Energiecrisis Personeel gelooft niet dat situatie werkelijk rampzalig is kweekt veel onzekerheid Medewerkers EIB zijn ongerust Confectie vreest 5000 ontslagen In oktober conferentie Medezeggenschap bij multinationals moeilijk uit elf verschillende „Is het echt waar, ABN, dat ik bij u kan kiezen spaarvormen, met tot 9% rente?” i industriële samenwerking j Algemene Bank Nederland „Sterker nog, niet elf maar twaalf!” Gesprek met ontwikkelingslanden Middenstanders achter Honderden ontslagen bij Schokbeton Industriebond-CNV op de bres voor werklozen 1! hun besturen 16 17 VRIJDAG 1 5 FEBRUARI 1974 Bonus Monopolie Krediet Mode i 3 De ABN schenkt voor de Nationale Puzzelactie 1973/74 iedere week 5 spaarboekjes met een eerste inleg van f500.- en 25 spaarboekjes met een inleg van f 100.-. w/i SI urn. (Van onze correspondent) door ADVERTENTIE AMSTERDAM (ANP). Twaalf me dewerkers aan het Economisch Instituut voor Bouwnijverheid (EIB) in Amster dam hebben de voorzitter van het alge meen bestuur van de Stichting EIB op de hoogte gebracht van hun ongerust heid over de toekomst van het instituut. ctive? den. De medewerkers schrijven de demo- cratiseringsbehoefte van het bestuur te delen. „Het komt ons echter voor dat wij hier een ander beeld van hebben dan bet stichtingsbestuur, dat een beslis sing neemt op een wijze die daarmee direct strijdig is. Er heeft immers geen enkel overleg plaatsgefonden met het personeel van het EIB.” vorm van overheidshulp komt. „Een be schaafd land als Nederland kan het niet stellen zonder een confectie-industrie”, aldus de Nevec-vertegenwoordiger. (Van onze correspondent) ZWOLLE. Als gevolg van interne reorganisatiemaatregelen zal bij het be drijf van Schokbeton in Kampen bijna de helft van het totale personeelsbestand afvloeien. Op zeer korte termijn zal aan 200 van de plusminus 440 werknemers ontslag worden aangezegd. glas dagen Ge- te tot t. De IJm. ifdstr. 175003. Be- ■17. landen. De reactie van de zijde van het Nederlandse bedrijfsleven op het voor nemen de conferentie in Nederland te doen plaatsvinden, is tot nu toe zeer positief geweest. hoogontwikkelde land nauwelijks meer confectieindustrie bestond. Nu worden met behulp van de overheid (goedkope leningen, premies e.d.) weer nieuwe be drijven gesticht. „Hoewel we in ons land nog niet zover zijn, moeten we wel oppassen niet zover te komen met de vernietiging van kapitaal en werkgele genheid”, aldus de Nevec-secretaris. Bovendien moet het voor het concern gemakkelijk zijn om voldoende krediet te krijgen als mocht blijken dat de Amerikaanse verliezen zo groot zijn, dat ze over een groot aantal jaren moeten worden afgeboekt. Maar van een krediet wil een woordoerder van het bedrijf niet horen. „Krediet, waar hebben we dat voor nodig? We kunnen iets dergelijks werkelijk zelf wel opvangen”. Van de ondervraagden was 43 percent het eens met de vakbonden die stellen dat er „ruimte is voor een reële loons verhoging, 33 percent meent dat dit niet het geval is. Maar op de vraag „bent u het eens met de werkgevers die stellen dat de economische crisis nog voortduurt en er geen ruimte is voor reële loons verhoging, antwoordt 47 percent bevesti gend, terwijl 33 percent het hier niet mee eens is. De organisatie van dit congres, waarop 150 deelnemers van meer dan dertig ontwikkelingslanden worden verwacht, berust bij de VN-organisatie voor indu striële ontwikkeling (Unido) en de voed- Bijna de helft (42 percent) van de ondervraagden vindt dat de lonen niet langer moeten worden bevroren, zoals is gebeurd in het kader van de Machti gingswet. Een derde (33 percent) vindt dat de lonen voorlopig niet verhoogd moeten worden. UTRECHT (ANP)- De Industrie bond CNV heeft in zijn blad „Industrie- gids” de vraag opgeworpen, waaraan het recht wordt ontleend om degenen die buiten hun schuld ziek of werkloos zijn, te straffen met een lager inkomen. Op de bovenste foto het hefeiland dat de Amerikaanse dochter van IHC de das heeft omgedaan. Foto onder: IHC houdt zich beslist niet alleen bezig met gigantische pro jecten. Deze amfibische dragline-annex laadschop-annex minibaggeraar is door zijn grote mobiliteit vooral voor ontwikkelingslanden een gewild artikel. De beurskoers mag dan van januari 1973 tot februari 1974 wel gekelderd zijn van f 124 tot f 30, bij het IHC-personeel maakt niemand zich bijzonder ongerust. Men kenschetst de reactie van de beurs als een „paniekhouding”. Veertien dagen geleden kondigde de directie aan dat de winstdeling is omgezet in een vaste bo nus. Daaruit kan worden afgeleid dat ondanks de zwaarte van de Amerikaanse klap voldoende vertrouwen bij de bedrijfsleiding bestaat dat er geen ramp zalige dingen'te gebeuren staan. De prijsvoorlichting door de consu mentenorganisaties wordt als misleidend veroordeeld. Deze door de overheid ge subsidieerde voorlichting verschaft geen juist inzicht in de prijzen en miskent de verschillen in kwaliteit en service. Daar door geeft zij een vertekend beeld van de concurrentieverhoudingen, zo zeggen de middenstanders. DEN HAAG. Een van de zes Ne derlanders verkeert in onzekerheid over de economische situatie. Veel mensen spreken zichzelf tegen als ze gevraagd worden of de lonen kunnen of moeten worden verhoogd. Dit blijkt uit een representatieve steekproef die de NOS- dienst voor luisteronderzoek heeft uige- voerd in opdracht van de NCRV-actuali- teitenrubriek Hier en Nu. toto’s, duur- Artis- 1 3, dat de Amerikaanse offshore-gigant Ma- rathon-Le Tourneau, geleid door een broer van de directeur van de Ameri kaanse IHC-dochter, de arbeidstijd voor een vergelijkbaar type hefeiland op één miljoen manuren had geschat, terwijl naderhand bleek dat men uitkwam op twee miljoen manuren. Aanleiding tot een open brief aan ir. Doets is het bestuursbesluit hem te machtigen om met de directeur van het EIB, prof. A. Hendriks, in overleg te treden teneinde te komen tot beëindiging van diens taak. Dit in verband met de wens van het stichtingsbestuur invloed te krijgen op het wetenschappelijk onder zoeksbeleid van het EIB. Prof. Hendriks had daarin volgens de reglementen ge heel de vrije hand. (Van een onzer redacteuren) ROTTERDAM. Het lijkt weinig waarschijnlijk dat het concern IHC (In dustriële Handelscombinatie) als gevolg van de débacle bij de Amerikaanse dochteronderneming IHC-Le Tourneau in ernstige moeilijkheden zal komen te verkeren. Weliswaar is nog niet bekend hoe hoog het in de VS geleden verlies is, maar het concern heeft orders in porte feuille ter waarde van meer dan één miljard gulden, terwijl vorig jaar de algemene reserve bijna 75 miljoen gul den bedroeg- De verliezen over 1972 van IHC-Le Tourneau zijn bovendien al op dat jaar afgeboekt. De Nevec kan het in grote lijnen eens zijn met de kritiek van met name de vakbonden over verplaatsing van Neder landse confectiebedrijven naar landen met lage lonen. Op ethische maar ook economische gronden gaan naar de leden waarschuwingen uit. „Als ondernemers beweren dat zij hun bedrijf wel even zullen overplaatsen, dan maken wij ze duidelijk dat het erg moeilijk is om op afstand een zaak te leiden”, aldus de heer Kusters. Verder zijn er nog de hoge transportkosten en de moeilijke commu nicatie. Grote ondernemingen zouden wellicht in staat zijn hun produktie over te brengen, maar dan nog slechts voor een gedeelte. Zweden is wat die overplaatsing van de werkgelegenheid betreft een slecht voorbeeld geweest. Daar heeft men veel bedrijven overgeplaatst naar Finland en Portugal, met het gevolg dat in het Een dergelijk conflict kan zich bij elke dochtermaatschappij van een derge lijk concern afspelen. In dit geval gaat het om het benoemen van een lid van de raad van bestuur van AKZO (de holding) in de raad van commissarissen van AKZO-Nederland. De centrale on dernemingsraad is er tegen en heeft de samenwerking daarom opgesehort. Mi nister Van Agt heeft goede hoop dat deze kwestie nu naar een oplossing gaat. Hij meent dat bij de voorgestelde benoe ming de vraag van de onverenigbaarheid aan de orde is. In de laatste maanden zijn met name in het oosten van het land een tiental bedrijven gesloten, waarbij enkele hon derden personeelsleden ander werk moesten zien te vinden. Als het sane ringsproces achter de rug is, is er vol gens de heer Kusters een confectie industrie in ons land die redelijk goed moet kunnen renderen, mits men de handen uit de mouwen steekt en er een De outillage in de fabriek in Kampen, waar zware betonnen gevelelementen worden geproduceerd, is sterk verou derd. De conjuncturele situatie is op dit moment niet zodanig, dat de bedrijfslei ding het aandurft aanzienlijke investe ringen te doen. Er kwamen de laatste twee jaar steeds minder opdrachten voor het bedrijf. Bovendien doet zich in de Duitse bouwsector een teruggang voor, zodat ook de opdrachten uit dat land wegvielen. Verder zijn diverse opdrach ten. die men praktisch al in portefeuille had, de laatste tijd als gevolg van de gewijzigde marktomstandigheden de opdrachtgevers teruggenomen. Aanleiding tot een open brief aan ir. Doets is het bestuursbesluit hem te machtigen om met de directeur van het EIB, prof. A. Hendriks, in overleg te treden teneinde te komen tot beëindiging van diens taak. Dit in verband met de wens van het stichtingsbestuur invloed te krijgen op het wetenschappelijk onder zoeksbeleid van het EIB Prof. Hendriks had daarin volgens de reglementen ge heel de vrije hand. en 2e rond, jaar. gever 1 be- ,- 60 10 x ■ds en ;skan- Post- Tel. In de vragen werd gesuggereerd dat de „Nederlandse” multinationals in de wetgeving ten onrechte in een uitzon deringspositie verkeren. In dit verband werden genoemd Shell Nederland en Philips en werd gewezen op het conflict tussen de centrale ondernemingsraad van AKZO-Nederland BV en de raad van commissarissen over de benoeming van een commissaris. Als voorbeeld van inspraak werd genoemd de samenstelling van de raad van commissarissen bij Estel NV, de holding van Hoogovens en Hoesch. Van Agt wees erop dat er in het voetspoor van het SER-advies. met re den, twee uitzonderingen zijn: de top- holding van een concern, dat de meer derheid van zijn werknemers in het buitenland heeft, is vrijgesteld van de bepalingen uit de structuurwet. Op dochtermaatschappijen is de wet beperkt van toepassing, de raad van commissa rissen moet wel samengesteld worden met inspraak van de werknemers, maar heeft geen boevoegdheid bestuurders te benoemen en de jaarrekening vast te stellen. Toch zijn de drie industriebonden on gerust. Vandaag zal de directie hen uit sluitsel geven. Zij zullen ongetwijfeld te horen krijgen, dat het bedrijf uitstekend in staat is werkgelegenheid en bedrijfs- continuïteit veilig te stellen. Zij het dan dat daar mogelijk bepaalde tijdelijke maatregelen voor nodig zullen zijn. Maar op de werkgelegenheid zullen die hoogstwaarschijnlijk geen uitwerking hebben, zo wordt algemeen aangenomen binnen het concern. Analyse van het resultaat van de steekproef leert dat 17 percent van de ondervraagden zichzelf tegenspreekt. Een van de onderzoekers wijdt dit aan „onzekerheid die vooral in de lagere sociaal-economische milieu’s groot is”. De conferentie in Amsterdam is de eerste van dit karakter die in een geïn dustrialiseerd land wordt gehouden. De organisatoren hebben zich voor de gele genheid van de medewerking kunnen verzekeren van de raad van Nederlandse werkgeversverbonden en het landbouw- sel- en landbouworganisatie van de VN, schap, via hun commissie ontwikkelings- de FAO. Het congres in het Koninklijk insti tuut voor de tropen is er in de eerste plaats op gericht bilaterale contacten te leggen tussen vertegenwoordigers van de ontwikkelingslanden enerzijds en die van industriële ondernemers uit de wes telijke wereld en Oost-Europa ander zijds. De samenwerkingsactiviteiten be hoeven zich daarbij niet te beperken tot de fabrikage, maar kunnen zich ook uitstrekken tot het terrein van de op slag, de distributie, de verpakking, het bedrijfsbeheer en de marketing. Ten aanzien van de samenwerkings vorm zullen op het congres zaken als joint-ventures, onderaanbestedingen en licentie-overeenkomsten aan de orde Bij IHC werken ongeveer 6000 men sen, terwijl naar schatting eenzelfde aantal werknemers bij toeleveringsbe drijven geheel of gedeeltelijk afhanke lijk is van het concern, De algemene stemming is: we hebben een dreun ge had, maar we zijn sterk en gezond genoeg om er weer boven op te komen, De enorme orderportefeuille en de uit zonderlijke groei die het bedrijf de laat ste jaren heeft doorgemaakt tonen aan dat er geen enkele reden is om op lange termijn te vrezen dat er onaangename maatregelen moeten worden genomen als sanering, afstoting van bedrijfsonder delen en massale ontslagen. Aan het eind van het jaar zullen dan ongeveer 35.000 personen in de confec tie-industrie werkzaam zijn in ongeveer 400 ondernemingen. In 1968 werkten nog 60.000 mensen in deze bedrijfstak. Vol gens de Nevec, die ongeveer 80 pct. van de omzet van de Nederlandse confectie bedrijven vertegenwoordigt, zal de ver mindering van de werkgelegenheid in deze industrie niet alleen tot stand be hoeven te komen door ontslagen. Een deel van de terugloop zal opgevangen kunnen worden door het natuurlijke verloop. Ook zullen ontslagen werkne mers bij andere confectie-bedrijven aan het werk kunnen komen. Vooral voor de snel in mode veran derende kleding is het een voorwaarde dat er een produktie in Nederland blijft. Bovendien is er nog plaats voor het confectiebedrijf dat historisch vakman schap vereist en voor de vervaardiging van bulk-artikelen. Dit laatste kan hier of dicht bij ons land, in grote bedrijven, blijven gebeuren wanneer gebruik wordt gemaakt van de modernste apparatuur. De door bedrijfssluitingen wegvallende produktie van modegevoelige artikelen en de betere confectie zal voor een gedeelte verder uitwaaieren naar de ons omringende landen. Een stuk van de bulkgoederenproduktie gaat naar de zo genaamde lage-lonen-landen zoals Tune sië, Portugal, Griekenland en naar de loonveredelingsbedrijven in OostEuropa en het Verre Oosten. IHC was oorspronkelijk een combina tie van de volgende werven: Gusto. Schiedam, Verschure, Amsterdam. De Klop, Sliedrecht, J&K Smit, en L. Smit in Kinderdijk en Conrad Stork in Haar lem. De vorm waarin deze samenwer king was gegoten was een Vennootschap onder firma. Toen in 1965 besloten werd tot de oprichting van een houdstermaat schappij IHC. moest Conrad Stork afha ken, omdat dit bedrijf deel uitmaakte van het VMF-concern. De bond noemt het een duidelijke zaak, dat ieder misbruik van de sociale verzekering moet worden uitgebannen. Hij is er echter van overtuigd, dat de grote meerderheid van de werknemers terecht aanspraak maakt op uitkeringen ingevolge sociale verzekeringswetten. Maar daarbij doet zich dan de belangrij ke vraag voor, aldus de Industriegids (met een variant op het gezegde dat iemand die niet werkt ook niet zal eten), waarom iemand die echt niet kan wer ken wel zal eten maar dan minder. „Wanneer wij bij ons inkomensbeleid uitgaan van christelijke normen, beho ren we ons ernstig af te vragen of zo’n behandeling wel past in ons maatschap pijbeeld”, meent de Industriebond CNV. „Als onze christelijke naastenliefde tot gevolg heeft dat onze zorg over degenen die arbeidsongeschikt zijn is „betaald” met 70 of 80 percent van het inkomen, dan zitten we er misschien toch naast”. De christelijke industriebond is van plan zich in de nabije toekomst ernstig met deze problematiek te gaan bezig houden om na te gaan of degenen die buiten hun schuld buiten het arbeids proces zijn geplaatst, wel op een recht vaardige manier worden behandeld. DEN HAAG. Het kabinet heeft nog geen antwoord op de vraag hoever de medezeggenschap van de werknemers in de leiding van multinationale onderne mingen moet reiken. De zogenoemde structuurwet voor NV’s en BV’s, die op dit stuk bepalingen bevat, is nog maar een half jaar oud en er is dus nog weinig ervaring. Dit antwoordde minis ter Van Agt (Justitie) gisteren mede namens zijn collega Boersma (Sociale Zaken) in de Tweede Kamer op vragen van de PPR-Kamerleden Van Gorkum, Coppes. Jansen en De Gaay Fortman. De ondernemingsraad van het bedrijf werd gisteren van deze plannen op de hoogte gebracht. Bij die bijeenkomst waren ook aanwezig de districtsbestuur- ders van de vakbonden, die in de afgelo pen dagen met de directie van het bedrijf overleg hebben gevoerd over de sociale consequenties van de maatregel en de afvloeiing van het personeel. Daarna zal het personeel zelf worden geïnformeerd. Toekomst IHC lijkt toch wel redelijk „Door dit beluit te nemen, zonder daarbij enige concrete suggestie met be trekking tot eén nieuwe structuur van het instituut te hebben geformuleerd, is de onafhankelijkheid van het instituut in het geding geraakt, zo schrijven de medewerkers. Zij wijzen op de voor naamste doelstelling van het EIB: de wetenschappelijke onderzoekers maken uit wat er onderzocht moet worden”, niet degenen wier groepsbelang zich krachtig of zelfs maar secundair weet te manifesteren, noch degenen die het geld voor zijn onafhankelijk bestaan fourne ren.” DEN HAAG. In het Koninklijk in- worden gesteld. De deelnemers zullen stituut voor de tropen in Amsterdam zal vooraf inzage krijgen in de door Unido van 21 tot en met 25 oktober een en FAO geselekteerde voorstellen tot conferentie worden gehouden die tot investeringen en industriële samenwer- doel heeft de industriële samenwerking king op de genoemde gebieden. met de ontwikkelingslanden in een aan tal sectoren van de voedings- en genot middelenindustrie te bevorderen. IHC is dan wel verreweg de grootste producent van baggermaterieel ter we reld, op het gebied van de zogeheten offshore-activiteiten ten behoeve van de olie-industrie, bezit Amerika praktisch een monopolie. Dat betekende voor IHC, die beschikt over de capaciteit en de des kundigheid om allerlei apparatuur voor buitengaatse exploratie- en winningsacti- viteiten te vervaardigen, dat terwijl zich in deze sector een grote markt aan het ontwikkelen was, het concern op de Ame rikaanse markt geen voet aan de grond kon krijgen. In de VS gelden bepalingen dat voor Amerika bestemde kapitaalgoederen ook in het land zelf vervaardigd moeten worden. Als gevolg van dit Amerikaanse protectionisme was IHC dus wel genood zaakt een dochtermaatschappij op te richten. Voor offshore-activiteiten is de Amerikaanse markt nu eenmaal verre weg de grootste, terwijl ook bijna alle grote oliemaatschappijen in Amerikaan se handen zijn- IHC richtte samen met de Amerikaan R. L. Ie Tourneau, een ingenieur, een joint-venture op, die orders verkreeg voor drie kostbare hefeilanden. Toen eenmaal een begin was gemaakt met de werkzaamheden aan de hefeilanden. bleek dat de calculatie niet deugde. De tijd, waarin men aanvankelijk meende een eiland te kunnen vervaardigen, was veel te laag geschat en bedroeg in wer kelijkheid ongeveer het dubbele. Verwij ten door Nederlandse persorganen, dat IHC vanuit Nederland onvoldoende toe zicht op de gang van zaken in Amerika zou hebben uitgeoefend, worden door de concernleiding verontwaardigd van de hand gewezen. Zij voeren daarbij aan DEN HAAG (ANP). De organisa ties, aangesloten bij de drie onderne- merscentrales (het Koninklijk verbond van ondernemers, het Nederlands katho liek ondernemers verbond, en het Ne derlands christelijk ondernemers ver bond) hebben ingestemd met de lijn, die hun besturen in de onderhandelingen met de regering inzake het loon- en prijsbeleid hebben gevolgd. De komende besprekingen over de loonvorming vereisen een evenwichtige aanpak. Ook het beleid ten aanzien van prijzen, belastingen en overheidsbeste dingen zullen hierbij moeten worden betrokken. Met het oog op dit overleg hebben de organisaties besloten tot een coördinatie met de aangesloten bedrijfs takken. Achtergrond hiervan is o.a. dat de samenstelling van beleidsorganen van deze multinationals niet alleen door de Nederlandse verhoudingen wordt be paald. De Nederlandse (centrale) onder nemingsraad is niet representatief voor het gehele, over de wereld verspreide, personeel van zo’n concern. De wet houdt dus rekening met de situatie, waarin de maatschappijen werken. Nu hoeft dit niet het laatste woord te zijn. De zaak van de medezeggenschap is een kwestie, waarop in kabinetsverband wordt gestudeerd. De minister zegde toe dat de Kamer een overzicht zal krijgen van de con cerns, die wel geheel onder de werking van de structuurwet vallen. Wat Philips betreft, hier gaat het om een bijzondere constructie, waarop de wet niet van toepassing is, omdat deze holding tevens werkmaatschappij is. In het AKZO-con- flict speelt de scheiding tussen AKZO NV en AKZO-Nederland BV niet de wezenlijke rol. Het eigenlijke twistpunt is volgens Van Agt welke personen in de raad van commissarissen kunnen wor den benoemd en welke niet. IHC is ’s werelds grootste specialist op het terrein van van de bouw van aller hande baggermaterieel. Het bedrijf be heerst ca. 40 percent van de wereld markt op dit gebied. Sinds 1965 heeft het concern een spectaculaire groei doorgemaakt. Het totale aantal werk maatschappijen, waaronder een klein aantal minderheidsdeelnemingen, be droeg in het verslagjaar 1972 zesentwin tig, in binnen- en buitenland. Daartoe behoorde ook IHC-Le Tour neau, een in Nassau, in de VS gevestigde 75 percents-deelneming. De verliezen, die dit bedrijf in de afgelopen twee jaar heeft geleden, zijn niet bekend, maar er worden getallen genoemd in de orde van grootte van 35 a 40 miljoen gulden. Volgens een woord voerder van IHC was het concern des tijds wel gedwongen zich op de Ameri kaanse markt te begeven. In een gisteren uitgegeven verklaring wordt gezegd, dat de ondernemers de regering zullen houden aan haar toezeg ging een gelijkwaardige ontwikkeling van de ondememersinkomens ten op zichte van de werknemerslonen mogelijk te maken. Per 1 april dient de prijsbe- schikking zo te worden bijgesteld, dat kostenstijgingen niet voor rekening van de ondernemers komen. Dit geldt voor de detailhandel, het ambacht, de horeca en het vervoer. AMSTERDAM (ANP). Veel di recties van confectiefabrieken is de schrik om het hart geslagen. Er zullen dit jaar nog meer bedrijven moeten sneuvelen. Als er zich geen bijzondere omstandigheden meer voordoen en de overheid bereid is zekere maatregelen te nemen, zal dit jaar het aantal arbeids plaatsen in de Nederlandse confectie industrie zeker met 5000 verminderen. Dan pas zal er sprake kunnen zijn van een gesaneerde bedrijfstak, zo zegt de heer L. C. VV ,M. Kusters, algemeen se cretaris van de Nevec (Nederlandse Eco nomische Vereniging voor de Confectie industrie). II

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1974 | | pagina 17