BLAKE EDWARDS
gespleten regisseur
Meest bekeken
films in 1973
expositie;
Van Vliet blijft zichzelf
Nationale Ballet met zeldzaam
moeilijk „Agon” van Balanchine
Geen subsidie voor Podium
Previn vervangt
David Oistrach
Hoe u op drukwerk
de kosten kunt drukken
meubelfabriek
OisterwijkJ^
I
l
in leuke Engelse show
5
J.
2 massief eiken
Vrije toegang
1
0
Misdaad in ziekenhuis
Veel applaus voor pure dansdrift
VAN DOORN ZIET GEEN PLAATS VOOR ENSEMBLE
Eindelijk prijs voor
Marx-Brothers
14
15
V R IJ D A G
8
FEBRUARI
1974
VVV-PROPAGANDA HUMORVOL VERTAALD
drukkerij haerlem
‘i
rdam
ïsTT?
AMSTERDAM Het Nationale
Ballet bracht donderdagavond in
de Stadsschouwburg van Amster
dam de première van Agon. Dit
ballet is zó moeilijk, dat George
Balanchine het maar uiterst zelden
aan een andere groep dan zijn eigen
New York City Ballet toevertrouwt.
Maar Patricia Neary, een van zijn
vroegere danseressen, is leidster
van het ballet in Genève. Zij wipte
even over om Agon hier in te stu
deren. En ze kan er ook regelmatig
toezicht op blijven houden. Het uit
voeren van Agon mag dan ook als
een soort examen voor het Natio
nale Ballet beschouwd worden en
ondanks wat examenkoorts, die
vooral in het eerste deel tot uitintf
kWam. heeft de uroen zich er uit-
ctnVarJ Hoorl-iapri zeslagen.
Toonzaal:
AMSTERDAM
Leidsekade 102
j (naast Lido, bij Leidseplein)
1 tel. 020-233917
ZO TEGEN de tijd dat hij
„Breakfast a Tiffany’s” maakte,
omstreeks 1960, kwam de toen
nog geen veertig jaar oude Blake
Edwards in de publieke belang
stelling. Hij maakte van het lite
raire uitstapje dat Truman Ca
pote zich in de gelijknamige no
velle gepermitteerd had, een
luchtige en niet-alledaagse lief
deskomedie. Deze werd opgeluis
terd door de aanwezigheid van
Audrey Hepburn als de wispel
turige Holly Golightly en door
een opkomende mannelijke ster,
die George Peppard heette en in
die tijd hoogstens nog droomde
van „star”-dom.
in Amsterd
verras-
ADVERTENTIE
ggj
Sonja Marchiolli en Francis Sinceretti
in „Agon”.
dan
de fraaiste
Hij heeft trouwens het odium van een
betrouwbare jongen die makkelijk op de
lollige toer kan gaan, maar toch nauw-
Grand-Guignol bij Blake Edwards in
„A case of murder”.
HOLLYWOOD (Reuter). De 78-jari-
ge komiek Groucho Marx, die in zijn 45-
jarige filmcarrière nooit een Oscar won,
zal op 12 april een speciale prijs krijgen
als de Oscars worden uitgereikt.
in
100
Eenvoudig. Gewoon de juiste druktechniek kiezen. 0,
die weet u niet? Begrijpelijk, maar daar zijn wij ook
voor. Wij vertellen u of het boekdruk, offset, klein
offset of een kombinatie daarvan moet zijn om tot de
gunstigste prijs te komen. Uiteraard kunnen wij het
ook voor u uitvoeren in deze technieken. Erg goed ook,
want er staat meer dan 40 jaar ervaring achter. U wilt
er eens écht uitspringen? Onze goud-folie-installatie
inschakelen! De vormgeving graag gedaan. Geen
enkel probleem!
AMSTERDAM. De Russische musi
cus David Oistrach heeft wegens ziekte
zijn concerten bij het Concertgebouw op
1 en 3 maart in Amsterdam en op 2
maart in Den Haag moeten afzeggen. Hij
zal worden vervangen door André Pre
vin.
SUBISIDIE(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG. Bob de Lange’s to
neelgroep „Podium” krijgt voor het sei
zoen 1974-’75 geen subsidie. Wel zal zo
snel mogelijk worden bekeken of „Podi
um” in aanmerking komt voor inciden
tele subsidiëring voor een of meer vrije
produkties. Dat heeft minister mr. H. W-
van Doorn (CRM) donderdag meegedeeld
in antwoord op mondelinge vragen van
de Tweede-Kamerleden Wilbers (D’66)
en Van Ooijen (PvdA).
waarschuwt in welke emotie we ons
nu weer bevinden. Goed, betrouw
baar en onderhoudend amusement,
zonder dat er een persoonlijkheid, een
„auteur” aan te pas komt.
Daarna volgde „Days of Wine and
Roses” met Jack Lemmon als alcoho
list en Lee Remick als zijn meedrin
kende vrouw, maar toen in ’63 „The
Pink Panther”, een politiefarce met
Peter Sellers als blunderende politie-
inspecteur Clouzot een groot kassuc
ces werd, moest de kluchtlijn wel
doorgetrokken worden in „A shot in
the Dark”, een vervolg op „De Roze
Panter”, en vervolgens in „The Great
Race” en „What did you do in the
War, Daddy?’ Zelfs het musical-genre
werd geprobeerd in de dure flop
„Darling Lili” met Julie Christie. Dat
was in ’69, maar het was Blake
Edwards twee jaar eerder gelukt alle
Agon betekent wedstrijd, strijd of op
perste inspanning. In de Griekse tijd
werd de naam zowel gebruikt voor atle
tiekwedstrijden, als voor wagenrennen
en wedstrijden in het voordragen van
poëzie, proza, muziek of dans. Het ballet
heeft dan ook een uitgesproken sportief
element, is wars van iedere pose en
drijft de spot met elk maniërisme. Ba
lanchine maakte het samen met Igor
Strawinsky en het is te zien dat ze er
samen enorm veel plezier in gehad heb
ben.
Als dirigent heeft men nu André Pre
vin aangetrokken. Previn heeft grote be
kendheid verworven als vaste dirigent
van het London Symphony Orchestra
en heeft reeds eerder zijn opwachting
in Nederland gemaakt. Over de ver
vanging van het solistische optreden van
Oistrach worden nog onderhandelingen
gevoerd.
Wat motiveert zo’n -egisseur, vraag
je je dan af, om zulke uiteenlopende
onderwerpen aan te pakken er zich
in te verdiepen en er z’n volle ener
gie aan te besteden. In „A case of
Murder” komt uiteraard het abortus
vraagstuk aan de orde en natuurlijk
het gebruik van drugs (door verpleeg
sters, die gemakkelijk aan de ingre
diënten kunnen komen), maar de uit
spraken blijven op een niveau waar
op iedereen de opvattingen kan delen.
Wat overblijft na het zien van zo’n
film is een indruk van vakmanschap,
routine, interessante acteursprestaties.
spel met gemakkeliijk op te roepen
emoties, muziek die precies op tijd
Balanchine haalt de hele danskunst
ondersteboven en grijpt terug op een
aantal oudere dansen, zoals bransles,
gaillardes en sarabandes uit een tijd
toen men nog heel wat onbevangener
danste dan nu. Aan deze oude stijlen
voegt hij echter wel, evenals Strawinsky
in zijn muziek, alle verworvenheden van
de moderne techniek toe, zodat het bal
let voor een kenner als een verrassend
zoekplaatje werkt. En als klap op de
vuurpijl zijn alle 15 onderdeeltjes ook
nog uitgewerkt tot afgeronde gehelen,
veelal met aan het eind een herhaling
van de eerste maten van dat deel, zoals
in de oude Franse muziek gebruikelijk
was.
'j WANDKASTEN
BANKSTELLEN» TAFELS
STOELEN» TV KASTEN
DEKENKISTEN
De cabaretier heeft zich in dit pro
gramma natuurlijk wel moeten aanpas
sen aan zijn buitenlandse gasten, die ook
gisteravond in zeer redelijke getalen
naar de Stadsschouwburg waren geko
men. Hij kan uiteraard niet verwachten
dat ze up-to-date op de hoogte zijn van
de huidige politieke situatie. Van Vliet
biedt dan ook een soort entertainment
op basis van de informatie waarvan ik
denk dat reisbureaus in Amerika en
Japan, die in overvloedige mate over de
balie reiken. Onze properheid, de Nacht
wacht, het slechte weer, de overbevol
king, de sexshops en de Wallen, het zijn
zaken waar de buitenlander al van op
de hoogte is voordat hij bij Paul van
Vliet binnenstapt.
Mag dat soort propaganda-koek dat de
VVV in het buitenland slijt, soms vol
strekt irreëel zijn, Van Vliet verwerkt
onze „nationale handelsartikelen” op
zeer aanvaardbare wijze.
Maandag t/m zaterdag 9-18 uur,
donderdagavond tot 21.30 uur.
Toch stond Blake Edwards op dat
ogenblik nu niet bepaald aan het
begin van zijn carrière. Hij was al
van ’47 in het bedrijf en had ten
minste 15 kluchten op zijn naam
staan hetzij als scenarioschrijver, het
zij als regisseur. Uit zijn periode als
scenarist is misschien zijn bewerking
van het populaire toneelstuk „My
Sister Eileen” in de herinnering ge
bleven, terwijl zijn regisseurschap dat
f
IN DE TOP-TIEN van de in 1973
meest bezochte films staan drie Ne
derlandse films op de eerste drie
plaatsen. Het volledige lijstje ziet er
als volgt uit:
1. Turks Fruit, 2. Bij de beesten af.
3. Frank en Eva, 4. Last tango in
Paris, 5. Live and let die, 6. The
godfather, 7. Vier vuisten de lucht in,
8. Sound of music, 9. M.A.S.H. en 10.
Goldfinger.
gelijk met haar reactie op zijn voorstel
moet komen en dat „Podium” haar
plannen, die passen in het gewijzigde
kader, op korte termijn op tafel moet
brengen. Als inderdaad snel wordt ge
handeld, hoeft er wellicht geen gat te
vallen tussen de beëindiging van de
„normale” subsidiëring en het tijdstip
waarop de subsidiëring in het kader van
een aantal vrije produkties in gaat.
Mr. Van Doorn achtte het unfair te
veronderstellen dat bij het uitbrengen
van het (negatieve) advies van de Raad
voor de Kunst niet-objectiève elementen
hebben meegespeeld (in de afdeling To
neel van de Raad hebben leden zitting
die zelf tot concurrerende toneelgroepen
behoren, red.). „Deze leden tot belang
hebbenden te bestempelen, acht ik niet
redelijk”. Niettemin wil hij de komende
tijd bekijken of het ter vermijding van
ieder misverstand wellicht mogelijk is
bepaalde leden van de Raad bij bepaalde
adviezen te doen terugtreden.
De bewindsman wees er ten slotte op
dat zijn negatieve beslissing op de subsi-
Om met de muziek te beginnen: het is
ronduit verbijsterend hoeveel dynamiek
Strawinsky in een paar uiterst dunne
piepjes, tokkeltjes en andere geluidjes
heeft weten te vangen, waarbij ik een
compliment moet maken aan het Neder
lands Ballet Orkest o.l.v. André Presser,
voor zijn voortreffelijke uitvoering.
„MADE" VAN John McKenzie was
de film, die door Ber Hulsing van
„Trouw” als de meest onderschatte
film van het vorige seizoen be
schouwd werd. Reden voor de Uitkijk
om in het raam van „Nachten van de
Filmcritici” de film in het nachtpro-
gramma terug te brengen. Naast de
„blijvertjes” noteren we nog „De In
dringers” van Terence Young met
Bronson, en Liv Ullman en „De wilde
Engelen" van en met Peter Fonda in
Royal.
Ik wil mezelf niet opwerpen tot ago-
notheet (kamprechter) om in deze edele
wedstrijd de overwinnaars aan te wij
zen, aangezien het hier meer om het
spel gaat dan om de knikkers. Wel kan
>k melden, dat het publiek nauwelijks te
De 1 bewindsman heeft met dit besluit
het advies van de toneelafdeling van de
Raad voor de Kunst gevolgd. „In het
kader van het totale aanbod van het
gereguleerde gesubsidieerde toneel is
geen plaats voor dit ensemble”, aldus
mr. Van Doorn.
Uit sociaal en artistiek oogpunt leek
het hem overigens van het grootste be
lang dat met het definitieve besluit over
de vrije-produktiesubsidiëring hasat
wordt betracht. Dat betekent dat de
Amsterdamse gemeenteraad zo snel mo-
Terror” en „Gun" weet Edwards de
momenten van spanning en bloedige
confrontatie effectief te gebruiken
voor zijn spel met de zenuwen van
zin toeschouwers. En hij is dan wel
een heel andere man dan de maker
van „Breakfast” of van „Darling Lili”,
om van de dolle, dwaze avonturen
met Peter Sellers maar te zwijgen.
HET FILMMUSEUM (nog altijd
het begint vervelend te worden
wat de voorstellingen betreft afhan
kelijk van twee avonden in het Am
sterdamse Stedelijk Museum) gaat
deze maand veel aandacht besteden
aan de vroege Franse film. Dat bete
kent in de eerste plaats aandacht aan
René Clair, wiens „Un Chapeau de
Paille d’Italie” uit 1927 op woensdag
de 13e en „Les deux Timides” uit
1928 de volgende dagvertoond wor
den. Jean Vigo en Marcel Carné vol
gen.
Beide films van Clair die op 11
januari 1898 geboren werd, en die na
enige experimentele films als „Paris
qui dort” en „Entre’acte” in lichtelijk
ironische trant de speelfilm ging be
oefenen, richten zich tegen de Franse
bourgeoisie die lichtelijk in de maling
wordt genomen. Het zijn zwijgende
films, maar Clair kon visueel zijn
bedoelingen bijzonder duidelijk ma
ken. In plaats van woordgrapjes staat
bij hem de film vol situatiehumor die
welsprekender is, mits goed gebracht.
Het wordt een openbaring temidden
van de huidige luidruchtige en vaak
nietszeggende filmproductie te kijken
naar de naïeve en pure filmwereld
van Clair waarin meer filmgevoel
aanwezig blijkt dan in de holle-bolle
filmwereld van het ogenblik-
s!
die-aanvraag van „Podium” niet geheel
onvoorspelbaar kan worden genoemd. In
een brief van de voormalige CRM-mi-
nister Engels, waarin vorig jaar tegen
het advies van de Raad voor de Kunst
in wél tot toekenning van de subsidie
werd besloten, liet de ex-minister al
duidelijk blijken dat de kans voor
voortgezette rijkssteun in het tweede
seizoen er nauwelijks in zat.
Bob de Lange, die het debatje op de
publieke tribune meemaakte, zei na af
loop desgevraagd onzeker te zijn wat de
vrije-produktiesubsidiëring voor zijn en
semble in de praktijk zal inhouden. „Ik
vraag mij af wat de garanties voor de
instandhouding van „Podium” van zo’n
voorstel zowel artistiek als sociaal in
feite zijn”, zo verklaarde De Lange, die
het door Van Doorn naar voren ge
brachte nieuwe aspect op zich wel de
moeite waard zei te vinden. Hij hoopte
dat de beslissing zo snel mogelijk zal
vallen. „De plannen voor „Podium” kan
ik desgewenst op dit moment al aan de
minister overleggen”, aldus De Lange.
zoetigheid en vrolijkheid te compen
seren met een hard gangsterdrama,
„Gunn”, waaruit een tv-serie van die
naam resulteerde.
In ’7f volgde „Wild Rovers” met
William, Holden en Ryan O’Neal als
bijdrage aan het enige nog niet beoe
fende genre, de western. En nu kun
nen we deze week in Amsterdam
deze onrustige en veelzijdige filmer
bezig zien in „A Case of Murder” met
het mixen van twee genres: de hospi-
taalfilm en de politiefilm. James Co-
bum als patholoog in een Bostons
ziekenhuis gaat een mysterieus geval
van abortus met dodelijke afloop
ontrafelen. Hij doet dit terwille van
een vroegere studiegenoot die ten on
rechte verdacht wordt.
Nu is Coburn niet direct het type
van een medicus, hij draagt in de
film dan ook hoogstens éénmaal de
witte jas. Beter is hij op dreef als hij
op pad gaat om eventueel hardhandig
en zelfs in een medisch „third de-
gree’-verhoor achter de waarheid te
komen. Als in „An Experiment in
HAARLEM. Paul van Vliet in
het Engels: het is even wennen,
maar dan is ie na verloop van tijd best
leuk. Aanvankelijk qua opzet bedoeld
voor de buitenlandse toeristen is de
Truth behind the Dikes voor de Van
Vliet-fan uitgegroeid tot het alternatief
van de nu al twee jaar lopende Noord-
West show. Veel van zijn grapjes uit dit
succesvolle programma zijn in het En
gels verwerkt en ook in die taal doen ze
het nog best.
andere
Axelrod
„The Seven Year Itch”), die als sce
narioschrijver geëngageerd was en de
componist Henri Mncini, die voor
„Breakfast” „Moonriver” componeer
de, een „evergreen” waarvoor hij,
evenals voor „Days of Wine and
Roses” (ook een song uit een film
van Blake Edwars) een Academy
Award kreeg.
Maar als om te laten zien dat hij
niet aan een genre vastzat zette Bla
ke Edwards het succes van „Break
fast” niet door net een nieuw
smaakvol blijspel, maar kwam hij
met „Experiment in Terror”, een titel
die aan duidelijkheid niets te wensen
overliet.. Het verhaal ging over een
vrouwelijke bankemployé, gespeeld
door Lee Remick, die door een gang
ster onder bedreigingen gedwongen
wordt haar bank te beroven, wat
verhinded wordt door Glenn Ford als
inspecteur Ripley. Ook voor Edwards
met zijn luchtige achtergrond bete
kende het een experiment dit mis-
daad-verhaal met zijn veel spannende
momenten tot een goéd einde te
brengen.
gezet de grenzen van het serieuze en
acceptabele in het oog houdt.
Ook de buitenlanders maken in deze
show kennis met de specifieke voorkeu
ren van Paul van Vliét, zoals zijn liefde
voor Den Haag (kortweg vertaald met
The Hague) die in het Engels even
melancholiek overkomt. Minder lijkt de
boeren-act over te komen (The uncom
plicated country life) omdat het ver
schijnsel van de trek van de stedeling
naar het platteland voor vreemdelingen
enige toelichting vereist. Dat hoeft niet
het geval te zijn met voetballiefde die
onze natie in zulke ruime mate koestert.
Ajax is na de Cup-successen ook buiten
de grenzen bekend geraakt. Bij Paul van
Vliet wordt voetbal tot God verheven en
wordt aan „Holy Football” een eredienst
opgedragen.
Nergens vervalt de Haagse cabaretier
echter tot een makkelijk soort platte
grollen, zoals andere collega’s wel eens
over voetbal kunnen maken. Paul van
Vliet blijft Paul van Vliet in deze show
en dat is zijn grootste verdienste.
CEES STRAUS
BEHALVE DE HIERBOVEN be
sproken „A Case of Murder” met
James Coburn en Jennifer O’Neill die
in City 2 loopt, is er nog een tweede
Amsterdamse première te vinden in
Cineac Damrak, waar „Cleopatra Jo
nes” de traditie van met geweld vol
gepakte neger-films voortzet. Zij is
de eerste zwarte agente in buitenge
wone dienst en de reclame overdrijft
niet als ze haar een „stuk” dynamiet
noemt. Meer premières in The Mo
vies, waar een Arabische Filmweek
wordt gehouden en iedere avond om
7.45 en 10.00 een andere film uit die
onbekende produktie wordt vertoond.
Wegens „briljante creativiteit” van de
Marx-Brothers zal hem een ere-Oscar
worden uitgereikt, zo heeft de „Academy
of Motton Picture Arts en Sciences”
donderdag bekendgemaakt.
keer sterker werkte
sierkostuums.
CONRAD VAN DE WEETERING
in ’55 met „He laughed last” inzette,
tot dan als blijvertje „Operation Pet
ticoat” had opgeleverd.
Vandaar de opermeklijke
sing die „Diamanten bij het Ontbijt”
veroorzaakte, waaruit een ervaren
gevoel vo<_ „sophisticated comedy”
kon worden afgeleid en een flair om
zich door goede medewerkers te om
ringen. Want behalve de genoemde
acteurs waren meer bekende namen
bij zijn productie betrokken, onder
de toneelschrijver George
(auteur van onder meer
stuiten was in zijn applaus, een applaus
voor pure dansdrift, uitgevoerd
zwart-witte trainingskleding, wat
