paradiso, Weteringschans, Amster
dam, vrijdag: Redwing, elf jaar oude
Amerikaanse rock rollgroep met in
het voorprogramma Trapeze.
TIOLI. Nrd. Schalkwijkerweg 93,
geb. Njord, zaterdag: band.
De Huif, Gen. de la Reijstr. 4, di.av.
en za.mi.soos.
Spoetnik, Spaarneweg 1, Cruquius,
vrijdag: disco.
El Tora. EVNH-gebouw, Engeland-
laan, vr. av. en zo.mi.: disco-
Scuff, Lingestr- 1, zondagmiddag:
discodansen.
Riverside, Spaarne 91, woensdag:
soos; vr.: aanloop; zat.: discobar.
Voom-Voom, Spaarnwouderstr. 61,
vr. zat. en zo: bar-dancing-disco.
Can-Can, Stoofsteeg 1, iedere
avond: bar-dancing-disco.
Moulin Rouge, Kleine Houtstraat,
iedere avond: bar-dancing-disco; don
derdag: levende muziek (entree gra
tis).
Soos 20+, Wijkgebouw v. Egmond-
straat, vrijdagavond: soos.
Rubbishheap, Bavokelder, Wester-
gracht, zondagmiddag: disco.
HJC. Groot Heiligland 47, vrijdag:
Suite 4 met Ronald Snijders-
’t Turfschip, Turfsteeg 2, zat.: Kof
fiebar met gitarist Pirn Moorer.
hier veel te weinig bekende komiek in
al zijn komische finesses te leren ken
nen. Een film als „The Paleface” bij
voorbeeld die in het voorprogramma
draait en die uit 1921 dateert zit vol
komische vondsten en goed voorbereide
grappen die de zorg verraden waarmee
destijds dit zogenoemde
werd gemaakt. Als
Navigator.
Niemand, maar dan ook niemand
en dat is bijna onmogelijk in de
hedendaagse popwereld wist er
iets van tóen Bob Dylan en The Band
op 5, 6 en 9 november van het vorig
jaar in een studio in Los Angeles de
elpee „Planet Waves” opnamen die
nu een week n a Amerika in
onze winkels ligt. Nota bene dezelfde
studio waar de Stones ook al in het
diepste geheim hun „Goat’s Head
Soup” klaar stoomden. Blijkbaar aan
getrokken door de gebleken zwijg
zaamheid van het personeel wendden
ook de publiciteitsschuwe Dylan en
Robertson zich tot de „Village Recor
der”.
De opnamen van tien nieuwe num
mers kostten maar drie dagen omdat
alles in een paar keer spelen werd
opgenomen Geen overdubs, geen
aparte toestanden, gewoon allemaal
spelen en draaien maar.
Aan de kwaliteit van de elpee is
dat op geen enkele manier te horen,
ook al omdat zowel Dylan als The
Band uiterst geroutineerde professio
nals zijn die er beiden van houden
snel en accuraat te werken en geen
weken in de studio willen rondhan
gen. Of „Planet Waves” overigens
gestoken in een hele rare, onover
zichtelijke hoes ook muzikaal een
superalbum is, zou ik niet meteen
willen zeggen- Misschien is het weer
even wennen, ben je dan geneigd te
denken, want met het voortreffelijke
en vaak heel subtiele spel van The
Band en een Dylan die weer veel van
zijn oorspronkelijke, fascinerende
stemgeluid heeft terug gekregen kan
het toch bijna niet fout gaan. Mis
schien hebben we te lang moeten
teren op zijn oude meesterwerken,
heeft de legende té legendarische
vormen aangenomen; misschien
en waarom niet moet Dylan
