CONFERENTIES IN WENEN EN GENEVETEKENEN VAN ONTSPANNING
LAATSTE FASE TROEPENSCHEIDING INGEGAAN
man
Politieke verwarring
President Nixon
Zedenmeesters
de macht
aan
Vrouw trapt,
leest
roept adviseurs
naar Witte Huis
Strijd laait op
in Zuid-Vietnam
krantje
in Israel groot
Rachman naar islamitische top
Chili gaat 5 jaar
onderdrukking
tegemoet
achtergrond
LIKOED: KABINET SNEL NAAR HUIS
NA PAKISTAANSE ERKENNING BANGLADESJ
Aanslag op trein
in Mozambique
ZATERDAG 23 FEBRUARI 1974
3
VAN DER LOUW:
premier
(Van onze redacteur in Montevideo)
HES
Kissinger-linie
MONTEVIDEO In Latijns-Amerika zijn de noi’men de laatste
twee jaar meer veranderd dan daarvoor in twintig. Het hardnekkige
verzet tegen vernieuwing van de oude generatie de grootouders,
de erfgenamen van de Spaanse traditie is volledig gebroken. Op
iedere hoek van de straat kussen jeugdigen elkaar, die zich zo’n
30 jaar geleden thuis nauwelijks een heimelijke liefkozing zouden
hebben durven veroorloven.
Catch op tv
der leiding staan van
Moedjiboer Rachman.
Dan 'maar niet
LAHORE (Reuter, DPA, UPI,
AP) Nu Pakistan Bangladesj
heeft erkend is de weg vrijgemaakt
voor deelneming van Bangladesj
aan de islamitische topconferentie
die gisteren, vandaag en morgen
in Lahore wordt gehouden. Vol
gens het Indiase persbureau zal de
delegatie van Bangladesj, die van
daag in Lahore is aangekomen, on-
Sapir
Vertrouwen ontstaat niet door touwtrekken
(Van onze speciale verslaggever, Henk Kolb)
KLEINE EENHEDEN
Meer vrijheid in Egypte
Later kan
om-
zen.
samen
hebben
economen
Wat de opstandige jeugd op het
hoofd te veel heeft, heeft zij naar de
mening van de moralisten om de hals
te weinig. Zelfs in de tropische Brazi
liaanse hitte moet men op „belangrij-
Officieel gaat het om het nemen van
vertrouwenwekkende maatregelen of
tewel in het Engels „Confidence Buil
ding Measures” (CBM’s).
WAARSCHUWEN
Eén zo’n maatregel: het wederzijds
waarschuwen bij grote manoeuvres
en troepenverplaatsingen opdat der-
gelijke ondernemingen geen politieke
argwaan wekken.
De televisie in Zuid-Amerika speelt
ook een belangrijke rol. Jongens van
5 tot 12 jaar kijken steeds weer met
spanning uit naar de volgende afleve
ring van de populaire serie „Titanen
in de ring”, waarin dikke kerels op
treden in catch-as-catch-can-gevech-
ten. Iemand van een eerste-hulppost:
..De mensen hebben er geen idee van
koeveel jongens met gebroken lede
maten naar ons worden gebracht om
dat ze deze „Titanen” van de televisie
imiteerden.
De Russen stellen daar tegenover:
„Wij hoeven slechts over grote een
heden te spreken want met kleine
eenheden begint niemand een oorlog.”
Deze voorspelling deed de voorzitter
van de Partij van de Arbeid, Van der
Louw, gisteravond op de Chili-conferen-
tie in Amsterdam. Hij ontleende zijn
voorspelling aan kranteberichten waarin
de leider van de junta, generaal Augusto
Pinochet, verklaarde dat het zeker nog
vijf jaar zal duren voordat de junta in
Chili vrijheid van politieke activiteit zal
toestaan.
De censuur op het werk van buiten
landse journalisten is grotendeels opge
heven. in vrijheid gestelde politieke ge
vangenen mogen weer reizen en in het
buitenland werken en particuliere on
dernemingen krijgen meer gelegenheid
voor handel met het buitenland. Dit
blijkt uit berichten in het semi-officiële
blad „AI Achram”.
Het Westen gaat daarbij uit van
een beginsel dat een Brit omschreef
als „het kost zo weinig en geeft
zoveel”. De CBM’s moeten betrekking
hebben op een groot gebied en op
betrekkelijk kleine legereenheden.
De Russen daarentegen willen met
een veel grover gemaasd net werken
en vinden het waarschuwen pas no
dig op het niveau van de legergroep.
En dat zijn onderdelen van een der-
Een ambassadeur: „Het feit dat de
Russen deze kwestie vooralsnog bena
deren volgens het beginsel van het
touwtrekken duidt aan hoe fout het
zit. Vertrouwen ontstaat niet door
touwtrekken. We hebben gezegd wat
wij nodig achten en daarop een zo
minimaal antwoord gekregen dat we
zeer ontmoedigd zijn geraakt”.
behoeft niet de kritiek
die de onvermijdelijk
verduren zal
schakelde zijn vrouw in om hem op
de tandem naar zijn werk te bren
gen. Zelf kon hij nu ook nog zijn
grens
vond.
Het was de tweede aanslag in één
week.
Deze fase houdt in dat de Israëliërs
een strook van dertien kilometer breed
ten oosten van het 165 km lange Suez-
kanaal ontruimen.
Als op 5 maart deze fase is voltooid,
hebben de Israëliërs een nieuwe, naar
Kissinger genoemde linie vlak ten wes
ten van de Mitla- en Giddi-passen inge
nomen, terwijl troepen van de Verenigde
Naties stellingen hebben ingenomen in
de ontruimde zone
In de Amerikaanse staat Californië
is soms moeilijk aan benzine te ko
men. Deze man vond er wat op. Hij
ochtendblad lezen.
Het Westen: „De Russen begrijpen
kennelijk niet wat vertrouwen en
wantrouwen zijn voor een officieel
neutraal gemaakt land als bijvoor
beeld Oostenrijk.”
CAIRO (Reuter) In Egypte
zijn gisteren nieuwe maatregelen
bekendgemaakt om het leven te li
beraliseren. Dit valt samen met het
begin van de vijfde en laatste fase
van de troepenscheiding aan het
Suezfront.
JOHANNESBURG (Reuter). —Bij
een aanslag met machinegeweren op een
trein in Mozambique zijn drie blanke
passagiers gedood. Dit hebben ooggetui
gen bij aankomst in Johannesburg ge
gelijke omvang dat zulke oefeningen
maar betrekkelijk zelden voorkomen.
Toch kan in sommige situaties het
verplaatsen van niet meer dan één
divisie in een bepaald grensgebied al
een heel duidelijk politiek drukmid
del zijn.
rabbinaat aan handen en voeten gebon
den is. Ook wil de Nationaal religieuze
partij dit minderheidskabinet geen steun
geven, wat uiteraard de positie van het
kabinet nog zwakker maakt.
De Likoed heeft intussen aangekon-
digd dat haar voornaamste doel is dit
kabinet zo snel mogelijk naar huis te
sturen. Zoals de zaken er nu voorstaan
lijkt het niet uitgesloten dat dit vrij snel
zal lukken.
De Israëlische strijdkrachten zjjn gis
teren aan de vijfde en laatste fase
begonnen van de troepenscheiding aan
het Suezfront.
SAIGON (UPI). Strijdkrachten van
het Zuidvietnamese Bevrijdingsfront
hebben in de noordelijke provincie
Kwang Ngai een nieuw front geopend.
Ook in de Mekong Delta in het zuiden
en de centrale hoogvlakten woeden vol
gens Saigon hevige gevechten
in feite is het probleem van het
lange haar in de Uruguese hoofdstad
Montevideo voor het eerst in de
openbaarheid gekomen, toen de trai
ner van het Uruguese nationale voet
balteam, „Tony” Alvarez, de spelers
Jorge Zanin en Pierino Lattuada bij
een wedstrijd in Mexico niet liet
Een van de beginselen die het Wes
ten altijd voor deze onderhandelingen
in Genève heeft gehanteerd is het
vermijden van haast. Het oostblok is
er van het begin af aan op uit
geweest snelheid te betrachten. Zowel
tijdens de voorbereidende fase in
Helsinki (op ambassadeursniveau) als
tijdens de formele opening van de
onderhandelingen, ook in Helsinki (op
het niveau van de ministers van Bui
tenlandse Zaken), als voor de tweede
fase, die van de werkelijke onderhan
delingen in Genève, die tenslotte met
een plechtige derde fase (wederom in
Helsinki) moet worden bekroond door
de regeringsleiders-staatshoofden.
Na de verrassende Pakistaanse be
kendmaking over de diplomatieke er
kenning van de voormalige oostelijke
provincie als onafhankelijke republiek
maakte de regering in Dacca harerzijds
het besluit bekend. Pakistan diplomatiek
te erkennen. Volgens Moedjiboer Rach
man heeft Pakistan Bangladesj „onvoor
waardelijk erkend”.
WASHINGTON (ANP). President
Nixon heeft gisteren onverwacht zijn
voornaamste adviseurs naar het Witte
Huis geroepen voor overleg over de
energiecrisis en de stijging van de kos
ten van het levensonderhoud in de Ver
enigde Staten.
Kissinger in Cairo verwacht, op 1 maart
gevolgd door zijn Russische collega Gro-
miko.
Intussen hebben vooraanstaande
Egyptische economen aanbevolen het
Eqyptische pond weer te laten circule
ren op de internationale geldmarkten.
Ook pleitten zij voor waarborgen tegen
zegd. Vijf passagiers raakten gewond.
De trein was op weg van Beira in
Mozambique naar Malawi toen tussen
Caia en Inhaminga, 80 kilometer van de
met Malawi de aanslag plaats
nationalisatie om beleggers uit andere
Arabische landen aan te moedigen geld
in Egypte te investeren.
De opheffing van de censuur op de
buitenlandse berichtgeving, met uitzon
dering van militaire zaken, is nog niet
officieel bevestigd. Het wachten is op de
terugkeer van de vice-premier en minis
ter van Voorlichting dr. Abdel Kader
Hatem, die in Tokio probeert ongeveer 3
miljard gulden los te krijgen in de vorm
van kredieten voor ontwikkelingsprojec
ten in Egypte.
De liberaliseringsmaatregelen zijn de
duidelijkste tekenen tot dusver dat er in
Egypte een algemene ontspanning gaan
de is nu het streven naar vrede met
Israel naar wens verloopt.
Het is dan ook geen wonder dat de
ziekenhuizen een ongewenste toeloop
hebben van jongedames. Volgens de
artsen is bij 80 percent van de onge
vallen sprake van gescheurde pezen
en verrekkingen en bij 20 percent
van enkelbreuken. De waarschuwin
gen van de artsen worden echter in
de wind geslagen en het gekletter in
de straten van Montevideo klinkt
voort.
Maar de conservatieve nationalisten
en „beschermers van de moraal” zit
ten overal. Zo is in de Argentijnse
hoofdstad Buenos Aires een „revolu
tionair volkscommando” opgedoken
dat de strijd heeft aangebonden met
de langharigen. In een communiqué
eisen zij van de kappers „terug te
keren naar de traditionele haarleng
te” en de baarden „tot natuurlijke
afmetingen te beperken”, waarbij hun
afschuw voornamelijk schijnt uit te
gaan naar „maoïstisch” uitgedoste
jongelieden.
Ze propageren de mannelijkheid en
vinden haarpermanent voor mannen
even verderfelijk als strakke broeken,
waarbij ze keihard beweren dat
„kunstenaars, journalisten en voetbal
lers” met hun „verwijfde manieren”
de massa in het verderf storten.
De nieuwe maatregelen komen in een
tijd van grote diplomatieke activiteit
van Egypte. President Sadat die in La
hore de Islamitische topconferentie bij-
woont, bereidt volgens „Al Achram” een
hervatting voor van het overleg met
Libië over de voorgestelde unie. Volgen
de week wordt de Amerikaanse minister
want nieuwe verkiezingen op niet al te
lange termijn lijken
minderheidsregering - -
Arbeiderspartij uiteinde-
kiezen voor een regering
eenheid met de rechtse
kelijk immers de tijd niet rijp achtte
om dit gesprek aan te gaan.
Er bestaat evenwel een wezenlijk
verschil tussen de starre Russische
houding ter conferentie en de officië
le propaganda-lijn uit Moskou, die
zegt: „De Europese volken willen
goed, de landen ook alleen zijn er
hier en daar nog weerstandsnesten
overgebleven uit de koude oorlog van
imperialisten die de internationale ar
beidersgemeenschap niet de vrede
gunnen waarop zij recht heeft.”
In de elf sub-commissies die zich
sedert september in Genève bezighou-
Later kan Dajan dan, als „redder des
vaderlands” terugkomen om orde op za
ken te stellen. Dajan, „de onmisbare
Dat zal dan zijn na nieuwe verkiezingen,
met zo’n zwakke
haast onvermijde-
geen olie hebben.
„P® ^Libische leider Kolonel Moeammer
Arabische
harder
GENÈVE Onderhandelingen over wederzijdse vermindering van strijd
krachten (in Centraal-Europa) in Wenen, de conferentie over veiligheid en
samenwerking (in Europa) te Genèvehet zjjn tekenen van ontspanning.
Het zjjn althans tekenen van ontspanning geweest. Want in de Europese ver
houdingen doet zich nu weer een verstijving voor van de betrekkingen tussen
Oost en West.
Een nieuwe koude oorlog staat wel
iswaar niet voor de deur, maar vele
westelijke delegaties dreigen danig
gefrustreerd te raken door een ge
brek aan wezenlijke vooruitgang.
De Sovjet-Unie en zijn bondgeno
ten worden tijdens deze besprekingen
geconfronteerd met een diepgaand en
tamelijk openbaar onderzoek van
hun werkelijke bedoelingen als zij het
over ontspanning hebben. De Europe
se veiligheidsconferentie heeft in de
Russische propaganda vele jaren gefi
gureerd als een bewijs voor de kwade
intenties van het Westen, dat aanvan-
ke posten” colbertjas en stropdas dra
gen. Toen ik vergezeld van een jeug
dige begeleider in sporthemd in Sao
Paulo een „goed restaurant” wilde
binnengaan, liet de portier ons niet
binnen.
In theater Colon in Buenos Aires is
bij premières voor parket en eerste
rang smoking verplicht. Een bezoe
ker, die onder zijn smoking een witte
zijden coltrui droeg werd door de
suppoost niet toegelaten. De perscam
pagne, die na dit voorval ontstond,
bracht ook geen duidelijkheid
trent het begrip „avondkleding”.
Soms heeft het ontbreken van een
stropdas echter ernstiger gevolgen. In
Uruguay is de civiele rechter (of zijn
vrouwelijke collega) tevens ambte
naar van de burgerlijke stand. In een
bouwvallig huis in het havenkwartier
van Montevideo waar een vrouwelij
ke rechter zitting had en getuigen en
bezoekers elkaar verdrongen bij een
aantal huwelijksvoltrekkingen, wei
gerde de ambtenares bij een van de
huwelijken de plechtige akte voor te
lezen als de bruidegom geen das om
deed
Behulpzaam boden getuigen hun
das aan. maar de bruidegom protes
teerde tegen deze willekeur van de
staat. „Dan trouw ik maar niet”, zei
hij en verdween.
Terwijl lang haar en ontbrekende
dassen voor zover bekend geen scha
de aan de volksgezondheid hebben
toegebracht, worden artsen nu gea
larmeerd door de schoenenmode. Jon
ge meisjes dragen zuecos, open schoe-
Vereist het op een normale bestra
ting al een zekere behendigheid om
ermee te paraderen, in de straten van
Montevideo wordt het een ware
kunst. Het plaveisel is namelijk sinds
70 jaar niet vernieuwd. De trottoirs
zijn ongelijk, stenen ontbreken, over
al zijn gaten en geulen.
meedoen, omdat hij vond dat ze hun
haar hadden verwaarloosd.
Intussen zijn de zedenmeesters in
vele Latijnsamerik'aanse landen via
de politiek aan de macht gekomen.
De Uruguese gymnasiasten hebben
van december tot maart vakantie,
maar aan het begin van het nieuwe
schooljaar moeten ze „in uniform en
met goed geknipt haar” op de les
verschijnen.
In een kleine Zuidchileense stad
wordt „ieder individu met fang haar,
verwaarloosde baard en hippiekle-
ding” gearresteerd. Maar ook voor
het stedelijke zwembad in de hoofd
stad Santiago verkondigen luidspre
kers dat dragers van lang haar niet
worden toegelaten. In de pers wordt
er tegen gewaarschuwd de al te weli
ge haardos niet onder mutsen of zelfs
zoals weerspannige werknemers bij
een grote Braziliaanse bank proberen
onder pruiken te verbergen.
nen met 10 cm hoge en zeer brede
zolen van kurk of hout; ze worden
met een kleine gesp over de enkel
vastgemaakt. De prijs bedraagt onge
veer 20.000 Uruguese peso’s (56 gul
den).
lijk, tenzij de
lijk toch zou
van nationale
Likoed.
Dajan heeft voor een van beide oplos
singen gepleit, maar het is niet waar
schijnlijk dat de Arbeiderspartij deze
oplossing als laatste redmiddel zal kie-
omdat in zo’n kabinet de Likoed
met de Nationaal Religieuze Par
tij en de Dajan-Groep groter zou zijn
dan de Arbeiderspartij.
Kadaffi verklaarde dat de
van geïndustrialiseerde landen die Israel
blijven steunen. De wereld moet naar
zijn oordeel verdeeld worden in drie
groepen: geïndustrialiseerde landen, lan
den van de derde wereld en islamitische
landen. Deze indeling zou tevens maat
staf moeten zijn bij de vaststelling van
olieprijzen.
De geïndustrialiseerde wereld moet nu
kiezen voor samenwerking met de Ara
bieren tegen Israel, of anders de gevol
gen aanvaarden. „De energiecrisis in de
geïndustrialiseerde wereld verergert. Men
moet kiezen tussen onze vriendschap of
die van de vijand. Als men onze vriend
schap kiest moet dat beloond worden”,
aldus Kadaffi.
Premier Bhoetto maakte veel indruk
Wp Hi" “trok ‘?t de is,amitische
agenda, waarop alleen kwesUes be"redf-
rende het Midden-Oosten stonden. Wel-
iswaar gaf de premier zjjn steun aan de
Arabische zaak, maar tevens riep hij in
met mis te verstane bewoordingen op tot
verdehng van de nieuwe olierijkdommen
onder de landen van de derde wereld.
Hij zag „grootse mogelijkheden” voor
samenwerking binnen de derde wereld
Nu is er de kans de geïndustrialiseerde
landen van het westen onbevangen tege
moet te treden. Deze kans mag niet
gemist worden, zo meende Bhoetto Hij
waarschuwde voor het gevaar van een
kloof in de derde wereld tussen de
oliebezittende landen en de landen die
Intussen wordt er hard gesleuteld aan
het nieuwe kabinet. Als Dajan en Peres
inderdaad heengaan, dan is de belang
rijkste kandidaat voor het ministerie
van Defensie op dit moment de huidige
minister van financiën Sapir.
Een vreemde is Sapir op defensie niet;
hij is onder Ben Goerion ook al direc-
teur-generaal van het ministerie van
Defensie geweest.
Er is nog een tussenoplossing gesugge
reerd: Dajan zou naar het ministerie
van Buitenlandse Zaken gaan. Peres zou
minister van Defensie worden en Eban
zou dan de post van wetenschap en
technologie krijgen. Tenslotte is ook oud-
opperbevelhebber Rabin, een protege
van Sapir, genoemd als mogelijke minis
ter lan Defensie alhoewel de slechte
betrekkingen met premier Golda Meir
stellig een belemmering zullen zijn.
Dat de Nationaal Religieuze Partij in
een later stadium zich nog bij de coalitie
zal aansluiten is niet waarschijnlijk, nu
xij door de uitspraak van het opper-
In zijn bekendmaking heeft de Pakis
taanse premier Bhoetto inderdaad niet
gerept over de kwestie van de 195 Pa
kistaanse officieren, die sinds de burger
oorlog van 1971 krijgsgevangenen worden
gehouden. In het verleden heeft Bhoetto
voor erkenning steeds als voorwaarde
gesteld dat Bangla Desj moet afzien van
processen tegen de gevangen officieren.
Dacca wilde deze kwestie pas bespreken
na diplomatieke erkenning.
Voor de erkenning is bemiddeld door
een missie van deelnemers aan de isla
mitische topconferentie, die deze week
naar Dacca was gereisd. Bangladesj, na
Indonesië het land met de grootste mos-
lem-bevolking, wilde alleen na diploma
tieke erkenning deelnemen aan de isla
mitische top in Lahore.
De erkenning maakt tevens de weg
vrij voor toelating van Bangladesj tot de
verenigde Naties. Tot dusver heeft Chi
na, op aandrang van Pakistan, het VN-
lidmaatschap van Bangladesj tegenge
houden door een veto uit te brengen in
de Veiligheidsraad.
Kort na Bhoetto’s mededeling maak
ten ook Iran en Turkije bekend dat zij
Bangladesj diplomatiek erkennen.
(Van onze redacteur in Jeruzalem,
mr. J- van Wesel)
JERUZALEM De verwarring
in Israel duurt voort. De ministers
Dajan en Peres hebben, ondanks
het verzoek van premier Golda
Meir, hun beslissing gehandhaafd
dat zij niet mee zullen doen aan
een minderheidskabinet.
Zij zullen zich echter niet tegen
zo’n kabinet verzetten. De tactiek
van Dajan is duidelijk: hij blijft
buiten de regering, komt op de wip
te zitten en
te doorstaan
zwakke regering te
krijgen.
AMSTERDAM (ANP). Een illegaal
en fascistisch regime zal de komende
vijf jaren het volk van Chili onderdruk
ken, tenzij dit volk samen met alle
democratische krachten de junta omver
werpt en de democratie in het land
herstelt.
den met de redactie van de in drie
hoofdstukken verdeelde ontwerp
overeenkomst, is gebleken dat de
Sovjet-Unie een zekere soepelheid
mag demonstreren op ondergeschikte
punten terwijl zij in zaken van we
zenlijk belang even onwrikbaar blijft
als tevoren.
Zaken van belang zijn onder ande
re samengevat: de verhoudingen tus
sen staten, de onschendbaarheid van
die staten en hun grenzen, de mense
lijke vrijheden van hun inwoners, de
mogelijkheid om ook op militair ter
rein vertrouwen te wekken in de
betekenis van de ontspanning die
men op het oog heeft.
Wat die militaire aspecten aangaat
is de vooruitgang „gelijk aan nul”,
zoals een diplomaat verklaarde. En
juist daar vindt het Westen een van
de voornaamste maatstaven die het
Russische streven worden aangelegd.
van het westen onbevangen tege-
mag niet
waarschuwde voor het gevaar
T wereld tussen de
