vrijwillig weg
Per on: voorkeur voor rechts
Onrust over plan
AKZO om gifgas
op te slaan
Machtspositie van Jordaanse koning uitgehold
Nog twaalf gijzelaars
Fulbright wil
over
Amerikaanse
hulp stoppen
verloren Griekenland
„Thuis
Eindrapport Mindszenty „ging niet
Watergate
uitgesteld
J
Tl
in
achtergrond
I
ARGENTINIË VERWACHT SPECTACULAIRE STUNT
99
Bronnenonderzoek
Vrouwengevangenis
Rotterdam dicht
’45-’5O uitgebreid
Hk
1
F
3
1974
V R IJ D A G
8
FEBRUARI
Verschijning: 28 mei
Evita
Uitschot
„Verloren Griekenland”. Verloren voor democratische bestuurs
vormen, nu de ene militaire dictatuur de andere is opgevolgd; ver
loren voor de achting van de publieke opinie in het buitenland omdat
het regime „nieuwsgierige socialisten” de toegang tot het land heeft
geweigerd. Verloren voor de gedachten van zijn grote denkers als
Plato en Aristoteles. Verloren en dat is toch wel een ernstige
zaak omdat Griekse burgers, die niet gediend zijn van dictatuur
opgesloten worden in concentratiekampen op eilanden als Jaros, kam
pen die onder Papadopoelos in 1968 waren gesloten na hevige inter
nationale pressie.
Heilige
Ogen wijd open
Ontheffingsmogelijkheid voor
minimumsnelheid wegvervoer
i-l 'Si
I
■w a
(Van onze speciale verslaggever)
JUAN PERON
plan
pro-
Hoessein weer de baas
(Van onze redactie buitenland)
LADY AMALIA FLEMING
Onze redacteur in Jeruzalem, mr. J.
van Wesel tekent hierbij aan: de onruts
kiezen.
Arabische
com-
aan
groot
zware
men-
lensen
ade is
lan de
ast en
dering
stem-
in de
it, de
locra-
folks-
ielden
an de
irotest
telijke
door
gang,
hoopt
n die
Camer
mover
in de
Wes-
Camer
rings-
aan-
■orden
voor
ms en
Arn-
lomen
otter-
lat te
'elijke
et het
ing is
vol-
rdam-
tak.
r van
■tijbe-
i aan
erich-
:ugese
ebben
lizen-
i ver
in het Jordaanse leger gaat om hogere
zaken dan alleen economische aspecten
als de soldijverhoging of de verlaging
van de broodprijs, zo is men in Israëli
sche regeringskringen van mening.
(Van onze redactricè in Wenen,
An Salomonson)
ie NS
aan-
voor
zelfde
ester-
veede
jecten
ilver-
loes—
Veen-
»rdam
trege-
;poor-
t Ne-
eren-
orven
het
;ft de
ilitei-
met
DEN HAAG (ANP). Het bronnen
onderzoek over het beleid in de periode
1945-1950 zal worden uitgebreid en mede
in het onderzoek zal worden betrokken
de ontwikkeling van de Nederlands-In-
donesische betrekkingen in de periode
1945-1962.
sen
□or
lijk
ens
de
art
(PSP)
etaris
steren
angs-
rdam
in de
ateau-
n wa
rn ge7
orsnee
wegen
moge-
n mo
rn be-
aartoc
enkort
net
oe-
dat
er
na
aar
sok
rag
abor-
m de
roeten
r een
n ’73)
g ge-
srcen-
I. van
dienst
romo-
>n bij
t ver-
n be-
Dit regeringsbesluit is meegedeeld aan
de vaste commissie voor Buitenlandse
Zaken uit de Tweede Kamer. Naar de
mening van de commissie ontstaat langs
deze weg „althans enigerlei uitzicht” op
openbaarmaking van alle historisch en
politiek relevante achtergronden van het
Nieuw-Guineabeleid.
In het kader van de nu uitgebreide
opdracht zal onbelemmerd toegang woe
den verleend tot alle documenten, die
zich in de overheidsarchieven bevinden,
inclusief de notulen van de ministerraad.
Publikaties over de periode na 1950
mogen omstreeks 1980 verwacht worden.
De regering is echter bereid om, hierop
vooruitlopend, het ver trouwelijke ver
slag van de Nederlands-Indonesische
conferentie van 1955, reeds nu te publi
ceren, indien hiertegen geen bezwaren
van Indonesische zijde bestaan. Het ver
slag werd destijds wel aan de staten -
generaal ter inzage toegezonden.
„Thuis in verloren Griekenland”, zo
luidt de titel van het nieuwe boek
waarin „de persoonlijke ervaringen
van lady Fleming onder het kolonels-
regime in Griekenland” staan opgete
kend. Het werd uitgegeven door J. H.
Gottmer in Haarlem in een vertaling
van mevrouw W. Wielek-Berg.
Lady Amalia Fleming, een Griekse
arts, is de weduwe van de Britse
ontdekker van de penicilline, sir A-
lexander Fleming. Na de dood van
haar man had ze zich juist blijvend
geval-
n het
BUENOS AIRES. „Ik zweer dat
we alles in het werk zullen stellen
om aan dit soort subversieve acti
viteiten een e-nde te maken.” Dit
zei de 78-jarig j president Juan Do
mingo Peron, dezer dagen in een in
heel Argentinië uitgezonden tv-toe-
spraak, naar aanleiding van een
aanval op het garnizoen Azul, een
paar honderd kilometer ten zuid
westen van Buenos Aires, door een
groep „guerrilla’s”.
Zijn persoonlijke macht en invloed
kunnen niet verhinderen dat de
tegenstellingen in zijn partij toene
men. Daarom wordt er nu gespecu
leerd over een terugkeer van Evita
Peron, wier nagedachtenis wordt
vereerd als een heilige.
den laten gelden op het recht
zoek op nietigverklaring van
goulis daarmee beter af is, want hij
viel in handen van de beulen in het
militaire kamp Boyati.
Het is vreemd dat koning Hoessein nu
moeilijkheden heeft met het leger, om
dat hij juist dat leger met zorg heeft
gekweekt. Er zit een politieke smaak
aan deze onrust en men heeft in Israel
de indruk dat het om een lokale ruzie
gaat, mogelijk rivaliteit tussen verschil
lende Bedoeïnenstammen. De muiterij
was kennelijk niet tegen de koning ge
richt en had ook niets te maken met de
Palestijnse zaak.
Voor de koning, die in het leger ge
liefd is, bestaat in Jordanië geen alter
natief, zeker niet zijn gehate broer,
kroonprins Hassan, de berucht is om
zijn wreedheid. Al met al is de ontwik
keling, zo gelooft men in Jeruzalem, niet
gunstig voor koning Hoesseins machts
positie, die de laatste maanden na de
oorlog al is uitgehold, omdat het leger
de belangrijkste steunpilaar is van de
koning.
Al is het politieke karakter van de
gebeurtenissen van de laatste dagen wat
onduidelijk en misschien niet dominant,
het is niet uitgesloten dat dit soort
gebeurtenissen in de toekomst grotere
politieke betekenis krijgt als koning
Hoessein voor andere problemen zal ko
men te staan, waarbij hij op het leger als
gesloten front moet kunnen rekenen.
Souliotische vrouw te zullen ontmoe
ten. (Vrouwen uit Kato-Souli in
Noord-Griekenland die zichzelf liever
doodden dan zich over te geven aan
de muzelmannen.)
Amalia Fleming bleef overeind. Ze
n uit
orden
een
Ne-
agaan
liging
1 wil
me-
ading,
BEIROET (AFP) De autoriteiten in de Jordaanse hoofdstad blijven
zich in volkomen stilzwijgen hullen over de geruchten over muiterij van
sommige eenheden van het Jordaanse leger. Volgens in de Libanese hoofd
stad ontvangen inlichtingen brak de muiterij zondag zoals gemeld uit on
der militairen van het veertigste pantser-regiment.
Josef Minds-
zeer scherp
Hongaarse autoriteiten verscheidene ma
len hun ongenoegen te kennen gegeven
over de activiteiten van de kardinaal in
het Westen.
De paus heeft bij zijn besluit kenne
lijk een verbetering van de betrekkingen
tussen de Heilige Stoel en het Hongaarse
regime de hoogste prioriteit verleend.
Steeds meer ging men Mindszenty als
een lastig obstakel beschouwen. Met zijn
halsstarrigheid en zijn principiële anti
communistische houding hield hij een
door velen als noodzakelijk beschouwde
toenadering en ontspanning tegen. Of de
kardinaal juist door diezelfde eigen
schappen voor zijn gelovigen in zijn
vaderland een symbool, een rots van
geloof en trouw aan de kerk is gebleven,
zoals in de donkerste jaren van terreur
en verschrikking? Als er in Hongarije
nog zulke gelovigen over zijn, dan zijn
ze oud en gering in aantal.
Maar het lijkt erop of de woorden
van „de grote leider van het pero-
nisme” hun uitwerking beginnen te
verliezen. Sedert september ’73 zijn
er in de partijgelederen dertien
mensen om het leven gekomen
Paus Paulus had dinsdag de bewuste
aartsbisschoppelijke stoel „uit pastorale
overwegingen” voor vacant verklaard-
Het vermoeden lag al meteen voor de
hand dat de paus daarmee tegen de
uitdrukkelijke wil van de kardinaal in
had gehandeld. Nog toen deze als vluch
teling in de Amerikaanse ambassade in
Boedapest leefde, heeft Mindszenty her
haaldelijk verklaard dat hij pas zou
aftreden wanneer hij door de regering
in Boedapest volledig zou zijn gerehabi
liteerd
Mindszenty, die sinds 1971 in Wenen
in ballingschap leeft, was sinds 2 okto
ber 1945 aartsbisschop van Esztergom en
zomede primaat van Hongarije.
Hij mocht zijn land in 1971 verlaten,
nadat hij sinds de opstand in 1956 als
vluchteling in de Amerikaanse ambassa
de had geleefd. De laatste tijd hebben de
in Griekenland gevestigd toen de ko
lonels (onder leiding van Papadopoe
los en Pattakos) de macht grepen.
Amalia Fleming werd in de zomer
van 1971 opgepakt omdat ze zou heb
ben meegeholpen aan een vluchtpo
ging van Alexandros Panagoulis. Dit
is de man die tot de doodstraf ver
oordeeld werd omdat hij een aanslag
op het leven van Papadopoelos zou
hebben gedaan- Die straf werd nooit
tot uitvoering gebracht, maar het zal
altijd wel de vraag blijven of Pana-
steeds het gebalsemde lijk' van Pe-
rons vroegere echtgenote Evita.
Niet alleen was ze één van de
grootste steunpijlers van het pero-
nisme: Peron leeft voort op de
rond hem en haar gebouwde my
the. Nu de Argentijnen hun oude
president in vlees en bloed hebben
meegemaakt, wordt het vertrouwen
in deze mythe steeds meer onder-
mijnd.
Arabische waarnemers hebben de in
druk, dat de Jordaanse koning de situa
tie meester is. Hij vou voorlopig geen
maatregelen willen nemen tegen de
muiters of althans degenen die voor de
muiterij verantwoordelijk zijn, aange
zien hij geen nieuwe opstand wil uitlok
ken. De muiterij zou ontketend zijn door
de „elite-eenheid” die gestreden heeft
met het Syrische leger op de hoogvlakte
van Golan in de oktoberoorlog.
AMSTERDAM (ANP). Het
van AKZO-chemie (voorheen Ketjen)
om haar vestiging aan de Nieuwendam-
merkade in Amsterdam-Noord uit te
breiden met een proeffabriek voor het
veredelen van organische zuren ontmoet
bezwaren bij de CPN in Tuindorp
Buiksloot-Nieuwendam. Voor de berei
ding van de zuren is het gifgas fosgeen
nodig, dat dan op het terrein moet
worden opgeslagen.
werd tenslotte naar Engeland uitge
wezen zeer tegen haar zin, want ze is
„altijd Griekse geweest en zal altijd
Griekse blijven, omdat ze als Griekse
geboren is. En dat is een ziekte,
waartegen geen kruid gewassen is.”
In een nawoord heeft lady Fleming
nog een paar nuttige opmerkingen
verwerkt voor degenen die vinden
dat je je alleen met je eigen (natio
nale) zaken dient te bemoeien: „een
dictatuur is een besmettelijke ziekte.
Andere landen moeten hun ogen wijd
open houden om het gevaar tijdig te
onderkennen."
Over de Amerikaanse regeringen
die bij de staatsgreep in 1967 en ook
daarna, zacht gezegd, een merkwaar
dig rol hebben gespeeld, zegt me
vrouw Flemin: „Arme Amerikanen.
Arme „nouveaux-riches” van de poli
tieke macht. Ze zijn erin geslaagd
alle vrije mensen tegen zich te krij
gen. Misschien zullen ze eens leren,
hoe ze hun enorme macht moeten
gebruiken; dat er meer intelligente
meer menselijke, eerlijker manieren
zijn om hun doel te bereiken. Als ze
dat doen zal het beter zijn voor
henzelf en voor de hele mensheid”.
Wie wil weten wat het betekent in
handen van fascistische beulen te
vallen, onder een dictatoriaal bewind
te moeten leven, doet er goed aan dit
beklemmende „Thuis in verloren
Griekenland” van Amalia Fleming te
lezen-
Ondanks de grote politieke moeilijk
heden bloeit de Argentijnse econo
mie. Dit jaar wordt een betere
oogst verwacht dan ooit tevoren.
Op de handelsbalans zo neemt
men aan kan een overschot ver
wacht worden van tussen de 1500
en 200 miljoen dollars.
Twee factoren zijn bepalend voor het
verdere verloop van de politieke
ontwikkeling in Argentinië. De
wankele gezondheid van Peron en
de „onwil” van de militairen tegen
over vice-presidente Isabel Peron.
Geen haar op het hoofd van één
enkele Argentijn denkt eraan zich
te laten regeren door een ex-bar-
meisje.
Liever dan maar weer een militaire
junta, zo redeneren en verwachten
ook vele Argentijnen. En juist van
wege deze twee onzekere factoren
zetten de linkse guerrillagroepen
hun strijd onverminderd voort.
WENEN. Kardinaal
zenty heeft gisteren een
geformuleerde verklaring uitgegeven,
waarin hij ontkent dat hij vrijwillig zou
zijn af getreden als aartsbisschop van
Esztergom en als kerkvorst van Honga
rije.
Als de resolutie wordt
door het Congres,
militaire en economische hulpprogram
ma’s, die door het bureau voor Interna
tionale Ontwikkeling (AID) worden uit
gevoerd, binnen acht maanden worden
beëindigd.
Fulbright, die democratisch senator is
van de staat Arkansas, zei dat deze
overlappingsperiode het Congres en pre
sident Nixon de tijd zal geven om een
nieuw beleid voor buitenlandse hulp uit
te stippelen, „dat de steun- van het
publiek moet krijgen en in overeenstem
ming moet zijn met de verslechterende
economische situatie voor ons land”.
Fulbright zei dat de buitenlandse hulp
„is gaan lijken op een behandeling van
kanker met morfine; het heeft als ver
dovend middel gewerkt, maar niet als
geneesmiddel.”
DEN HAAG (ANP) Het ligt in de
bedoeling een ontheffingsmogelijkheid
voor wegbeheerders in het leven te roe
pen ten aanzien van de minimumsnel
heid voor het wegvervoer.
Minister Westerterp heeft dit gisteren
in de tweede kamer meegedeeld.
Een inhaalverbod voor vrachtauto’s
gedurende de spitsuren wordt niet over
wogen. WeL is een wijziging van het
reglement verkeersregels en -tekens in
voorbereiding waarin wordt bepaald dat
op autosnelwegen met meer dan twee
rijstroken de linkerstrook niet door het
vrachtverkeer bereden mag worden.
Op Rijksweg 2 zal een proef worden
genomen met een inhaalverbod voor
vrachtauto’s gedurende de spitsuren.
door aanslagen. Slachtoffer van de
laatste moord was Jorge Gallardo,
die in het stadje La Plata, 50 km
buiten .Buenos Aires, door rechtse
peronisten werd neergeschoten.
Toen bekend werd gemaakt dat pre
sident Peron van plan is een reis
naar Europa te maken, werd door
velen de wens geuit dat hij daar
maar weer moest blijven. Het ver
moeden is gerezen dat Peron een
spectaculaire stunt in voorberèiding
heeft om de peron istische gevoelens
aan te wakkeren.
In Madrid bevindt zich namelijk nog
Peron verscheen op de beeldbuis in
het uniform van luitenant-generaal
met alle inmiddels herkregen en
zelf toegekende decoraties. Zijn
verklaring demonstreert opnieuw
dat hij, sinds zijn terugkeer in
ok'tober vorig jaar uit zijn balling
schap in Madrid, steeds meer de
zijde kiest van de rechtervleugel
van zijn „beweging”.
De Argentijnse president oefende ste
vige kritiek uit op alles wat met
guerrilla of linkervleugel te maken
heeft. „Jullie moeten beseffen dat
de tijd dat er gevochten moest
worden voor het peronisme, voorbij
is”, appelleerde hij aan de Argen
tijnse jeugd. „Wat we nu nodig
hebben, is een constructieve sa
menwerking waarbij iedereen een
missie heeft te vervullen”.
WASHINGTON (AP). De voorzitter
van de senaatscommissie voor de buiten
landse betrekkingen J. W. Fullbright
heeft gisteren een resolutie ingediend
waarin wordt voorgesteld alle belangrij
ke Amerikaanse programma’s voor bui
tenlandse hulp stop te zetten.
Het Japanse toestel, dat uit Japan via
Singapore naar Koeweit moest vliegen
om daar de Palestijnse overvallers van
de Japanse ambassade op te halen, is
vanochtend in Koeweit geland. Aan
boord zijn de vier geurrilla’s die met
hun gijzelaars dagenlang hebben rondge
dobberd in de haven van Singapore, na
een mislukte aanslag op een olieraffina
derij.
De Palestijnen, die alle gijzelaars heb-
vrijgelaten, hadden de overeenkomst van
hun collega’s uit Singapore geëist. Koe
weit heeft pas na lang aarzelen toe
stemming voor de landing verleend en
verlangt nu dat het vliegtuig zo spoedig
mogelijk weer vertrekt met ook de
mando’s uit de Japanse ambassade
boord.
Het is nog niet duidelijk welk land de
commando’s als hun bestemming zullen
kiezen. Japan heeft bij verscheidene
landen geïnformeerd, maar
tot dusver werd geen land bereid gevon
den de guerrilla’s te ontvangen. Op de
foto twee van de gisteren vrijgelaten
vrouwen.
DEN HAAG. (ANP) De vrouwenge
vangenis in Rotterdam zal worden geslo
ten. Staatssecretaris Glastra van Loon
(Justitie) heeft dit vanmorgen in de
Tweede Kamer meegedeeld. Deze „cen
trale penitentiaire inrichting voor vrou
wen” zal worden ondergebracht in het
nieuw te bouwen Huis van Bewaring hl
Amsterdam.
aangenomen
zouden de meeste
De CPN-afdeling acht de bouw van de
installatie niet aanvaardbaar als de ga
ranties voor de veiligheid en de gezond
heid van de bevolking niet volledig vast
staan. In een verklaring merkt zij op,
dat thans nog niet is te overzien of die
garanties aanwezig zijn.
De gemeente Amsterdam houdt op 13
februari een openbare hoorzitting over
de aanvraag voor een hinderwetvergun
ning. die AKZO bij Gedeputeerde Staten
van Noord-Holland heeft ingediiend.
De voorzitter van de PvdA-fractie in
de gemeenteraad, C. H. de Cloe, heeft B.
en W. inmiddels gevraagd aan G.S. een
negatief advies uit te brengen. Hij
meent, dat het uit veiligheidsoverwegin
gen ontoelaatbaar is het gifgas in de
directe nabijheid van een grote bevol
kingsconcentratie op te slaan.
HET MENSELIJK uitsrtiot dat
daar uit naam van de junta zijn
„dagelijks werk” verrichtte behoort
hier wel vermeld te worden: het zijn
o.m. majoor Theophyloyannakos en
de politie-officieren Mallios en Baba-
lis.
Dezelfde Theophyloyannakos nam
ook Lady Fleming onder handen.
Nee, zij werd niét gemarteld, dat wil
zeggen niet geslagen of met elektri
sche schokken bewerkt. Amalia Fle
ming is internationaal bekend, haar
beschuldigingen tegen het regime
zouden harder aankomen dan de ge
tuigenissen van honderden naamlo
zen. Amalia Fleming werd onder
druk gezet. Laag bij de grondse. sa
distische pressie, bedoeld om een
vrouw op de knieën te krijgen, maar
de beulen van de kolonels die dach
ten haar snel te kunnen breken had
den er niet op gerekend een typische
WASHINGTON. De Senaatscom
missie die is belast met het onderzoek in
de Watergate-affaire heeft gisteren inge
stemd met een verzoek van de speciale
officier van justitie in dezelfde zaak,
Leon Jaworski, en de publikatie van
haar eindrapport drie maanden uitge
steld, tot 28 mei.
Voorzitter Sam Ervin zei na een zit
ting van twee en een half uur van zijn
commissie, dat het verzoek tot uitstel
was goedgekeurd om te voorkomen dat
processen die door de grand jury in de
Watergate-zaak tegen individuele perso
nen aangespannen zouden kunnen wor
den, doorkruist zouden worden.
Ervin deelde ook mee dat alle infor
matie van de commissie gedeeld zal
worden met de commissie van justitie
van het Huis van Afgevaardigden, die
deze week van de afgevaardigden de
machtiging kreeg eventueel door uitrei
king van dagvaardingen uit te zoeken of
president Nixon voor afzetting (impeach
ment) in aanmerking komt.
Officier van justitie Jaworski heef'
om uitstel van publikatie van het eind
rapport van de commissie-Ervin ge
vraagd omdat hij de indruk had dat de
grand jury in Watergate binnen tien
dagen op grote schaal individuele perso
nen in de affaire in staat van beschuldi
ging zou stellen.
Ervin zei dat als de ene dag personen
aangeklaagd zouden worden en de ande
re dan het rapport zou verschijnen, de
beklaagden vrijwel zeker aanspraak' zou-
van ver-
de aan
klacht wegens publiciteit vóór het
ces, waardoor zij niet meer op onpartij
digheid kunnen rekenen.
Tenslotte maakte Ervin bekend dat de
commissie heeft besloten aan de Senaat
te vragen pm nog eens 300.000 dollar
voor haar werk na 28 februari, datum
waarop zij haar eindrapport het licht
had moeten doen zien.
