Weinig fantasie in
Man van La Man cha
Filmpionier Samuel
in Cinétol
BEKROONDE ROMAN IN
ZUID-AFRIKA VERBODEN
Nedly Elstak
ziek
EXPOSITIE
Amateurmusici
met aardig
programma
L
Sex en erotiek-
filmf estival
Nog praten over
radionieuws
I
l
HET HOGE DUIN
massief eiken
Hoe u op drukwerk
de kosten kunt drukken
Goldwijn overleden
IK
l
l
meubelfabriek
Oisterwijk
s
1BF
iKJH
IJLl'
i
E__ Vrije toegang
Film blijft trouw aan musical
EERSTE FILM IN HOLLYWOOD
■I
De Ma4ariaga zou in
Spanje terug mogen
Minister Van Doom:
Qraag uw
gulle gastheer:
KIP INT PANNETJE
SPECIALITEITEN
RECEPTIES, DINERS, ENZ.
V R IJ D A G
1
FEBRUARI
19 74
13
El
drukkerij haerlem
^^^^r^aM8/haarlem/telefooiU023p57^9
Rijkert Aertszweg5O
40 mtr boven zee
tel.02517-322of 341
WIJK AAN ZEE
fT' 1
TAFELS STOELEN
WANDKASTEN
BANKSTELLEN
TV KASTEN
DEKENKISTEN
12
MISSCHIEN HERINNERT men
zich nog iets van de moeilijk
heden die zich opstapelden rond
de theaterproduktie van „De
Man van la Mancha” toen deze
met Kerstmis 1968 in het Am
sterdamse theater haar première
zou gaan beleven. Deze musical
die in New York een groot suc
ces was, hoewel ze naar inhoud
en muziek de nodige eisen aan
het publiek stelde, was door Paul
Kijzer aangekocht. Na diens suc
cessen met „Anatevka” (576 voor
stellingen) en „Ja, ik wil”, een
bewerking van Jan de Hartogs
„Het Hemelbed” die het een jaar
uithield, scheen hij de aange
wezen man om een kostbaar en
moeilijk te bezetten project als
„Man of La Mancha” tot een goed
einde te brengen. Guus Hermus
werd geëngageerd voor de titel
rol, Lex Goudsmit zou natuur
lijk Don Quichots trouwe knecht
Sancho Panza spelen en Anke
Brokstra was ontdekt voor de
vrouwelijke hoofdrol die in het
stuk om beurten de slet Aldonza
en Don Quichots geïdealiseerde
geliefde Dulcinea zou moeten
voorstellen.
/-in Amsterdam
N achtvoorstelling
in
het begin
deze
van
ADVERTENTIE
(Van onze correspondent)
dx
SAMUEL GOLDWYN
ADVERTENTIE
Van onze kunstredactie)
van
en
on-
Brink zal bij het hooggerechtshof in
beroep gaan tegen het verbod. De rege
ring heeft onlangs bij het parlement een
wetsontwerp ingediend om een dergelijk
beroep in de toekomst onmogelijk te
maken. Het hoofd van de Nederduits
Gereformeerde kerk in Zuid-Afrika, do
minee J. D. Vorster, heeft scherpe kri
tiek geleverd op het boek. „Als dat
literatuur is, is een hoerenkast een zon
dagsschool”, zei hij in een gelukwens
aan de raad die het verbod uitvaardigde.
Hij noemde de inhoud van het boek een
„belediging voor het Afrikaans”.
Van Eijkelenborg neemt daarna de so-
praanblokfluit ter hand om samen met
Nettie Vening het Concerto in F uit te
voeren. Daarna is de beurt aan Dick
Schenke die aan de piano vier stukken
van Chopin uitvoert.
Faye Dunaway verdedigt haar bezit
in „Oklahoma Crude".
kwamen
eeuw.
PORT-SHERRY-VERMOUTH f1.-
komplete feestdiners vanaf fa-
GEEN ZAALHUUR!
Vraag folder menusuggesties!
specialiteitenrestaurant van het
DIRK VAN DEN BROEK- CONCERN
Befaamd om:
regelmatig wisselende
uitstekende verzorging van
MADRID. Uit goedingelichte krin
gen in Madrid is donderdag vernomen
dat het zeer wel mogelijk is dat de
Spaanse schrijver, essayist en geschied
kundige Salvador de Madariaga binnen
kort naar zijn geboorteland terugkeert.
De 87-jarige auteur leeft sinds 1939 in
ballingschap in het buitenland en woont
momenteel in Oxford. Hij was in 1933
als republikein van het midden minister
van Onderwijs en officieel vertegen
woordiger van Spanje bij de Volken
bond. De Madariaga schrijft regelmatig
in het Madrileense, monarchistische dag
blad A.B.C.
Directeur-generaal Ricardo de la Cier-
va van het Spaanse ministerie van On
derwijs, die onlangs een campagne inzet-
te voor het weer naar Spanje terughalen
van intellectuelen in ballingschap, heeft
onlangs een onderhoud met De Madaria
ga gehad.
HAARLEM. Het optreden van het
Kwartet Nedly Elstak, dat vanavond na
de voorstelling van Een zekere Henk in
het Concertgebouw zou worden gegeven,
zal niet doorgaan. Trompettist Elstak
heeft dezer dagen een ontsteking aan
het tandvlees opgelopen, waardoor het
spelen hem de eerstkomende tijd onmo
gelijk is gemaakt.
Hiervoor in de plaats zal een optreden
komen van het Joop Café kwartet met
onder meer Ralph de Jongh op drums.
Uitgebreid met een extra strijker be
haalde deze groep als kwintet enkele
jaren geleden in Loosdrecht de eerste
prijs in de categorie avant garde.
Sinds 1967, toen hij een hartaanval
kreeg, leefde Samuel Goldwyn van de
wereld afgezonderd in zijn villa in Be
verly Hills. De enige keer dat hij in het
openbaar verscheen was toen president
Nixon op 27 maart 1971 bij hem thuis
kwam om hem de Medal of Freedom, de
hoogste burgerlijke onderscheiding van
de Verenigde Staten, te overhandigen.
De eerste film die Goldwyn maakte,
nadat hij met Jesse Lasky een produk-
tiemaatschappij had opgericht, was „The
Het gedeelte na de eerste pauze wordt
geopend door de pianist Dick Schenke
met vier stukken van Chopin. Bernd
Brackman speelt opnieuw piano in wer
ken van Schumann en Brahms, Jan
Pieter van Eijkelenborg vormt vervol
gens een trio met Jeroen van Eijkenborg,
tenorblokfluit en Henk Lindeman, bas
blokfluit om twee composities van Jen
kins te vertolken. Met „Jeux d’au van
Ravel door Bernd Brackman aan de
piano komt een einde aan het tweede
deel. Het derde en laatste deel van deze
Open podium avond speelt zich in pro
fessionele sfeer af. Drummer Ralph de
Jongh improviseert dan op jazzthema’s
samen met pianist Kees Hazevoet. De
titel luidt „Quinze minutes d’improvisa-
tion”.
WE HEBBEN DAT treurige stukje
theater-historie opgehaald omdat de
verfilming van „Man of La Mancha”
nu in ons land loopt en enig inzicht
DEN HAAG. (ANP) Minister Van
Doorn van CRM ziet de beslissing van
het NOS-bestuur over de verzorging van
de radionieuwsdienst niet als een eind
beslissing. Aldus blijkt uit het donderdag
gegeven antwoord op schriftelijke vra
gen van het Tweede-Kamerlid Van Dijk
(VVD) over het besluit van het bestuur
van de NOS van 28 december jl., waar
bij de raad van bestuur van de NOS
gemachtigd werd om, indien tegen 1 juli
aanstaande geen akkoord is bereikt, de
overeenkomst betreffende de verzorging
van de radionieuwsdienst door het ANP
per 1 januari 1976 op te zeggen.
Goldwyn gaf acteurs als Gary Cooper,
Will Rogers, David Niven, Danny Kaye
en Ronald Colman internationale be
kendheid. Onder de mensen die scenari
o’s voor hem schreven waren beroemde
schrijvers als Sinclair Lewis, Ben Hecht
en Maurice Maeterlinck-
Hi j was de eerste die vermaarde ope
rasterren liet optreden in zijn films en
groten van het toneel, zoals Pauline
Frederick, Jane Cowl en John Barry
more.
De roman, „Kennis van die aand”
(Kennis van de avond), werd bekroond
als de beste Afrikaanstalige roman van
het jaar. Het boek gaat over een liefdes
geschiedenis tussen een blanke vrouw en
een kleurling-man en beschrijft onder
meer martelingen door de Zuidafrikaan-
„THE POSSESSION of Joe Dela
ney”, hier „Geest van het Kwaad”
geheten is een niet onmiddellijk her
kenbare „horror-film, waarin Joe
een labiele jongeman voorstelt in wie
de geest van een moordlustige Puer-
toricaan is gevaren. Alles schijnt ook
nog iets te maken te hebben met een
dominerende moeder (die zelfmoord
pleegde) en een bemoeizuchtige zuster
op wie hij verliefd is. Het meest
opvallende aan deze door Waris Hus
sein slecht geregisseerde film is wel
dat voor die zuster niemand minder
dan Shirley MacLaine is gestrikt die
zich eigenlijk geen raad weet met
de onzinnige intrige waarin zij ver
zeild is geraakt.
door de fantasiewereld waarin de
dwaze ridder leeft en gelooft ook in
de gevangenis op te roepen, waar de
gevangenen zich tijdelijk overgeven
aan het spel. De film heeft dan het
voordeel ook werkelijk buiten de ge-
vangenis-muren te kunnen treden en
het verhaal in zijn natuurlijke plaat
sen van handeling te laten afspelen,
maar van die verruimende werking
van de verbeelding, ook in symboli
sche zin, heeft regisseur Arthur Hil
ler te weinig gebruik gemaakt.
Hij houdt zich op een onbegrijpe
lijke manier trouw aan het toneel-
origineel, laat Peter O’Toole een saaie,
fantasieloze ridden spelen, geeft
weinig kleur aan de muziek en zorgt
alleen dat Sophia Loren als de kroeg
meid Aldonza, vooral in de verkrach-
tingsscène wat leven in de brouwerij
brengt. Verder bewijst deze al te
veelzijdige Arthur Hiller („Popi”,
„Love Story”, „The Hospital”, „Plaza
Suite”) nadrukkelijk dat hij geen
musical-regisseur is, zodat de bezoe
kers van de voorstellingen destijds in
Carré en in de provincie (want na de
verdwijning van Paul Kijzer is men
toch nog enige maanden doorgegaan
met de vertoningen van „De Man van
La Mancha”),, ondanks alles wat er
gebeurd is, een betere indruk aan het
stuk zullen hebben overgehouden dan
waartoe de kostbare prestige-produk-
tie van United Artists i n staat zal
blijken te zijn.
squaw man”. Deze rolprent werd in 1913
opgenomen in het toen nog onbekende
gehucht Hollywood bij Los Angeles.
Sam Goldwyn was een man die tal
van uitlatingen heeft uitgevonden die in
Amerika gemeengoed zijn geworden. De
meeste zijn niet vertaalbaar, enkele wel
zoals: „Een mondeling contract is het
papier waarop het staat niet waard” en
„Iedereen, die naar een psychiater gaat,
moet zijn hoofd eens laten onderzoe
ken”
Het libretto gaat uit van een in een
Spaanse gevangenis vertoevende
schrijver Miguel Cervantes, die zich
in die omgeving van bedelaars, dieven
en moordenaars staande tracht te
houden door het verhaal te vertellen
en plastisch uit te beelden van de
man van La Mancha, die zich na het
lezen van ettelijke ridderromans een
Van dezelfde componist zullen Jan
Pieter van Eijkelenborg, altblokfluit, Eric
de Outer, dwarsfluit en Nettie Vening
clavecimbel de Sonate in A spelen.
HAARLEM. Het programma van
de tweede Open podium avond heeft
inmiddels een aanvulling gekregen.
Maandagavond zal de volgende volgorde
worden gekozen. Allereerst spelen
Christi van Noort, viool en Bernd
Brackman, clavecimbel de Sonatine in A
voor viool en piano van Telemann.
JOHANNESBURG. (Reuter) De
Zuidafrikaanse Raad voor Toezicht op
Publikaties heeft een bekroonde Afri-
kaans-talige roman, die op weg was een
bestseller te worden, verboden. Volgens
de auteur, André Brink, heeft minister
van Binnenlandse Zaken Connie Mulder,
haast gemaakt met het verbod om te
voorkomen dat er gisteravond uit zou
worden voorgelezen op een protestbij-
eenkomst in Kaapstad.
Eenvoudig. Gewoon de juiste druktechniek kiezen. 0,
die weet u niet? Begrijpelijk, maar daar zijn wij ook
voor. Wij vertellen u of het boekdruk, offset, klein
offset of een kombinatie daarvan moet zijn om tot de
gunstigste prijs te komen. Uiteraard kunnen wij het
ook voor u uitvoeren in deze technieken. Erg goed ook,
want er staat meer dan 40 jaar ervaring achter. U wilt
er eens écht uitspringen? Onze goud-folie-installatie
inschakelen! 0e vormgeving graag gedaan. Geen
enkel probleem!
LOS ANGELES. (Reuter en AP) De
Amerikaanse filmpionier Sam Goldwyn
van Metro Goldwyn Mayer is donderdag
op 91-jarige leeftijd in Los Angeles
overleden. Hij was de producent van
talrijke beroemde films, zowel uit de
tijd van de stomme film als daarna.
Onder zijn produkties komen klassieke
films voor als „Van het westelijk front
geen nieuws”, „De woeste hoogte”, „De
beste jaren van ons leven”, „Hans Chris
tian Andersen”, „Guys and dolls” en
„Porgy and Bess”.
Goldwyn, wiens eigenlijke naam Gold
fish was, werd in Warschau geboren. Op
11-jarige leeftijd vertrok hij naar Enge
land waar hij in een smederij werkte.
Na twee jaar reisde hij door naar de
Verenigde Staten. Daar werkte hij aan
vankelijk in een handschoenenfabriek.
In 1902 werd hij Amerikaans staatsbur
ger. Elf jaar later begon hij zijn loop
baan in de filmindustrie.
echte edelman waant. Als Don Qui-
chot begint hij een kruistocht tegen
het kwade, daarbij alle deugden
edelmoedigheid, ridderlijkheid
vrouwenverering op de meest
gelukkige momenten in praktijk bren
gend. In zijn strijd letterlijk en
figuurlijk tegen windmolens wordt
hij dapper terzijde gestaan door zijn
knecht Sancho Pancho, die zijn heer
door dik en dun volgt zonder precies
te begrijpen wat deze allemaal na
streeft.
DE PLAATS VAN handeling is dus
de ondergrondse gevangenis, waarin
de verdachte schrijver Cervantes
door de Spaanse Inquisitie geworpen
wordt met onder zijn arm het ma
nuscript van „Don Quichot”. Ook al
om dit manuscript te redden dat hem
door een van zijn medegevangenen
afhandig is gemaakt, die het in het
vuurt dreigt te ..ooien, leidt Cervan
tes de aandacht af door het verhaal
van de „Ridder van de Droeve Fi
guur” te vertellen en samen met de
aanwezigen en met behulp van wat
toevallige ingrediënten uit te beelden,
waardoor een ogenblik de realiteit
van het sombere gevangenishol ver
geten wordt en de fantasie een korte
tijd triomfeert over de grauwheid
van alledag. De auteur van de musi
cal heeft dus het origineel verdubbeld
AMSTERDAM. Medio april wordt
in het Amsterdamse Cinétol-theater het
sex en erotiek filmfestival 1974 gehou
den. Een jury, bestaande uit de filmers
Wim Verstappen en Pirn de la Parra,
filmredacteur Peter van Büren, filmver
huurder Wim Hemelraad en bioscoopex
ploitant Olaf Douwes Dekker, zal het
ingezonden materiaal, dat zowel van be
roeps- als amateurfilmers afkomstig
mag zijn (8, super 8, 16 en 35 mm),
beoordelen.
se veiligheidspolitie en hartstochtelijke
liefdesscènes. De staatscourant van dins
dag verklaarde het enkele weken gepu
bliceerde boek „ongewenst”.
De bewindsman beschouwt de beslis
sing veeleer als een besluit dat het
NOS-bestuur, als het tijdstip van een
definitieve beslissing is aangebroken,
vrijheid van handelen verzekert, welke
kant men ook alsdan uit zou willen.
De Tweede Kamer behandelt tegen
half februari de begroting-1974 van het
departement van CRM. Dan komt ook
aan de orde de uit 1972 daterende motie
van VVD, KVP, CHU en DS’70 om de
verzorging van de radionieuwsdienst bij
het ANP te laten blijven. „Voordat defi
nitieve beslissingen vallen heeft de Ka
mer derhalve gelegenheid zich over de
materie uit te sprekn”, aldus de minis
ter in zijn antwoord.
„THE LAST AMERICAN Hero" die
deze week zijn première beleeft in
Saskia, de nieuwe bioscoop in de
winkelgalerij aan het Rembrandts-
plein, is weer zo’n Amerikaanse film
die het erg moet hebben van nostal
gie en heimwee naar de tijd dat er
nog een vorm van persoonlijke vrij
heid mogelijk was. Een en ander
wordt door regisseur Lamont Johnson
verbeeld in de figuur van Elroy
Jackson jr., een eigenzinnige jongen
die altijd met auto’s en motoren bezig
is, het verzet tegen wet en gezag van
zijn vader heeft geleerd die er een
klandestiene whiskey-stokerij in de
bossen van Noord-Carolina op na
houdt en die langzaam zijn weg vindt
als auto-coureur, waarmee h- spelen
derwijs aanzienlijke geldprijzen in de
wacht weet te slepen.
Deze Elroy is eigenlijk best een
aardige en karaktervolle jongen die
alleen geen gezag boven zich kan
velen. Behalve dat van zijn Pa en Ma
die hem een klap om zijn hoofd
mogen geven zonder dat hij in verzet
komt. Jef Bridges (bekend uit „The
Last Picture Show” en uit „Fat City”)
speelt dit type van de laatste vrije
Amerikaan voortreffelijk. Hij heeft
precies het branie-achtige dat deze
jongen moet hebben om zich met een
grote mond en direct met de vuisten
klaar te kunnen handhaven in het
woeste wereldje van de „dirty-track”
races, de „demolition derby’s” en de
ongereglementeerde baan-races.
Het is een stukje Amerikaans on
geciviliseerd provincie-leven dat
meer leert over agressie en geweld in
de V.S. dan alle bedachte gangster-
of wildwestfilms. Omdat je het idee
krijgt dat het zó en niet anders
toegaat in de grote delen van het
onbekende Amerika waar weinig
toeristen komen.
Behalve deze „Last American He
ro” en nog wat frivool ontspannings
werk als „Hoera mijn slipje is gesto
len” en „Wat meisjes lekker vinden”,
is er op de Amsterdamse bioscoop
agenda „The possession of Joel Dela
ney” (City 2) bijgekomen en „Oklaho
ma Crude” (Calypso), een onder
Stanley Kramer gemaakte geschiede
nis uit 1910 over de strijd om een
oliebron. Met als vechtende partijen
Lena Doyle (Faye Dunaway), haar
vader Cleon Doyle (John Mills) en
een vriend van Cleon, Mase (George
C. Scott) die na enige proefboringen
een rijke aardolie-ader hebben ana-
geboord waardoor een begerige olie
maatschappij Jack Palance en zijn
scherpschutters op hen afstuurt. Een
instructieve beschrijving hoe Ameri
kaanse oliemagnaten aan de macht
ADVERTENTIE
geeft in de enorme problemen, tech
nisch en artistiek, om de door Dale
Wasserman aangedragen stof, orches-
traal ondersteund door de muziek
van Mitch Leigh, tot een visueel en
muzikaal aantrekkelijk geheel te ma
ken.
Peter O’Toole als Don Quichot en
James Coco als Sancho Panza.
Er worden drie prijzen uitgeloofd,
resp. van 1500, 1000 en 500 gulden. De
filmverhuurder Ron Koppies, van Cupi
do Films BV, heeft de coördinatie van
het festival in handen. De beste films
zullen in het openbaar worden vertoond.
Als de filmkeuring tegen bepaalde films
bezwaren maakt, zullen deze tijdens be
sloten voorstellingen worden gedraaid.
INGMAR BERGMAN „The
Touch” kan men vinden in Ceintuur.
Kriterion toont behalve overdag ook
in het weekseinde ’s nachts „Mein
Kampf”, een van de beste compilatie
films over opkomst en ondergang van
Hitler die er ooit gemaakt zijn. Erwin
Leiser, getraind in dit soort documen
taire geschiedenislessen, was dan ook
de maker en dr. L. de Jong spreekt
het commentaar. De film is al weer
meer dan tien jaar geleden vertoond,
maar heet nu in volledige samenstel
ling te zijn en wordt zelfs als pre
mière uitgebracht. Hoe dat ook zij,
iedere nieuwe generatie moet dit gru
welijke document van wreedheid en
machtsmisbruik zien en men kan dus
het terugbrengen van „Mein Kampf”
in welke vorm dan ook slechts toe
juichen.
De Uitkijk brengt de sterk on
derschatte film „Husbands” van John
Cassavetes als keuze van beste film
uit het vorige seizoen door criticus
Paul Hellmann van het Alg. Dagblad.
In The Movies voor de tweede week
„La Maman et la Putain” en in het
Leidseplein Theater „Play it again
Sam!” met Woody Allen.
De repetities schenen vlot te verlo
pen, tot een maand voor de première,
op z6 november 1968, het onverwach
te bericht kwam dat Anke Brokstra
ontslagen was omdat ze in bepaalde
opzichten niet aan de gestelde ver
wachtingen har’ beantwoord. Ze werd
vervangen door Carry Tefsen. Anke
liet het er niet bij zitten en spande
een kort geding aan, dat ziij verloor.
Maar de hele affaire had een onple
zierig effect en de productie verloor
al bij Voorbaat de nodige goodwill.
Dat de gemoederen ook achter het
voetlicht lichtelijk gespannen waren,
bleek uit enkele incidenten, zoals
Hermus’ val van zijn (houten) paard
tijdens een try-out en een paar moei
lijkheden tijdens de première, die er
zelfs toe leidden dat Hermus enkele
minuten het toneel verliet, de zaal en
het gezelschap even in het onzekere
latend of de voorstelling wel zou
doorgaan. Niettemin waren de kritie
ken over het algemeen bijzonder en
thousiast en men rekende op een
„longrun”, totdat begin januari de
voorstellingen een paar dagen moes
ten worden afgelast omdat Guus
Hermus een acute bloedvergiftiging
had. Kort daarop bleek de Duitse
versie van „Man van la Mancha”, die
in Hamburg liep en ook onder leiding
van Paul Kijzer stond, geen succes te
zijn en 9 maart kwam het sensatio
nele bericht dr t Paul Kijzer de fi
nanciële moeilijkheden die door beide
producties veroorzaakt waren, ont
vlucht had en naar het buitenland
was verdwenen.
Toonzaal:
0 AMSTERDAM
Leidsekade 102
(naast Lido, bij Leidseplein)
tel. 020-233917
Maandag t/tn zaterdag. 9-18 uur, k?
donderdagavond tot 21.30 uur. fr
