Pleidooi voor parlementaire enqilêtte naar multinationals
Minister Lubbers
verdedigt Prijswijzer
Bredero neemt
De Meteoor over
VERVUILDE
Ambtenaren: spreiding
GRACHTEN
alleen maar vrijwillig
Leerfabriek sluit:
Mansholt:
150 man zonder
kernenergie
werk
bedreiging
Winst Koninklijke
meer dan verdubbeld
spaar vormen, met
C tot Q% rente?”
„Is het echt waar, ABN,
dat ik bij u kan kiezen
uit elf verschillende
i
s
JÉ
9?
Algemene Bank Nederland
Bonden vergelijken situatie bedrijfsleven
Personeel Bronswerk-
Sittard is ongerust
Conflict bij Shell
over bedrijvenwerk
i
„Sterker nog, niet elf maar twaalf!”
MAART
19 74
VRIJDAG
1
19
Parlementaire enquête
u
De ABN schenkt voor de Nationale Puzzelactie 1973/74
iedere week 5 spaarboekjes met een eerste inleg van f500,-
en 25 spaarboekjes met een inleg van f 100,-.
ROTTERDAM (ANP) Mocht prof. De Roos ooit geloofd hebben dat
de energiecrisis van de afgelopen maanden echt was, dan is dat geloof
definitief de bodem ingeslagen, toen hij vorige week maandag zijn krant
openvouwde. „Ik las dat de grote oliemaatschappijen in West-Duitsland
er bij de regering op aandrongen om de snelheidsbeperkingen voor auto
mobilisten af te schaffen. Notabene de oliemaatschappijen.die voort
durend hadden gepredikt dat olie voor nu en altijd schaars zou zijn. En
nu moet er blijkbaar op de Autobahnen maar weer volop benzine geslurpt
worden”.
Econoom noemt crisis een „show
(Van onze parlementsredactie)
moeten ge-
ADVERTENTIE
meer in handen wordt gelaten van de
multinationale ondernemingen.
dit gisteren
vergadering
DEN HAAG. „We trappen erin, er
zijn al miljarden geïnvesteerd in de
kernenergie. Die investeringen worden
rendabel omdat de olieprijzen steeds ho
ger oplopen. De economische problema
tiek overheerst, wordt ons opgedrongen.”
Aldus dr. S. Mansholt gisteren in Den
Haag bij de presentatie van het boekje
„De dood in het vat” van Matthijs de
Vreede, een kritische reportage over de
kernenergie-ontwikkeling.
Dr. Mansholt noemde de publicatie
broodnodig. Hij stelde vast dat we, zon
der de gevaren te kennen het tijdperk
van de kernenergie instappen, alleen om
dat ons steeds maar weer moet worden
voorgehouden dat groeien noodzakelijk
is en dat achteruitgang stilstand is.
„We zijn wel voldaan over het be
reikte akkoord”, zei de heer J. Stekelen-
burg, districtsbestuurder van de Indu
striebond NVV in Gelderland. Hij is van
mening dat ingrijpende reorganisaties
bij De Meteoor ook zonder overneming
noodzakelijk zouden zijn geweest. „Mis
schien zouden er wel meer mensen be
trokken bij zijn geweest”, is de indruk
van de heer Stekelenburg.
UTRECHT (ANP). De vakbonden
gaan akkoord met een eventuele overne
ming van de NV De Meteoor (fabrikant
van tegels, sierbeton en bouwelementen)
door de Verenigde bedrijven Bredero in
Utrecht.
samen -
Vooral
4
'T
De kern van het conflict is volgens de
heer B. van de Gein, voorzitter van de
bedrijfsafdeling, dat Shell slechts aan
maximaal 25 bedrijven werkers van alle
bonden samen de bescherming en voor
rechten wil geven die ook or-leden heb
ben. De heer Van Gein stelt dat dit zelfs
te weinig is voor een bestuursvergade
ring van de groep. Hij vraagt zich af
hoe de bonden eventueel een staking
zouden kunnen uitroepen als er maar 25
kaderleden bij elkaar mogen komen.
In november 1972 verscheen de eerste
lijst met namen van over te plaatsen
rijksdiensten met samen bijna 2.700 ar
beidsplaatsen. Later volgden nog enkele
lijsten met samen enkele honderden ar
beidsplaatsen. Ook besloot het kabinet al
tenminste duizend van de tweeduizend
effectieve arbeidsp’re.’sen van het cen
traal bureau voor de statistiek naar
Limburg over te brengen.
Het zijn niet alleen de industrieën, die
het water vervuilen. Getuige tenminste
dit hoekje in een der veelbezongen
Amsterdamse grachten.
Met de stelling dat de Prijswijzer een
door de overheid betaalde reclame voor
het grote winkelbedrijf is bleek de mi
nister het niet eens. De actie legt nu
eenmaal het accent op de prijs, bedrij
ven die werken met lage prijzen hebben
een voordeel, erkende hij. Bij het aan
gaan van de samenwerking met het
ministerie, die nu uitgebreid en verste
vigd is, hebben de consumentenorganisa
ties zich aan spelregels gebonden. Risi
co’s, zoals die nu blijken, worden bij
voorbaat aanvaard.
UTRECHT (ANP). De Industriebond
NKV meldt in zijn blad Industrie-
revue dat onder de tachtig werknemers
van Bromnverk-Sittard grote ongerust
heid is ontstaan doordat Bronswerk be
zig is met een „uitholling’ van zijn
regionale vestigingen.
Volgens districtsbestuurder K. Verkap
pen van de bond stelt Shell allerlei
onaanvaardbare voorwaarden. De direc
tie koppelt het bedrijvenwerk zijns in
ziens ten onrechte aan het werk van de
ondernemingsraad. Zo wil ze vastleggen
dat de faciliteiten voor het bondswerk in
het bedrijf worden ingetrokken als er
conflicten ontstaan in de ondernemings
raad.
UTRECHT (ANP). Het bestuur van
de bedrijfsafdeling van de Industrie-
bond-N.K.V. bij Shell heeft een voorstel
van de Shell-directie met betrekking tot
de faciliteiten voor het vakbondswerk in
de bedrijven, afgewezen. Onder de be
drijfsafdeling van de bond vallen alle
Shell-vestigingen in de Randstad.
De vijf centrales hebben
meegedeeld na een aparte
over de spreidingsplannen van het kabi-
De heer Bender zei verder dat er
„onherroepelijk' grote afbouw van de
gehele Nederlandse lederindustrie voor
de deur staat als de leerfabrieken de
volledige aanslagen van de verontreini
gingsheffing moeten gaan betalen”. De
leerindustrie is een grote watervervuiler
en wordt dientengevolge zwaar belast op
grond van de wet verontreiniging opper
vlaktewateren. Over deze problematiek
zijn inmiddels, aldus de heer Bender
besprekingen gaande tussen de leerin
dustrie, de vakbonden en het ministerie
van economische zaken.
Lubbers meent wel dat er inspraak
moet zijn van het bedrijfsleven. Het
betrekken van de consumentenorganisa
ties bij het prijsoverleg met het be
drijfsleven vindt de bewindsman moei
lijk. Wel worden zij ingeschakeld bij het
toepassen van het prijsbeleid.
Nu de prijs eenmaal omhoog is en
vaak meer dan strikt noodzakelijk
doorberekend aan de consumenten (wee
het arme België, dat prijsverhoging wei
gert) meent De Roos dat wat betreft de
oliemaatschappijen liever gisteren dan
vandaag de verkwisting van ernergie
kan worden hervat. Zie: de wens van de
„zeven zusters” om de Westduitse auto
mobilisten te bewegen tot plank-gas.
Daarom pleit De Roos ervoor dat de
leiding van onze economie niet langer
UTRECHT. (ANP) De direktie van
de Koninklijke Verenigde Leder B.V.
heeft gisteren vakbondsvertegenwoordi-
gers plannen voorgelegd tot sluiting van
de lederfabriek De Astel in Waalwijk
en overplaatsing van de produktie naar
het bedrijf in Oisterwijk.
Het plan houdt een afvloeiing van 150
werknemers in van wie er 100 ontslagen
zullen moeten worden, terwijl de overi
ge 50 via vervroegde pensionering en
natuurlijk verloop kunnen afvloeien.
Het bedrijf telt in totaal 470 werkne
mers. Ook is de vakbonden een afvloei
ingsregeling voorgelegd.
Dit is gisteren meegedeeld door de
heer O. Bender secretaris van de bij de
NKV aangesloten Unie BLHP. De overi
ge betrokken vakbonden zijn de indu
striebonden van de drie vakcentrales.
Volgens de heer Bender hebben vak
bonden nog niet gereageerd op de plan
nen. Er is een werkgroep van 6 perso
neelsleden gevormd die de bonden over
de reorganisatieplannen moeten gaan
adviseren. Volgende week donderdag is
er op basis van die adviezen opnieuw een
gesprek. Het bedrijf is een onderdeel van
het Hagemeijer- concern. De reoranisatie
wordt nodig geacht wegens de algemeen
vrij slechte situatie in de lederindustrie
in Nederland als gevolg van hevige con
currentie uit het buitenland en stijgende
leerprijzen.
Volgens de heer Bender staat het al
vast dat de reorganisatie van het bedrijf
noodzakelijk is. Hij waardeert het dat de
direktie de bonden niet voor voldongen
feiten heeft geplaatst maar voorstellen
heeft gedaan waarover nog kan worden
gediscussieerd. De personeelsleden wor
den vandaag uitvoerig door de bonden
ingelicht.
voorlichtingsactie van de twee consu
mentenorganisaties en de drie
werkende omroepverenigingen.
van de zijde van de WD stelde men
zich kritisch op. Lubbers stelde nadruk
kelijk dat de bezwaren niet geheel kun
nen worden ondervangen. Hij vestigde
er de aandacht op dat ook de vrijwillige
filiaalbedrijven nu in de actie zijn be
trokken door middel van de zogenaamde
pakket vergelij king-
Ik meen te weten dat veel arbeiders
in de fabrieken weinig gelukkig zijn met
de aard van hun werk. Moeten we dan
ondanks alles steeds maar doorgaan met
industriële groei? Als het aan de multina
tionale oliemaatschappijen ligt, die al
zijn overgegaan op de exploitatie van
steenkool en zich begeven hebben in de
ontwikkeling van atoomenergie, gaan we
inderdaad op de oude voet verder. Maar
ik vind, en waarschijnlijk velen met
mij, dat een versobering in materieel
opzicht te verkiezen is boven bijvoor
beeld de risico’s van kernenergie. Dus
ben ik er niet direct bang voor dat een
multinational uit Nederland zou ver
trekken.”
DEN HAAG (ANP). De raad van
commissarissen en de directie van de nv
Koninklijke Nederlandsche petroleum
maatschappij zullen aan de op 25 april
1974 te houden algemene vergadering
van aandeelhouders voorstellen doen,
welke bij aanvaarding zullen leiden tot
de uitkering van een slotdividend over
1973 van f 3,75 op elk der thans uit
staande 134.018.522 aandelen. Het totale
dividend over 1973 zal dan 7,25 per
aandeel bedragen, hetzelfde bedrag als
over 1972.
Planning dient gebaseerd te zijn op de
peiling van werkelijk bestaande behoef
ten en niet op een door de grote con
cerns gestimuleerde vraag- Het is de
democratisch gekozen overheid, die het
economisch proces moet plannen en
coördineren en niet de bestuurders van
de grote concerns, die alleen bezig zijn
met hun eigen interne zaken en zich
nauwelijks bekommeren om de gevolgen
van hun beslissingen voor de samenle
ving.
Het onder een zekere mate van con
trole brengen van de multinationals is
zoals men weet geen eenvoudige zaak.
Er wordt gewerkt (door een commissie
van de Verenigde Naties) aan het opstel
len van een internationaal geldende ge
dragscode. Ook zijn er voorstellen ge
daan, onder anderen door minister-presi
dent Den UI, om de EG-commissie vér
strekkende bevoegdheden te geven wat
betreft de controle op de multinationals.
Prof. De Roos ondersteunt deze plannen
van harte, maar hij gelooft ook dat de
nationale overheden over middelen be
schikken, die er wellicht toe zouden
kunnen bijdragen dat de economische
ontwikkeling beter wordt beheerst.
Een parlementaire enquête is zo’n mid
del. De volksvertegenwoordigers maken
veel te weinig gebruik van hun wettelij
ke bevoegdheden. Een officieel onder
zoek door het parlement, waarbij dege
nen, die gehoord worden, onder ede
verplicht zijn om naar waarheid te ant
woorden, is een doelmatig instrument om
greep te krijgen op belangrijke ontwikke
lingen in onze samenleving. Zo’n en
quête moet dan ook niet langer gezien
worden als een „in staat van beschul-
ding stellen”, maar als een wettelijk
recht om goed geïnformeerd te worden.”
Prof. De Roos zou daarom gaarne zien
dat een parlementaire enquêtecommissie
de rol doorlicht van de „Seven Sisters”
in Nederland tijdens de energiecrisis. „Al
leen op die manier kan de „policy of
silence” van de multinationale oliemaat
schappijen doorbroken worden. Het par
lement heeft er recht op te weten wat
I
Dit bericht legde De Roos naast ande
re, over ernstige beschuldigingen tegen de
„Seven Sisters” (Esso, Shell, Mobil,
Texaco, Gulf, Standard oil of California,
BP), geuit in de Verenigde Staten, Italië,
West-Duitsland, Frankrijk en België. Te
vens vermoedt hij dat de oliepositie van
Nederland nauwelijks echt in gevaar is
geweest („en dat heus niet dankzij die
paar besparinkjes”) en dat was voor
hem de zoveelste indicatie dat de pro-
duxtiebeperking en het embargo tegen
Amerika en Nederland een show is (ge
weest), bedoeld om de olieprijs te doen
exploderen.
Wie die show bedacht heeft, weet ik
niet. Men zegt de arabieren, maar dan
hebben de oliemaatschappijen toch een
aandeel gehad in de regie, het kan wel
zo gegaan zijn, dat deze twee zich tege
lijkertijd gerealiseerd hebben, dat okto
ber ’73 hét moment was om toe te slaan.
Immers, er was de Israelisch-Arabische
oorlog, aanleiding voor embargo en pro
ductiebeperking, en verder een inmiddels
gegroeid bewustzijn in de westerse lan
den, dat de olievoorraden beperkt zijn.
Dit waren gunstige omstandigheden om
een forse prijsverhoging aanvaard te
krijgen.
Prof De Roos acht het des te aar-
schijnlijker dat de maatschappijen en de
PEC-landen tijdens de zogenaamde
crisis hebben samengewerkt, omdat deze
partijen allang niet meer vijandig tegen
over elkaar zouden staan. „Volgens mij
is de OPEC zelfs van groot belang voor
de maatschappijen, omdat deze organisa
tie stabiliserend werkt in de normaliter
zo roerige oliewereld. De OPEC maakt het
de concerns mogelijk om langetermijn-
planningen te maken (Men vergelijke de
rol van de vakbeweging in de geïndus
trialiseerde samenleving: de vakbond
standaardiseert de loonkosten, hetgeen
een bedrijf in staat stelt calculaties te
maken voor de toekomst) Anderzijds
kan de OPEC het nog steeds niet stellen
zonder de vooral technische „know
how” van de maatschappijen.
Volgens De Roos was een hogere aard-
olieprijs zeei’ prettig voor OPEC, maar
bittere noodzaak voor de „Seven Sisters”
„Dit soort ondernemingen heeft het vol
gende devies: ik zal mij handhaven, en
omdat de managers stilstand beschou
wen als achteruitgang, moeten hun be
drijven altijd maar groeien om zich te
handhaven. Expansie is in deze kringen
bijne een natuurwet. Men ziet dat bij
meer instellingen, maar het duidelijkst
bij de moderne onderneming.
Toegespitst op de multinationale olie
maatschappijen, betekent dit een voort
durende noodzaak om nieuwe voorraden
op te sporen en aan te spreken. De
meeste van deze voorraden (Noordzee,
Alaska, teerzanden, olieleien) waren ech
ter bij de tot voor kort geldende olie
prijs niet of nauwelijks rendabel te
exploiteren. En dus moest op de een of
andere manier die prijs omhoog. Het
suggereren van een schaarste is dan
natuurlijk een uitstekend middel. „Dat
er tijdens de crisisperiode minder gecon
sumeerd wordt en daardoor de winsten
dalen nemen de maatschappijen graag
op de kop toe. Het primair stellen van
expansie wil immers zeggen dat je tijde-
li;k bereid moet zijn niet te streeven naar
winstmaximalisatie.”
Het is niet onrechtvaardig om in deze
actie het prijsaspect meer nadruk te
geven. De consumentenorganisaties doen
veel aan kwaliteitsvergelijking, maar in
het kader van deze actie is dat niet
doenlijk. Volledige informatie geven kan
ook niet, mede gezien de mogelijkheden
van tijd en geld.
De minister gaf deze antwoorden gis
teren in het vragenuurtje, toen hij uit
voerig aan de tand werd gevoeld naar
aanleiding van de vele kritiek op de
Het zogenaamde gekwalificeerde werk
zou van uit de rayons worden overge
bracht naar de hoofdvestiging in Amers
foort. Bij deze reorganisatie zijn volgens
de Industriebond het personeel, de bon
den en de ondernemingsraad niet be
trokken geweest.
Bronswerk, behorend tot het VMF-
concern, fabriceert verwarmings- en
luchtverversingsinstallaties. Het zou de
bedoeling zijn, de opdrachten voor de
utiliteitsbouw voortaan in Amersfoort
uit te voeren, in samenwerking met
regionale monteurs.
Bronswerk haalt uit Limburg het bes
te werk weg, aldus de Industriebond-
NKV, die hieraan toevoegt dat in Sittard
van sommige mensen het salaris is be
vroren, terwijl anderen enkele looncate-
gorieën zijn teruggeplaatst.
„Wanneer men de ontwikkelingen
van de laatste weken overziet, wil de
voorstelling van een belangencomplex
tussen beide partijen (olielanden en
oliemaatschappijen) niet geheel uit
het beeld verdwijnen”. Dit zei prof,
dr. W. A. A. M. de Roos, hoogleraar
economie aan de Erasmus-universiteit
te Rotterdam, vorige maand tijdens
het door de sociale faculteit belegde
congres over de energiecrisis.
Nu, een paar weken later, drukt
prof, de Roos zich krasser uit. Hij
vermoedt dat de Arabische olie-pro-
ducerende landen en de grote olie
concerns in oktober en november eer
show hebben opgevoerd om de prijs
voor olie te kunnen verhogen. In een
gesprek licht de Rotterdamse hoogle
raar dit toe en pleit hij ervoor dat
het Nederlandse parlement een enquê
te instelt naar het gedrag van de
„Seven Sisters” in de afgelopen
maanden.
Prof. De Roos, die lid is van het
curatorium van de Wiardi Beckman-
stichting en die zitting heeft in een
werkgroep van de SER, heeft meer
dere malen gepubliceerd op het ge
bied van de economische machtsver
houdingen. In 1969 promoveerde hij
op het proefschrift „De economische
machtspositie”. Momenteel is De Roos
bezig te onderzoeken in hoeverre een
multinationale onderneming (gekozen
is: Royal Dutch/Shell) informatie
actherhoudt, die van essentieel belang
is voor de landen waar zo’n onder
neming werkt.
DEN HAAG. Volgens minister
Lubbers is het onmogelijk om bij een
prijsvergelijkende actie als „Prijswijzer,,
prijzen, kwaliteit en service onder één
noemer te brengen. Er moet echter niet
het misverstand heersten, dat de prijs
van een artikel het enige belangrijke is.
Van de zijde van het ministerie kun
nen totalen van prijsovertredingen be
kend worden gemaakt, evenals aandui
dingen over de opgelegde boetes. Voor
wat betreft het maken van processen
verbaal en het treffen van schikkingen
met prijsovertreders heeft de Economi
sche Controle Dienst een geheimhou
dingsplicht.
zich heeft afgespeeld en hoe de energie-
situatie werkelijk is. Het is onjuist dat
bijvoorbeeld gegevens omtrent het aard
gascontract tussen de Nederlandse staat
en de NAM (Esso-Shell) geheim zijn.
Alleen de minister van economische za
ken kent deze gegevens, maar hij mag
daar niets over mededelen. Ook wat de
prijsvorming van aardolieproducten be
treft zijn er een aantal vragen- Hoewel
ik vertrouwen heb in het prijsbeleid van
het ministerie van economische zaken,
acht ik openbaarmaking van meerdere
gegevens over de prijsvorming gewenst.
Het is de econoom De Roos overigens
niet onbekend dat multinationale onder
nemingen de mogelijkheid hebben om
zich terug te trekken uit een land, waar
ze hun zin niet krijgen. Maar dat vindt
hij een risico dat genomen moet wor
den. „We hebben al veel te lang het
standpunt ingenomen eat er weinig be
langrijken is dan productie en werkgele
genheid. Maar er bestaan nu eenmaal
waarden, die uitgaan boven de materiële
welvaart.
Het voorgestelde dividend is in over
eenstemming met de beschikking divi-
dendbeperking, welke de vaststelling en
uitkering van dividenden in 1974 be
perkt.
Het aandeel van 60 percent van de
Koninklijke Nederlandsche petroleum
maatschappij in het nettoresultaat van
de maatschappijen der Koninklijke/Shell
groep bedraagt ponden sterling 438 mil
joen, vergeleken met ponden sterling 169
miljoen over 1972. Omgerekend in gul
dens bedraagt dit aandeel over 1973
2.930 miljoen vergeleken met 1.344
DEN HAAG (ANP). De centrales
van overheidspersoneel willen „geen en
kele verantwoordelikheid aanvaarden”
voor de plannen van het kabinet inzake
de spreiding van rijksdiensten. Zij heb
ben als bezwaar dat in de aanpak van het
kabinet onvoldoende maatregelen getrof
fen zijn om naast de rijksdiensten ook
het bedrijfsleven uit het westen des
lands te spreiden naar andere gebieden.
De centrales hebben de eis op tafel
gelegd dat de eventuele verplaatsing van
ambtenaren „geheel of nagenoeg geheel
op basis van vrijwilligheid
schieden,,.
Bredero heeft kortgeleden een bod
gedaan op de aandelen van De Meteoor,
die in 1972 een omzet noteerde van f 72
mln. De vakbonden hebben gisteren hun
leden in de bedrijven van De Meteoor
(in De Steeg, Tilburg en Gouda) op de
hoogte gesteld van het bereikte akkoord.
Vandaag wordt een officiële bekendma
king verwacht.
Als de overneming van De Meteoor
door Bredero een feit wordt, zullen en
kele reorganisaties doorgevoerd worden.
Daardoor zullen ongeveer 80 van de 1338
werknemers moeten afvloeien. Het is
nog niet bekend waar de reorganisaties
zich zullen voltrekken. In ieder geval
hebben de vakbonden bedongen dat zij
bij elke reorganisatie vanaf het eerste
moment worden betrokken. Dat heeft
Bredero toegezegd.
Het is vrijwel zeker, dat het Tilburgse
bedrijf van De Meteoor van het concern
zal worden losgemaakt om als aparte
divisie van Bredero te gaan functione
ren.
Bredero is bereid het door de vakbon
den „uitstekend” genoemde sociale plan
van De Meteoor over te nemen. Er
zullen enkele nieuwe afspraken zwart
op wit aan worden toegevoegd, zoals
zekerheden voor het te voeren sociale
beleid.
net. Zij hadden op deze aparte vergade
ring over dit onderwerp in de centrale
commissie voor georganiseerd overleg in
ambtenarenzaken aangedrongen, nadat
zij vorige week de spreidingsplannen
vernomen hadden.
De spreiding komt vandaag aan de
orde in het kabinet. Staatssecretaris W.
Polak zal in het kabinetsberaad het
standpunt van de bonden van overheids
personeel toelichten zoals hij dat gisteren
in het georganiseerd overleg heeft ver
nomen.
Na de vergadering van het georgani
seerd overleg, die duurde van tien uur
tot kwart voor twee met een onder
breking van ruim een half uur voor een
schorsing op verzoek van de centrales
werd geen verklaring uitgegeven door
de centrale commissie. Alleen de centra
les van overheidspersoneel gaven een
korte verklaring uit, waaraan zij „in
afwachting van het kabinetsberaad”
niets wilden toevoegen, aldus de heer J.
Hoogerwerf, voorzitter van het algemeen
comité van overheidspersoneel.
In de verklaring zeggen de centrales
„geen enkele verantwoordelijkheid te
kunnen aanvaarden voor de thans ter
tafel liggende concrete plannen van het
kabinet inzake de spreiding van rijks
diensten. Zij stellen vast dat in de
aanpak de evenwichtigheid in vergelij
king met het bedrijfsleven ontbreekt.
De centrales hebben als voornaamste eis
naar voren gebracht dat de eventuele
verplaatsingen van ambtenaren geheel
of nagenoeg geheel op basis van vrijwil
ligheid moeten geschieden”, aldus de
verlaring.
In de aparte vergadering over de
spreiding van rijksdiensten zijn de plan
nen aan de orde geweest waar minister
Gruijters (Volkshuisvesting en Ruimte
lijke ordening) vorige week in de Eerste
Kamer over sprak. Hij zei toen dat zeer
ingrijpende voorstellen voor de spreiding
van rijksdiensten naar het noorden en
naar Limburg praktisch gereed wareh.
Minister Gruijters was voorzitter van
een interdepartementale commissie die
nu de spreiding van een aantal diensten
heeft voorbereid.
De Kamer heeft zich indertijd vere
nigd met de uitvoering van de eerste
fase van de spreiding van rijksdiensten -
zoals die al door het kabinet-Biesheuvel
ter tafel was gebracht. In die eerste fase
zouden in enkele jaren 6.500 arbeids
plaatsen van rijksdiensten in de Haagse
agglomeratie worden overgebracht naar
het noorden en Limburg.
miljoen over 1972. Na toevoeging van
interestbaten en na aftrek van algemene
kosten en diversen bedraagt het nettore
sultaat van de Koninklijke over 1973
2.928 miljoen of 21,84 per aandeel,
tegenover 1.342 miljoen, of 10.01 per
aandeel, over 1972.
Voor de olie-industrie was 1973 een
zeer ongewoon jaar. Het begon met een
grote vraag naar olie, die toenam naar
mate het eind 1972 ingezette herstel van
de wereldeconomie voortduurde. Door de
maatregelen van olie-exporterende lan
den eindigde het met een tekort aan
ruwe olie, die bovendien veel duurder
was geworden dan men had voorzien, zo
zegt de maatschappij.
Het tussen de Koninklijke en Shell
transport te verdelen nettoresultaat over
1973 bedroeg ponden sterling 730 miljoen
(f 4.888 miljoen), vergeleken met ponden
sterling 282 miljoen 2.262 miljoen)
over 1972.
De resultaten over 1973 laten een
welkome, zij het veri-^p v- n-’ering zien
na de voortdurende win ’’"•gen van
de laatste vijf jaar, met 1972 als diepte
punt.
